“Ho ke ke ha Khoneha!”—Seo se Bolela’ng?

SEKEPE sa Titanic, se ileng sa qala ho tsamaea leoatleng ka 1912, e ne e le sekepe se seholo le se majabajaba ka ho fetisisa nakong eo. Ka lebaka la tsela e ikhethang eo se neng se ahiloe ka eona, ho ne ho nkoa hore se ke ke sa “qoela.” Se ileng sa etsahala ka sona e se e le pale feela. Leetong la sona la pele, se ile sa thula thaba ea leqhoa Atlantic Leboea ’me sa qoela le bapalami ba ka bang 1 500. Sekepe seo ho neng ha thoe ho ke ke ha khoneha hore se qoele se ile sa nka lihora tse ’maloa feela ho teba leoatleng.

Poleloana e reng “ho ke ke ha khoneha” e ka sebetsa maemong a mangata. Re ka ’na ra re ntho e itseng e ke ke ea khoneha hobane re nka hore re sitoa ho e mamella, ho e finyella kapa ho e utloisisa. Lintho tse ngata tsa theknoloji tse teng kajeno, pele ho ne ho nkoa hore ho ke ke ha khoneha hore li etsoe kaha ka nako eo batho ba ne ba se na bokhoni kapa ponelo-pele ea hore na ba ka li etsa joang. Hore motho a ee khoeling, ho romela mochine polaneteng ea Mars ’me o laoloe ke motho a le Lefatšeng, ho tseba likarolo tsa liphatsa tsa lefutso le ho bona ka nako eona eo se ntseng se etsahala motseng o mong kapa karolong e ’ngoe ea lefatše—tsena ke lintho tse etsahalang, tseo lilemong tse ka bang 50 tse fetileng ho neng ho nkoa hore ho ke ke ha khoneha hore li etsahale. Mopresidente oa mehleng oa United States, e leng Ronald Reagan, o ile a hlalosa taba ena hantle ha a ne a bua le sehlopha sa bo-rasaense ba etelletseng pele mafapheng a fapaneng a saense, a re: “Lōna ba itlhommeng pele litabeng tsa theknoloji, le entse hore lintho tseo pele ho neng ho nkoa hore li ke ke tsa khoneha, e be lintho tse tloaelehileng kajeno.”

A nahanne ka tsela e hlollang eo lintho li tsoelang pele ka eona hona joale, Moprofesa John Brobeck o ile a re: “Rasaense ha a sa khona ho bua a kholisehile hore ntho e itseng e ke ke ea khoneha. A ka mpa a re ha a tsebe hantle hore na e tla etsahala. Empa a ka ’na a re ntho e itseng e ke ke ea khoneha a nahanne ka seo re se tsebang hona joale.” Ha moprofesa a tsoela pele, o bolela hore haeba ntho e itseng ho bonahala eka e ke ke ea khoneha ho rōna, “ho hlokahalang feela ke ho kenyelletsa mohloli oo re sa o tsebeng oa matla saenseng ea lintho tse phelang. Mangolo a re mohloli ona ke matla a Molimo.”

Lintho Tsohle Lia Khoneha ho Molimo

Nako e telele pele Moprofesa Brobeck a bua mantsoe ao, Jesu oa Nazaretha, ea ileng a hlalosoa e le motho e moholo ka ho fetisisa ea  kileng a phela, o ile a re: “Lintho tse ke keng tsa khoneha ho batho lia khoneha ho Molimo.” (Luka 18:27) Moea oa Molimo o halalelang, ke matla a maholo ka ho fetisisa bokahohleng. Ha ho mokhoa leha e le ofe oa theknoloji o ka sebelisoang ho a lekanya. Moea o halalelang o ka re thusa hore re etse lintho tseo ho neng ho ke ke ha khoneha hore re li etse ka matla a rōna.

Hangata re iphumana re tobane le maemo ao re nkang hore ho ke ke ha khoneha hore re sebetsane le ’ona. Ka mohlala, re ka shoelloa ke motho eo re mo ratang kapa ra ba le mathata a lelapa a re sithabetsang hoo re ikutloang re sa khone ho tsoela pele. Mohlomong re ka ikutloa re se na tšepo ea hore re tla ke re tsoe boemong boo re leng ho bona. Ra ikutloa re sa tsebe hore na re etse’ng re bile re tsielehile. Ke’ng seo re ka se etsang?

