Hamia kwenye habari

Hamia kwenye yaliyomo

“Vitu Vinavyotamaniwa” Vinaijaza Nyumba ya Yehova

“Vitu Vinavyotamaniwa” Vinaijaza Nyumba ya Yehova

“Vitu Vinavyotamaniwa” Vinaijaza Nyumba ya Yehova

“Nami [Yehova] nitatikisa mataifa yote, na vitu vinavyotamaniwa [vya] mataifa yote vitakuja; nami nitaijaza nyumba hii utukufu.”—HAGAI 2:7.

1. Wakati wa hali ya dharura, kwa nini sisi huwafikiria wapendwa wetu kwanza?

NI VITU gani vinavyotamaniwa ambavyo vimeijaza nyumba yako? Je, una fanicha zenye starehe sana, kompyuta ya kisasa, au gari jipya? Hata kama una vitu hivyo vyote, je, si kweli kwamba vitu vyenye thamani zaidi katika nyumba yako ni watu—yaani familia yako? Ebu wazia kwamba usiku mmoja unaamshwa na harufu ya moshi. Kumbe nyumba yako inachomeka na una dakika chache tu za kuponyoka! Kwanza utahangaikia nini? Je, fanicha zako? Kompyuta yako? Au gari lako? Je, isingekuwa afadhali kuwafikiria wapendwa wako? Bila shaka ungewafikiria hawa kwa sababu watu wana thamani kuliko vitu.

2. Uumbaji wa Yehova umeenea kadiri gani, na ni uumbaji upi ambao Yesu alipendezwa nao zaidi?

2 Sasa ebu uwafikirie Yehova Mungu na Mwana wake, Yesu Kristo. Yehova “Ndiye aliyefanya mbingu na dunia na bahari na vitu vyote vilivyo ndani yazo.” (Matendo 4:24) Mwana Wake, “stadi wa kazi,” ndiye wakili ambaye kupitia yeye Yehova alifanyiza vitu vyote. (Mithali 8:30, 31; Yohana 1:3; Wakolosai 1:15-17) Kwa hakika Yehova na Yesu wanathamini vitu vyote ambavyo viliumbwa. (Linganisha Mwanzo 1:31.) Lakini unafikiri ni uumbaji upi ulio na thamani zaidi kwao—je, ni vitu ama ni watu? Yesu asema hivi akiwa amefananishwa na hekima: “Furaha yangu ilikuwa pamoja na wanadamu,” au kama tafsiri ya William F. Beck inavyosema, Yesu “alipendezwa sana na wanadamu.”

3. Yehova alitoa unabii gani kupitia Hagai?

3 Bila shaka Yehova anawathamini sana watu. Jambo moja linalothibitisha hilo lapatikana katika maneno ya kiunabii aliyoyasema mwaka wa 520 K.W.K. kupitia nabii wake Hagai. Yehova alitangaza: “Nitatikisa mataifa yote, na vitu vinavyotamaniwa [vya] mataifa yote vitakuja; nami nitaijaza nyumba hii utukufu. . . . Utukufu wa nyumba hii ya baadaye utakuwa mkubwa kuliko ule wa ile ya awali.”—Hagai 2:7, 9, linganisha NW.

4, 5. (a) Kwa nini haingepatana na akili kukata kauli ya kwamba usemi “vitu vinavyotamaniwa” warejezea vitu vya kimwili vyenye thamani? (b) Unaweza kufafanuaje “vitu vinavyotamaniwa,” na kwa nini?

4 Ni ‘vitu gani vinavyotamaniwa’ ambavyo vingeijaza nyumba ya Yehova na kuiletea utukufu usio na kifani? Je, ni fanicha zenye starehe na mapambo maridadi? Je, ni dhahabu, fedha, na vito? Kwa kupatana na akili haielekei kwamba ni vitu hivyo. Kumbuka kwamba hekalu la zamani ambalo lilikuwa limezinduliwa karne tano hivi zilizokuwa zimepita, lilikuwa jengo kubwa lililogharimu mabilioni ya fedha! * Kwa kweli, Yehova hangetarajia hekalu lililojengwa na kundi hili dogo la Wayahudi waliorudi kwao lishinde lile la Solomoni kwa vitu vya thamani!

