JE, NI KAZI YA UBUNI?
Sega la Asali
NYUKI hutengeneza masega yao kwa kutumia nta inayotokezwa na tezi zilizoko chini ya matumbo yao. Imesemwa kwamba sega la asali ni mojawapo ya maajabu ya uhandisi. Kwa nini?
Fikiria hili: Kwa karne nyingi, wanahisabati walifikiri kwamba migawanyiko ya maumbo ya pembe sita ilikuwa bora zaidi kuliko ile ya maumbo yenye pembe tatu au maumbo ya mraba—au umbo lingine lolote. Walihisi kwamba maumbo ya pembe sita hutokeza nafasi zaidi, na hutumia vifaa vichache vya ujenzi. Hata hivyo, hawangeweza kufafanua jinsi jambo hilo linavyowezekana. Mwaka wa 1999, Profesa Thomas C. Hales alitoa uthibitisho wa kihisabati wa kufafanua jambo hilo. Aliuita uthibitisho huo “kadirio linalotegemea sega la asali.” Alithibitisha kwamba kutumia maumbo ya pembe sita zilizo sawa ndiyo njia bora zaidi ya kugawanya nafasi katika vipande vilivyo sawa na tena kwa kutumia vifaa vichache.
Kwa kutumia muundo wa pembe sita, nyuki hutumia vizuri nafasi waliyonayo kutengeneza sega la asali lililo jepesi na imara. Pia wanatumia kiasi kidogo tu cha nta, na kuhifadhi asali nyingi kadiri wawezavyo ndani ya sega hilo. Haishangazi basi kwamba sega la asali limefafanuliwa kuwa “kazi bora ya ujenzi.”
Leo, wanasayansi wanaiga muundo wa sega la asali ili kutengeneza vitu vilivyo imara na kutumia nafasi iliyopo kwa ukamili. Kwa mfano, wahandisi wa ndege wanatumia mabamba yenye muundo kama wa sega la asali kutengeneza ndege zilizo imara na zisizo na uzito mwingi, zitakazotumia kiasi kidogo zaidi cha mafuta.
Una maoni gani? Je, sega la asali lilijitokeza lenyewe? Au lilibuniwa?