Nilizaliwa Desemba 22, 1929, katika kijiji cha Noville, chenye mashamba tisa karibu na jiji la Bastogne, katika msitu wa Ardennes nchini Ubelgiji. Nina kumbukumbu nzuri za utotoni nilipokuwa katika shamba letu nikiwa na wazazi wangu. Kila siku, mimi pamoja na ndugu yangu mdogo, Raymond, tulikamua maziwa ya ng’ombe kwa mikono na pia tulisaidia wakati wa mavuno. Watu katika kijiji chetu kidogo walikuwa na umoja sana, sote tulisaidiana.

Wazazi wangu, Emile na Alice, walikuwa Wakatoliki wenye bidii. Walihudhuria Misa kila Jumapili. Hata hivyo, mwaka wa 1939 hivi, mapainia kutoka Uingereza walitembelea kijiji chetu na kumwandikisha baba yangu ili awe anapata gazeti Consolation (sasa linaitwa Amkeni!). Mara moja baba yangu alitambua kwamba amepata kweli, naye akaanza kusoma Biblia. Alipoacha kwenda kwenye Misa, jirani zetu, ambao awali walikuwa marafiki, waligeuka na kuwa wapinzani wakali. Walimshinikiza baba yangu aendelee kuwa Mkatoliki, jambo lililotokeza mijadala yenye hisia kali.

Niliumia sana kumwona baba yangu akishinikizwa kwa njia hiyo na majirani wetu. Jambo hilo lilinichochea kutafuta msaada wa Mungu kupitia sala ya kutoka moyoni niliyotaja mwanzoni mwa makala hii. Upinzani wa majirani wetu ulipoanza kupungua na hatimaye kuisha, nilihisi shangwe nyingi sana moyoni. Nikasadiki kabisa kwamba Yehova ni “Msikiaji wa sala.”

Ujerumani ya Wanazi ilivamia nchi ya Ubelgiji Mei 10, 1940, na kusababisha watu wengi kuondoka nchini humo. Familia yetu ilikimbilia kusini mwa Ufaransa. Tukiwa njiani, kuna pindi ambazo tulikuwa katikati ya mapigano ya wanajeshi wa Ujerumani na wa Ufaransa.

 Tuliporudi shambani kwetu, tuligundua kwamba karibu mali zetu zote zilikuwa zimeibiwa. Bobbie, mbwa wetu, ndiye aliyekuwa amebaki kutukaribisha. Hali kama hizo zilifanya nijiulize, ‘Kwa nini kuna vita na watu wanateseka sana?’

Wakati huo, tulinufaika sana na ziara za Ndugu Emile Schrantz, a mzee wa kutaniko mwaminifu aliyekuwa painia. Alinieleza waziwazi kupitia Biblia kwa nini watu wanateseka sana na alijibu maswali yangu mengine kuhusu maisha. Uhusiano wangu pamoja na Yehova uliimarika na nikasadiki kabisa yeye ni Mungu mwenye upendo.

Hata kabla ya vita kuisha, familia yetu ilifurahia kutembelewa kwa ukawaida na akina ndugu. Mwezi wa Agosti 1943, Ndugu José-Nicolas Minet alitutembelea katika shamba tuliloishi ili kutoa hotuba. Alituuliza, “Nani angependa kubatizwa?” Baba yangu aliinua mkono wake, na mimi pia niliinua mkono wangu. Tulibatizwa katika mto mdogo karibu na shamba letu.

Mwezi wa Desemba 1944, jeshi la Ujerumani lilifanya shambulizi lake kubwa la mwisho kwenye mpaka wake wa upande wa magharibi—shambulizi lililoitwa Battle of the Bulge. Tuliishi karibu na eneo la mapambano hayo, na hivyo tulihitaji kukaa ndani ya chumba cha ardhini kwa mwezi mmoja hivi. Siku moja, nilipotoka kwenda kulisha mifugo, bomu lilianguka shambani, na kulipua paa la banda moja. Mwanajeshi mmoja wa Marekani aliyekuwa kwenye banda la mifugo alipaaza sauti na kuniambia, “Lala chini!” Nilimkimbilia na kulala kando yake, naye akanivalisha kofia yake ya chuma ili kunilinda.

