ABELE o ne a alositse linku tsa hae ha li fula mosikong oa thaba. Mohlomong ha a tlōlisa linku tsa hae mahlo, hōle maane o bona ntho e phatsimang. O ne a tseba hore sebakeng seo ho na le sabole e neng e bilika e sa khaotse, ho thiba tsela e eang serapeng sa Edene. Batsoali ba hae ba ne ba kile ba lula moo, empa bona le bana ba bona ba ne ba sa lumelloa ho kena. Ak’u nahane e le mantsiboea ho foka moea o pholileng ’me Abele a talima holimo a nahana ka ’Mōpi oa hae. Na lekhalo le pakeng tsa motho le Molimo le ne le tla ke le koalehe? Ke sona seo Abele a neng a batla hore se etsahale.

Abele o bua le uena kajeno. Na ua mo utloa? U ka ’na ua re ntho e joalo e ke ke ea etsahala. Etsoe ke khale mora enoa oa bobeli oa Adama a shoele. E se e le khale e le mobu. Bibele e ruta hore “ho hang [bafu] ha ba tsebe letho.” (Moeklesia 9:5, 10) Ho feta moo, ha ho na lentsoe le le leng leo Abele a le buileng le ngotsoeng ka Bibeleng. Kahoo o bua le rōna joang?

Moapostola Pauluse o ile a bululeloa hore a bue ka Abele a re: “Ka eona, le hoja a shoele, o sa ntse a bua.” (Baheberu 11:4) Abele o bua le rōna joang? Ka mohlala oa hae oa tumelo. Abele ke motho oa pele ea bileng le tšobotsi eo e ikhethang. O ile a bontša tumelo e matla hoo a re behetseng mohlala o phelang oo re ka o latelang le kajeno. Haeba re ithuta tumelong ea hae ’me re batla ho mo etsisa, joale tlaleho ea Abele e bua le rōna ka tsela ea sebele le e matla.

Leha ho le joalo, re ka ithuta’ng ho Abele le tumelong ea hae ha ho se letho le lekaalo le ngotsoeng ka eena ka Bibeleng? A re boneng.

Ha Abele a hlaha, batho ba ne ba fokola lefatšeng. Hamorao Jesu o ile a bua ka Abele e le ea phetseng “ho thehoeng ha lefatše.” (Luka 11:50, 51) Kamoo ho bonahalang kateng, Jesu o ne a bua ka lefatše la batho ba nang le tšepo ea ho rekolloa sebeng. Le hoja Abele e ne e le motho oa bone lefatšeng, ho bonahala eka ke oa pele eo Molimo a ileng a bona hore a ka rekolloa. * Ho hlakile hore batho bao Abele a ileng a hōlela har’a bona, ba ne ba se na tšusumetso e ntle.

Le hoja e ne e se nako e telele batho ba phela lefatšeng ba ne ba aparetsoe ke masoabi. Ho ka etsahala hore ebe batsoali ba Abele, e leng Adama le Eva, ba ne ba le batle ba bile ba le matla. Empa ba ne ba entse phoso e khōlō bophelong ba bona, ’me ba tseba seo. E ne e kile ea e-ba batho ba phethahetseng, ba lebeletseng ho phela ka ho sa feleng. Eaba ba fetohela Jehova Molimo ’me ba lelekoa lehaeng la bona la Paradeise serapeng sa Edene. Ka hore ba khotsofatse litakatso tsa bona, ba sa natse litlhoko tsa bana ba bona, ba ile ba lahleheloa ke phetheho le bophelo bo sa feleng.—Genese 2:15–3:24.

Kaha Adama le Eva ba ile ba lelekoa serapeng sena, ba ile ba phela ka thata. Empa ha ngoana oa bona oa letsibolo a hlaha, ba ile ba mo reha Kaine, kapa “Se Hlahisitsoeng,” eaba Eva o re: “Ke hlahisitse  monna ka thuso ea Jehova.” Mantsoe ana a hae a bontša hore e ka ’na eaba o ne a nahanne ka tšepiso eo Jehova a e entseng serapeng, ha a bolela esale pele hore ho na le mosali ea tla hlahisa “peō” eo ka letsatsi le leng e neng e tla timetsa ea khopo ea neng a khelositse Adama le Eva. (Genese 3:15; 4:1) Na Eva o ne a nahana hore ke eena mosali ea boletsoeng boprofeteng boo ’me Kaine ke “peō” e tšepisitsoeng?