5 Basi, hivyo “vitu vinavyotamaniwa” ambavyo vingeijaza nyumba ya Yehova vilikuwa nini? Kwa wazi, ni lazima viwe watu. Kwani, si fedha na dhahabu zinazofurahisha moyo wa Yehova bali ni watu wanaomtumikia kwa sababu ya upendo. (Mithali 27:11; 1 Wakorintho 10:26) Yehova huwathamini wote, wanaume, wanawake, na watoto wanaomwabudu kwa njia inayokubalika. (Yohana 4:23, 24) Hao ni “vitu vinavyotamaniwa,” nao ni wenye thamani sana kwa Yehova kuliko yale mapambo yote yaliyopamba hekalu la Solomoni.

6. Hekalu la kale la Mungu lilitimiza kusudi gani?

6 Ujapokuwa upinzani usiokoma, hekalu lilikamilishwa mwaka wa 515 K.W.K. Kufikia wakati wa dhabihu ya Yesu, hekalu lililokuwa Yerusalemu lilikuwa kitovu cha ibada ya kweli kwa ‘vitu vingi vinavyotamaniwa,’ vilivyokuwa Wayahudi na wageuzwa-imani Wasio Wayahudi. Lakini hekalu hilo liliwakilisha kitu kikuu zaidi, kama tutakavyoona.

Utimizo wa Karne ya Kwanza

7. (a) Hekalu la kale la Mungu katika Yerusalemu lilitangulia kuonyesha nini? (b) Elezea matendo ya kuhani wa cheo cha juu katika Siku ya Upatanisho.

7 Hekalu katika Yerusalemu lilitangulia kuonyesha mpango mkubwa zaidi kwa ajili ya ibada. Ni hekalu la kiroho la Mungu, ambalo Yehova alianzisha mwaka wa 29 W.K., Yesu akiwa Kuhani wa Cheo cha Juu. (Waebrania 5:4-10; 9:11, 12) Ebu ona ufanano uliopo kati ya kazi ya kuhani wa cheo cha juu katika Israeli na matendo ya Yesu. Kila mwaka kwenye Siku ya Kufunika, kuhani wa cheo cha juu alienda kwenye madhabahu katika ua wa hekalu na kutoa dhabihu ya fahali ili kufunika dhambi za makuhani. Baadaye, aliingia kwenye hekalu akiwa na damu ya fahali, akipitia milango iliyotenganisha ua na Patakatifu kisha akapitia kwenye pazia lililotenganisha Patakatifu na Patakatifu Zaidi Sana. Akiwa ndani ya Patakatifu Zaidi Sana, kuhani wa cheo cha juu alinyunyiza damu hiyo mbele ya sanduku la agano. Kisha akifuatia utaratibu uo huo, alitoa dhabihu ya mbuzi ili kufunika dhambi za makabila 12 ya Israeli yasiyo ya kikuhani. (Mambo ya Walawi 16:5-15) Desturi hiyo yahusikaje na hekalu la kiroho la Mungu?

8. (a) Ni katika maana gani Yesu alitolewa dhabihu kuanzia mwaka wa 29 W.K.? (b) Yesu alikuwa na uhusiano gani wa kipekee pamoja na Yehova wakati wote wa huduma yake duniani?

8 Ni kana kwamba Yesu alitolewa dhabihu kwenye madhabahu ya mapenzi ya Mungu alipobatizwa na kutiwa mafuta kwa roho takatifu ya Mungu mwaka wa 29 W.K. (Luka 3:21, 22) Kwa kweli, tukio hili lilikuwa mwanzo wa maisha ya kujidhabihu ya Yesu ambayo yalidumu kwa miaka mitatu na nusu. (Waebrania 10:5-10) Wakati huo, Yesu alikuwa na uhusiano pamoja na Mungu wa kutiwa-mafuta kwa roho. Wanadamu wengine hawangeweza kuelewa vizuri uhusiano huo wa kipekee uliokuwapo kati ya Yesu na Baba yake wa kimbingu. Ilikuwa kana kwamba kisitiri kilifunika macho yao ya utambuzi, kama vile kisitiri kilivyositiri Patakatifu dhidi ya wale waliokuwa kwenye ua wa tabenakulo.—Kutoka 40:28.

