Wekeni Akili Juu ya Roho Mkaishi!
Wekeni Akili Juu ya Roho Mkaishi!
“Kuweka akili juu ya roho humaanisha uhai.”—WAROMA 8:6.
1, 2. Biblia huonyesha tofauti ipi baina ya “mwili” na “roho”?
SI JAMBO rahisi kudumisha msimamo safi kiadili mbele za Mungu katika jamii iliyopotoka ambayo hutukuza kutosheleza tamaa za kimwili. Hata hivyo, Maandiko huonyesha tofauti baina ya “mwili” na “roho,” yakionyesha waziwazi matokeo mabaya ya mtu kujiruhusu atawaliwe na mwili wenye dhambi na matokeo mazuri ya kuacha roho takatifu ya Mungu iwaongoze.
2 Kwa mfano, Yesu Kristo alisema: “Ni roho ndiyo ipayo uhai; mwili hauna mafaa hata kidogo. Semi ambazo nimewaambia ni roho na ni uhai.” (Yohana 6:63) Paulo aliwaandikia hivi Wakristo wa Galatia: “Mwili katika tamaa yao ni dhidi ya roho, na roho dhidi ya mwili; kwa maana hivi vyapingana.” (Wagalatia 5:17) Paulo pia alisema: “Yeye anayepanda katika mwili wake atavuna ufisadi kutokana na mwili wake, lakini yeye anayepanda katika roho atavuna uhai udumuo milele kutokana na roho.”—Wagalatia 6:8.
3. Ni nini kinachohitajika ili kuacha tamaa na maelekeo yasiyofaa?
3 Roho takatifu ya Yehova—kani yake ya utendaji—inaweza kuondoa kabisa “tamaa za kimwili” zisizo safi na pia hali ya kutawaliwa na mwili wetu wenye dhambi inayoweza kuleta uharibifu. (1 Petro 2:11) Ili kujiweka huru na utumwa wa maelekeo mabaya, ni muhimu kupata msaada wa roho ya Mungu, kwa kuwa Paulo aliandika: “Kuweka akili juu ya mwili humaanisha kifo, bali kuweka akili juu ya roho humaanisha uhai na amani.” (Waroma 8:6) Inamaanisha nini kuweka akili juu ya roho?
“Kuweka Akili Juu ya Roho”
4. “Kuweka akili juu ya roho” humaanisha nini?
4 Paulo alipoandika kuhusu “kuweka akili juu ya roho,” alitumia neno la Kigiriki ambalo lamaanisha “njia ya kufikiri, (kuweka) akili, . . . lengo, tamaa, jitihada.” Kitenzi kinachohusiana na neno hilo chamaanisha “kufikiri, kuweka akili katika njia fulani.” Hivyo, kuweka akili juu ya roho humaanisha kuongozwa, kutawaliwa, na kuchochewa na kani ya Yehova ya utendaji. Humaanisha kwamba tunakuwa tayari kuacha mawazo yetu, maelekeo yetu, na tamaa zetu ziongozwe kikamili na roho takatifu ya Mungu.
5. Ni kwa kadiri gani sisi twapaswa kukubali kuongozwa na roho takatifu?
5 Paulo alipozungumza juu ya kuwa ‘watumwa kwa roho,’ alikuwa anakazia ni kwa kadiri gani sisi twapaswa kukubali kuongozwa na roho takatifu. (Waroma 7:6) Kwa msingi wa imani yao katika dhabihu ya fidia ya Yesu, Wakristo wamekombolewa kutoka katika utawala wa dhambi na hivyo ‘wamekufa’ kuhusiana na hali yao ya zamani ya kuwa watumwa wa dhambi. (Waroma 6:2, 11) Wale ambao kitamathali wamekufa kwa njia hiyo bado wako hai kimwili na sasa wako huru kumfuata Kristo wakiwa “watumwa wa uadilifu.”—Waroma 6:18-20.
Badiliko Lenye Kutokeza
6. Ni badiliko gani wanalofanya wale wanaokuwa “watumwa wa uadilifu”?
6 Kuacha kuwa “watumwa wa dhambi” na kuanza kumtumikia Mungu tukiwa “watumwa wa uadilifu” ni badiliko lenye kutokeza kwelikweli. Kuhusu watu fulani ambao walifanya badiliko kama hilo, Paulo aliandika: ‘Lakini mmeoshwa mkawa safi, mmetakaswa, mmetangazwa kuwa waadilifu katika jina la Bwana wetu Yesu Kristo na kwa roho ya Mungu wetu.’—Waroma 6:17, 18; 1 Wakorintho 6:11.
