1-2. Kwa nini baadhi ya Maandiko yanaweza kuwa na maana zaidi kwetu hali zinapobadilika maishani mwetu?

 KATIKA siku yao ya harusi, bwana harusi anayependeza na bibi harusi mrembo wanasikiliza kwa makini hotuba ya ndoa inayotegemea Biblia inapotolewa. Kanuni zinazozungumziwa katika hotuba hiyo si mpya kwao. Lakini kuanzia siku hiyo na kuendelea, kanuni hizo zitakuwa na maana zaidi kwao. Kwa nini? Kwa sababu watakuwa wakizitumia wakiwa wenzi wa ndoa.

² Inakuwa hivyo pia kwa wenzi Wakristo wanapopata watoto. Kwa miaka mingi huenda wamesikiliza hotuba nyingi zinazozungumzia jinsi ya kulea watoto. Lakini sasa kanuni hizo zitakuwa na maana zaidi kwao. Sasa watakuwa na jukumu la kumlea mtoto wao wenyewe. Hilo ni jukumu kubwa sana. Hivyo, hali zinapobadilika maishani mwetu, kanuni fulani za Maandiko zinakuwa na maana zaidi kwetu. Hiyo ni sababu moja inayofanya waabudu wa Yehova wasome Maandiko, na kama wafalme wa Israeli walivyoambiwa, wanayatafakari “sikuzote” za maisha yao.​—Kum. 17:19.

3. Tutazungumzia nini katika makala hii?

³ Enyi wazazi, mna mojawapo ya pendeleo kubwa sana ambalo Mkristo anaweza kuwa nalo, yaani, kuwafundisha watoto wenu kumhusu Yehova. Lakini mnahitaji kufanya mengi zaidi ya kuwafundisha tu kumhusu Mungu. Mnataka kuwasaidia watoto wenu wampende sana Yehova. Mnaweza kufanya nini ili kuwafundisha watoto wenu wampende Yehova? Katika makala hii, tutazungumzia kanuni nne za Biblia ambazo zinaweza kuwasaidia mkiwa wazazi. (2 Tim. 3:16) Pia, tutaona jinsi baadhi ya wazazi Wakristo  walivyonufaika kwa kutumia ushauri wa Biblia.

4. Ni kanuni gani moja ambayo wazazi wanaweza kutumia ili kuwasaidia watoto wao wampende Yehova kutoka moyoni? (Yakobo 1:5)

⁴ Kanuni ya 1: Tafuta mwongozo wa Yehova. Mwombe Yehova akupe hekima unayohitaji ili kuwasaidia watoto wako wasitawishe upendo kwake. (Soma Yakobo 1:5.) Yeye ndiye anayestahili zaidi kutupatia ushauri. Kuna sababu kadhaa zinazofanya astahili. Fikiria sababu hizi mbili. Kwanza, Yehova ana uzoefu mwingi zaidi wa kuwa mzazi. (Zab. 36:9) Na Pili, ushauri wa hekima anaotoa sikuzote huwa na manufaa.​—Isa. 48:17.

5. (a) Tengenezo la Yehova linaandaa nini ili kuwasaidia wazazi? (b) Kama inavyoonyeshwa kwenye video, umejifunza nini kutokana na jinsi Ndugu na Dada Amorim walivyowalea watoto wao?

⁵ Kupitia Neno na tengenezo lake, Yehova anaandaa chakula kingi cha kiroho kinachotegemea Biblia ambacho kinaweza kukusaidia kuwalea watoto wako wampende Yehova. (Mt. 24:45) Kwa mfano, unaweza kupata ushauri mwingi wenye manufaa katika mfululizo wa makala “Msaada kwa Ajili ya Familia” ambao kwa miaka kadhaa ulikuwa ukichapishwa katika gazeti la Amkeni! na sasa unapatikana kwenye tovuti yetu. Pia, video nyingi zinazopatikana kwenye jw.org, zina mahojiano na maigizo yanayoweza kuwasaidia wazazi watumie ushauri wa Yehova wanapowalea watoto wao. b​—Met. 2:4-6.