9. Kwa nini Yesu hangeweza kuingia mbinguni akiwa mwanadamu, na hali hiyo ilitatuliwaje?

9 Japo yeye ni Mwana wa Mungu aliyetiwa mafuta kwa roho, Yesu hangeweza kupata uhai mbinguni akiwa binadamu. Kwa nini? Kwa sababu nyama na damu haviwezi kurithi Ufalme wa mbinguni wa Mungu. (1 Wakorintho 15:44, 50) Kwa kuwa mwili wa Yesu wa kibinadamu ulikuwa kizuizi, huo ulifananishwa vizuri na pazia ambalo lilitenganisha Patakatifu na Patakatifu Zaidi Sana katika hekalu la kale la Mungu. (Waebrania 10:20) Lakini siku tatu baada ya kifo chake, Yesu alifufuliwa na Mungu akiwa roho. (1 Petro 3:18) Ndipo angeweza kuingia katika sehemu ya Patakatifu Zaidi Sana ya hekalu la kiroho la Mungu—mbinguni kwenyewe. Na hivyo ndivyo ilivyotokea. Paulo aandika: “Kristo aliingia, si mahali patakatifu [yaelekea akirejezea Patakatifu Zaidi Sana] palipofanywa kwa mikono, ambapo ni nakala ya uhalisi, bali mbinguni kwenyewe, ili sasa aonekane mbele ya uso wa Mungu kwa ajili yetu.”—Waebrania 9:24.

10. Yesu alifanya nini aliporudi mbinguni?

10 Akiwa mbinguni, Yesu ‘alinyunyiza damu’ ya dhabihu yake kwa kutoa thamani ya damu yake ya fidia yenye uhai mbele za Yehova. Lakini, Yesu alifanya mengi hata zaidi. Muda mfupi kabla ya kifo chake, aliwaambia wafuasi wake: “Nashika njia yangu kwenda kuwatayarishia nyinyi mahali. Pia, nikishika njia yangu kwenda na kuwatayarishia nyinyi mahali, mimi ninakuja tena na hakika nitawapokea nyinyi nyumbani kwangu mwenyewe, ili mahali nilipo nyinyi pia mpate kuwa.” (Yohana 14:2, 3) Hivyo, kwa kuingia katika Patakatifu Zaidi Sana, au mbinguni, Yesu aliwafungulia njia wengine waingie pia. (Waebrania 6:19, 20) Watu hawa, ambao wangekuwa 144,000, wangetumikia wakiwa makuhani wa cheo cha chini katika mpango wa Mungu wa hekalu la kiroho. (Ufunuo 7:4; 14:1; 20:6) Kama vile tu kuhani wa cheo cha juu wa Israeli alivyopeleka kwanza damu ya fahali katika Patakatifu Zaidi Sana ili kufunika dhambi za makuhani, thamani ya damu ya Yesu iliyomwagika ilitumiwa kwanza kwa makuhani hao 144,000 wa cheo cha chini. *

“Vitu Vinavyotamaniwa” vya Wakati Huu

11. Kuhani wa cheo cha juu wa Israeli alitoa dhabihu ya mbuzi kwa niaba ya akina nani, na hiyo ilitangulia kuonyesha nini?

11 Yaonekana kwamba kufikia mwaka wa 1935, kukusanywa kwa ujumla kwa watiwa-mafuta kulikuwa kumemalizika. * Lakini Yehova hakuwa amemaliza kuitukuza nyumba yake. La, “vitu vinavyotamaniwa” bado vingekuja ndani yake. Kumbuka kwamba kuhani wa cheo cha juu katika Israeli alitoa wanyama wawili—fahali kwa ajili ya dhambi za makuhani na mbuzi kwa ajili ya dhambi za makabila yasiyo ya kikuhani. Kwa kuwa makuhani walifananisha watiwa-mafuta ambao wangekuwa pamoja na Yesu katika Ufalme wake wa mbinguni, basi hayo makabila yasiyo ya kikuhani yaliwakilisha nani? Tunapata jibu katika maneno ya Yesu yaliyorekodiwa kwenye Yohana 10:16: “Nina kondoo wengine, ambao si wa zizi hili; hao pia lazima niwalete, nao watasikiliza sauti yangu, nao watakuwa kundi moja, mchungaji mmoja.” Kwa hiyo, damu ya Yesu iliyomwagika hunufaisha vikundi viwili vya watu—kwanza, wale Wakristo ambao wana tumaini la kutawala na Yesu mbinguni na pili, wale wanaotazamia kupata uhai udumuo milele kwenye paradiso duniani. Inaonekana kwamba ni kikundi hiki cha pili ndicho kimefananishwa na “vitu vinavyotamaniwa” katika unabii wa Hagai.—Mika 4:1, 2; 1 Yohana 2:1, 2.