7. Kwa nini ni muhimu kuona mambo jinsi Yehova ayaonavyo?
7 Ili kufanya badiliko kama hilo lenye kutokeza, kwanza tunahitaji kujua jinsi Yehova aonavyo mambo. Karne kadhaa zilizopita, mtunga-zaburi Daudi aliomba Mungu kwa bidii sana hivi: “Ee BWANA, unijulishe njia zako . . . Uniongoze katika kweli yako, na kunifundisha.” (Zaburi 25:4, 5) Yehova alimsikiliza Daudi, na Yeye anaweza pia kujibu sala kama hiyo ya watumishi wake leo. Kwa kuwa njia za Mungu na kweli yake ni safi na takatifu, kuzitafakari kutatusaidia ikiwa tunashawishiwa kutosheleza tamaa za mwili zisizo safi.
Fungu Muhimu la Neno la Mungu
8. Kwa nini ni muhimu sana tujifunze Biblia?
8 Neno la Mungu Biblia, limetokana na roho yake. Hivyo, kusoma na kujifunza Biblia—kila siku ikiwezekana—ni njia moja muhimu ya kuruhusu roho hiyo itende kazi juu yetu. (1 Wakorintho 2:10, 11; Waefeso 5:18) Kujaza akili yetu na moyo wetu kweli na kanuni za Biblia kutatusaidia kukinza mashambulio dhidi ya hali yetu ya kiroho. Naam, vishawishi vya ukosefu wa maadili vinapotokea, roho ya Mungu inaweza kutukumbusha Maandiko na kanuni zenye kutoa mwongozo ambazo zaweza kuimarisha azimio letu la kutenda kupatana na mapenzi ya Mungu. (Zaburi 119:1, 2, 99; Yohana 14:26) Kwa hiyo, hatudanganyiki kufuata mwenendo usiofaa.—2 Wakorintho 11:3.
9. Funzo la Biblia huimarishaje azimio letu la kudumisha uhusiano wetu na Yehova?
9 Tuendeleapo kujifunza Maandiko kwa unyofu na kwa bidii, tukisaidiwa na vichapo vinavyotegemea Biblia, roho ya Mungu inaanza kuongoza akili na moyo wetu, ikifanya tustahi zaidi viwango vya Yehova. Uhusiano wetu na Mungu unakuwa jambo lililo muhimu zaidi maishani mwetu. Tunapokabiliwa na kishawishi, hatutaruhusu mawazo juu ya jinsi iwezavyo kufurahisha kutenda mabaya. Badala yake, hangaiko letu la kwanza ni kudumisha uaminifu-maadili wetu kwa Yehova. Kuthamini sana uhusiano wetu pamoja naye hutuchochea kupambana na mwelekeo wowote unaoweza kuudhuru au kuuharibu.
“Sheria Yako Naipenda Mno Ajabu”
10. Kwa nini kutii sheria ya Yehova ni kwa lazima ili kuweka akili juu ya roho?
10 Ikiwa tutaweka akili juu ya roho, basi kujua tu Neno la Mungu hakutoshi. Mfalme Solomoni alijua vizuri sana viwango vya Yehova, lakini baadaye maishani mwake akashindwa kuishi kulingana navyo. (1 Wafalme 4:29, 30; 11:1-6) Ikiwa tunafikiria mambo ya kiroho, tutaona uhitaji wa kujua yale Biblia isemayo na pia kutii sheria ya Mungu kwa moyo wote. Hilo lamaanisha kuchunguza viwango vya Yehova kwa makini na kujitahidi kuvifuata. Mtunga-zaburi alikuwa na mtazamo wa aina hiyo. Aliimba hivi: “Sheria yako naipenda mno ajabu, ndiyo kutafakari kwangu mchana kutwa.” (Zaburi 119:97) Tunapojishughulisha kikweli kufuata sheria ya Mungu, tunachochewa kuonyesha sifa za kimungu. (Waefeso 5:1, 2) Badala ya kuwa hoi na kuvutwa kufanya mabaya, sisi huonyesha matunda ya roho, na tamaa ya kumpendeza Yehova hutuepusha na ‘kazi mbaya za mwili.’—Wagalatia 5:16, 19-23; Zaburi 15:1, 2.