Haeba ho joalo, ka masoabi o ne a fositse. Ho feta moo, haeba eena le Adama ba ne ba foqa Kaine maikutlo a joalo ha a ntse a hōla, ha ho pelaelo hore seo se ile sa etsa hore a ikhohomose le ho feta. Ha nako e ntse e ea, Eva o ile a ba le mora e mong, empa ha aa ka a bua mantsoe ao a mo phafang ho feta tekano. Ba ile ba mo reha Abele, e leng lebitso leo e ka ’nang eaba le bolela “Pululo,” kapa “Bofeela.” (Genese 4:2) Na lebitso leo ba khethileng ho le reha Abele le ne le bontša hore ha baa lebella hore a fihlele boemo ba Kaine? Mohlomong ho joalo.

Leha ho le joalo, kajeno batsoali ba ka ithuta ho hongata ho batsoali bao ba pele. Ka lipuo tsa hao le liketso, na u tla foqa bana ba hao boikhohomoso, boikakaso le mekhoa ea boithati? Kapa na u tla ba ruta ho rata Jehova Molimo le hore ba batle ho ba metsoalle ea hae? Ka masoabi batsoali ba pele ba ile ba hlōleha ho phetha boikarabelo ba bona. Empa ho ne ho e-na le tšepo bakeng sa bana ba bona.

Nakong eo bashanyana bana ba babeli ba ntseng ba hōla, ho ka etsahala hore Adama o ile a ba koetlisetsa ho hlokomela lelapa. Kaine o ile a khetha ho ba molemi; athe Abele e ile ea e-ba molisa.

Leha ho le joalo, Abele o ile a etsa ntho ea bohlokoa le ho feta. Ha lilemo li ntse li feta, o ile a ba le tumelo—e leng tšobotsi e ntle eo Pauluse a ileng a ngola ka eona hamorao. Nahana feela, ho ne ho se na motho ea behelang Abele mohlala. Joale, ho tlile joang hore a be le tumelo ho Jehova Molimo? Nahana ka lintho tse tharo tseo ho ka etsahalang hore ebe tumelo ea hae e ne e thehiloe ho tsona.

Pōpo ea Jehova.

Ke ’nete hore Jehova o ne a rohakile lefatše, a entse hore le hlahise meutloa le hlaba-hlabane tse neng li etsa hore lijalo li se ke tsa atleha. Leha ho le joalo, lefatše le ile la hlahisa lijo tse ngata tse ileng tsa phelisa lelapa labo Abele. Liphoofolo tsona li ne li sa rohakoa, ho akarelletsa le linonyana le litlhapi, ebile ho ne ho sa rohakoa lithaba, matša, linōka, maoatle, maholimo, maru, letsatsi, khoeli le linaleli. Hohle moo Abele a neng a sheba teng, o ne a bona hore Jehova Molimo, ea bōpileng lintho tsohle o lerato, o bohlale ebile o molemo. (Baroma 1:20) Ha a thuisa ka lintho tse joalo tumelo ea hae e ile ea matlafala.

Ha e le hantle, Abele o ile a ipha nako ea ho thuisa ka litaba tsa Molimo. Nahana u se u mo bona a alositse mohlape oa hae. Molisa e ne e le motho ea tsamaeang haholo. O ne a tsamaisa liphoofolo tsena tse bonolo maralleng, likhohlong, a li tšelisa linōka—kamehla a li batlela makhulo a matalana, liliba tse ntlehali le libaka tse ntle tse sireletsehileng tseo li ka phomolang ho tsona. Har’a libōpuoa tsohle tsa  Molimo, ho bonahala linku e le tsona tse sa khoneng ho itšireletsa, joalokaha eka li etselitsoe hore motho a li tataise a be a li sireletse. Na Abele o ne a elelloa hore o hloka tataiso, tšireletso le tlhokomelo ea Motho ea bohlale le ea matla ho feta motho leha e le ofe? Ha ho pelaelo hore o ne a bua ka lintho tse joalo thapelong, ka lebaka leo tumelo ea hae e ile ea tsoela pele ho hōla.

Litšepiso tsa Jehova.

E tlameha ebe Adama le Eva ba ile ba bolella bara ba bona se ileng sa etsa hore ba lelekoe serapeng sa Edene. Kahoo, ho ne ho e-na le lintho tse ngata tseo Abele a neng a ka thuisa ka tsona.

