Twaweza Kujifunza Kutokana na Wenzi Wawili wa Kwanza wa Kibinadamu

MUNGU alikagua sayari Dunia. Alikuwa akiitayarisha ili iwe makao ya wanadamu. Akaona kila kitu alichoumba ni chema. Kwa kweli, alipomaliza kazi hiyo, alisema kwamba ni ‘njema sana.’ (Mwanzo 1:12, 18, 21, 25, 31) Hata hivyo, kabla ya kufikia uamuzi huo mkamilifu Mungu alitaja jambo fulani ambalo ‘halikuwa jema.’ Bila shaka, Mungu hakuumba chochote kisichokuwa kikamilifu. Ni kwamba tu uumbaji wake haukuwa umemalizika bado. “Si vema huyo mtu awe peke yake, nitamfanyia msaidizi wa kufanana naye,” Yehova akasema.—Mwanzo 2:18.

Yehova alikusudia kwamba wanadamu waishi milele katika dunia paradiso wakiwa na afya, furaha, na ufanisi. Adamu alikuwa baba wa wanadamu  wote. Mke wake, Hawa, akawa ‘mama ya wote walio hai.’ (Mwanzo 3:20) Hata ingawa dunia sasa imejaa mabilioni ya watoto wao, kwa hakika wanadamu si wakamilifu.

Simulizi la Adamu na Hawa linajulikana sana. Lakini, lina manufaa gani kwetu? Twaweza kujifunza nini kutokana na yale yaliyowapata wenzi wawili wa kwanza?

“Mwanamume na Mwanamke Aliwaumba”

Adamu alipokuwa akiwapa wanyama majina, aliona kwamba walikuwa na wenzi, lakini yeye hakuwa na mwenzi. Hivyo, alifurahi alipomwona kiumbe mzuri ambaye Yehova alikuwa amemwumba kutokana na ubavu wake. Adamu alitambua kwamba kiumbe huyo alikuwa wa pekee na pia sehemu ya mwili wake, akasema hivi: “Sasa huyu ni mfupa katika mifupa yangu, na nyama katika nyama yangu, basi ataitwa mwanamke, kwa maana ametwaliwa katika mwanamume.”—Mwanzo 2:18-23.

Mwanamume alihitaji “msaidizi.” Sasa alikuwa na mmoja ambaye alimfaa kabisa. Hawa alifaa kabisa kuwa msaidizi wa Adamu—katika kutunza makao yao ya bustani na wanyama, kuzaa watoto, na kuwa mwenzi wa kweli aliyemchangamsha kiakili na kumsaidia.—Mwanzo 1:26-30.

Yehova aliwaandalia kila kitu ambacho wenzi hao wawili wangeweza kutamani. Mungu alipomleta Hawa kwa mume wake alihalalisha mwungano wao, hivyo alianzisha mpango wa ndoa na wa jamaa ambao ungekuwa msingi wa jamii ya wanadamu. Masimulizi ya kitabu cha Mwanzo yasema hivi: “Mwanamume atamwacha baba yake na mama yake naye ataambatana na mkewe, nao watakuwa mwili mmoja.” Na Yehova alipowabariki wenzi wa ndoa wa kwanza na kuwaamuru waongezeke, kwa wazi alikusudia kila mtoto azaliwe katika jamaa yenye upendo, na kuwa na baba na mama wa kumtunza.—Mwanzo 1:28; 2:24.

“Kwa Mfano wa Mungu”

Adamu alikuwa mwana mkamilifu wa Mungu aliyeumbwa kwa ‘mfano na sura’ Yake. Hata hivyo, kwa kuwa “Mungu ni Roho,” sura ya Adamu haikufanana na ya Mungu kihalisi. (Mwanzo 1:26; Yohana 4:24) Walifanana katika sifa ambazo zilimfanya mwanadamu kuwa bora kuliko wanyama. Naam, tangu mwanzo mwanadamu alikuwa na sifa za upendo, hekima, nguvu, na haki. Alikuwa na uhuru wa kuchagua na uwezo wa kusitawisha hali ya kiroho. Alizaliwa na uwezo wa kupambanua mema na mabaya, yaani dhamiri. Mwanadamu alikuwa na akili ambayo ilimwezesha kutafakari sababu ya kuwapo kwa wanadamu, kupata ujuzi kuhusu Muumba wake, na kusitawisha urafiki pamoja na Yeye. Kwa njia hiyo, Adamu alikuwa na kila kitu alichohitaji ili kutimiza daraka lake la kusimamia uumbaji wa Mungu duniani.

Hawa Akiuka Sheria

Yamkini Adamu alimwarifu Hawa juu ya katazo moja tu ambalo Yehova alikuwa ameweka: Wangeweza kula matunda ya miti yote ya makao yao ya bustani isipokuwa mmoja—mti wa ujuzi wa mema na mabaya. Hawakuruhusiwa kula matunda yake. Wangekufa siku ambayo wangekula matunda hayo.—Mwanzo 2:16, 17.