11. Unaweza kuelezaje kwamba sheria ya Yehova inayokataza uasherati ni ulinzi kwetu?
11 Tunawezaje kusitawisha staha yenye kina kirefu na upendo kwa sheria ya Yehova? Njia moja ni kwa kuchunguza thamani yake kwa makini. Hebu fikiria sheria ya Mungu inayoruhusu uhusiano wa kingono katika ndoa tu na kukataza uasherati na uzinzi. (Waebrania 13:4) Je, kutii amri hiyo hutunyima chochote chema? Je, Baba wa mbinguni mwenye upendo angetunga sheria inayotunyima kitu fulani chenye manufaa? La, hasha! Hebu tazama yanayowapata watu wengi ambao hawaishi kupatana na viwango vya maadili vya Yehova. Mara nyingi mimba zisizotakiwa huwafanya watoe mimba au labda kufunga ndoa za mapema zisizo na furaha. Wengi wanalazimika kulea watoto bila mume au mke. Isitoshe, wale wanaofanya uasherati hukabili hatari ya kupatwa na maradhi yanayoambukizwa kingono. (1 Wakorintho 6:18) Na ikiwa mtumishi wa Yehova anafanya uasherati, matokeo ya kihisia-moyo yanaweza kuwa yenye kuumiza. Kujaribu kuzuia kusumbuliwa na dhamiri yenye hatia kwaweza kukukosesha usingizi usiku na kukufanya uumie sana kiakili. (Zaburi 32:3, 4; 51:3) Hivyo basi, si wazi kwamba sheria ya Yehova inayokataza uasherati imekusudiwa kutulinda? Ndiyo, kwa kweli tunanufaika sana tunapodumisha usafi wa kiadili!
Sali Upate Msaada wa Yehova
12, 13. Kwa nini inafaa kusali tunaposongwa na tamaa zenye dhambi?
12 Bila shaka, kuweka akili juu ya roho huhitaji sala ya kutoka moyoni. Inafaa kuomba msaada wa roho ya Mungu, kwa kuwa Yesu alisema: “Ikiwa nyinyi . . . mwajua jinsi ya kuwapa watoto wenu zawadi zilizo njema, je, si zaidi sana yule Baba aliye mbinguni atawapa roho takatifu wale wanaomwomba!” (Luka 11:13) Katika sala, tunaweza kuonyesha kuwa tunategemea roho itusaidie kuhusiana na udhaifu wetu. (Waroma 8:26, 27) Tukitambua kwamba tunaathiriwa na tamaa au mitazamo yenye dhambi, au ikiwa mwamini mwenzetu mwenye upendo anatufahamisha mambo hayo, lingekuwa jambo la hekima kuyataja kihususa katika sala zetu na kumwomba Mungu atusaidie kushinda maelekeo hayo.
13 Yehova anaweza kutusaidia tukazie fikira mambo ya uadilifu, yaliyo safi kiadili, yenye wema wa adili na yenye kustahili sifa. Inafaa kama nini kumwomba dua kwa bidii ili “amani ya Mungu” ilinde mioyo yetu na nguvu zetu za akili! (Wafilipi 4:6-8) Kwa hiyo, acheni tusali kupata msaada wa Yehova ili ‘kufuatia uadilifu, ujitoaji-kimungu, imani, upendo, uvumilivu, tabia-pole.’ (1 Timotheo 6:11-14) Kwa msaada wa Baba yetu wa mbinguni, mahangaiko na vishawishi havitaongezeka hadi vitushinde. Badala yake, maisha yetu yatakuwa na utulivu utokao kwa Mungu.
Msiitie Kihoro Roho
14. Kwa nini roho ya Mungu ni kani ya usafi?
14 Watumishi wa Yehova waliokomaa hutumia kibinafsi ushauri huu wa Paulo: “Msiuzime moto wa ile roho.” (1 Wathesalonike 5:19) Kwa kuwa roho ya Mungu ni “roho ya utakatifu,” ni safi, yenye kutakata na takatifu. (Waroma 1:4) Inapotenda kazi juu yetu, roho hiyo inakuwa kani ya utakatifu, au usafi. Hutusaidia tuendelee kuishi maisha safi yanayoonyesha utii kwa Mungu. (1 Petro 1:2) Zoea lolote lisilo safi laonyesha kupuuza roho hiyo, na hilo laweza kuwa na matokeo yenye maafa. Jinsi gani?
