1-2. Kulingana na Mathayo 5:11, tunapaswa kuyaonaje majaribu?

YESU aliwaahidi wafuasi wake kwamba wangekuwa na furaha ya kweli. Pia, aliwaonya wale wanaompenda kwamba wangekabili majaribu. (Mt. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Tunapata shangwe kwa kuwa wanafunzi wa Kristo. Lakini tunahisije kuhusu uwezekano wa kwamba tutapingwa na washiriki wa familia yetu, tutateswa na serikali, au kushinikizwa kufanya mambo mabaya na wafanyakazi au wanafunzi wenzetu? Inaeleweka kwamba tunapofikiria kuhusu mambo hayo tunaweza kupatwa na mahangaiko.

² Kwa kawaida, watu hawayaoni mateso kuwa sababu ya kuwa na shangwe. Lakini hivyo ndivyo Neno la Mungu linavyotuambia. Kwa mfano, mwanafunzi Yakobo aliandika kwamba badala ya kulemewa, tunapaswa kuona yote kuwa shangwe tunapopata majaribu. (Yak. 1:2, 12) Na Yesu alisema kwamba tunapaswa kuwa na furaha hata tunapoteswa. (Soma Mathayo 5:11.) Tunaweza kudumishaje shangwe yetu licha ya majaribu? Tunaweza kujifunza mambo mengi kwa kuchunguza mambo machache kutoka katika barua ambayo Yakobo aliwaandikia Wakristo wa mapema. Kwanza, acheni tuchunguze changamoto ambazo Wakristo hao walikabili.

3. Ni nini kilitokea muda mfupi baada ya Yakobo kuwa mwanafunzi wa Yesu?

³ Muda mfupi baada ya Yakobo, ndugu nusu ya Yesu, kuwa mwanafunzi, upinzani ulizuka dhidi ya Wakristo huko Yerusalemu. (Mdo. 1:14; 5:17, 18) Na mwanafunzi Stefano alipouawa, Wakristo wengi walikimbia jiji hilo na “wakatawanyika kotekote katika maeneo ya Yudea na Samaria” na mwishowe wakafika  maeneo ya mbali kama vile Kipro na Antiokia. (Mdo. 7:58–8:1; 11:19) Wanafunzi walikabili matatizo mengi sana. Hata hivyo, kwa bidii walihubiri habari njema popote walipoenda na makutaniko yakaanzishwa kotekote katika Milki ya Roma. (1 Pet. 1:1) Lakini baada ya hapo walipatwa na hali nyingi ngumu zaidi.

4. Wakristo wa mapema walihitaji kuvumilia majaribu gani mengine?

⁴ Wakristo wa mapema walihitaji kuvumilia majaribu mbalimbali. Kwa mfano, karibu mwaka wa 50 W.K., Maliki Mroma Klaudio aliamuru kwamba Wayahudi wote waondoke Roma. Hivyo, Wayahudi ambao walikuwa Wakristo, walilazimishwa kuyaacha makazi yao na kuhamia maeneo mengine. (Mdo. 18:1-3) Karibu mwaka wa 61 W.K., mtume Paulo aliandika kwamba Wakristo wenzake walishutumiwa hadharani, wakatupwa gerezani, na kuporwa mali zao. (Ebr. 10:32-34) Na kama tu ilivyokuwa kwa watu wengine, Wakristo walihitaji kuvumilia umaskini na magonjwa.—Rom. 15:26; Flp. 2:25-27.

5. Tutajibu maswali gani?

⁵ Yakobo alipoandika barua yake kabla ya mwaka wa 62 W.K., alikuwa anafahamu vizuri majaribu ambayo ndugu na dada zake walikuwa wakipitia. Yehova alimwongoza Yakobo awaandikie Wakristo hao ili kuwapa ushauri unaofaa, ambao ungewasaidia waendelee kuwa na shangwe hata walipokabili majaribu. Acheni tuchunguze barua ya Yakobo na tujibu maswali haya: Yakobo aliandika kuhusu shangwe gani? Ni nini kinachoweza kumnyang’anya Mkristo shangwe hiyo? Na sifa ya hekima, imani, na ujasiri zinaweza kutusaidiaje kudumisha shangwe yetu licha ya majaribu yoyote tunayokabili?