Muda si muda suala kuhusu matunda yaliyokatazwa lilizuka. Nyoka aliyetumiwa kama msemaji na roho asiyeonekana alimkabili Hawa. Kana kwamba alitaka kujua, nyoka aliuliza hivi: “Ati! Hivi ndivyo alivyosema Mungu, Msile matunda ya miti yote ya bustani?” Hawa alijibu kwamba waliruhusiwa kula matunda ya miti yote ila mmoja. Ndipo nyoka alipompinga Mungu na kumwambia mwanamke hivi: “Hakika hamtakufa, kwa maana Mungu anajua ya kwamba siku mtakayokula matunda ya mti huo, mtafumbuliwa macho, nanyi mtakuwa kama Mungu, mkijua mema na mabaya.” Mwanamke alianza kuwa na maoni tofauti juu ya mti uliokatazwa. “Mti wafaa kwa chakula, wapendeza macho.” Hawa alidanganywa kabisa, akavunja sheria ya Mungu.—Mwanzo 3:1-6; 1 Timotheo 2:14.

Je, dhambi ya Hawa haingeweza kuepukika? La hasha! Ebu jiweke katika hali yake. Dai la nyoka lilipotosha kabisa yale ambayo Mungu na Adamu walikuwa wamesema. Ungeonaje ikiwa mtu  usiyemjua angedai kwamba mpendwa ambaye unamwamini ni mdanganyifu? Hawa alipaswa kutenda tofauti, alipaswa kuchukizwa na kughadhabishwa, hata kukataa kusikiliza. Kwani, nyoka alikuwa na haki gani kutilia shaka uadilifu wa Mungu na maneno ya mume wake? Kwa kuheshimu kanuni ya ukichwa, Hawa alipaswa kutafuta ushauri kabla ya kufanya uamuzi wowote. Twapaswa kutafuta ushauri vilevile iwapo tunaarifiwa kinyume cha maagizo ya Mungu. Lakini, Hawa aliamini maneno ya yule Mshawishi na kutaka kujiamulia mema na mabaya. Kadiri alivyozidi kutafakari jambo hilo, ndivyo alivyozidi kupendezwa nalo. Jinsi alivyokosea kwa kudumisha akilini tamaa mbaya badala ya kuiondoa ama kuzungumza mambo hayo pamoja na kichwa chake cha jamaa!—1 Wakorintho 11:3; Yakobo 1:14, 15.

Adamu Amsikiliza Mkewe

Punde si punde Hawa alimshawishi Adamu kujiunga naye katika dhambi. Kwa nini Adamu alikubali kwa urahisi hivyo? (Mwanzo 3:6, 17) Adamu alikabili uchaguzi uliohusisha uaminifu. Je, angemtii Muumba wake, aliyempatia vyote alivyokuwa navyo, kutia ndani Hawa, mwenzi wake mpendwa? Je, Adamu angetafuta mwelekezo wa Mungu kuhusu jambo ambalo angefanya sasa? Au, mwanamume huyo angemwunga mkono mke wake? Bila shaka Adamu alijua kwamba Hawa hangepata kamwe kile alichotarajia kupata kwa kula tunda lililokatazwa. Mtume Paulo alipuliziwa na Mungu kuandika hivi: “Adamu hakudanganywa, bali mwanamke alidanganywa kabisa akaja kuwa katika ukiukaji-sheria.” (1 Timotheo 2:14) Kwa hiyo, Adamu alikataa kimakusudi kumtii Yehova. Hofu ya kutenganishwa na mke wake ilikuwa kubwa kuliko imani yake katika uwezo wa Mungu wa kurekebisha hali hiyo.

Tendo la Adamu lilikuwa sawa na kujiua. Tendo hilo lilisababisha pia kifo cha watoto wote ambao Yehova kwa rehema alimruhusu kuzaa, kwa sababu wote walizaliwa katika dhambi  inayosababisha kifo. (Waroma 5:12) Gharama ya kutotii kwa ubinafsi ni kubwa kama nini!

Matokeo ya Dhambi

Tokeo la kwanza kabisa la dhambi lilikuwa aibu. Badala ya kumkimbilia Yehova kwa shangwe, wenzi hao wawili walijificha. (Mwanzo 3:8) Urafiki wao pamoja na Mungu ulivunjwa. Walipohojiwa juu ya matendo yao, hawakujuta, ijapokuwa walijua kwamba walikuwa wamevunja sheria ya Mungu. Kwa kula matunda yaliyokatazwa, walikatalia mbali wema wa Mungu.