Bibele e re bolella hore ha motho a e-na le tumelo ho Ea Matla ’Ohle ’me a rapella moea oa Hae o halalelang, ka nako e tšoanang a ntse a tsoela pele ho etsa sohle se matleng a hae ho thabisa Molimo, a ka fumana thuso ea ho hlōla mathata a bonahalang eka ke thaba. Hlokomela mantsoe ana a Jesu a khothatsang: “Kannete ke re ho lōna mang kapa mang ea bolellang thaba ena, ‘Phahama ’me u lahleloe ka leoatleng,’ ’me a sa belaele ka pelong ea hae empa a e-na le tumelo hore seo a se bolelang se tla etsahala, ho tla ba joalo ho eena.” (Mareka 11:23) Haeba re lumella matla a Lentsoe la Molimo le moea oa hae ho sebetsa bophelong ba rōna, re ka khona ho mamella kapa ho sebetsana le boemo bofe kapa bofe.

Ka mohlala, nahana ka monna eo mosali oa hae a ileng a bolaoa ke kankere ka mor’a lilemo tse 38 ba nyalane. O ne a sithabetse. O ne a utloa hore boemo bona bo boima hoo a ke keng a khona ho bo jara. Ho ne ho e-na le linako tseo a neng a utloa eka a ka mpa a shoa ho e-na le hore a phele kantle le mosali oa hae. O ile a re o ne a ikutloa eka o tsamaea khohlong ea moriti o lefifi. Ha a hopola, o re ntho e mo thusitseng ho mamella boemo bona boo a neng a nahana hore a ke ke a khona ho bo mamella, ke ho ntša bohloko ba hae ho Molimo ka ho rapela, ho bala Bibele letsatsi le letsatsi hammoho le ho phehella ho batla tataiso ea moea oa Molimo.

Banyalani ba bang ba ne ba e-na le mathata a tebileng lenyalong la bona. Monna e ne e le motho ea mabifi le ea nang le mekhoa e mebe. Mosali o ne a utloa hore a ke ke a khona ho phela ka tsela eo. O ile a leka ho ipolaea. Eaba monna o qala ho ithuta Bibele le Lipaki Tsa Jehova. Seo a ileng a ithuta sona se ile sa mo thusa ho hlōla mekhoa e mebe le ho ba mabifi. Mosali oa hae o ne a hloletsoe ha a bona monna oa hae a etsa liphetoho tseo a neng a nahana hore ho ke ke ha khoneha hore a li etse.

Monna e mong o hlalosa kamoo a neng a nyotobetse kateng ha a ne a hlephile boitšoarong a bile a sebelisa lithethefatsi. O re: “Ke ne ke se ke se na seriti.” O ile a rapela Molimo ka tieo a re: “Morena, kea tseba hore oa phela. Ke kōpa hore u nthuse!” Ka mor’a thapelo eo o ile a qala ho ithuta Bibele le Lipaki Tsa Jehova ’me a etsa liphetoho tseo ho neng ho bonahala eka a ke ke a khona ho li etsa. O re: “Ke ne ke lula ke nyahamisoa ke ho ba le letsoalo le molato le ho ikutloa ke se na thuso. Ka linako tse ling ke ne ke tepella haholo maikutlong. Leha ho le joalo, Lentsoe la Molimo le nthusitse ho loantša maikutlo a joalo a neng a ntšoenya. Ha ke ne ke hlobaela bosiu, ke ne ke ikhopotsa litemana tsa Mangolo tseo ke ithutileng tsona ka ho li pheta ka hlooho. Mangolo ao a ile a nthusa hore ke hloekise monahano oa ka.” Hona joale e se e le ntate oa lelapa ea thabileng. Eena le mosali oa hae ba tšoarehile ka ho thusa ba bang hore ba be le tšepo Lentsoeng la Molimo le matla. Ha e ntse e le mohlankana ea neng a tšoenyehile bophelong, o ne a sa nahane hore ke ntho e ka khonehang hore a phele bophelo boo a bo phelang hona joale.