6. Kulingana na Luka 6:22, 23, kwa nini Mkristo anaweza kuwa na shangwe anapokabili majaribu?

⁶ Huenda watu wakafikiri kwamba wanaweza kuwa na furaha ikiwa tu wana afya nzuri, wana pesa nyingi, na uhusiano wenye amani pamoja na washiriki wa familia. Lakini aina ya shangwe ambayo Yakobo aliandika kuhusu ni sehemu ya tunda la roho ya Mungu na haitegemei hali za mtu. (Gal. 5:22) Mkristo anapata shangwe au anakuwa na furaha ya kweli kwa kujua kwamba anampendeza Yehova na kufuata mfano wa Yesu. (Soma Luka 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Kama mwale wa moto unaolindwa ndani ya taa ya chemni (chemli), aina hii ya shangwe inawaka ndani ya moyo wa Mkristo. Haipungui tunapokuwa wagonjwa au tunapokuwa na pesa kidogo. Na haipotei tunapodhihakiwa au kupingwa na washiriki wa familia au watu wengine. Badala ya kuzima, taa yetu inazidi kuwaka hata zaidi kila mara wapinzani wanapojaribu kuizima. Majaribu tunayokabili kwa sababu ya imani yetu, yanathibitisha kwamba sisi ni wanafunzi wa kweli wa Kristo. (Mt. 10:22; 24:9; Yoh. 15:20) Hivyo, Yakobo alikuwa na sababu nzuri ya kuandika hivi: “Oneni yote kuwa shangwe, ndugu zangu, mnapopata majaribu mbalimbali.”—Yak. 1:2.

7-8. Imani yetu inaimarika jinsi gani tunapojaribiwa?

⁷ Yakobo anaonyesha sababu nyingine inayowafanya Wakristo wawe tayari kukabili hata majaribu makali. Anasema hivi: “Sifa iliyojaribiwa ya imani yenu hutokeza uvumilivu.” (Yak. 1:3) Majaribu yanaweza kufananishwa na moto unaotumika kutengeneza upanga wa chuma. Upanga unapochomwa kwenye moto na kupoa, chuma kinakuwa imara zaidi. Vivyo hivyo, tunapovumilia majaribu, imani yetu inaimarishwa. Hiyo ndiyo sababu Yakobo aliandika hivi: “Acheni uvumilivu ukamilishe kazi yake, ili muwe kamili na timamu katika mambo yote.” (Yak. 1:4) Tunapoona jinsi ambavyo majaribu yanaimarisha zaidi imani yetu, tunaweza kuyavumilia kwa shangwe.

⁸ Katika barua yake, Yakobo alionyesha pia baadhi ya mambo ambayo yangeweza kusababisha tupoteze shangwe yetu. Ni changamoto gani hizo, na tunaweza kuzishindaje?

9. Kwa nini tunahitaji hekima?

⁹ Changamoto: Kutojua jambo la kufanya. Tunapopitia majaribu, tungependa kutafuta msaada wa Yehova ili atusaidie kufanya maamuzi yatakayompendeza yeye, yatakayowanufaisha ndugu na dada zetu, na yatakayotusaidia kudumisha utimilifu wetu. (Yer. 10:23) Tunahitaji hekima ili kujua jambo tunalopaswa kufanya na mambo tunayopaswa kuwaambia wale wanaotupinga. Ikiwa hatujui jambo  la kufanya, huenda tukahisi kwamba hatuwezi kufanya jambo lolote ili kubadili hali zetu, na tunaweza kupoteza haraka shangwe yetu.

10. Andiko la Yakobo 1:5 linatuambia tufanye nini ili tupate hekima?

¹⁰ Suluhisho: Mwombe Yehova hekima. Ili tuvumilie majaribu yetu kwa shangwe, kwanza ni lazima tumwombe Yehova atupatie hekima tunayohitaji ili kufanya maamuzi mazuri. (Soma Yakobo 1:5.) Tunapaswa kutendaje ikiwa tunahisi kwamba Yehova hajibu sala zetu mara moja? Yakobo anasema kwamba tunapaswa ‘kuendelea kumwomba’ Mungu. Yehova haudhiki tunapoendelea kumwomba hekima tena na tena. Hatatukasirikia. Tunapomwomba Baba yetu wa mbinguni, yeye ‘hutupatia kwa ukarimu’ hekima ili tuvumilie majaribu yetu. (Zab. 25:12, 13) Yehova anaona majaribu yetu, ana hisia mwenzi, na yuko tayari kutusaidia. Bila shaka, hilo ni jambo linalotufanya tuwe na shangwe! Hata hivyo, Yehova anatupatiaje hekima?