Kwa sababu hiyo, Mungu alisema kwamba uchungu wa kuzaa ungezidishwa. Hawa angemtamani mumewe, naye mumewe angemtawala. Kwa hiyo, jitihada yake ya kutaka kujitawala ilileta hali iliyo kinyume kabisa. Sasa Adamu angekula mazao ya ardhi kwa uchungu. Badala ya kula kwa kushiba huko Edeni bila ya kufanya kazi kwa taabu, angelazimika kufanya kazi ngumu ili kujipatia riziki, hadi aliporudi mavumbini alimotwaliwa.—Mwanzo 3:16-19.

Hatimaye, Adamu na Hawa walifukuzwa kutoka katika bustani ya Edeni. Yehova alisema hivi: “Basi, huyu mtu amekuwa kama mmoja wetu, kwa kujua mema na mabaya; na sasa asije akanyosha mkono wake akatwaa matunda ya mti wa uzima, akala, akaishi milele; . . . ” “Sentensi hiyo yakoma katikati,” asema msomi Gordon Wenham, na sisi wenyewe twahitaji kuongeza sehemu ya mwisho ya wazo la Mungu—ambalo huenda ni, “acha nimfukuze bustanini.” Kwa kawaida mwandishi wa Biblia huandika wazo lote la Mungu. Lakini hapa, Wenham aendelea kusema, “sehemu ya mwisho ya sentensi inakosekana kwa sababu ya tendo la hima la Mungu. Hakuwa amemaliza kabisa kusema kabla hawajafukuzwa bustanini.” (Mwanzo 3:22, 23) Kwa maneno hayo, mawasiliano yote kati ya Yehova na wenzi wawili wa kwanza yakakoma.

Adamu na Hawa hawakufa kimwili siku hiyo yenye urefu wa saa 24. Hata hivyo, walikufa kwa njia ya kiroho. Walitenganishwa milele na Chanzo cha uhai na kuanza kudhoofika polepole mwishowe wakafa. Ebu wazia majonzi yao walipokabili kifo mara ya kwanza wakati Abeli, mwana wao wa pili, alipouawa na Kaini, mwana wao wa kwanza!—Mwanzo 4:1-16.

Baada ya tukio hilo, si mengi yanayojulikana juu ya wenzi wawili wa kwanza. Mwana wao wa tatu, Sethi alizaliwa wakati Adamu alipokuwa na umri wa miaka 130. Adamu alikufa miaka 800 baadaye, alikuwa na umri wa miaka 930, baada ya kuzaa “wana, waume na wake.”—Mwanzo 4:25; 5:3-5.

Somo Kwetu

Mbali na kufunua sababu ya hali ya kuzorota ya jamii ya wanadamu ya leo, masimulizi ya wenzi wawili wa kwanza yatufundisha jambo muhimu. Kutaka kujitawala bila kumtegemea Yehova Mungu ni upumbavu tupu. Wale ambao ni wenye hekima kwelikweli hudhihirisha imani katika Yehova na Neno lake, badala ya kutegemea ujuzi wa kudhaniwa tu. Yehova huamua yaliyo mema na mabaya, na kufanya mema kwamaanisha kumtii yeye. Kufanya mabaya kwamaanisha kuvunja sheria zake na kupuuza kanuni zake.

Mungu aliwatolea na bado anawatolea wanadamu yote wawezayo kutamani—uzima wa milele, uhuru, uradhi, furaha, afya, amani, ufanisi, na fursa ya kugundua mambo mapya. Hata hivyo, tukitaka kupata hayo yote ni lazima tumtegemee kabisa Baba yetu wa mbinguni, Yehova.—Mhubiri 3:10-13; Isaya 55:6-13.

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 26]

Adamu na Hawa —Je Ni Ngano Tu?

Wababiloni, Waashuri, na Wamisri na watu wengine wa kale waliamini kwamba kulikuwa na paradiso ya awali iliyopotea kwa sababu ya dhambi. Masimulizi mengi yataja mti wa uzima na ikiwa mtu angekula matunda yake angeishi milele. Kwa hiyo, wanadamu hukumbuka kwamba jambo lenye kuhuzunisha lilitukia Edeni.

Leo, wengi huliona simulizi la Biblia juu ya Adamu na Hawa kuwa ngano tu. Hata hivyo, wanasayansi wengi hukubali kwamba wanadamu wote ni jamaa moja iliyotokana na ukoo mmoja. Wanatheolojia wengi hawawezi kukana kwamba dhambi ya kwanza iliyofanywa na mzazi wa wanadamu wote imewaathiri wote. Ikiwa wangeamini kwamba wanadamu walikuwa na vyanzo mbalimbali wangelazimika kusema kwamba dhambi ya awali ilifanywa na mababu kadhaa. Na jambo hilo lingewalazimu kukana kwamba Kristo, “Adamu wa mwisho,” alikomboa wanadamu. Lakini Yesu na wanafunzi wake hawakukabili tatizo kama hilo. Walitambua kwamba masimulizi ya Mwanzo ni ya kweli.—1 Wakorintho 15:22, 45; Mwanzo 1:27; 2:24; Mathayo 19:4, 5; Waroma 5:12-19.