Baada ya vita, tulifaulu kuwasiliana kwa ukawaida na kutaniko lililo katika jiji la Liège, kilomita 90 hivi kaskazini mwa kijiji chetu. Baadaye, tulifaulu kuanzisha kikundi kidogo cha kujifunza Biblia jijini Bastogne. Nilianza kufanya kazi iliyohusiana na masuala ya kodi na nilipata nafasi ya kusomea sheria. Baadaye, nilifanya kazi kwenye ofisi ya serikali. Mwaka wa 1951, tulipanga kusanyiko dogo la mzunguko jijini Bastogne. Watu mia moja hivi walihudhuria, kutia ndani dada painia mwenye bidii anayeitwa, Elly Reuter. Aliendesha baiskeli kilomita 50 ili ahudhurie kusanyiko. Baada ya muda  tulipendana na kuanzisha uchumba. Elly alikuwa amepokea mwaliko wa kuhudhuria Shule ya Gileadi nchini Marekani. Aliandika barua na kuituma makao makuu ya ulimwenguni pote akieleza kwa nini alihisi anahitaji kukataa mwaliko huo. Ndugu Knorr, ambaye alikuwa akisimamia kazi ya watu wa Yehova, kwa fadhili alimjibu kwamba huenda siku moja atahudhuria Shule ya Gileadi pamoja na mume wake. Tulifunga ndoa Februari 1953.

Mwaka huohuo, mimi na Elly tulihudhuria kusanyiko la New World Society ambalo lilifanyika katika uwanja wa Yankee Stadium, New York. Nikiwa huko, nilikutana na ndugu ambaye alinipa fursa ya kupata kazi nzuri na alinialika nihamie Marekani. Baada ya kusali kwa Yehova kuhusu jambo hilo, mimi na Elly tuliamua kukataa kazi hiyo na kurudi Ubelgiji ili kusaidia kikundi kidogo kilichokuwa na wahubiri kumi hivi jijini Bastogne. Mwaka uliofuata tulifurahia kupata mtoto wa kiume aliyeitwa, Serge. Kwa kusikitisha, miezi saba baadaye, Serge aliugua na kufa. Tulimweleza Yehova katika sala jinsi tulivyohuzunishwa sana na jambo hilo, na tuliimarishwa na tumaini hakika la ufufuo.

Mwezi wa Oktoba 1961, nilifanikiwa kupata kazi ya muda ambayo ingeniruhusu kufanya upainia. Siku hiyohiyo, nilipokea simu kutoka kwa mtumishi wa ofisi ya tawi ya Ubelgiji. Aliniuliza ikiwa nilikuwa tayari kuanza kutumikia nikiwa mtumishi wa mzunguko (sasa anaitwa mwangalizi wa mzunguko). Nilimuuliza hivi: “Je, tunaweza kutumikia kwanza tukiwa mapainia kabla ya kukubali mgawo huu?” Ombi langu lilikubaliwa. Baada ya kutumikia tukiwa mapainia kwa miezi minane, tulianza kazi ya kuzungukia makutaniko mwezi wa Septemba 1962.

Baada ya kuzungukia makutaniko kwa miaka miwili, tulialikwa kutumikia Betheli jijini Brussels. Tulianza kutumikia huko mwezi wa Oktoba 1964. Mgawo huo mpya ulituletea baraka nyingi sana. Muda mfupi baada ya Ndugu Knorr kutembelea Betheli yetu mwaka wa 1965, nilishangaa nilipowekwa rasmi kuwa mtumishi wa ofisi ya tawi. Baadaye, mimi na Elly tulialikwa kuhudhuria darasa la 41 la Shule ya Gileadi. Maneno aliyosema Ndugu Knorr miaka 13 iliyopita yalitimia! Baada ya kuhitimu, tulirudi katika Betheli ya Ubelgiji.