11. Ni lazima tufanye jambo gani lingine ili tupate hekima?

¹¹ Yehova anatupatia hekima kupitia Neno lake. (Met. 2:6) Ili tupate hekima hiyo, ni lazima tujifunze Neno la Mungu na kusoma machapisho yanayotegemea Biblia. Lakini tunahitaji kufanya mengi zaidi ya kujikusanyia tu ujuzi. Ni lazima tutumie hekima ya Mungu maishani mwetu kwa kutenda kulingana na ushauri wake. Yakobo aliandika hivi: “Iweni watendaji wa neno na si wasikiaji tu.” (Yak. 1:22) Tunapotumia maishani ushauri wa Mungu, tunakuwa wenye kufanya amani zaidi, wenye usawaziko zaidi, na wenye rehema zaidi. (Yak. 3:17) Sifa hizo hutusaidia kukabiliana na jaribu lolote bila kupoteza shangwe yetu.

12. Kwa nini ni muhimu tuijue vizuri Biblia?

¹² Neno la Mungu ni kama kioo. Linatusaidia kutambua na kurekebisha mambo tunayohitaji kufanyia kazi. (Yak. 1:23-25) Kwa mfano, baada ya kusoma Neno la Mungu, huenda tukatambua kwamba tunahitaji kudhibiti  hasira yetu. Kwa msaada wa Yehova, tunaweza kujifunza jinsi ya kuwa wapole tunaposhughulika na watu au matatizo yanayoweza kufanya tuchokozeke. Kwa sababu tuna sifa ya upole, tunashughulika kwa njia nzuri zaidi na matatizo tunayokabili. Tunaweza kufikiri kwa njia nzuri zaidi na kufanya maamuzi mazuri zaidi. (Yak. 3:13) Hivyo, ni jambo la muhimu sana tuijue vizuri Biblia!

13. Kwa nini tunapaswa kujifunza kuhusu mifano iliyowekwa na wahusika katika Biblia?

¹³ Nyakati nyingine, tunajifunza mambo ya kuepuka baada tu ya kufanya kosa. Lakini hiyo ni njia ngumu ya kujifunza. Njia nzuri zaidi ya kupata hekima ni kujifunza kutokana na mafanikio na pia makosa ya wengine. Hiyo ndiyo sababu Yakobo anatutia moyo tuchunguze kielelezo kilichowekwa na wahusika katika Biblia kama vile Abrahamu, Rahabu, Ayubu, na Eliya. (Yak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Watumishi hao washikamanifu wa Yehova waliweza kuvumilia majaribu ambayo yangeweza kuwanyang’anya shangwe yao. Mfano wao wa uvumilivu unaonyesha kwamba kwa msaada wa Yehova, sisi pia tunaweza kufanya vivyo hivyo.

14-15. Kwa nini ni lazima tutatue shaka zozote tulizo nazo?

¹⁴ Changamoto: Shaka zisizotatuliwa. Pindi kwa pindi, huenda ikawa vigumu kwetu kuelewa jambo fulani katika Neno la Mungu. Au huenda Yehova asijibu sala zetu kwa njia ambayo tulitarajia. Hilo linaweza kutokeza shaka. Ikiwa tutapuuza shaka tuliyo nayo, itadhoofisha imani yetu na kuharibu uhusiano wetu pamoja na Yehova. (Yak. 1:7, 8) Na pia inaweza hata kutufanya tupoteze tumaini letu la wakati ujao.

¹⁵ Mtume Paulo alilinganisha tumaini letu la wakati ujao na nanga. (Ebr. 6:19) Nanga inasaidia meli isipoteze mwelekeo wakati wa dhoruba na kuizuia isigonge miamba. Lakini nanga ina faida tu ikiwa mnyororo wake hautakatika. Kama tu kutu inavyoweza kudhoofisha mnyororo wa nanga, ndivyo shaka zisizotatuliwa zinavyoweza kudhoofisha imani yetu. Anapojaribiwa na upinzani, mtu aliye na shaka anaweza kupoteza imani ya kwamba Yehova atatimiza ahadi zake. Ikiwa tutapoteza imani yetu, tutapoteza tumaini letu. Kama Yakobo anavyosema, mtu aliye na shaka “ni kama wimbi la bahari linaloendeshwa na upepo na kupeperushwa huku na huku.” (Yak. 1:6) Ni vigumu kwa mtu aliye katika hali hiyo, kuwa na shangwe yoyote!