12. ‘Vitu vingi vinavyotamaniwa’ vinaletwaje leo katika nyumba ya Mungu?

12 ‘Vitu hivyo vinavyotamaniwa’ vingali vinaijaza nyumba ya Yehova. Katika miaka ya karibuni, vizuizi vimeondolewa katika Ulaya Mashariki, sehemu fulani za Afrika, na katika nchi nyinginezo, na kuwezesha habari njema ya Ufalme wa Mungu uliosimamishwa isitawi katika maeneo ambayo kufikia wakati huu hayakuwa yamehubiriwa. Watu wenye kutamaniwa wanapoingia kwenye mpango wa Mungu wa hekalu, wao nao hujitahidi kufanya wanafunzi wengine zaidi kwa kutii amri ya Yesu. (Mathayo 28:19, 20) Wafanyapo hivyo, wao hukutana na watu wengi, vijana kwa wazee, ambao kuna uwezekano wawe “vitu vinavyotamaniwa” ambavyo vitaitukuza nyumba ya Yehova. Ebu ona mifano michache tu inayoonyesha jinsi jambo hili linavyotimizwa.

13. Msichana mdogo nchini Bolivia ameonyeshaje bidii ya kueneza ujumbe wa Ufalme?

13 Nchini Bolivia, msichana mmoja mwenye umri wa miaka mitano anayelelewa na wazazi ambao ni Mashahidi alimwomba mwalimu wao ruhusa asiende shuleni wakati wa juma la ziara ya mwangalizi. Kwa nini? Alitaka kushiriki katika huduma katika juma hilo lote la kipekee la utendaji. Jambo hilo lilishangaza wazazi wake, lakini walifurahi kwamba binti yao alikuwa na mtazamo mzuri. Msichana huyo sasa anaongoza mafunzo matano ya Biblia ya nyumbani, na baadhi ya wanafunzi hao huhudhuria mikutano ya Kikristo. Hata amemleta mwalimu wao kwenye Jumba la Ufalme. Labda baadaye, baadhi ya wanafunzi wake wa Biblia watakuwa “vitu vinavyotamaniwa” ambavyo vitaitukuza nyumba ya Yehova.

14. Nchini Korea, ustahimilivu wa dada mmoja kwa mtu aliyeonekana kuwa hapendezwi ulithawabishwaje?

14 Mwanamke mmoja Mkristo nchini Korea alikuwa akingoja kwenye kituo cha gari-moshi, ndipo akamfikia mwanafunzi mmoja aliyekuwa akisikiliza muziki kwa hedifoni. “Je, una dini?” akauliza. “Sipendezwi na dini yoyote,” huyo mwanafunzi akajibu. Dada huyo hakuvunjika moyo. “Kadiri muda upitavyo,” akaendelea kusema, “huenda mtu akataka kuchagua dini. Lakini kama hana ujuzi juu ya dini, huenda akachagua dini isiyofaa.” Mtazamo wa mwanafunzi huyo ukabadilika, akaanza kumsikiliza dada yetu kwa upendezi. Dada akampa kitabu Je, Kuna Muumba Anayekujali? akimwambia kwamba kitabu hicho kitamsaidia sana wakati atakapoamua kuchagua dini. Mwanafunzi huyo akakubali kitabu hicho mara moja. Juma lililofuata alianza kujifunza Biblia na Mashahidi wa Yehova, na sasa yeye huhudhuria mikutano yote ya kutaniko.

15. Msichana mmoja mdogo nchini Japani huanzishaje mafunzo ya Biblia, na jitihada zake zimethawabishwaje?

15 Nchini Japani, Megumi mwenye umri wa miaka 12 huiona shule yao kuwa eneo zuri la kuhubiri na kufundisha. Hata ameweza kuanzisha mafunzo mengi ya Biblia. Megumi hufanyaje? Kwa kuwa yeye husoma Biblia au kutayarisha mikutano wakati wa pumziko la chakula cha mchana, mara nyingi wanadarasa wenzake humwuliza anafanya nini. Wengine humwuliza Megumi ni kwa nini hashiriki katika shughuli fulani za shule. Megumi huyajibu maswali yao na kuwatajia kwamba Mungu ana jina. Hilo mara nyingi huamsha upendezi wa wale wanaomsikiliza. Kisha yeye huwatolea funzo la Biblia. Sasa Megumi huongoza mafunzo 20—kati ya hao 18 ni wanadarasa wenzake!