Jehova o ile a re lefatše le tla rohakoa. Abele o ne a ka bona ka ho hlaka meutloa le hlaba-hlabane tse neng li phethahatsa mantsoe ao. Jehova o ile a bolela esale pele hore Eva o ne a tla utloa bohloko ha a ima le ha a beleha. Ha ho pelaelo hore sena le sona se ile sa phethahala ha bana babo Abele ba ntse ba belehoa. Jehova o ile a bona esale pele hore takatso ea Eva ea ho ratoa le ho hlokomeloa ke monna oa hae e tla lula e fetoha, le hore monna oa hae o ne a tla mo hatella. Abele o ile a bona ketsahalo eo e bohloko. O ile a bona hore lentsoe la Jehova le ka tšeptjoa ka ho feletseng. Kahoo, Abele o ne a e-na le mabaka a utloahalang a hore a be le tumelo litšepisong tsa Molimo mabapi le “peō” eo ka letsatsi le leng e neng e tla lokisa liphoso tse qalileng Edene.—Genese 3:15-19.

Bahlanka ba Jehova.

Ho ne ho se na motho ea neng a behela Abele mohlala o motle, empa batho e ne e se bona feela libōpuoa tse bohlale lefatšeng ka nako eo. Ha Adama le Eva ba lelekoa serapeng, Jehova o ile a etsa bonnete ba hore ha ba kene Paradeiseng eo e lefatšeng hammoho le bana ba bona. Jehova o ile a beha mangeloi—a boemo bo phahameng—a bitsoang likerubime hore a lebele tsela e eang teng, ’me ho ne ho boetse ho e-na le sabole e benyang e ntseng e bilika.—Genese 3:24.

Ak’u nahane feela Abele e sa le moshanyana ’me a bona likerubime tseo. Kaha li ne li e-na le ’mele ea batho, ka sebele li ne li bonahala li le matla. “Sabole” eo e benyang e neng e lula e bilika e ne e hlolla. Ha Abele a hōla, na o kile a bona likerubime tseo li borehile ’me li siea mosebetsi oa tsona? Che. Libōpuoa tseo tse bohlale le tse matla li ile tsa ema moo bosiu le motšehare, selemo le selemo, esita le ho qeta lilemo tse mashome li le moo. Kahoo Abele o ile a elelloa hore Jehova Molimo o na le bahlanka ba lokileng le ba mo mamelang. O ile a hlokomela hore likerubime tseo lia tšepahala ebile li mamela Jehova ’me ha li tšoane le ba lelapa labo. Ka sebele mohlala oa mangeloi ao o ile oa matlafatsa tumelo ea hae.

Tumelo ea Abele e ile ea matlafala le ho feta ha a thuisa ka lintho tsohle tseo Jehova a itšenotseng ka tsona, e leng pōpo ea hae, litšepiso tsa hae le mohlala oa bahlanka ba hae. Ho hlakile hore re ka ithuta ho hongata mohlaleng oa Abele. Bacha ka ho khetheha ba ka ’na ba khothala ha ba elelloa hore ba ka ba le tumelo ea sebele ho Jehova Molimo, ho sa tsotellehe seo litho tsa lelapa li se etsang. Kajeno re na le motheo o tiileng oo re ka hahang tumelo ho oona kaha re pota-potiloe ke limakatso tsa pōpo, re na le Bibele e feletseng le mohlala oa batho ba bangata ba bontšang tumelo.

Ha tumelo ea Abele ho Jehova e ntse e hōla, o ile a batla tsela ea ho e bontša ka liketso. Empa motho feela tjee o ne a ka fa ’Mōpi oa bokahohle eng? Ka sebele Molimo o ne a sa hloke hore batho ba mo fe mpho leha e le efe kapa ba mo thuse. Ha nako e ntse e feta, Abele o ile a utloisisa ’nete ena ea bohlokoa: Haeba a fa Jehova se molemohali ’me a etsa seo ka sepheo se nepahetseng, o tla khahlisa Ntate oa hae oa leholimo.

Kahoo, Abele o ile a lokisetsa ho nyehela linku tse ling tsa hae. O ile a khetha tsa matsibolo tse ntle ka ho fetisisa ’me a nyehela likarolo tseo a neng a nka hore li ntle haholo. Kaine le eena o ne a batla hore Molimo a mo hlohonolofatse a be a mo amohele, ’me a lokisetsa ho nyehela lijalo tsa hae. Empa sepheo sa hae se ne se sa tšoane le sa Abele. Ho ile ha totobala hore bara bana ba motho ha ba tšoane ha ba nyehela mahlabelo a bona.

