1, 2. (a) Kuna tofauti gani kati ya tumaini lenye thamani la Wakristo wa kweli na tumaini la watu katika ulimwengu wa Shetani? (b) Tutachunguza maswali gani muhimu?

WAKRISTO wa kweli wana tumaini zuri sana! Sote, iwe sisi ni watiwa mafuta au “kondoo wengine,” tunatazamia kuona kusudi la Mungu la awali likitimizwa, na jina la Yehova likitakaswa. (Yoh. 10:16; Mt. 6:9, 10) Hayo ndiyo matazamio bora zaidi ambayo mwanadamu yeyote anaweza kuwa nayo. Pia, tunatamani kupata thawabu ambayo Mungu ametuahidi ya uzima wa milele tukiwa sehemu ya “mbingu mpya,” au “dunia mpya.” (2 Pet. 3:13) Kwa sasa, tunatumaini kwamba ufanisi wa kiroho wa watu wa Mungu utazidi kuongezeka.

² Kwa upande mwingine, watu wengi katika ulimwengu wa Shetani wana aina fulani ya tumaini, lakini wana mashaka ikiwa kwa kweli matumaini yao yatawahi kutimia. Kwa mfano, wacheza kamari wengi wanatumaini kwamba siku moja watashinda kiasi kikubwa cha pesa, lakini hawana uhakika kuhusu jambo hilo. Tofauti na hilo, imani ya kweli ni “tarajio lililohakikishwa” la tumaini letu la Kikristo. (Ebr. 11:1) Hata hivyo, huenda ukajiuliza, ‘Ninawezaje kuwa na uhakika hata zaidi kwamba tarajio langu litatimizwa? Kuna manufaa gani ya kuwa na imani  yenye nguvu kuhusu mambo ninayotumaini?’

3. Imani ya kweli ya Kikristo inategemea nini?

³ Imani si sifa ambayo wanadamu wasio wakamilifu huzaliwa nayo, wala haijitokezi tu. Imani ya Kikristo hutokezwa roho takatifu ya Mungu inapofanya kazi ndani ya moyo wa mtu aliye tayari kuiruhusu ifanye kazi ndani yake. (Gal. 5:22) Biblia haisemi kwamba Yehova ana imani au ikiwa anahitaji imani. Kwa kuwa Yehova ni mweza yote na mwenye hekima yote, hakuna kitu kinachoweza kumzuia asitimize kusudi lake. Baba yetu wa mbinguni ana uhakika kabisa kwamba baraka alizoahidi zitatimia, na kwake ni kama tayari zimetimia. Kwa hiyo, anasema, “Yamekuwa!” (Soma Ufunuo 21:3-6.) Imani ya Kikristo inategemea uhakika wa kwamba Yehova ni “Mungu mwaminifu,” ambaye sikuzote hutimiza kile anachoahidi.—Kum. 7:9.

4. Watumishi wa Mungu walioishi zamani walikuwa na tumaini gani lenye thamani?

⁴ Sura ya 11 ya kitabu cha Waebrania ina orodha ya majina 16 ya wanaume na wanawake wenye imani. Mwandikaji wa kitabu hicho aliongozwa na roho ya Mungu kuandika kuhusu wanaume na wanawake hao na pia watumishi wengine wengi “[waliotolewa] ushahidi kupitia imani yao.” (Ebr. 11:39) Wote walikuwa na “tarajio lililohakikishwa” kwamba Mungu angetokeza “uzao” ulioahidiwa ili uponde uasi wa Shetani na kutimiza kusudi la awali la Yehova. (Mwa. 3:15) Watumishi hao waaminifu walikufa kabla ya “uzao” ulioahidiwa, yaani, Yesu Kristo, kufungua njia ya wanadamu kuishi mbinguni. (Gal. 3:16) Hata hivyo, tunajua kwamba watafufuliwa wapate uhai mkamilifu kwenye dunia paradiso kwa sababu ahadi za Yehova lazima zitimie!—Zab. 37:11; Isa. 26:19; Hos. 13:14.

5, 6. Abrahamu na familia yake walikazia fikira tumaini gani, na ni nini kilichowasaidia wadumishe imani yenye nguvu? (Tazama picha mwanzoni mwa makala hii.)