16. Ndugu mmoja nchini Kamerun aliweza kuanzishaje mafunzo ya Biblia na baadhi ya watu waliokuwa katika kikundi cha wadhihaki?

16 Nchini Kamerun, kikundi cha wanaume wanane waliokuwa wakifanya kazi mahali fulani walimwita ndugu aliyekuwa akimwonyesha mpita-njia kichapo cha Biblia. Wakitaka kumdhihaki ndugu huyo, walimwuliza ni kwa nini haamini Utatu, moto wa helo, au kutoweza kufa kwa nafsi. Ndugu yetu alitumia Biblia kuyajibu maswali yao. Tokeo ni kwamba watatu kati ya wanaume hao walikubali mafunzo ya Biblia. Mmoja wao, Daniel, akaanza kuhudhuria mikutano na hata akaharibu vitu vyake vyote vilivyohusika na uwasiliani-roho. (Ufunuo 21:8) Kabla ya mwaka mmoja kwisha, akabatizwa.

17. Ndugu fulani nchini El Salvador walitumiaje busara kumhubiria mtu ambaye mwanzoni hakutaka kusikia ujumbe wa Ufalme?

17 Nchini El Salvador, mtu mmoja alikuwa akimfunga mbwa wake mkali mbele ya mlango kila wakati alipowaona Mashahidi wa Yehova karibu na kwake. Mtu huyo angengojea hadi Mashahidi waende, kisha amrudishe mbwa katika nyumba. Ndugu hawakuweza kamwe kuzungumza na mtu huyo. Basi, siku moja wakajaribu mbinu tofauti. Wakitambua kuwa mtu huyo angeweza kuwasikia, waliamua kumhubiria mbwa. Walikuja kwenye nyumba, wakamsalimu mbwa, na kusema kwamba wamefurahi kupata fursa ya kuongea naye. Waliongea kuhusu wakati ambapo kungekuwa na paradiso duniani, wakati ambapo hakuna yeyote angekasirika—naam, wakati ambapo hata wanyama wangekuwa wenye amani. Kisha wakamuaga mbwa kwa upole, na kuanza kwenda zao. Walishangaa sana kwa sababu mwenye nyumba alitoka ndani ya nyumba na kuomba msamaha kwa sababu hakuwa amewahi kuwapa Mashahidi nafasi ya kuzungumza naye. Alikubali magazeti, na funzo la Biblia likaanzishwa. Sasa mtu huyo ni ndugu yetu—mmoja wa “vitu vinavyotamaniwa”!

“Msiogope”

18. Wakristo wengi hukabili magumu yapi, lakini Yehova huwaonaje waabudu wake?

18 Je, unashiriki katika kazi muhimu ya kuhubiri juu ya Ufalme na kufanya wanafunzi? Ikiwa ndivyo, kwa kweli una pendeleo. Kwa kweli, ni kupitia kazi hii “vitu vinavyotamaniwa” vinavutwa na Yehova viingie katika nyumba yake. (Yohana 6:44) Ni kweli kwamba pindi kwa pindi huenda ukajisikia umechoka kidogo au umevunjika moyo. Nyakati nyingine, wengine—hata miongoni mwa watumishi waaminifu wa Yehova—hung’ang’ana na hisia za kujiona kuwa hawafai. Lakini jipe moyo! Yehova humwona kila mmoja wa waabudu wake kuwa mwenye kutamaniwa, naye anapendezwa sana na wokovu wako.—2 Petro 3:9.

