Simulizi la Maisha

Nuru ya Kiroho Yang’aa Mashariki ya Kati

KAMA ILIVYOSIMULIWA NA NAJIB SALEM

Nuru ya Neno la Mungu ilianza kung’aa huko Mashariki ya Kati katika karne ya kwanza W.K., kisha ikafikia sehemu zote za dunia. Katika karne ya 20, nuru hiyo ilianza kuangazia tena sehemu hiyo ya dunia. Acha niwaeleze jinsi ilivyokuwa.

NILIZALIWA mwaka wa 1913 katika mji wa Amioun, sehemu ya kaskazini mwa Lebanon. Mwaka huo ulikuwa mwaka wa mwisho wenye amani na utulivu kiasi fulani ulimwenguni, kwa kuwa Vita ya Kwanza ya Ulimwengu ilianza mwaka uliofuata. Vita hiyo ilipokwisha mwaka wa 1918, Lebanon, iliyokuwa nchi bora huko Mashariki ya Kati, ilikuwa imezorota kabisa kiuchumi na kisiasa.

Posta ya Lebanon ilipoanza kufanya kazi tena mwaka wa 1920, watu walianza kupokea barua kutoka kwa watu wa Lebanon walioishi ng’ambo. Ami zangu Abdullah na George Ghantous walikuwa miongoni mwa wale waliotuma barua. Walimwandikia baba yao, Habib Ghantous, aliyekuwa babu yangu, juu ya Ufalme wa Mungu. (Mathayo 24:14) Babu yangu alidhihakiwa alipowaelezea wenzake mjini kuhusu yale ambayo wanawe walimwandikia. Watu wa mji walieneza uvumi kwamba wana wa Habib walikuwa wakimtia moyo baba yao auze shamba lake, anunue punda, na aende kuhubiri.

Kuangaza Nuru Katika Siku za Mapema

Michel Aboud, aliyekuwa akiishi Brooklyn, New York, Marekani, alirudi Tripoli, Lebanon, mwaka wa 1921. Alikuwa mmoja wa Wanafunzi wa Biblia, kama Mashahidi wa Yehova walivyoitwa wakati huo. Ingawa wengi wa ma rafiki na watu wa ukoo wa Ndugu Aboud hawakukubali ujumbe wa Biblia, watu wawili mashuhuri waliukubali, profesa Ibrahim Atiyeh na daktari wa meno aitwaye Hanna Shammas. Mikutano ya Kikristo ilifanywa katika nyumba na kliniki ya Dakt. Shammas.

Nilikuwa mvulana mdogo Ndugu Aboud na Ndugu Shammas walipotembelea mji wa Amioun, nilimoishi. Nilivutiwa sana na ziara yao, na nikaanza kuhubiri pamoja na Ndugu Aboud. Sisi wawili tuliambatana kwa ukawaida katika kazi ya kuhubiri kwa muda wa miaka 40 hadi Ndugu Aboud alipokufa mwaka wa 1963.

Katikati ya mwaka wa 1922 na 1925, nuru ya kweli ya Biblia ilienea sana katika vijiji vingi vya sehemu ya kaskazini mwa Lebanon. Watu wapatao 20 hadi 30 walikutanika katika nyumba za watu huku Amioun, ili kuzungumzia Biblia. Makasisi walituma watoto wagonge mikebe, wapaze sauti na kupiga mayowe ili kuvuruga mikutano yetu, kwa hiyo mara nyingine tulikutanika katika msitu fulani wa misonobari.

Nilipokuwa kijana nilipewa jina Timotheo kwa sababu nilikuwa na bidii sana ya kuhubiri na kuhudhuria mikutano yote ya Kikristo. Mwalimu mkuu wa shule aliniamuru niache kuhudhuria kile alichoita “mikutano hiyo.” Nilipokataa, nilifukuzwa shuleni.

Kuhubiri Katika Nchi za Biblia

Muda mfupi baada ya ubatizo wangu mwaka wa 1933, nilianza utumishi wa painia, kama vile utumishi wa wakati wote unavyoitwa na Mashahidi wa Yehova. Ijapokuwa tulikuwa wachache, tulihubiri katika vijiji vingi vilivyoko kaskazini mwa Lebanon, tukafika pia Beirut, sehemu za kando za jiji hilo hadi sehemu za kusini mwa Lebanon. Katika miaka hiyo ya mapema, kwa kawaida tulisafiri kwa miguu au kwa kupanda punda, kama vile Yesu Kristo na wafuasi wake wa karne ya kwanza walivyofanya.