6. Baba mmoja anahisije kuhusu mwongozo ambao yeye na mke wake wanapata kupitia tengenezo la Yehova?

⁶ Wazazi wengi wameeleza jinsi wanavyothamini sana msaada ambao Yehova ameandaa kupitia tengenezo lake. Baba anayeitwa Joe, anakiri hivi: “Kulea watoto watatu katika kweli si kazi rahisi. Sikuzote mimi na mke wangu tunasali kwa Yehova ili atusaidie. Na mara nyingi tumehisi kwamba makala au video fulani imekuja kwa wakati unaofaa ili kutusaidia kushughulikia hali tuliyokuwa tunakabiliana nayo.  Sikuzote tumetafuta mwongozo wa Yehova.” Joe na mke wake wametambua kwamba video na makala hizo zinawasaidia watoto wao kumkaribia Yehova.

7. Kwa nini wazazi wanapaswa kuwa waangalifu kuhusu mfano wanaoweka? (Waroma 2:21)

⁷ Kanuni ya 2: Wafundishe kupitia mfano wako. Watoto huwatazama wazazi wao kwa makini, na mara nyingi huwaiga. Bila shaka, hakuna mzazi aliye mkamilifu. (Rom. 3:23) Hata hivyo, wazazi wenye hekima wanafanya kila wanachoweza ili kuwawekea mfano mzuri watoto wao. (Soma Waroma 2:21.) Baba mmoja alisema hivi kuhusu watoto: “Wao ni kama sponji inayofyonza kila kitu.” Anaongeza hivi: “Wao hutuambia ikiwa mambo tunayofanya hayapatani na mambo tunayowafundisha.” Hivyo, ikiwa tunataka watoto wetu wampende Yehova, upendo wetu kwake unahitaji kuwa wenye nguvu na uonekane wazi.

8-9. Umejifunza nini kutokana na maelezo ya Andrew na Emma?

⁸ Kuna njia nyingi ambazo wazazi wanaweza kuwafundisha watoto wao wampende Yehova. Ona kile ambacho ndugu mwenye umri wa miaka 17 anayeitwa Andrew, anasema: “Sikuzote wazazi wangu wamekazia umuhimu wa sala. Kila siku kabla ya kulala, Baba angesali nami hata ikiwa nilikuwa nimesali tayari. Wazazi wetu walitukumbusha hivi sikuzote: ‘Unaweza kuzungumza na Yehova mara nyingi kadiri unavyotaka.’ Kwa kuwa walikazia sana sala, hilo lilinichochea sana na sasa ninajihisi huru kusali kwa Yehova na ninamwona kuwa Baba mwenye upendo.” Enyi wazazi, sikuzote kumbukeni kwamba upendo wenu kwa Yehova unaweza kuwasaidia watoto wenu wampende pia.

⁹ Fikiria pia mfano wa Emma. Baba yake alipoiacha familia yao, alimwachia mama yao madeni makubwa sana. Emma anasema hivi: “Kuna pindi nyingi ambazo Mama alikuwa na matatizo ya kifedha, lakini sikuzote alizungumzia jinsi Yehova anavyowaandalia watumishi wake. Kupitia maisha yake, niliona kwamba kwa kweli aliamini hilo. Mama alitenda kulingana na mambo aliyofundisha.” Somo ni nini? Wazazi wanaweza kufundisha kupitia mfano wao hata katika hali ngumu.​—Gal. 6:9.

10. Wazazi wengi Waisraeli walikuwa na fursa gani za kuzungumza na watoto wao? (Kumbukumbu la Torati 6:6, 7)

¹⁰ Kanuni ya 3: Zungumza na watoto wako kwa ukawaida. Yehova aliwaagiza Waisraeli wa kale wawafundishe watoto wao kwa ukawaida kumhusu. (Soma Kumbukumbu la Torati 6:6, 7.) Wazazi hao walikuwa na fursa nyingi siku nzima za kuzungumza na watoto wao na kuwafundisha kumpenda Yehova kutoka moyoni mwao. Kwa mfano, mvulana Mwisraeli huenda angetumia saa nyingi akimsaidia baba yake kupanda mimea au kukusanya mavuno. Huenda dada yake angetumia muda mwingi siku hiyo akimsaidia mama yake kushona, kufuma, na kazi nyingine za nyumbani. Wazazi na watoto walipofanya kazi pamoja, wangezungumzia mambo mengi muhimu. Kwa mfano, huenda wangezungumzia sifa ya wema ya Yehova na kutafakari jinsi alivyokuwa akiisaidia familia yao.