Kwa miaka mingi, nimekuwa na pendeleo la kutumia ujuzi wangu wa kisheria kutetea uhuru wa ibada barani Ulaya na katika maeneo mengine. (Flp. 1:7) Kazi hiyo ilifanya nikutane na maofisa wa serikali kutoka katika nchi 55 ambako kazi yetu iliwekewa vizuizi au kupigwa marufuku. Badala ya kuvutia uangalifu ujuzi wangu wa kisheria, nilijitambulisha kuwa “mtu wa Mungu.” Sikuzote nilitafuta mwongozo wa Yehova kupitia sala, kwa sababu ninajua kwamba “moyo wa mfalme [au hakimu] ni kama vijito vya maji mkononi mwa Yehova. Yeye huuelekeza mahali popote anapopenda.”—Met. 21:1.

 Kisa kimoja ninachokumbuka sana ni mazungumzo yangu pamoja na mshiriki mmoja wa Bunge la Ulaya. Nilikuwa nimewasilisha maombi mengi ya kuzungumza naye, na hatimaye alikubali kukutana nami. Aliniambia hivi: “Ninakupa dakika tano, na sizidishi hata moja.” Niliinamisha kichwa changu na kuanza kusali. Akiwa na wasiwasi, mbunge huyo aliniuliza ninafanya nini. Niliinua kichwa changu na kumwambia: “Nilikuwa nikimshukuru Mungu kwa kuwa wewe ni mmoja wa wahudumu wake.” Aliniuliza, “Unamaanisha nini?” Nikamwonyesha Waroma 13:4. Alikuwa Mprotestanti, hivyo alivutiwa na andiko hilo la Biblia. Matokeo yalikuwa nini? Alinipatia nusu saa, na tulikuwa na mazungumzo mazuri sana. Hata alieleza jinsi anavyoiheshimu kazi yetu.

Kwa miaka mingi, watu wa Yehova wameshughulikia kesi mbalimbali za kisheria barani Ulaya zinazohusu Wakristo kutounga mkono upande wowote, malezi ya watoto, kodi, na nyingine nyingi. Limekuwa pendeleo kubwa kuhusika katika kesi nyingi kati ya hizo na kujionea kibinafsi jinsi Yehova alivyotupatia mafanikio na ushindi. Mashahidi wa Yehova wameshinda kesi zaidi ya 140 katika Mahakama ya Ulaya ya Haki za Kibinadamu!

Katika miaka ya 1990, nilifanya kazi pamoja na Ndugu Philip Brumley, kutoka makao makuu ya ulimwenguni pote, na Ndugu Valter Farneti, kutoka Italia, ili kuwasaidia ndugu na dada nchini Kuba, wapate uhuru zaidi wa ibada kwa sababu kazi yetu ilikuwa imewekewa vizuizi nchini humo. Niliandika barua kwa ubalozi wa Kuba nchini Ubelgiji, kisha nikakutana na ofisa aliyechaguliwa kushughulikia ombi letu. Kwenye mkutano wetu wa kwanza, hatukufaulu kusuluhisha hali ya kutoelewana ambayo ilisababisha tuwekewe vizuizi.

Baada ya kutafuta mwongozo wa Yehova kupitia sala, tuliomba na tukapewa kibali cha kusafirisha Biblia 5,000 nchini Kuba. Biblia zilifika salama na zikagawanywa kwa akina ndugu, hivyo tulifikia mkataa kwamba Yehova alikuwa akibariki jitihada zetu. Kisha tuliomba kibali cha kutuma Biblia nyingine 27,500. Ombi hilo pia lilikubaliwa. Kuwasaidia ndugu na dada zetu wapendwa wawe na nakala za kibinafsi za Biblia kuliniletea shangwe nyingi.