Shahidi Yousef Rahhal wa Lebanon, aliyekuwa ameishi Marekani kwa miaka mingi alirudi kutembea Lebanon mwaka wa 1936. Alileta vikuza-sauti na santuri mbili. Tukaweka vifaa hivyo juu ya gari aina ya Ford ya mwaka wa 1931, na kusafiri kotekote Lebanon na Syria tukihubiri ujumbe wa Ufalme katika maeneo ya mbali. Kikuza-sauti kilisikika kwa umbali wa kilometa kumi. Watu walipanda hadi kwenye paa za nyumba zao ili wasikie kile walichoamini kuwa sauti kutoka mbinguni. Wale waliokuwa mashambani waliacha kazi zao na kukaribia ili wasikilize.

Mojawapo ya safari zangu za mwisho pamoja na Yousef Rahhal ilikuwa safari ya kwenda Aleppo, Syria, katika majira ya baridi kali mwaka wa 1937. Kabla ya Ndugu Rahhal kurudi Marekani tulisafiri pia hadi Palestina. Huko Palestina tulitembelea majiji ya Haifa na Jerusalem, na vilevile vijiji mbalimbali vya mashambani. Tulinuia kumwona Ibrahim Shehadi, ambaye nilimjua kwa sababu tulikuwa tumeandikiana barua. Ibrahim alikuwa amefanya maendeleo hivi kwamba alianza kushirikiana nasi kuhubiri nyumba hadi nyumba wakati wa ziara yetu.—Matendo 20:20.

Nilikuwa na hamu pia ya kumwona Profesa Khalil Kobrossi, Mkatoliki thabiti aliyekuwa amejifunza Biblia pamoja na Mashahidi wa Yehova kwa njia ya barua. Alipataje anwani ya Mashahidi huko Lebanon? Mwenye duka mmoja alikuwa amemfungia Khalil chakula kwa kutumia karatasi aliyorarua kutoka katika kichapo kimoja cha Mashahidi wa Yehova. Anwani yetu ilikuwa imeandikwa kwenye karatasi hiyo. Tulifurahia kuwa pamoja, na mwaka wa 1939, akaja Tripoli ili abatizwe.

 Petros Lagakos na mke wake waliwasili Tripoli mwaka wa 1937. Katika miaka michache iliyofuata, sisi watatu tulihubiri ujumbe wa Ufalme karibu sehemu zote za Lebanon na Syria kwa kuwatembelea watu nyumbani mwao. Wakati Ndugu Lagakos alipokufa mwaka wa 1943, Mashahidi walikuwa wameangaza nuru ya kiroho katika miji na vijiji vingi vya Lebanon, Syria, na Palestina. Nyakati nyingine, karibu watu 30 kati yetu tulianza safari kwa basi au gari saa tisa usiku ili tuhubiri katika maeneo ya mbali.

Katika miaka ya 1940, Ibrahim Atiyeh alitafsiri gazeti la Mnara wa Mlinzi katika Kiarabu. Baadaye, mimi nilikuwa nikiandika kwa mkono nakala nne za gazeti hilo na kuzituma kwa Mashahidi kule Palestina, Syria, na Misri. Kazi yetu ya kuhubiri ilipingwa sana wakati wa Vita ya Pili ya Ulimwengu, lakini tulidumisha mawasiliano na wote waliopenda kweli ya Biblia huku Mashariki ya Kati. Mimi mwenyewe nilichora ramani za miji na vijiji, na tuliazimia kuhubiri habari njema katika maeneo hayo yote.

Nilimwoa Evelyn mwaka wa 1944, binti ya painia mwenzangu Michel Aboud, Vita ya Pili ya Ulimwengu ilipokuwa ikiendelea. Hatimaye, tukapata watoto watatu, binti mmoja na wana wawili.