⁵ Andiko la Waebrania 11:13 linasema hivi kuhusu watumishi wa Mungu walioishi zamani: “Katika imani hawa wote walikufa, ijapokuwa hawakupata utimizo wa zile ahadi, bali waliziona kwa mbali na kuzikaribisha.” Mmoja wao ni Abrahamu. Je, Abrahamu alifurahi kukazia fikira tumaini la kuishi chini ya utawala wa “uzao” ulioahidiwa? Tunapata jibu la swali hilo katika maneno haya ya Yesu kwa wapinzani wake: “Baba yenu Abrahamu alishangilia sana katika tazamio la kuona siku yangu, naye aliiona na kushangilia.” (Yoh. 8:56) Vivyo hivyo, Sara, Isaka, Yakobo, na wengine wengi walifurahi kukazia fikira tumaini lao katika Ufalme ulioahidiwa, ‘ambao mjenzi na mtengenezaji wake ni Mungu.’—Ebr. 11:8-11.

⁶ Ni nini kilichomsaidia Abrahamu na familia yake kudumisha imani yenye nguvu? Inaelekea walijifunza kumhusu Mungu kutoka kwa watumishi waaminifu wenye umri mkubwa, kwa kupata ufunuo kutoka kwa Mungu, au kwa kusoma hati za zamani zinazotegemeka. Jambo muhimu zaidi ni kwamba hawakusahau mambo waliyojifunza bali walithamini ahadi za Mungu na matakwa yake, na walitafakari kuyahusu. Kwa kuwa tumaini lao lilikuwa hakika kabisa, wanaume na wanawake hao walikuwa tayari kukabili hali zozote ngumu ili wabaki washikamanifu kwa Mungu.

7. Kwa fadhili Yehova ametupatia maandalizi gani ili tusitawishe imani yenye nguvu, na tunapaswa kutumiaje maandalizi hayo?

⁷ Kwa fadhili, Yehova ametupatia Neno lake Biblia ili tudumishe imani yenye nguvu. Ili tuwe wenye “furaha” na ‘tufanikiwe,’ tunapaswa kusoma Neno la Mungu kwa ukawaida, ikiwezekana kila siku. (Zab. 1:1-3; soma Matendo 17:11.) Kisha, kama watumishi wa zamani wa Yehova, tunapaswa kuendelea kutafakari ahadi za Mungu na kutii maagizo yake.  Pia, Yehova ametubariki kwa kutuandalia chakula kingi cha kiroho kupitia “mtumwa mwaminifu na mwenye busara.” (Mt. 24:45) Tukithamini maandalizi ya kiroho ambayo Yehova ametupatia, tutakuwa kama watumishi wake wa zamani wenye imani ambao walikuwa na “tarajio lililohakikishwa” katika tumaini lao la Ufalme.

8. Sala inaweza kutusaidiaje kuimarisha imani yetu?

⁸ Sala pia iliwasaidia watumishi wa zamani wa Yehova kudumisha imani yenye nguvu. Imani yao iliendelea kuimarishwa walipoona Mungu akijibu sala zao. (Neh. 1:4, 11; Zab. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21) Sisi pia tunaweza kummiminia Yehova mahangaiko yetu, tukiwa na uhakika kwamba atatusikiliza na kutuimarisha ili tuendelee kuvumilia tukiwa na shangwe. Sala zetu zinapojibiwa, imani yetu huimarika zaidi. (Soma 1 Yohana 5:14, 15.) Kwa kuwa imani ni sifa ya tunda la roho, tunahitaji ‘kuendelea kuomba’ roho ya Mungu, kama Yesu alivyotuhimiza tufanye.—Luka 11:9, 13.

9. Zaidi ya kusali kwa ajili yetu wenyewe, tunapaswa kusali kwa ajili ya nani pia?

⁹ Sala zetu hazipaswi tu kuwa za kumwomba Mungu mahitaji yetu ya kibinafsi. Tunaweza kumshukuru na kumsifu Yehova kila siku kwa sababu ya ‘kazi zake za ajabu’ ambazo ni “nyingi sana kuliko vile [tunavyoweza] kusimulia!” (Zab. 40:5) Sala zetu zinapaswa kuonyesha pia kwamba ‘tunawakumbuka wale walio katika vifungo vya gereza kana kwamba tumefungwa pamoja nao.’ Na tunapaswa kusali kuhusu ndugu zetu ulimwenguni pote, hasa “wale ambao wanaongoza katikati [yetu].” Mioyo yetu huguswa tunapoona jinsi ambavyo Yehova anajibu sala tunazotoa kwa umoja!—Ebr. 13:3, 7.