16. Tunapaswa kufanya nini ikiwa tuna shaka?

¹⁶ Suluhisho: Shughulikia shaka ulizo nazo; imarisha imani yako. Chukua hatua haraka. Katika siku za Eliya, watu wa Yehova walikuwa na shaka kuhusu mambo waliyoamini. Eliya aliwaambia hivi: “Mtaendelea kuyumbayumba kati ya maoni mawili tofauti mpaka wakati gani? Ikiwa Yehova ndiye Mungu wa kweli, mfuateni; lakini ikiwa ni Baali, mfuateni!” (1 Fal. 18:21) Leo pia tunahitaji kuchukua hatua mara moja. Tunahitaji kufanya utafiti ili kujithibitishia wenyewe kwamba Yehova ni Mungu, kwamba Biblia ni Neno lake, na kwamba Mashahidi wa Yehova ni watu wake. (1 The. 5:21) Tunapofanya mambo hayo yote, tutaondoa shaka tulizo nazo na kuimarisha imani yetu. Ikiwa tunahitaji msaada wa kutatua shaka zetu, tunaweza kuwafikia wazee wa kutaniko. Ni lazima tuchukue hatua haraka ikiwa tunataka kudumisha shangwe yetu tunapomtumikia Yehova!

17. Ni nini kitakachotokea ikiwa tutapoteza ujasiri wetu?

¹⁷ Changamoto: Kuvunjika moyo. Neno la Mungu linasema: “Ukivunjika moyo siku ya taabu, nguvu zako zitakuwa chache.” (Met. 24:10) Neno la Kiebrania linalotafsiriwa “kuvunjika moyo,” linaweza kumaanisha  “kupoteza ujasiri.” Ukipoteza ujasiri wako, utapoteza shangwe yako haraka.

18. Kuvumilia kunamaanisha nini?

¹⁸ Suluhisho: Mtegemee Yehova ili akupe ujasiri wa kuvumilia. Tunahitaji kuwa na ujasiri ili tuvumilie majaribu. (Yak. 5:11) Neno ambalo Yakobo alitumia linalotafsiriwa “uvumilivu,” linaleta wazo la mtu anayebaki imara mahali pake. Huenda tukamfikiria mwanajeshi anayeendelea kusimama imara mahali pake anapopambana na adui, na anakataa kusogea hata inchi moja, haidhuru mashambulizi ni makali kadiri gani.

19. Tunaweza kujifunza nini kutokana na kielelezo kilichowekwa na mtume Paulo?

¹⁹ Mtume Paulo alituwekea kielelezo cha pekee cha ujasiri na uvumilivu. Nyakati nyingine, alihisi akiwa dhaifu lakini aliweza kuvumilia kwa sababu alimtegemea Yehova ili kupata nguvu alizohitaji. (2 Kor. 12:8-10; Flp. 4:13) Tunaweza kuwa na nguvu na ujasiri wa aina hiyo ikiwa kwa unyenyekevu tunatambua kwamba tunahitaji msaada wa Yehova.—Yak. 4:10.

20-21. Tunaweza kuwa na uhakika gani?

²⁰ Tunaweza kuwa na uhakika kwamba, majaribu tunayokabili si adhabu kutoka kwa Yehova. Yakobo anatuhakikishia hivi: “Mtu akiwa chini ya jaribu, asiseme: ‘Mungu ananijaribu.’ Kwa maana Mungu hawezi kujaribiwa na mambo maovu, wala yeye mwenyewe hamjaribu yeyote.” (Yak. 1:13) Tunaposadiki kabisa jambo hilo, tunamkaribia zaidi Baba yetu wa mbinguni mwenye upendo.—Yak. 4:8.

²¹ Yehova “habadiliki au kugeuka.” (Yak. 1:17) Aliwategemeza Wakristo wa karne ya kwanza walipokabili majaribu na atamsaidia kila mmoja wetu leo pia. Mwombe Yehova kwa bidii ili akusaidie upate hekima, imani, na ujasiri. Atajibu sala zako. Kisha utakuwa na uhakika kwamba atakusaidia kudumisha shangwe yako unapovumilia majaribu!