Nimetembelea Kuba mara nyingi ili kusaidia kushugulikia matatizo ya kisheria yanayohusiana na kazi yetu. Nilipokuwa nikishughulikia mambo hayo, nilijenga uhusiano mzuri pamoja na maofisa wengi wa serikali.

Mwaka wa 1994, zaidi ya watu 1,000,000 waliuawa kikatili wakati wa mauaji ya kimbari dhidi ya Watutsi nchini Rwanda. Kwa kusikitisha, baadhi ya ndugu na dada zetu pia waliuawa. Muda mfupi baadaye, kikundi cha akina ndugu kiliombwa kufanya mipango ya kutoa misaada nchini humo.

Kikundi chetu kilipowasili kwenye mji mkuu, Kigali, tuliona ukuta wa ofisi ya utafsiri na depo ya machapisho imejaa mashimo ya risasi. Tulisikia hadithi nyingi za kusikitisha za ndugu na dada waliouawa kwa kukatwakatwa na mapanga. Lakini pia, tulisikia kuhusu masimulizi ya matendo ya upendo wa Kikristo. Kwa mfano, tulikutana na ndugu Mtutsi ambaye alikuwa amejificha kwenye shimo chini ya ardhi kwa siku 28, lililolindwa na familia ya Mashahidi Wahutu. Kwenye mkutano jijini Kigali, tuliwapatia faraja ya kiroho ndugu na dada zaidi ya 900.

Baada ya hapo, tulivuka mpaka na kuingia nchini Zaire (sasa inaitwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo) ili kutafuta kundi kubwa la Mashahidi kutoka Rwanda ambao walikuwa wamekimbilia kwenye kambi za wakimbizi zilizo karibu na jiji la Goma. Tuliposhindwa kuwapata, tulisali, tukimwomba Yehova atuongoze mahali walipo. Kisha, tulimwona mtu akitembea kuelekea mahali tulipo, na tukamuuliza ikiwa anamfahamu Shahidi yeyote wa Yehova. Akajibu, “Ndiyo, mimi ni Shahidi. Ningependa kuwapeleka kwenye halmashauri ya kutoa msaada.” Baada ya mkutano wenye kutia moyo pamoja na halmashauri ya kutoa msaada, tulikutana na wakimbizi 1,600 hivi ili kuwapa faraja ya kiroho na kuwatia moyo. Pia, tuliwasomea barua kutoka kwa Baraza Linaloongoza. Akina ndugu na dada waliguswa moyo sana kusikia uhakikisho huu: “Daima tunawakumbuka kwenye sala zetu. Tunajua kwamba Yehova hatawaacha.” Maneno hayo kutoka kwa Baraza Linaloongoza yamethibitika kweli kabisa. Leo, zaidi ya Mashahidi 30,000 wanamtumikia Yehova kwa shangwe nchini Rwanda!

Baada ya karibu miaka 58 ya ndoa, nilifiwa na mke wangu mpendwa Elly mwaka wa 2011. Yehova alinifariji nilipomweleza hisia zangu za huzuni katika sala. Pia, nilipata faraja kwa kuwahubiria majirani wangu habari njema za Ufalme.

Ingawa nina umri wa zaidi ya miaka 90, bado ninashiriki katika huduma ya Kikristo kila juma. Pia, ninapata shangwe kwa kusaidia katika Idara ya Sheria kwenye ofisi ya tawi ya Ubelgiji, kuwasimulia wengine mambo niliyojionea maishani, na kuwatia moyo vijana katika familia ya Betheli.

Miaka 84 hivi iliyopita, nilitoa sala yangu ya kwanza kwa Yehova. Huo ulikuwa mwanzo wa safari nzuri iliyonisaidia kuwa karibu hata zaidi na Yehova. Ninashukuru sana kwamba katika maisha yangu yote Yehova amesikiliza sala zangu.—Zab. 66:19. b