10. Tuna mifano gani ya watumishi wa Mungu waliokataa kuvunja utimilifu wao, na ni nini kilichowapa nguvu za kufanya hivyo?

¹⁰ Kwenye Waebrania sura ya 11, mtume Paulo anaeleza kuhusu majaribu ambayo watumishi wengi wa Mungu walivumilia ingawa hataji majina yao. Kwa mfano, mtume huyo anataja wanawake wenye imani ambao walifiwa na wana wao, lakini baadaye waliwapokea kupitia ufufuo. Kisha anataja wengine ambao “hawakukubali kuachiliwa huru kupitia fidia fulani, ili waupate ufufuo ulio bora.” (Ebr. 11:35) Ingawa hatuwezi kuwa na uhakika Paulo alikuwa akizungumzia nani hasa, watu fulani kama vile Nabothi na Zekaria, walipigwa mawe hadi wakafa kwa sababu ya kumtii Mungu na kufanya mapenzi yake. (1 Fal. 21:3, 15; 2 Nya. 24:20, 21) Ni wazi kwamba Danieli na waandamani wake walikuwa na nafasi ya “[kukubali] kuachiliwa huru” ikiwa wangevunja utimilifu wao. Badala yake, waliamini uwezo wa Mungu na hilo liliwawezesha ‘kuziba vinywa vya simba’ na ‘kuzuia nguvu za moto’ kwa njia ya mfano.—Ebr. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. Baadhi ya manabii walivumilia majaribu gani kwa sababu ya imani yao?

¹¹ Manabii kama vile Mikaya na Yeremia “walipata jaribu lao kwa dhihaka,” na walifungwa katika “magereza” kwa sababu ya imani yao. Wengine, kama vile Eliya, “walitembea huku na huku katika majangwa na milima na mapango na mashimo ya dunia.” Hao wote walivumilia kwa sababu walikuwa na “tarajio lililohakikishwa la mambo yanayotumainiwa.”—Ebr. 11:1, 36-38; 1 Fal. 18:13; 22:24-27; Yer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. Ni nani aliyeweka mfano bora zaidi wa kuvumilia majaribu, na ni nini kilichomsaidia kufanya hivyo?

¹² Baada ya kueleza kuhusu wanaume na wanawake mbalimbali wenye imani, Paulo alizungumzia mfano bora zaidi wa imani, yaani, Bwana wetu Yesu Kristo. Andiko la Waebrania 12:2 linasema hivi: “Kwa ajili ya shangwe iliyowekwa mbele yake, yeye alivumilia mti wa mateso, akaidharau aibu, naye ameketi kwenye mkono wa kuume wa kiti cha ufalme  cha Mungu.” Kwa kweli, tunapaswa ‘kufikiria sana’ mfano bora wa imani ambao Yesu alionyesha alipokabili lile jaribu kali zaidi. (Soma Waebrania 12:3.) Wakristo wa mapema waliokufa kwa sababu ya imani yao, kama vile mwanafunzi Antipa, walimwiga Yesu kwa kutovunja utimilifu wao. (Ufu. 2:13) Wakristo hao wangepata thawabu ya kufufuliwa ili waishi mbinguni, na hivyo kupokea ufufuo bora zaidi ya “ufufuo ulio bora” ambao wanaume wa zamani wenye imani walitazamia kupata. (Ebr. 11:35) Muda mfupi baada ya Ufalme kuanza kutawala katika mwaka wa 1914, watiwa mafuta hao waaminifu, ambao walikuwa wamelala usingizi katika kifo, walifufuliwa na kupewa uhai wa kiroho mbinguni ili wajiunge na Yesu katika kuwatawala wanadamu.—Ufu. 20:4.

13, 14. Rudolf Graichen alikabili majaribu gani, na ni nini kilichomsaidia kuvumilia?

¹³ Mamilioni ya watumishi wa Mungu leo wanaiga mfano wa Yesu kwa kukazia fikira tumaini lao na kutoruhusu majaribu yadhoofishe imani yao. Fikiria mfano wa Rudolf Graichen, aliyezaliwa nchini Ujerumani mwaka wa 1925. Alikumbuka picha zilizokuwa ukutani nyumbani kwao zilizoonyesha masimulizi yanayotajwa kwenye Biblia. Aliandika hivi: “Picha moja ilionyesha mbwa-mwitu na mwana-kondoo, mwana-mbuzi na chui, ndama  na mwana-simba—wote wakiishi kwa amani wakiongozwa na mvulana mdogo. . . . Nilizikumbuka picha hizo kwa muda mrefu sana.” (Isa. 11:6-9) Licha ya kuteswa vikali kwa miaka mingi na askari wa Nazi (Gestapo) na baadaye na askari Wakomunisti (Stasi) kutoka Ujerumani Mashariki, Rudolf aliendelea kuwa na imani yenye nguvu kuhusu dunia paradiso.