15, 16. (a) Tunawezaje kuitia kihoro roho ya Mungu? (b) Tunawezaje kuepuka kuitia kihoro roho ya Yehova?
15 Paulo aliandika: “Msiwe mkiitia kihoro roho takatifu ya Mungu, ambayo kwayo mmetiwa muhuri kwa ajili ya siku yakuachiliwa kupitia fidia.” (Waefeso 4:30) Maandiko hutambulisha roho ya Yehova kuwa muhuri, au ‘arbuni ya kilichokuwa kije’ kwa ajili ya Wakristo watiwa-mafuta walio waaminifu. Nacho ni uhai wa kimbingu usioweza kufa. (2 Wakorintho 1:22; 1 Wakorintho 15:50-57; Ufunuo 2:10) Roho ya Mungu inaweza kuelekeza watiwa-mafuta na wenzao walio na tumaini la kidunia kuwa waaminifu maishani na inaweza kuwasaidia kuepuka kazi zenye dhambi.
16 Mtume alionya dhidi ya maelekeo ya kusema uwongo, kuiba, mwenendo wa aibu na kadhalika. Kama tungejiruhusu tuvutiwe na mambo hayo, tungekuwa tunatenda kinyume cha ushauri wa Neno la Mungu lililopuliziwa kwa roho. (Waefeso 4:17-29; 5:1-5) Tungekuwa, angalau kwa kadiri fulani, tukiitia kihoro roho ya Mungu, na bila shaka hilo ni jambo tunalotaka kuepuka. Kwa sababu hiyo, yeyote kati yetu akianza kupuuza ushauri wa Neno la Yehova, huenda akaanza kusitawisha mitazamo au tabia ambazo zaweza kufanya atende dhambi ya kukusudia na kupoteza kabisa kibali cha Mungu. (Waebrania 6:4-6) Ingawa huenda tukawa hatuzoei dhambi sasa hivi, tunaweza kuwa tunaelekea kufanya hivyo. Kwa kuendelea kutenda kinyume cha mwongozo wa roho, tungekuwa tunaitia kihoro. Tungekuwa pia tunamkinza na kumtia kihoro Yehova, aliye chanzo cha roho takatifu. Tukiwa watu wampendao Mungu hatutaki kufanya hivyo hata kidogo. Badala yake, na tusali kupata msaada wa Yehova ili tusiitie kihoro roho yake bali tuweze kulitukuza jina lake takatifu kwa kuendelea kuweka akili juu ya roho.
Endelea Kuweka Akili Juu ya Roho
17. Tunaweza kuweka miradi gani ya kiroho, na kwa nini ni jambo la hekima kujitahidi kuifikia?
17 Njia moja yenye kutokeza ambayo tunaweza kuendelea kuweka akili juu ya roho, ni kuweka miradi ya kiroho na kujitahidi kuifikia. Ikitegemea mahitaji na hali zetu, miradi yetu yaweza kutia ndani kuboresha kawaida yetu ya kujifunza, kuongeza utendaji wetu katika kazi ya kuhubiri, au kujitahidi kufikia mapendeleo hususa ya utumishi, kama vile huduma ya wakati wote ya upainia, utumishi wa Betheli, au kazi ya mishonari. Kufanya hivyo kutafanya akili yetu iendelee kushughulika na masilahi ya kiroho na kutatusaidia tusishindwe na udhaifu wetu wa kibinadamu au kuchochewa na miradi ya kujipatia vitu vya kimwili na tamaa zisizopatana na Maandiko ambazo ni za kawaida katika mfumo huu wa mambo. Kwa hakika hilo ndilo jambo la hekima kufanya, kwa kuwa Yesu alisihi hivi: “Komeni kujiwekea akiba ya hazina duniani, ambako nondo na kutu hula kabisa, na ambako wezi huvunja na kuiba. Badala ya hivyo, jiwekeeni akiba ya hazina mbinguni, ambako wala nondo wala kutu haili kabisa, na ambako wezi hawavunji na kuiba. Kwa maana ilipo hazina yako, ndipo moyo wako utakapokuwa pia.”—Mathayo 6:19-21.