19. Yehova aliandaa kitia-moyo gani kupitia Hagai, na maneno haya yanaweza kutuimarishaje?

19 Tunapohisi tumevunjika moyo, iwe ni kwa sababu ya upinzani au hali nyinginezo zisizopendeza, maneno ambayo Yehova aliwaambia Wayahudi waliorudi kwao yanaweza kutuimarisha sana. Kwenye Hagai 2:4-6, twasoma hivi: “Lakini sasa uwe hodari, Ee Zerubabeli, asema BWANA; nawe uwe hodari, Ee Yoshua, mwana wa Yehosadaki, kuhani mkuu, nanyi iweni hodari, enyi watu wote wa nchi hii, asema BWANA; mkafanye kazi, kwa kuwa mimi ni pamoja nanyi, asema BWANA wa majeshi; kama neno lile nililoagana nanyi mlipotoka katika nchi ya Misri; na roho yangu inakaa kati yenu; msiogope. Kwa maana BWANA wa majeshi asema hivi, Mara moja tena, ni kitambo kidogo tu, nami nitazitikisa hizo mbingu, na hii nchi, na bahari, na nchi kavu.” Ona kwamba Yehova hatuhimizi tuwe hodari tu bali pia anatuandalia njia za kupata nguvu. Kwa njia gani? Ebu ona maneno haya yenye kutia moyo: “Mimi ni pamoja nanyi.” Inaimarisha imani kama nini kutambua kwamba hata tukabili vizuizi gani, Yehova yu pamoja nasi!—Waroma 8:31.

20. Ni katika njia gani utukufu usio na kifani unaijaza nyumba ya Yehova sasa?

20 Kwa kweli Yehova amethibitisha ya kwamba yuko pamoja na watu wake. Hakika, ni kama tu alivyosema kupitia nabii Hagai: “Utukufu wa nyumba hii ya baadaye utakuwa mkubwa kuliko ule wa ile ya awali . . . Na katika mahali hapa nitatoa amani.” (Hagai 2:9, NW) Kwa kweli, utukufu mkubwa zaidi leo wapatikana katika hekalu la kiroho la Yehova. Kwani, mamia ya maelfu humiminikia ibada ya kweli kila mwaka. Hawa hulishwa vizuri kiroho, na hata katika ulimwengu huu wenye msukosuko, wao hufurahia amani ambayo itapitwa tu na ile itakayokuwapo katika ulimwengu mpya wa Mungu.—Isaya 9:6, 7; Luka 12:42.

21. Tuazimie kufanya nini?

21 Wakati wa Yehova wa kutikisa mataifa kwenye Har–Magedoni u karibu sana. (Ufunuo 16:14, 16) Basi, na tutumie wakati ambao umebaki kusaidia kuokoa uhai zaidi. Na tuwe hodari na kumtumaini Yehova kabisa. Na tuazimie kuendelea kuabudu kwenye hekalu lake kubwa la kiroho, tukilijaza ‘vitu vingi zaidi vinavyotamaniwa’ hadi Yehova aseme kwamba kazi yetu imekamilika.

[Maelezo ya Chini]

^ fu. 4 Kiasi cha fedha kilichochangwa ili kujenga hekalu la Solomoni chaweza kutoshana na dola bilioni 40 hivi kulingana na thamani ya sasa ya dola. Chochote ambacho hakikutumiwa katika kazi ya ujenzi kiliwekwa katika hazina ya hekalu.—1 Wafalme 7:51.

^ fu. 10 Tofauti na kuhani wa cheo cha juu wa Israeli, Yesu hakuwa na dhambi za kufunika. Lakini, makuhani wenzake walikuwa wenye dhambi kwa sababu walinunuliwa kutoka miongoni mwa wanadamu wenye dhambi.—Ufunuo 5:9, 10.

^ fu. 11 Ona Mnara wa Mlinzi, Februari 15, 1998, ukurasa wa 17-22.

Je, Wakumbuka?

Ni nini kilicho na thamani zaidi kwa Yehova kuliko vitu vya kimwili?

Damu ya Yesu iliyomwagika hunufaisha vikundi gani viwili vya watu?

Ni nani walio “vitu vinavyotamaniwa” vinavyoijaza nyumba ya Yehova utukufu?

Tuna uthibitisho gani kwamba unabii wa Hagai unatimizwa sasa?

[Maswali ya Funzo]

[Ramani katika ukurasa wa 16]

(Ona mpangilio kamili katika nakala iliyochapishwa)

Je, wajua maana ya mfano ya hekalu la Yehova la kale?

Patakatifu Zaidi Sana

Pazia

Patakatifu

Ukumbi

Madhabahu

Ua

[Picha katika ukurasa wa 17]

Kuhani wa cheo cha juu alitoa fahali kwa ajili ya dhambi za makuhani na mbuzi kwa ajili ya dhambi za makabila ya Israeli yasiyo ya kikuhani

[Picha katika ukurasa wa 18]

Kazi ya ulimwenguni pote ya kuhubiri juu ya Ufalme inavuta watu wengi kwenye nyumba ya Yehova