11. Ni pindi gani moja ambayo wazazi Wakristo wanapata fursa ya kuzungumza na watoto wao?

¹¹ Leo mambo yamebadilika. Katika nchi nyingi, wazazi na watoto hawawezi kutumia muda pamoja siku nzima. Huenda wazazi watakuwa kazini, na huenda watoto wakawa  shuleni. Matokeo ni kwamba ni lazima wazazi watafute pindi ambazo wanaweza kuzungumza na watoto wao. (Efe. 5:15, 16; Flp. 1:10) Ibada ya familia ni moja kati ya pindi hizo. Ndugu mmoja kijana anayeitwa Alexander, anasema hivi: “Sikuzote baba yangu hufanya mipango kwa ajili ya ibada ya familia na haruhusu jambo lolote lituzuie kutumia muda pamoja. Baada ya ibada tunakuwa na mazungumzo.”

12. Kichwa cha familia anapaswa kukumbuka nini wakati wa ibada ya familia?

¹² Ikiwa wewe ni kichwa cha familia unaweza kufanya mambo gani ili watoto wako wafurahie ibada ya familia? Kwa nini usijifunze na watoto wako kitabu chetu maridadi sana Furahia Maisha Milele! Funzo hilo linaweza kuwapatia fursa ya kuwa na mazungumzo yenye kuchangamsha. Unataka watoto wako wafunue hisia zao na mambo yanayowahangaisha, hivyo usitumie muda wa ibada ya familia kuwachambua au kuwakosoa-kosoa. Na usikasirike ikiwa watoto wako wanasema mambo ambayo hayapatani na kanuni za Biblia. Badala yake, shukuru kwamba wanaeleza hisia zao kwa unyoofu, na uwatie moyo wajieleze kwa uhuru. Unaweza kuwasaidia watoto wako kwa njia nzuri zaidi ikiwa tu unajua jinsi wanavyohisi hasa.

13. Wazazi wana fursa gani nyingine za kuwasaidia watoto wao wamkaribie Yehova?

¹³ Enyi wazazi, tafuteni fursa muda wowote wa siku ili kuwasaidia watoto wenu wamkaribie Yehova. Si lazima kusubiri muda rasmi wa kujifunza Biblia ili kuwafundisha watoto wenu kumhusu Mungu wetu mwenye upendo. Mama anayeitwa Lisa, anasema hivi: “Tulitumia uumbaji kuwafundisha watoto wetu kumhusu Yehova. Kwa mfano, mbwa wetu alipofanya jambo lililowachekesha watoto wetu, tuliwaambia hilo linaonyesha kwamba Yehova ni Mungu mwenye furaha na anafurahia maisha kama sisi tunavyofurahia.”

14. Kwa nini ni muhimu kwa wazazi kuwasaidia watoto wao wachague marafiki kwa hekima? (Methali 13:20)

¹⁴ Kanuni ya 4: Wasaidie watoto wako kuchagua marafiki wazuri. Neno la Mungu linaonyesha wazi kwamba marafiki wetu wana ushawishi mkubwa kwetu​—iwe ni  kwa njia nzuri au mbaya. (Soma Methali 13:20.) Wazazi, je, mnawajua marafiki wa watoto wenu? Je, umekutana nao na kutumia wakati pamoja nao? Unaweza kufanya nini ili kuwasaidia watoto wako watafute marafiki ambao wanampenda Yehova? (1 Kor. 15:33) Unaweza kuwasaidia wachague marafiki kwa hekima kwa kuwaalika baadhi ya ndugu na dada wanaofanya vizuri kiroho wajiunge nanyi katika utendaji wa familia.​—Zab. 119:63.

