Maswali Kutoka kwa Wasomaji

Je, Yehova alifanya agano lake pamoja na Abrahamu huko Uru au huko Harani?

Simulizi la mapema zaidi kuhusu agano la Yehova pamoja na Abrahamu linapatikana katika andiko la Mwanzo 12:1-3, linalosema: “BWANA akamwambia Abramu, Toka wewe katika nchi yako, na jamaa zako, na nyumba ya baba yako, uende mpaka nchi nitakayokuonyesha; nami nitakufanya wewe kuwa taifa kubwa . . . Na katika wewe jamaa zote za dunia watabarikiwa.” * Huenda Yehova alifanya agano hilo pamoja na Abrahamu wakati Abrahamu alipokuwa Uru na kulitaja tena wakati alipokuwa Harani.

Katika karne ya kwanza, Stefano alitaja amri ya Yehova kwa Abrahamu kwamba aondoke aende Kanaani. Akihutubia Sanhedrini, Stefano alisema: “Mungu wa utukufu alimtokea baba yetu wa zamani Abrahamu alipokuwa katika Mesopotamia, kabla ya yeye kuanza kukaa katika Harani, naye akamwambia, ‘Nenda utoke katika nchi yako na kutoka katika jamaa zako na uje hadi kuingia katika nchi ambayo nitakuonyesha wewe.’” (Matendo 7:2, 3) Awali, Abrahamu alikuwa mkaaji wa Uru, na kama Stefano alivyoonyesha, akiwa huko aliamriwa kwa mara ya kwanza aende Kanaani. (Mwanzo 15:7; Nehemia 9:7) Stefano hakutaja agano la Mungu pamoja na Abrahamu, lakini kwenye Mwanzo 12:1-3, agano hilo linahusianishwa na amri ya kwenda Kanaani. Kwa hiyo, ni jambo linalopatana na akili kuamini kwamba Yehova alifanya agano pamoja na Abrahamu huko Uru.

Hata hivyo, ukisoma masimulizi ya kitabu cha Mwanzo kwa makini utaona kwamba Yehova alitaja tena agano lake pamoja na Abrahamu huko Harani, na baadaye akalirudia na kulifafanua mara kadhaa huko Kanaani. (Mwanzo 15:5; 17:1-5; 18:18; 22:16-18) Kulingana na andiko la Mwanzo 11:31, 32, Tera, baba ya Abrahamu, aliondoka Uru kwenda Kanaani, akiandamana na Abrahamu, Sara, na Loti. Walienda Harani na kukaa huko hadi Tera alipokufa. Abrahamu alikaa Harani muda mrefu vya kutosha kupata mali nyingi. (Mwanzo 12:5) Na wakati fulani, Nahori, nduguye Abrahamu, akahamia huko pia.

Baada ya kutaja kifo cha Tera, Biblia inaripoti maneno ya Yehova kwa Abrahamu na kuendelea kusema: “Abramu akaenda, kama BWANA alivyomwamuru.” (Mwanzo 12:4) Hivyo, andiko la Mwanzo 11:31–12:4 linaonyesha wazi kwamba Yehova alisema maneno yaliyo kwenye Mwanzo 12:1-3 baada ya Tera kufa. Ikiwa ndivyo, Abrahamu aliondoka Harani na kwenda katika nchi ambayo Yehova alimwonyesha kwa kutii amri aliyokuwa ametoka tu kupewa na pia ile aliyokuwa amepewa kwanza miaka mingi mapema akiwa Uru.

Kulingana na andiko la Mwanzo 12:1, Yehova alimwamuru Abrahamu: “Toka wewe katika nchi yako, na jamaa zako, na nyumba ya baba yako.” Awali “nchi” ya Abrahamu ilikuwa Uru, na “nyumba” ya babake ilikuwa huko. Hata hivyo, babake Abrahamu alihamisha jamaa yake hadi Harani, naye Abrahamu akaja kuita mahali hapo nchi yake. Baada ya kukaa miaka mingi katika nchi ya Kanaani, Abrahamu alimtuma mtumishi wake akamtafutie Isaka mke katika ‘nchi yake na kwa jamaa zake.’ Mtumishi huyo alienda katika “mji wa Nahori” (Harani au eneo lingine la karibu). (Mwanzo 24:4, 10) Huko mtumishi huyo alimpata Rebeka katika familia kubwa ya Nahori aliyekuwa mmoja wa jamaa ya Abrahamu.—Mwanzo 22:20-24; 24:15, 24, 29; 27:42, 43.

Alipokuwa akihutubia Sanhedrini, Stefano alisema hivi kuhusu Abrahamu: “Baada ya baba yake kufa, Mungu akamsababisha abadili makao yake hadi kwenye nchi hii ambamo nyinyi sasa mwakaa.” (Matendo 7:4) Maneno hayo yanaonyesha kwamba Yehova alizungumza na Abrahamu alipokuwa Harani. Ni jambo linalopatana na akili kuamini kwamba wakati huo Yehova alilitaja tena agano lake pamoja na Abrahamu kama ilivyoandikwa kwenye Mwanzo 12:1-3, kwa kuwa agano hilo lilianza kutimia Abrahamu alipohamia Kanaani. Kwa hiyo mambo yote yanapochunguzwa, tunafikia mkataa kwamba mwanzoni Yehova alifanya agano lake pamoja na Abrahamu huko Uru na huenda ikawa alilitaja tena huko Harani.

[Maelezo ya Chini]