“Nilisimama kando ya treni iliyokuwa inapita chini ya ardhi kwa mwendo kasi. Msisimuko niliopata ulifanya nihisi kana kwamba matatizo yangu yote yameisha.”—Leon.  *

“Kujirusha kwenye maji kutoka juu sana kulifanya nijihisi huru kabisa kwa sekunde chache. Kwa kawaida nilifurahia kufanya hivyo, lakini nyakati fulani niliogopa.”—Larissa.

Kama Leon na Larissa, vijana wengi husisimuka wanapojaribu kupima mipaka ya uwezo wao, nyakati fulani kwa kufanya mambo hatari sana. Je, unatamani kufanya hivyo? Ikiwa ndivyo, basi makala hii itakusaidia.

Zoea la kujisisimua kwa kujihatarisha linaweza kuwa uraibu. Huenda utasisimuka kwa muda mfupi, lakini utatamani kujisisimua zaidi. Marco, ambaye alikuwa na zoea la kwenda kwenye njia za treni kama Leon, alisema hivi: “Ilikuwa ni hali ya kujirudia. Nilipata furaha kwa muda mfupi. Lakini bado, nilitamani kujisisimua zaidi.”

Justin, ambaye alikuwa akiteleza kwa kasi kwa kutumia viatu vyenye magurudumu akiwa ameshikilia gari, alisema hivi: “Hisia nilizopata zilinichochea nitake kufanya hivyo tena. Nilitaka watu wanitambue, lakini niliishia hospitalini.”

Kushinikizwa na marafiki kunaweza kukufanya upuuze hatari. Kijana anayeitwa Marvin, alisema: “Rafiki zangu walinishinikiza kupanda jengo fulani refu bila kutumia kifaa chochote, wakisema: ‘Endelea. Utafanikiwa.’ Niliogopa sana. Nilikuwa nikitetemeka nilipokuwa ninapanda ukuta.” Larissa, aliyetajwa mapema, anasema: “Nilifanya mambo ambayo wengine walifanya. Nilifuata tu umati.”

Baadhi ya watu wametumia Intaneti kuwashinikiza wengine kwa kuwasifu wale wanaojihatarisha na kutoonyesha hatari zinazohusika. Kwa kweli, baadhi ya video za kujihatarisha zinapowekwa kwenye mitandao ya kijamii zinatazamwa na watu wengi kwa muda mfupi tu, na hivyo kufanya watu wanaojihatarisha wajulikane na kusifiwa.

Kwa mfano, video kadhaa maarufu zimeonyesha watu wakijaribu kupita maeneo yenye vizuizi (kama vile kuta, nyumba, na ngazi) ili tu wafike mahali wanapotaka, kwa kukimbia, kukwea, au kuruka kwa kasi bila kutumia vifaa vyovyote  vya usalama. Hilo linaweza kukufanya ufikiri kimakosa kwamba: (1) Hatari si kubwa sana. (2) Hilo ni jambo linalofanywa na kila mtu. Matokeo ni kwamba, huenda ukashawishika kujaribu kufanya mambo yanayohatarisha uhai wako.

Kuna njia bora na salama za kupima mipaka ya uwezo wako. Biblia inasema: “Mazoezi ya kimwili ni yenye faida kidogo.” (1 Timotheo 4:8) Lakini pia inatutia moyo “tuishi kwa utimamu wa akili.” (Tito 2:12) Unaweza kufanya hivyo jinsi gani?

Tathmini hatari zinazohusika. Biblia inasema hivi: “Mwerevu atatenda kwa ujuzi, lakini mjinga ataeneza upumbavu kila mahali.” (Methali 13:16) Kabla ya kujihusisha na utendaji wowote, chunguza hatari zinazohusika. Jiulize, ‘Je, utendaji huu unaweza kunigharimu uhai wangu au kusababisha niumie vibaya?’—Kanuni ya Biblia: Methali 14:15.

Chagua marafiki wanaoheshimu uhai. Marafiki wa kweli hawawezi kukuchochea uhatarishe uhai wako au kukushinikiza ufanye jambo ambalo hauko tayari kulifanya. Larissa anasema: “Marafiki wazuri na wenye kutegemeka walinisaidia kufanya maamuzi yanayofaa kuhusu utendaji ambao ningeshiriki. Maisha yangu yalibadilika nilipochagua marafiki wanaofaa.”—Kanuni ya Biblia: Methali 13:20.

Furahia ustadi wako bila kuhatarisha uhai. Kitabu Adolescent Risk Behaviors kinasema kwamba, “kujifunza jinsi ya kujiwekea mipaka na kanuni zako mwenyewe” ni sehemu ya ukuaji. Unaweza kupima mipaka ya uwezo wako katika mazingira salama, ukitumia vifaa vya usalama na kuwa mwangalifu.

Jijengee heshima ya kweli. Watu watakuheshimu unapotumia ustadi kushughulika na changamoto za maisha na si kwa kujihatarisha ili kujisisimua. Larissa anasema: “Zoea la kujirusha kwenye maji kutoka juu lilikuwa mwanzo wa mazoea mengi ya kujihatarisha niliyofanya. Laiti ningekataa kushawishiwa.”

Jambo kuu ni hili: Badala ya kujihatarisha bila sababu ili kujisisimua, tumia busara unapochagua burudani.—Kanuni ya Biblia: Methali 15:24.