15. Wazazi wanawezaje kuwasaidia watoto wao wapate marafiki wazuri?

¹⁵ Fikiria jambo ambalo baba anayeitwa Tony alijionea. Anaeleza mambo ambayo yeye na mke wake wamefanya ili kuwasaidia watoto wao kupata marafiki wazuri. Anasema hivi: “Kwa miaka mingi mimi na mke wangu tumewaalika nyumbani kwetu ndugu na dada wenye umri na malezi mbalimbali. Tunakula chakula pamoja na wanashiriki katika ibada yetu ya familia. Hiyo ni njia nzuri sana ya kufahamiana na wale wanaompenda na kumtumikia Yehova kwa shangwe. Tumepata pendeleo la kutembelewa nyumbani kwetu na waangalizi wa mzunguko, wamishonari, na wengine. Mambo waliyojionea maishani, bidii yao, na roho yao ya kujidhabihu, imekuwa na matokeo makubwa sana kwa watoto wetu na imewasaidia wamkaribie Yehova.” Enyi wazazi, azimieni kuwasaidia watoto wenu washirikiane na marafiki wazuri.

16. Namna gani ikiwa mtoto anasema kwamba hataki kumtumikia Yehova?

¹⁶ Namna gani ikiwa licha ya jitihada zako zote mmoja kati ya watoto wako anasema kwamba hataki kumtumikia Yehova? Usifikie mkataa kwamba wewe si mzazi mzuri. Yehova ametupatia sisi sote—kutia ndani mtoto wako zawadi ya uhuru wa kuchagua​—uwezo wa kuamua ikiwa tutamtumikia Mungu au la. Ikiwa mtoto wako ameamua kumwacha Yehova, usikate tamaa na kufikiri kwamba hatamrudia Yehova. Kumbuka mfano wa mwana mpotevu. (Luka 15:11-19, 22-24) Mwanamume huyo kijana alikuwa ameiacha kabisa njia ya uadilifu, lakini mwishowe alirudi.  Huenda wengine wakasema “Huo ulikuwa mfano tu. Je, kisa kama hicho kinaweza kutokea katika maisha ya kawaida?” Ndiyo inawezekana! Na hivyo ndivyo ilivyokuwa kwa mwanamume kijana anayeitwa Elie.

17. Kisa cha Elie kinakutiaje moyo?

¹⁷ Elie anasema hivi kuhusu wazazi wake: “Walifanya yote waliyoweza ili kunisaidia nimpende Yehova na Neno lake, Biblia. Hata hivyo, nilipokuwa na umri wa miaka 15 hivi, nilianza kuasi.” Elie alianza kufanya kisiri mambo yasiyo sawa, na akakataa jitihada zote za wazazi wake za kumsaidia kiroho. Baada ya kuondoka nyumbani, alijihusisha katika mwenendo mpotovu. Hata hivyo, nyakati fulani alizungumzia Biblia pamoja na rafiki yake. Elie, anasema hivi: “Kadiri nilivyozungumza na rafiki yangu kumhusu Yehova, ndivyo nilivyofikiria zaidi kumhusu Yehova. Hatua kwa hatua mbegu za kweli ambazo zilikuwa zimekaa moyoni mwangu bila kukua​—mbegu ambazo wazazi wangu walijitahidi sana kuzipanda—​zilianza kukua.” Baada ya muda, Elie alirudi katika kweli. c Wazia jinsi wazazi wake walivyofurahi sana kwamba walijitahidi kumfundisha tangu alipokuwa mdogo ampende Yehova!​—2 Tim. 3:14, 15.

18. Unahisije kuhusu wazazi ambao wanajitahidi sana kuwafundisha watoto wao wampende Yehova?

¹⁸ Enyi wazazi, mmepewa pendeleo kubwa sana, yaani, kulea kizazi kipya cha waabudu wa Yehova. (Zab. 78:4-6) Hiyo si kazi rahisi, na tunawapongeza sana kutoka moyoni kwa jitihada zenu nyingi za kuwasaidia watoto wenu! Ikiwa mtaendelea kufanya yote mnayoweza ili kuwasaidia watoto wenu wampende Yehova na kuwalea katika nidhamu na maagizo yake, mnaweza kuwa na uhakika kwamba mtamfurahisha Baba yetu wa mbinguni mwenye upendo.—Efe. 6:4.