18. Kwa nini ni muhimu sana kuendelea kuweka akili juu ya roho siku hizi za mwisho?
18 Bila shaka, kuweka akili juu ya roho na kudhibiti tamaa za kilimwengu ndiyo njia ya hekima katika ‘siku hizi za mwisho.’ (2 Timotheo 3:1-5) Kwani, “ulimwengu unapitilia mbali na ndivyo na tamaa yao, lakini yeye ambaye hufanya mapenzi ya Mungu hudumu milele.” (1 Yohana 2:15-17) Kwa mfano, ikiwa kijana Mkristo afuatia mradi wa utumishi wa wakati wote, huenda huo ukamsaidia wakati wa miaka migumu ya kubalehe au ya ujana. Anaposhinikizwa aache msimamo wake, mtu kama huyo atakuwa na ufahamu mzuri wa mambo ambayo anataka kutimiza katika utumishi wa Yehova. Mtu wa kiroho kama huyo ataliona kuwa jambo lisilo la hekima, hata la kipumbavu, kuacha kutimiza miradi ya kiroho kwa ajili ya kufuatia vitu vya kimwili au kufuatia raha yoyote iwezayo kuletwa na dhambi. Kumbuka kwamba Musa ambaye alikuwa na mwelekeo wa kiroho ‘alichagua kutendwa vibaya pamoja na watu wa Mungu badala ya kuwa na mfurahio wa muda wa dhambi.’ (Waebrania 11:24, 25) Tuwe vijana au wazee, sisi hufanya uchaguzi kama huo tunapoendelea kuweka akili juu ya roho badala ya mwili wenye dhambi.
19. Tutapata manufaa gani tukiendelea kuweka akili juu ya roho?
19 “Kuweka akili juu ya mwili humaanisha uadui na Mungu,” ilhali “kuweka akili juu ya roho humaanisha uhai na amani.” (Waroma 8:6, 7) Tukiendelea kuweka akili juu ya roho, tutapata amani nyingi. Mioyo yetu na nguvu zetu za akili zitalindwa kikamili dhidi ya uvutano wa hali yetu yenye dhambi. Tutaweza kukinza vema zaidi vishawishi vya kutenda mabaya na tutapata msaada wa Mungu kukabiliana na pambano lenye kuendelea baina ya mwili na roho.
20. Kwa nini tunaweza kuwa na hakika kwamba inawezekana kushinda katika pambano baina ya mwili na roho?
20 Kwa kuendelea kuweka akili juu ya roho, tunadumisha uhusiano ulio muhimu kati yetu na Yehova, aliye chanzo cha uhai na roho takatifu pia. (Zaburi 36:9; 51:11) Shetani Ibilisi na wawakilishi wake wanafanya kila wawezalo kuharibu uhusiano wetu pamoja na Yehova Mungu. Wanajaribu kudhibiti akili zetu, wakijua kwamba tukishindwa, hatimaye jambo hilo litasababisha uadui na Mungu, kisha kifo. Lakini tunaweza kushinda katika pambano hili baina ya mwili na roho. Paulo alishinda, kwa kuwa alipoandika juu ya pambano lake mwenyewe, kwanza aliuliza hivi: “Ni nani ataniokoa kutoka katika mwili unaopatwa na kifo hiki?” Kisha, akionyesha kwamba angeweza kuokolewa, akatamka: “Shukrani kwa Mungu kupitia Yesu Kristo Bwana wetu!” (Waroma 7:21-25) Sisi pia tunaweza kumshukuru Mungu kupitia Kristo kwa kutuandalia njia ya kukabiliana na udhaifu wa kibinadamu na kuendelea kuweka akili juu ya roho tukiwa na tumaini zuri sana la kupata uhai udumuo milele.—Waroma 6:23.
Je, Unakumbuka?
• Inamaanisha nini kuweka akili juu ya roho?
• Tunawezaje kuruhusu roho ya Yehova itende kazi juu yetu?
• Eleza ni kwa nini ni muhimu kujifunza Biblia, kutii sheria ya Yehova na kusali kwake, katika pambano letu dhidi ya dhambi?
• Kuweka miradi ya kiroho kunaweza kutudumishaje katika njia ya uhai?
[Maswali ya Funzo]
[Picha katika ukurasa wa 16]
Funzo la Biblia hutusaidia kukinza mashambulio dhidi ya hali yetu ya kiroho
[Picha katika ukurasa wa 17]
Inafaa kusali kupata msaada wa Yehova ili kushinda tamaa zenye dhambi
[Picha katika ukurasa wa 18]
Miradi ya kiroho inaweza kutusaidia kuendelea kuweka akili juu ya roho