VIJANA HUULIZA
Je, Ni Muhimu Kuwatendea Wengine kwa Adabu?
‘Watu huwa hawanifungulii mlango; kwa nini mimi niwafungulie?’
‘Je, si kuna mambo mengine muhimu zaidi ninayopaswa kuhangaikia kuliko tu kusema “tafadhali,” “asante,” na “niwie radhi”?’
‘Sihitaji kuwatendea kwa adabu ndugu na dada zangu. Wao ni watu wa familia.’
Je, unahisi kwamba wewe ungesema maneno kama hayo? Ikiwa ndivyo, huenda unakosa manufaa zinazotokana na kuwatendea wengine kwa adabu!
Mambo unayopaswa kujua kuhusu kuwa na adabu
Kuwa na adabu kunaweza kuboresha maisha yako katika njia tatu zifuatazo:
Sifa yako. Jinsi unavyowatendea wengine huathiri jinsi wanavyokuona, iwe ni kwa njia nzuri au mbaya. Ikiwa unawatendea kwa adabu, watakuona kuwa mkomavu na mwenye kuwajibika, nao watakutendea vivyo hivyo pia! Lakini ikiwa unawadharau, watu watakuona kuwa mwenye ubinafsi, na huenda ukakosa nafasi za kuajiriwa au mapendeleo mengine. Kama tu Biblia inavyosema, “mtu mkatili anajiletea taabu.”—Methali 11:17.
Rafiki zako. Biblia husema: “Jivikeni upendo, kwa maana huo ni kifungo kikamilifu cha muungano.” (Wakolosai 3:14) Hilo ni kweli hasa kuhusiana na marafiki. Watu huvutiwa na watu wenye adabu na wanaowatendea kwa njia nzuri. Kwa kweli, ni nani ambaye angependa kushirikiana na mtu mwenye dharau au mkorofi?
Namna watu wanavyokutendea. Msichana anayeitwa Jennifer anasema hivi: “Ukiwatendea watu kwa adabu sikuzote, baada ya muda unaweza kuona hata watu ambao kwa kawaida hukutendea kwa dharau, wakifanya mabadiliko na kuanza kukutendea kwa njia nzuri.” Bila shaka, ukiwa mwenye dharau, huenda ukatendewa kwa njia mbaya pia. Biblia husema hivi: “Kwa kipimo mnachopimia, watawapimia ninyi.”—Mathayo 7:2.
Jambo kuu: Kila siku tunashirikiana na watu. Jinsi unavyojiendesha huenda ikaathiri namna watu wanavyokuona na kukutendea. Kwa ufupi, kuwatendea wengine kwa adabu ni muhimu sana!
Namna ya kuboresha jinsi unavyowatendea wengine
Chunguza tabia yako. Jiulize maswali kama vile: ‘Je, mimi huzungumza na watu wazima kwa heshima? Mimi husema “tafadhali,” “asante,” au “niwie radhi” mara nyingi kadiri gani? Je, mimi hukengeuka ninapozungumza na wengine, labda hata kuanza kusoma na kutuma ujumbe mfupi kupitia simu? Je, mimi huwatendea wazazi na kaka na dada zangu kwa njia ya heshima, au huwapuuza kwa sababu “wao ni watu wa familia”?’
Biblia husema hivi: “Katika kuonyeshana heshima iweni wa kwanza.”—Waroma 12:10.
Jiwekee miradi. Andika mambo matatu ambayo unaweza kuboresha. Kwa mfano, msichana mwenye umri wa miaka 15 anayeitwa Allison anasema kwamba anahitaji “kuwa msikilizaji mzuri badala ya kuzungumza sana.” David mwenye umri wa miaka 19, anasema kwamba anahitaji kuacha kutuma ujumbe mfupi anapokuwa na watu wa familia yake au marafiki. Anasema hivi: “Kufanya hivyo ni kukosa adabu. Ni kana kwamba ninawaambia ni afadhali kuzungumza na mtu mwingine kuliko kuzungumza nao.” Edward, mwenye umri wa miaka 17 anasema kwamba anahitaji kuacha kuwakatiza wengine wanapoongea. Naye Jennifer, aliyetajwa awali, ameazimia kuboresha jinsi anavyoshughulika na watu wazima. Anasema, “Nilizoea kuwasalimia ‘habari’ haraka-haraka na kisha ningetafuta sababu ya kwenda kwa marafiki wa umri wangu. Lakini sasa ninajitahidi kuwajua zaidi. Jambo hilo limenisaidia kuboresha sana tabia yangu!”
Biblia husema hivi: ‘Angalia, si faida za kibinafsi za mambo yako mwenyewe tu, bali pia faida za kibinafsi za wengine.’—Wafilipi 2:4.
Chunguza maendeleo unayofanya. Kwa mwezi mmoja, chunguza mambo unayotaka kuboresha katika usemi na mwenendo wako. Mwishoni mwa mwezi, jiulize: ‘Kuwatendea wengine kwa adabu kumeboreshaje utu wangu? Ni mambo gani ambayo bado ninahitaji kuboresha?’ Jiwekee miradi kulingana na uhitaji wako.
Biblia husema hivi: “Kama vile mnavyotaka watu wawatendee ninyi, watendeeni wao vivyo hivyo.”—Luka 6:31.