Mara nyingi wale waliotendewa vibaya kingono huhisi aibu kubwa. Huenda hata wakajilaumu. Kwa mfano Karen, mwenye umri wa miaka 19, alitendewa vibaya kingono alipokuwa na umri wa miaka 6 hadi 13. Anasema hivi: “Hisi ya hatia ndilo jambo gumu zaidi linalonisumbua. Ninajiuliza, ‘Kwa nini niliruhusu jambo hilo liendelee kwa muda mrefu hivyo?’”

 Ikiwa unahisi hivyo kujihusu, fikiria mambo yafuatayo:

•   Watoto hawako tayari kimwili wala kihisia kufanya ngono. Hawajui tendo hilo lina maana gani na hivyo hawawezi kuhesabiwa kuwa wamefanya tendo hilo kwa idhini yao. Hilo linamaanisha mtoto hapaswi kulaumiwa.

•   Watoto wana mwelekeo wa kuwaamini watu wazima na hawawezi kutambua mbinu zao zenye hila, na hivyo wanakuwa hatarini. Kitabu The Right to Innocence kinasema, “Watu wanaowatendea watoto vibaya kingono ni ‘matapeli’ wa hali ya juu, na watoto hawawezi kutambua ujanja wa watu hao.

•   Mtoto anaweza kusisimka kingono wakati wa tendo hilo. Ikiwa ulihisi hivyo, uwe na hakika kwamba hisia hizo hujitokeza zenyewe baada ya mwili kuguswa kwa njia fulani. Hivyo haimaanishi kwamba ulikubaliana na tendo hilo au unalaumika kwa tendo hilo.

 Dokezo: Fikiria mtoto unayemfahamu mwenye umri uliokuwa nao ulipotendewa vibaya kingono. Jiulize, ‘Je, ni haki kumlaumu mtoto huyo ikiwa angetendewa vibaya kingono?’

 Karen alifikiria hoja hiyo ya mwisho alipokuwa akiwatunza watoto watatu, na mmoja kati yao alikuwa na miaka sita hivi​—umri ambao Karen alikuwa alipoanza kutendewa vibaya kingono. Karen anasema, “Nilitambua jinsi ilivyo rahisi kwa mtu kumtendea vibaya kingono mtoto wa umri huo​—jinsi ilivyokuwa rahisi kwake kunitendea vibaya kingono mimi nilipokuwa na umri huo.”

 Ukweli: Wanaokutendea vibaya kingono ndio wenye hatia. Biblia husema hivi: “Nao uovu wa mwovu utakuwa juu yake mwenyewe.”​—Ezekieli 18:20.

 Kuzungumza na mtu unayemwamini kunaweza kukuletea kitulizo. Biblia husema hivi: “Rafiki wa kweli anapenda nyakati zote, naye ni ndugu aliyezaliwa kwa ajili ya wakati wa taabu.”​—Methali 17:17.

 Ni kweli kwamba unaweza kuhisi ukiwa salama kwa kiasi fulani kwa kutozungumza na yeyote kuhusu kilichotokea. Huenda kunyamaza kunaweza kuwa kama ukuta wa ulinzi uliojijengea ili usiumizwe zaidi. Hata hivyo, ukuta huohuo unaweza kukuzuia usipate msaada.

 Mwanamke kijana anayeitwa Janet alijionea kwamba kuzungumza kuhusu alichotendewa kulimletea kitulizo kikubwa. Anasema, “Nilitendewa vibaya kingono na mtu ambaye nilimfahamu na kumtumaini, na nilificha jambo hilo kwa miaka mingi. Lakini nilipofaulu kuzungumza na mama yangu kulihusu, ni kana kwamba mzigo mzito ulikuwa umeondolewa kutoka mabegani mwangu.”

 Anapokumbuka miaka ya nyuma, Janet anaweza kuelewa kwa nini huenda mtu akakataa kuzungumzia jambo hilo. Anasema, “Kuzungumzia kutendewa vibaya kingono si rahisi. Lakini katika kisa changu, maumivu yaliyotokana na kuficha jambo hilo yalikuwa makali. Ilikuwa afadhali kwangu kulizungumzia haraka iwezekanavyo.”

 Kutendewa vibaya kingono huenda kukakuacha na maoni mabaya kujielekea​—kwa mfano, kwamba umeharibika na huna thamani yoyote na kwamba wewe ni chombo cha kutoshelezea tamaa za ngono za watu wengine. Sasa una nafasi ya kubadili maoni hayo, na kufaidika kutokana na “wakati wa kuponya.” (Mhubiri 3:3) Ni nini kitakachokusaidia kufanya hivyo?

 Kujifunza Biblia. Biblia ina mawazo ya Mungu, ambayo ‘ni yenye nguvu . . . kwa ajili ya kupindua ngome zenye nguvu’​—kutia ndani maoni yasiyo ya kweli kujihusu. (2 Wakorintho 10:4, 5) Kwa mfano, soma na ufikirie maandiko yafuatayo: Isaya 41:10; Yeremia 31:3; Malaki 3:​16, 17; Luka 12:​6, 7; 1 Yohana 3:​19, 20.

 Sala. Unapolemewa na hisia za kujiona hufai au hatia, “mtupie Yehova mzigo wako” katika sala. (Zaburi 55:22) Yuko nawe sikuzote!

 Wazee wa kutaniko. Wanaume hao Wakristo wamezoezwa kuwa “kama mahali pa kujificha kutokana na upepo na mahali pa kujificha kutokana na dhoruba ya mvua.” (Isaya 32:2) Wanaweza kukusaidia kuwa na maoni yenye usawaziko kujielekea na kukusaidia kusonga mbele.

 Mashirika mazuri. Watazame wanaume na wanawake walio mfano mzuri katika sifa za Kikristo. Chunguza wanavyotendeana. Baada ya muda, utatambua kwamba si watu wote wanaotumia mamlaka yao kuwatendea vibaya watu wanaodai kuwapenda.

 Mwanamke kijana anayeitwa Tanya anajifunza jambo hilo muhimu. Tangu utotoni, alitendewa vibaya kingono na wanaume kadhaa. Anasema, “Wanaume niliokuwa na uhusiano wa karibu nao waliniumiza.” Hata hivyo, baada ya muda, Tanya alitambua kwamba kuna wanaume wanaoonyesha upendo wa kweli. Ametambuaje jambo hilo?

 Alipokuwa akishirikiana na mume na mke walio mfano mzuri katika maisha ya Kikristo, maoni ya Tanya yalibadilika. “Nilitambua kutokana na matendo ya mume huyo kwamba si wanaume wote wanaotumia mamlaka yao vibaya. Mume huyo alimlinda mke wake, na hivyo ndivyo Mungu alivyokusudia iwe.” a​—Waefeso 5:28, 29.