 E ka ’na eaba bara bana ba Adama ba ile ba sebelisa lialetare le mollo ha ba nyehela mahlabelo a bona, mohlomong ba a nyehela likerubime li ntse li ba shebile, e leng tsona feela tseo e neng e le baemeli ba Jehova lefatšeng ka nako eo. Hore na Jehova o ile a arabela joang, ho totobala mantsoeng ana: ‘O ile a talima Abele le nyehelo ea hae ka mokhoa o bontšang kamohelo.’ (Genese 4:4) Bibele ha e bolele hore na Molimo o ile a bontša joang hore o amohela nyehelo eo. Empa ke hobane’ng ha a ile a amohela ea Abele?

Na o ne a khahlisoa ke nyehelo ea hae? Abele o ile a nyehela phoofolo e phelang, a tšolla mali a eona a bohlokoa. Na Abele o ne a tseba hore nyehelo eo ke ea bohlokoa hakae? Lilemo tse makholo-kholo ka mor’a hore Abele a phele, Molimo o ile a sebelisa konyana e se nang sekoli ho tšoantšetsa sehlabelo sa Mora oa Hae ea phethahetseng, e leng “Konyana ea Molimo,” eo mali a hae a se nang molato a neng a tla tšolloa. (Johanne 1:29; Exoda 12:5-7) Leha ho le joalo, ho hlakile hore ho na le ho hongata hoo Abele a neng a sa ho tsebe kapa a sa ho utloisise.

Seo re se tsebang ke hore: Abele o ile a fana ka se molemohali. Jehova o ile a mo amohela hammoho le sehlabelo sa hae. Abele o ile a etse seo hobane a rata Jehova ebile a e-na le tumelo.

Ebile ho fapaneng ka Kaine. Jehova “ha aa ka a talima Kaine le nyehelo ea hae ka mokhoa leha e le ofe o bontšang kamohelo.” (Genese 4:5) Hase hore sehlabelo sa Kaine se ne se fosahetse; hamorao Molao oa Molimo o ile oa lumella batho ho etsa mahlabelo ka lijo-thollo. (Levitike 6:14, 15) Empa Bibele e re ka Kaine, “mesebetsi ea hae e ne e le khopo.” (1 Johanne 3:12) Ho bonahala eka ho tšoana le batho ba bangata kajeno, Kaine o ne a nahana hore ho lekane ho etsa eka o inehetse ho Molimo. Liketso tsa Kaine li ile tsa bontša hore ha a na tumelo le lerato ho Jehova.

Ha Kaine a lemoha hore Jehova ha a mo amohele, na o ile a batla ho ithuta mohlaleng oa Abele? Che. O ile a koetlela ngoan’abo lehloeo. Jehova o ile a bona se ka pelong ea Kaine ’me a bua le eena a sa mo felle pelo. O ile a lemosa Kaine hore tsela eo a e nkileng e tla mo lebisa sebeng se tebileng, ’me a tšepisa Kaine hore o tla “phahamisoa” ha a ka fetoha.—Genese 4:6, 7.

Kaine o ile a hlokomoloha temoso ea Molimo. Eaba o re ho moen’ae ea neng a mo tšepa ba ee naheng, ’me ha ba le moo a mo bolaea. (Genese 4:8) Ka tsela eo Abele e bile motho oa pele ea ileng a hlorisetsoa bolumeli ’me ea e-ba moshoela-tumelo oa pele. O ile a shoa, empa pale ea hae ha e felle moo.

Ka tsela ea tšoantšetso, mali a Abele a ile a hoeletsa ho Jehova Molimo hore a tlise phetetso kapa a phethahatse toka. Molimo o ile a phethahatsa toka, ’me a otla Kaine ea khopo ka lebaka la tlōlo ea hae. (Genese 4:9-12) Ntho ea bohlokoa le ho feta ke hore tlaleho ea tumelo ea Abele ea re ruta kajeno. Lilemo tseo a li phetseng—mohlomong tse ka bang lekholo—e bile tse khutšoanyane ha li bapisoa le tsa batho ba mehleng eo, empa Abele o li phetse ka tsela e khahlisang Molimo. O shoele a tseba hore Jehova, Ntate oa hae oa leholimo oa mo rata ebile oa mo amohela. (Baheberu 11:4) Joale, re ka kholiseha hore o sireletsehile mohopolong oa Jehova o ke keng oa lekanngoa, ’me o letetse ho tsohela bophelong lefatšeng la paradeise. (Johanne 5:28, 29) Na u tla ba teng ha a tsoha bafung? Mohlomong u tla ba teng haeba u ikemiselitse ho mamela ha Abele a bua ’me u etsisa tumelo ea hae e ikhethang.