Maemo ana ao batho bana ba fetileng ho ’ona, a bontša hore ka sebele Lentsoe la Molimo le matla le hore moea oa hae o halalelang o ka re thusa hore re etse lintho tseo re nahanang hore ho ke ke ha khoneha hore re li finyelle. Empa u ka ’na ua re, “Ho etsa joalo kannete ho hloka tumelo!”  Ke ’nete ho joalo. Ha e le hantle, Bibele e re “kantle ho tumelo ho ke ke ha khoneha ho khahlisa [Molimo].” (Baheberu 11:6) Empa nahana ka papiso ena: A re re u na le motsoalle eo e ka ’nang eaba ke mookameli oa banka kapa motho ea nang le bolaoli ’me o re ho uena: “U se ke ua khathatseha. Haeba u hloka eng kapa eng u mpolelle.” Ha ho pelaelo hore u ne u tla tšeliseha ha u utloa mantsoe ao. Empa ka masoabi, hangata batho ha ba phelele mantsoe a bona. Mohlomong motsoalle oa hao o thulana le maemo a etsang hore a se ke a khona ho phethahatsa tšepiso ea hae. Haeba ho ka etsahala hore motsoalle oa hao a shoe, a ke ke a hlola a khona ho u thusa. Ka lehlakoreng le leng, Molimo eena ha a hlaheloe ke lintho tse hlahelang batho. Bibele ea re tiisetsa: “Ha ho letho le ha le le leng le ka sitang Molimo.”—Luka 1:37, Bibele—Phetolelo e Ncha.

“Na U Lumela See?”

Ho na le liketsahalo tse ngata tse tlalehiloeng ka Bibeleng tse pakang hore polelo eo e qetellang ke ’nete. Nahana ka mehlala e latelang.

Nkhono e mong ea lilemo li 90 ea bitsoang Sara, o ile a tšeha ha a bolelloa hore o tla tsoala mora, empa ho ba teng ha sechaba sa Iseraele ke bopaki ba hore o ile a fela a tsoala mora. Monna e mong o ile a koenngoa ke tlhapi e khōlō, a phela ka mpeng ea eona ka matsatsi a mararo ’me a ba a ngola pale ea hae ka boeena. Lebitso la hae e ne e le Jonase. Luka, e leng ngaka e tsebang phapang pakeng tsa ha motho a ilibane le ha a shoele, o ile a tlaleha hore mohlankana ea bitsoang Eutikase o ile a oa a lutse fensetereng e kamoreng e ka holimo eaba oa shoa empa a tsosoa. Lipale tsena hase litšōmo. Ha re hlahloba litlaleho tsena ka hloko re tla tiiseha hore ke ’nete.—Genese 18:10-14; 21:1, 2; Jonase 1:17; 2:1, 10; Liketso 20:9-12.

Jesu o ile a bolella motsoalle oa hae Maretha taba ena e hlollang a re: “E mong le e mong ea phelang ’me a bontša tumelo ho ’na ho hang a ke ke a shoa le ka mohla.” Ha a qeta ho etsa tšepiso ena eo ho bonahalang eka ke ntho e ke keng ea khoneha, Jesu o ile a phaella ka ho botsa potso ena e fatang maikutlo: “Na u lumela see?” Le kajeno ke habohlokoa hore re nahanisise ka potso eo.—Johanne 11:26.

Ho Phela ka ho sa Feleng Lefatšeng—Na ho ka Khoneha?

Bo-rasaense ba ile ba ngola tlaleho ena phuputsong ea bona: “Ho ka etsahala hore e se khale re tla be re phela halelele ho feta kamoo re phelang ka teng hona joale—mohlomong ka ho sa feleng.” The New Encyclopædia Britannica e hlalosa hore ntle le hore motho o shoa ka lebaka la ho shoa ha lisele, ho sohlokeha ha ’mele, ho tsofala le lintho tse ling, se etsang hore ’mele oa motho o khaotse ho sebetsa ha se tsejoe. * E re: “Ho bonahala eka ho tsofala ho bakoa ke hore lintho tse etsang hore ’mele o tsoele pele o phela li khaotsa ho sebetsa.”

Le hoja sena sohle se thahasellisa, Bibele e fana ka lebaka le matla ka ho fetisisa la ho lumela hore batho ba ka phela ka ho sa feleng, ho feta mabaka ao saense e ka fanang ka ’ona kapa ao batho ba ka fanang ka ’ona a bonahalang eka aa utloahala. ’Mōpi oa rōna, Jehova Molimo, e leng eena Mohloli oa bophelo, o tšepisa hore “o tla metsa lefu ka ho sa feleng.” (Pesaleme ea 36:9; Esaia 25:8) Na u lumela see? Tšepiso eo e tsoa ho Jehova ’me ho ke ke ha khoneha hore a bue leshano.—Tite 1:2.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 27]

“Lintho tseo pele ho neng ho nkoa hore li ke ke tsa khoneha, [ke] lintho tse tloaelehileng kajeno.”—RONALD REAGAN

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 28]

Ha u ikutloa hore ha u sa khona ho tsoela pele bophelong, u leba ho mang?

[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 27]

NASA photo