¹⁴ Rudolf alikabili majaribu mengine makali yaliyohusisha kifo cha mama yake mpendwa kilichotokana na homa kali (typhus) akiwa katika kambi ya mateso ya Ravensbrück, na pia kuona imani ya baba yake ikidhoofika kufikia hatua ya kutia sahihi hati ya kukana kwamba yeye ni Shahidi wa Yehova. Baada ya kutoka gerezani, Rudolf alifurahi kutumikia akiwa mwangalizi wa mzunguko na baadaye alikaribishwa kuhudhuria Shule ya Gileadi. Alipewa mgawo wa umishonari nchini Chile, ambako alitumikia tena akiwa mwangalizi wa mzunguko. Lakini majaribu ya Rudolf hayakuishia hapo. Mwaka mmoja baada ya kumwoa mmishonari mwenzake aliyeitwa Patsy, binti yao alikufa. Baadaye, mke wake mpendwa alikufa akiwa na umri wa miaka 43 tu. Rudolf alivumilia majaribu hayo yote, na ingawa alikuwa mzee na mwenye matatizo ya kiafya, alikuwa painia wa kawaida na mzee wa kutaniko simulizi lake la maisha lilipochapishwa katika gazeti la Mnara wa Mlinzi la Agosti 1, 1997, ukurasa wa 20 hadi 25. ^[1]

15. Tuna mifano gani ya kisasa ya Mashahidi wa Yehova wanaovumilia mateso kwa shangwe?

¹⁵ Mashahidi wa Yehova wanaendelea kushangilia katika tumaini lao licha ya mateso makali na yanayoendelea. Kwa mfano, ndugu na dada wengi wamefungwa nchini Eritrea, Singapore, na Korea Kusini, na katika visa vingi ni kwa sababu ya kutii amri ya Yesu ya kutochukua silaha. (Mt. 26:52) Baadhi ya wafungwa hao ni Isaac, Negede, na Paulos, ambao wamekuwa gerezani nchini Eritrea kwa zaidi ya miaka 20! Ndugu hao wamedumisha ushikamanifu wao licha ya kuteswa vikali na kunyimwa uhuru wa kuwategemeza wazazi wao waliozeeka na uhuru wa kuoa. Nyuso zao zenye shangwe, kama zinavyoonekana kwenye tovuti yetu ya jw.org/sw, zinaonyesha kwamba wanaendelea kudumisha imani yenye nguvu. Hata walinzi wa magereza wanawaheshimu.

16. Imani yenye nguvu inaweza kukulindaje?

¹⁶ Si Mashahidi wengi wa Yehova ambao wamelazimika kuvumilia mateso makali. Imani ya watumishi wengi wa Yehova inajaribiwa kwa njia tofauti. Wengi wamelazimika kuvumilia umaskini, misiba ya asili, au kuteseka wakati wa vita vya wenyewe kwa wenyewe. Wengine ni kama Musa na wazee wengine wa ukoo waliohitaji kuacha maisha ya starehe au umashuhuri. Wanapambana sana kupinga kishawishi cha kupenda vitu vya kimwili au kuishi maisha ya ubinafsi. Ni nini kinachowasaidia kufanya hivyo? Ni kumpenda Yehova na kuwa na imani yenye nguvu kwamba ataondoa ukosefu wote wa haki, na atawathawabisha watumishi wake waaminifu kwa kuwapa uzima wa milele katika ulimwengu mpya wenye uadilifu.—Soma Zaburi 37:5, 7, 9, 29.

17. Umeazimia kufanya nini, na makala inayofuata itazungumzia nini?

¹⁷ Katika makala hii, tumechunguza jinsi kutafakari ahadi za Mungu na kusali kwa ukawaida kunavyoweza kutusaidia kudumisha imani yenye nguvu. Kufanya hivyo kutatusaidia kuvumilia majaribu ya imani na kukazia fikira tumaini letu la Kikristo tukiwa na “tarajio lililohakikishwa.” Lakini Biblia inafafanua neno imani katika njia pana zaidi, kama tutakavyoona katika makala inayofuata.