Kufanya Kazi Pamoja na Mishonari

Muda mfupi baada ya vita kwisha, mishonari wa kwanza waliozoezwa katika Shule ya Gileadi waliwasili Lebanon. Kwa hiyo, kutaniko la kwanza huku Lebanon lilianzishwa, nami niliwekwa kuwa mtumishi wa shirika. Baadaye, Nathan H. Knorr na mwandishi wake Milton G. Henschel wakatembelea Lebanon mwaka wa 1947, na ndugu walitiwa moyo sana. Punde si punde, mishonari wengine waliwasili, nao walitusaidia sana kupanga huduma yetu na kuongoza mikutano ya kutaniko.

Katika safari moja kwenda eneo la mbali la Syria, tulipata upinzani kutoka kwa askofu wa hapo. Alitushtaki kwa kugawa kile alichokiita vichapo vya kisiasa vya Wayahudi. Jambo hilo lilishangaza kwa kuwa kabla ya mwaka wa 1948, mara nyingi makasisi walituita “Wakomunisti.” Wakati huo tulikamatwa na kuhojiwa kwa muda wa saa mbili, na katika pindi hiyo tulikuwa na fursa nzuri ya kutoa ushahidi.

 Mwishowe, hakimu aliyesikiliza kesi yetu alisema hivi: ‘Ijapokuwa namlaani askofu huyo aliyewashtaki, hata hivyo, ninamshukuru kwa kunipa fursa hii ya kukutana nanyi na kujifunza kuhusu mafundisho yenu.’ Kisha akaomba radhi kwa magumu tuliyopata.

Miaka kumi baadaye, tuliposafiri kwa basi kwenda Beirut, nilianza kuongea na mwanamume mmoja aliyeketi karibu nami aliyekuwa mhandisi wa ukulima. Baada ya kutusikiliza kwa dakika chache tukieleza tulichoamini, huyo mwanamume alisema kwamba rafiki yake mmoja huko Syria alikuwa amemweleza mambo hayohayo. Rafiki yake alikuwa nani? Hakimu yule aliyekuwa amesikiliza kesi yetu miaka kumi iliyopita!

Niliwatembelea Mashahidi fulani huko Iraq katika miaka ya 1950 na kuhubiri pamoja nao nyumba hadi nyumba. Nilisafiri mara nyingi pia hadi Jordan na Eneo la Ukingo wa Magharibi wa Mto Jordan. Mimi na Mashahidi wengine watatu tulisafiri hadi Bethlehem mwaka wa 1951. Tuliadhimisha Mlo wa Jioni wa Bwana huko. Mapema siku hiyo, kabla ya kuhudhuria ukumbusho, tulikwenda kwenye Mto Jordan ambapo watu 22 walibatizwa ili kuonyesha kwamba wamejiweka wakfu kwa Yehova. Kila tulipopata upinzani katika eneo hilo, tuliwaambia wale waliotupinga hivi: “Tumekuja kuwaeleza kwamba mmoja wa mwenyeji hapa atakuwa Mfalme wa dunia yote! Kwa nini mnafadhaika? Shangilieni!”

Kuhubiri Wakati wa Magumu

Kwa kawaida watu wa Mashariki ya Kati ni wenye urafiki, wanyenyekevu, na wakarimu. Wengi wanapendezwa na ujumbe wa Ufalme wa Mungu. Bila shaka, inafariji sana kujua kwamba hivi karibuni ahadi hii ya Biblia itatimizwa: “Mungu mwenyewe atakuwa pamoja [na watu wake]. Naye atafuta kabisa kila chozi kutoka katika macho yao, na kifo hakitakuwapo tena, wala ombolezo wala kupaaza kilio wala umivu halitakuwapo tena kamwe.”—Ufunuo 21:3, 4.

 Nimeona kwamba watu wengi wanaopinga kazi yetu hawaielewi, wala hawaelewi ujumbe ambao tunahubiri. Makasisi wa Jumuiya ya Wakristo wameeneza uwongo mwingi juu yetu! Kwa hiyo, wakati wa vita ya wenyewe kwa wenyewe iliyoanza huko Lebanon mwaka wa 1975 na iliyoendelea kwa zaidi ya miaka 15, Mashahidi walikabili magumu mengi.

