Likoluoa Tsa Tlhaho—Ke Hobane’ng ha li le Ngata Hakaale?
HO BONAHALA litabeng ho buuoa haholo ka likoluoa. Batho ba bangata ho feta le ha e le neng pele ba angoa ke litlokotsi tse fapa-fapaneng. Setsi sa Lipatlisiso ka Mafu a Hlahang ka Mor’a Likoluoa, se Belgium, se tlaleha hore ka selemo sa 2010 feela ho bile le likoluoa tse 373 tse bolaileng batho ba ka bang 296 000.
Palo ea likoluoa tse tlalehoang e nyolohile haholo lilemong tse mashome tse fetileng. Ka mohlala, pakeng tsa 1975 le 1999, ho ne ho tlalehoa likoluoa tse ka tlaase haholo ho tse 300 selemo le selemo. Empa pakeng tsa 2000 le 2010, ka karolelano ho ile ha tlalehoa likoluoa tse ka bang 400 selemo le selemo. Mohlomong u e mong oa batho ba ipotsang hore na ‘Ke hobane’ng ha ho e-na le likoluoa tse ngata hakaale hona joale?’
Le hoja hangata batho ba re likoluoa tse joalo ke “liketso tsa Molimo,” ha e le hantle ha ho joalo. Molimo hase eena ea bakang litlokotsi tse amang batho ba bangata hakana kajeno. Leha ho le joalo, Bibele e ile ea bolela esale pele hore ho tla ba le likoluoa mehleng ea rōna. Ka mohlala, ho Matheu 24:7, 8, re bala mantsoe ana a Jesu: “Ho tla ba le likhaello tsa lijo le litšisinyeho tsa lefatše sebakeng se seng ka mor’a se seng. Lintho tsena tsohle ke tšimoloho ea bohloko ba mahlomola.” Ke hobane’ng ha Jesu a ile a bolela liketsahalo tsee esale pele, hona li bolela’ng ho rōna?
Jesu, Mora oa Molimo, o buile mantsoe ana e le ha a araba potso e reng: “Pontšo e tla ba efe . . . ea qetello ea tsamaiso ea lintho?” (Matheu 24:3) O ile a bua ka lintho tse ngata tse neng li tla etsahala, ho akarelletsa le litlokotsi tse boletsoeng ka holimo. Eaba o tsoela pele ho bua polelo ena ea bohlokoa: “Ha le bona lintho tsena li etsahala, le tsebe hore ’muso oa Molimo o haufi.” (Luka 21:31) Kahoo likoluoa tseo tsa tlhaho li bolela ho hoholo ho rōna. Li lebisa nakong ea liphetoho tse khōlō tse haufi le ho etsahala.
Lintho Tse Bakang Likoluoa
Leha ho le joalo, batho ba bangata ba ntse ba botsa hore, Haeba Molimo hase eena ea bakang likoluoa, ke mang ea li bakang kapa ke eng e li bakang? Re ka utloisisa karabo ea potso eo hafeela re lemoha ’nete ena ea bohlokoa e ka Bibeleng: “Lefatše lohle le rapaletse matleng a ea khopo.” (1 Johanne 5:19) Temana ena e senola hore hase Molimo ea bakang maemo ana a sithabetsang lefatšeng, empa hangata ke sera sa hae, “ea khopo”—seo ka linako tse ling se bitsoang “Diabolose” ka Bibeleng.—Tšenolo 12:9, 12
Se susumetsoa ke boithati le ho icheba bosona feela, sera sena sa Molimo se talima batho e le lithōle. Kaha lefatše lohle le laoloa ke sona, se entse hore batho ba be le boikutlo bo tšoanang le ba sona. Ka sebele Bibele e ne e bua ka sena ha e bolela esale pele hore “matsatsing a ho qetela” batho e tla ba “baithati, ba ratang chelete, ba ikhopolang ho tlōla, ba ikhohomosang.” (2 Timothea 3:1, 2) Kahoo, ha ho makatse hore ebe Diabolose o entse hore lefatše lohle le tlale ka batho ba nang le litšobotsi tsa mofuta oo le ba etsang liketso tse ling tse sa khahliseng Molimo. O khothalletsa batho hore ba sebelise lintho tse lefatšeng ka boithati le ka meharo, e leng se atisang ho beha batho kotsing.
Ke joang tsamaiso ea kajeno e meharo e etsang hore ho be le likoluoa? Tlaleho ea mokhatlo oa Machaba a Kopaneng e mabapi le likoluoa tsa lefatše e re: “Hangata batho ba aha ba le bangata libakeng tse kotsi tse kang tse haufi le nōka moo ba ka hoholehang habonolo. Ho phaella moo, ho senngoa ha meru le mekhoabo ho etsa hore tikoloho e se ke ea khona ho itšireletsa likotsing. Ntho e behang batho tsietsing le ho feta ke ho fetoha ha boemo ba leholimo lefatšeng ka bophara le ho phahama ha metsi a leoatle ka lebaka la ho eketseha ha likhase tse bakang mocheso o feteletseng lefatšeng . . . tse bakoang ke lintho tseo batho ba li etsang.” Le hoja ho thoe “lintho tsena tseo batho ba li etsang” li etsa hore moruo o hōle, ha e le hantle batho bana ba susumetsoa ke moea oa boithati le meharo tse tletseng lefatšeng.
Ka lebaka leo, hona joale litsebi tse ngata li hlokomela hore ho se tsotelle ha batho ke hona ho etsang hore likoluoa li senye le ho feta. Ha e le hantle, batho ba itumella ho sebelisoa ke Diabolose ka ho etsa lintho tse etsang hore likoluoa li mpefale.
Joale, rea bona hore boholo ba likoluoa bo bakoa ke lintho tseo batho ba li etsang tse bontšang ho se tsotelle. Likoluoa tse ling li ka be li sa baka tšenyo e mpe hakaalo haeba li ne li etsahetse libakeng tse ling. Likarolong tse ngata tsa lefatše liphello tsa likoluoa tsa tlhaho li mpefalitsoe haholo ke lintho tse etsoang ke batho tse ka behang ba bang kotsing, kapa li mpefalitsoe ke hore batho ba bangata ba qobeletsoe ho lula libakeng tse kotsi ka lebaka la ho se lekane ha maemo a bophelo kapa a lichelete ho atileng lefatšeng kajeno. Empa ’nete ke hore hase ka linako tsohle likoluoa tse hlahelang batho li bakoang ke motho ea itseng kapa ho se tsotelle, empa ka linako tse ling li bakoa ke hore “bohle ba hlaheloa ke nako le ketsahalo e sa lebelloang.”—Moeklesia 9:11.
Ho sa tsotellehe hore na lebaka ke lefe, u ka sebetsana joang le boemo haeba u ka hlaheloa ke koluoa ea tlhaho? Joale re tla tšohla hore na u ka etsa joang hore u tle u fokotse mahlomola a ka bang teng ha koluoa e hlaha.
[Setšoantšo se leqepheng la 5]
Tšubuhlellano ea baahi
[Setšoantšo se leqepheng la 5]
Ho senngoa ha meru
[Setšoantšo se leqepheng la 5]
Tšilafalo
[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 5]
Left: © Mark Henley/Panos Pictures
Middle: © Jeroen Oerlemans/Panos Pictures