Nchini Marekani ambako biashara ya michezo ya kompyuta huingiza mabilioni ya dola . . .

1.   Wachezaji wa michezo ya kompyuta wana umri wa miaka mingapi hivi?

   1.   18

   2.   30

2.   Kuna wanaume wangapi wanaocheza michezo ya kompyuta kwa kulinganishwa na wanawake?

   1.   Asilimia 55 ni wanaume; asilimia 45 ni wanawake

   2.   Asilimia 15 ni wanaume; asilimia 85 ni wanawake

3.   Kati ya makundi mawili yafuatayo, ni kikundi gani kilicho na idadi kubwa zaidi ya watu wanaocheza michezo ya kompyuta?

   1.   Wanawake wenye umri wa miaka 18 na zaidi

   2.   Wanaume wenye umri wa miaka 17 kwenda chini

 Takwimu hizo zinaweza kukusaidia kujua tu idadi ya watu wanaocheza michezo ya kompyuta. Lakini hazikusaidii uone athari ya kucheza michezo ya kompyuta​—iwe ni mazuri au mabaya.

 Ni maelezo gani kati ya yafuatayo unayokubaliana nayo kuhusu michezo ya kompyuta?

•  “Ni burudani yenye kuchangamsha inayounganisha familia na marafiki.”​—Irene.

•  “Ni njia nzuri ya kusahau matatizo yako.”​—Annette.

•  “Inatusaidia kuwa na akili nyepesi ya kufanya mambo.”​—Christopher.

•  “Inakusaidia usitawishe ustadi wa kusuluhisha matatizo.”​—Amy.

•  “Ubongo wako unazoezwa kufikiri na kupanga mambo pamoja na mikakati mbalimbali.”​—Anthony.

•  “Michezo fulani huchochea ushirikiano kati ya marafiki.”​—Thomas.

•  “Michezo fulani inakusaidia ufanye mazoezi na kuboresha umbo lako.”​—Jael.

 Je, unakubaliana na maelezo yote yaliyotolewa au ni baadhi tu? Michezo ya kompyuta inaweza kutunufaisha kimwili na kiakili. Hata ingawa michezo fulani ni ya kupitisha wakati tu na “ni njia nzuri ya kusahau matatizo yako,” kama Annette alivyosema, si vibaya kuicheza kwa kusudi hilo.

 ● Biblia inasema kwamba kuna “wakati wa kila jambo chini ya mbingu,” kutia ndani tafrija.​—Mhubiri 3:​1-4.

 Je, michezo ya kompyuta inakuibia wakati?

 “Ninapoanza kucheza, inakuwa vigumu sana kuacha. Mimi hujiambia, ‘Acha niendelee kidogo tu!’ Kisha bila kujua, saa kadhaa zinapita na ninajikuta nimecheza kwa muda mrefu sana!”​—Annette.

 “Michezo ya kompyuta inaweza kukupotezea muda mwingi sana. Unakaa mbele ya kompyuta na kuhisi kwamba umetimiza jambo fulani kwa sababu umeshinda mara tano, lakini ukweli wa mambo ni kwamba hujatimiza jambo lolote.”​—Serena.

 Jambo kuu: Mtu anapopoteza pesa, huenda akazipata tena. Lakini sivyo ilivyo unapopoteza wakati. Kwa njia fulani, wakati una thamani kubwa zaidi hata kuliko pesa. Kwa hiyo usiruhusu chochote kikuibie wakati wako!

 ● Biblia inasema: “Endeleeni kutembea kwa hekima . . . , mkijinunulia wakati unaofaa.”​—Wakolosai 4:5.

 Je, michezo ya kompyuta imeathiri jinsi unavyofikiri?

 “Matendo ya uhalifu ambayo yanaweza kumfanya mtu afungwe gerezani au ahukumiwe kifo, yanafanywa katika michezo ya kompyuta bila wasiwasi.”​—Seth.

 “Michezo mingi ya kompyuta inahusisha kuwaangamiza maadui ili mtu apate ushindi. Kwa kawaida, kuna njia kadhaa za kuwaua maadui kwa ukatili.”​—Annette.

 “Nyakati nyingine huwezi kuamini kile unachowaambia marafiki wako mnapocheza​—unawaambia ‘Kufa!’ au ‘Nitakuua wewe!’”​—Nathan.

 Jambo kuu: Epuka michezo inayotukuza mambo ambayo Mungu anachukia, kutia ndani jeuri, kuwasiliana na pepo, na ngono haramu.​—Wagalatia 5:​19-​21; Waefeso 5:​10; 1 Yohana 2:​15, 16.

 ● Biblia inaonyesha kwamba Yehova anamchukia “mtu yeyote anayependa jeuri”​—si lazima mtu awe ametenda kwa jeuri. (Zaburi 11:5) Hata ingawa michezo ya kompyuta unayochagua haiamui utakuwa mtu wa aina gani, michezo hiyo inaweza kufunua mambo fulani kukuhusu au jinsi ulivyo.

 Fikiria jambo hili: Kulingana na kitabu kinachoitwa, Getting to Calm, “michezo ya kompyuta yenye jeuri huathiri sana tabia ya mtu hata kuliko kutazama televisheni, kwa sababu watoto hawamtazami tu shujaa fulani mkatili anayewaua wengine ovyoovyo, bali wao wenyewe wanakuwa ndiye shujaa mwenyewe anayetekeleza mauaji hayo. Kwa kuwa michezo hiyo humfunza mtu kama mwalimu anavyofanya darasani, basi kihalisi mtu hujifunza kuwa mjeuri anapoicheza.”​—Linganisha Isaya 2:4.

 Vijana wengi wamejifunza kuwa na usawaziko kuhusiana na kucheza michezo ya kompyuta. Ona mifano hii miwili.

 “Nilikuwa nikicheza michezo ya kompyuta hadi usiku sana huku nikijiambia: ‘Hakuna shida, usingizi wa saa tano unanitosha. Acha niendelee kidogo tu.’ Lakini sasa nimejifunza kuwa na usawaziko kuhusiana na kucheza michezo hiyo. Bado ninapenda kuicheza mara kwa mara nipatapo muda. Hata hivyo, kila jambo linapaswa kufanywa kwa kiasi.”​—Joseph.

 “Kwa kuwa nimepunguza muda niliotumia kucheza michezo ya kompyuta, nimefaulu kutekeleza mambo mengi zaidi! Nimefaulu kuongeza muda ninaotumia katika kazi ya kuhubiri, kuwasaidia wengine kutanikoni, na hata nimejifunza kucheza piano. Kuna mambo mengine mengi ambayo mtu anaweza kufanya kuliko kucheza tu michezo ya kompyuta!”​—David.

 ● Biblia inasema kwamba wanaume na wanawake wakomavu ni wenye “kiasi katika mazoea.” (1 Timotheo 3:​2, 11) Wao hufurahia burudani, lakini hawafanyi hivyo kupita kiasi, wanajua wakati wa kuacha kwa kuwa wana sifa ya kujizuia.​—Waefeso 5:​10.

 Jambo kuu: Michezo ya kompyuta inaweza kuwa burudani nzuri ikichezwa na kutengewa wakati unaofaa. Lakini usiruhusu michezo hiyo ichukue wakati wako na kukufanya ushindwe kukazia fikira mambo yaliyo muhimu zaidi maishani. Badala ya kukazia fikira jinsi ya kushinda mchezo fulani wa kompyuta, je, halingekuwa jambo la busara zaidi kujitahidi kutumia muda na jitihada hizo kufikia miradi yako ili ufaulu katika maisha halisi?