Wakati fulani nilikuwa na funzo la Biblia pamoja na familia moja waliokuwa wanakwenda kanisani kwa ukawaida. Makasisi waliudhika kwa sababu ya maendeleo yao mazuri ya kujifunza kweli za Biblia. Kwa sababu hiyo, washiriki wa kikundi kimoja cha kidini walichochewa usiku mmoja kuvunja duka la familia hiyo, wakachoma bidhaa za thamani ya dola 10,000 za Marekani. Usiku huohuo waliniteka nyara. Hata hivyo, niliweza kuongea na kiongozi wao na kueleza kwamba ikiwa kwa kweli walikuwa Wakristo hawangeweza kutenda kwa ukatili hivyo. Mara moja kiongozi huyo aliagiza gari lisimame na kuniamuru nitoke.

Wakati mwingine nilitekwa nyara na wanamgambo wanne. Kiongozi wao, aliyekuwa amenitisha mara nyingi na kusema atanipiga risasi, alibadili maoni yake kwa ghafula na nikaachiliwa. Wawili kati ya wanaume hao sasa wamo gerezani kwa sababu ya uuaji na ujambazi, na wale wawili wengine waliuawa.

Fursa Nyingine za Kutoa Ushahidi

Mara nyingi nimesafiri kwa ndege kutoka nchi moja hadi nyingine. Wakati mmoja niliposafiri kwa ndege kutoka Beirut hadi Marekani nilikaa karibu na Charles Malek, waziri wa awali wa mambo ya nchi za kigeni wa Lebanon. Alisikiliza kwa makini, na alithamini kila mstari niliomsomea katika Biblia. Mwishowe, alisema kwamba alikuwa akisoma katika shule fulani huko Tripoli, ambapo mwalimu wake alikuwa Ibrahim Atiyeh, aliyefundishwa kweli ya Biblia na baba-mkwe wangu! Bwana Malek alisema kwamba Ibrahim alimfundisha kuiheshimu Biblia.

Wakati mwingine, nilikaa karibu na mwakilishi fulani wa Palestina wa Umoja wa Mataifa nilipokuwa nikisafiri. Nilipata fursa ya kumweleza habari njema za Ufalme wa Mungu. Hatimaye alinijulisha kwa familia ya ndugu yake huko New York, nami niliwatembelea mara nyingi. Nilikuwa na mtu wa ukoo aliyefanya kazi katika jengo la Umoja wa Mataifa huko New York. Siku moja niliongea naye kwa muda wa saa tatu nilipomtembelea, na niliweza kumtolea ushahidi juu ya Ufalme wa Mungu.

Sasa nina umri wa miaka 88, na bado ninaweza kutimiza madaraka kutanikoni. Mke wangu Evelyn, bado anamtumikia Yehova pamoja nami. Binti yetu aliolewa na mwangalizi anayesafiri wa Mashahidi wa Yehova, ambaye sasa anatumikia kama mzee katika kutaniko moja huko Beirut. Binti yao ni Shahidi pia. Mwana wetu mdogo na mke wake na binti yake ni Mashahidi vilevile. Ninatumaini kwamba mwana wetu mkubwa hatimaye ataikubali ile imani ya Kikristo ambayo alifundishwa.

Niliwekwa kuwa painia mwaka wa 1933—nilikuwa painia wa kwanza huku Mashariki ya Kati. Singaliweza kuchagua maisha bora kuliko kumtumikia Yehova nikiwa painia kwa miaka hii yote 68. Nami nimeazimia kutembea daima katika nuru ya kiroho ambayo Yehova hutoa.

[Picha katika ukurasa wa 23]

Najib mwaka wa 1935

[Picha katika ukurasa wa 24]

Najib na gari lenye vikuza-sauti huko Milima ya Lebanon mwaka wa 1940

[Picha katika ukurasa wa 25]

Juu, kuanzia kushoto na kuzunguka: Najib, Evelyn, binti yao, Ndugu Aboud na mwana mkubwa wa Najib, mwaka wa 1952

Chini (safu ya mbele): Ndugu Shammas, Knorr, Aboud, na Henschel kwenye nyumba ya Najib, huko Tripoli, mwaka wa 1952

[Picha katika ukurasa wa 26]

Najib pamoja na mke wake, Evelyn