“Niliweka Kiolezo kwa Ajili Yenu”

“Mwapaswa kuwa walimu kwa kufikiria wakati.”—WAEBRANIA 5:12.

1. Kwa nini maneno ya andiko la Waebrania 5:12 yanaweza kumtia wasiwasi Mkristo kwa kadiri fulani?

UNAPOSOMA maneno hayo ya andiko la msingi yaliyoongozwa kwa roho ya Mungu, je, yanakutia wasiwasi kwa kadiri fulani? Ikiwa ndivyo, si wewe tu unayetiwa wasiwasi na maneno hayo. Tukiwa wafuasi wa Kristo tunajua kwamba ni lazima tuwe walimu. (Mathayo 28:19, 20) Tunajua kwamba tunaishi nyakati zinazofanya iwe muhimu kufundisha kwa ustadi iwezekanavyo. Na tunajua kwamba kufundisha kwetu kunaweza kumaanisha kifo au uhai kwa wale tunaofundisha! (1 Timotheo 4:16) Kwa hiyo, ni jambo linalopatana na akili kujiuliza: ‘Je, ninafundisha jinsi ninavyopaswa kufundisha? Ninawezaje kuboresha ufundishaji wangu?’

2, 3. (a) Mwalimu mmoja alielezaje msingi wa ufundishaji bora? (b) Yesu alituwekea kiolezo gani kuhusu ufundishaji?

² Wasiwasi huo usituvunje moyo. Huenda tukaona ni vigumu kuboresha ufundishaji wetu iwapo tunafikiri kwamba tunahitaji kuwa na ustadi fulani maalumu. Hata hivyo, mbali na ustadi, kuna jambo jingine muhimu linalotusaidia kuwa wafundishaji bora. Ona jinsi mwalimu mmoja mwenye uzoefu alivyoandika katika kitabu chake kuhusu ufundishaji: ‘Si lazima uwe na ustadi maalumu, njia, au utaratibu fulani ili uweze kufundisha vizuri. Ufundishaji hutegemea sana upendo.’ Bila shaka, mwalimu huyo alitoa maoni ya mwalimu wa kawaida wa shule. Hata hivyo, maoni yake yanafaa katika ufundishaji wetu tukiwa Wakristo. Jinsi gani?

³ Kielelezo chetu cha mwalimu bora ni Yesu Kristo, naye aliwaambia hivi wafuasi wake: “Niliweka kiolezo kwa ajili yenu.” (Yohana 13:15) Katika andiko hilo, Yesu alikuwa akizungumzia kielelezo chake cha unyenyekevu, lakini hapana shaka kwamba kiolezo ambacho alituwekea kinatia ndani kazi yake muhimu zaidi akiwa mwanadamu duniani—ile ya kufundisha watu habari njema ya Ufalme wa Mungu. (Luka 4:43) Kwa hiyo, kama ungechagua neno moja tu linalofafanua kazi ya Yesu ya kuhubiri, inaelekea ungechagua neno “upendo,” sivyo? (Wakolosai 1:15; 1 Yohana 4:8) Yesu alimpenda Yehova, Baba yake wa mbinguni, kuliko kitu kingine chochote. (Yohana 14:31) Hata hivyo, akiwa mwalimu, Yesu alionyesha upendo kwa njia nyingine mbili. Alipenda kweli alizofundisha, na aliwapenda watu aliofundisha. Hebu tuchunguze kwa makini zaidi mambo haya mawili kuhusiana na kiolezo alichotuwekea.

Upendo wa Muda Mrefu wa Kweli za Mungu

4. Yesu alisitawishaje upendo kwa mafundisho ya Yehova?

⁴ Ubora wa ufundishaji unategemea sana mtazamo wa mwalimu kuelekea somo analofundisha. Akiwa mwenye ubaridi, yaelekea wanafunzi  wake watatambua jambo hilo nao pia watakuwa wenye ubaridi. Yesu hakuwa mwenye ubaridi kuelekea kweli zenye thamani alizofundisha kuhusu Yehova na Ufalme Wake. Yesu alipenda sana kufundisha juu ya Yehova na Ufalme Wake. Alisitawisha upendo huo alipokuwa mwanafunzi. Mwana mzaliwa-pekee alikuwa mwanafunzi mwenye bidii kwa muda mrefu alioishi kabla ya kuzaliwa akiwa mwanadamu. Andiko la Isaya 50:4, 5 linatumia maneno haya yanayofaa: “Bwana MUNGU amenipa ulimi wa hao wafundishwao, nipate kujua jinsi ya kumtegemeza kwa maneno yeye aliyechoka, huniamsha asubuhi baada ya asubuhi; huniamsha, sikio langu lipate kusikia kama watu wafundishwao. Bwana MUNGU amenizibua sikio langu, wala sikuwa mkaidi, wala sikurudi nyuma.”

5, 6. (a) Yaonekana Yesu alipatwa na jambo gani wakati wa ubatizo wake, nalo lilikuwa na matokeo gani kwake? (b) Yesu na Shetani walitumiaje Neno la Mungu kwa njia tofauti?

⁵ Alipokuwa akikua akiwa mwanadamu hapa duniani, Yesu aliendelea kupenda hekima itokayo kwa Mungu. (Luka 2:52) Kisha alipokuwa akibatizwa, alipatwa na jambo la pekee. Andiko la Luka 3:21 linasema: “Mbingu ilifunguliwa.” Yaonekana wakati huo Yesu aliweza kukumbuka maisha yake kabla ya kuwa mwanadamu. Baadaye, alienda nyikani na kufunga kwa siku 40. Ni lazima awe alifurahi sana kutafakari juu ya pindi nyingi alizofundishwa na Yehova huko mbinguni. Hata hivyo, baada ya muda mfupi upendo wake kwa kweli za Mungu ulijaribiwa.

⁶ Yesu alipokuwa amechoka na mwenye njaa, Shetani alitaka kumjaribu. Wana hawa wawili wa Mungu wana sifa zinazotofautiana kama nini! Wote wawili walinukuu Maandiko ya Kiebrania—lakini wakiwa na mitazamo tofauti kabisa. Shetani alipotosha Neno la Mungu, na kwa ubinafsi akalitumia bila heshima. Kwa kweli, mwasi huyo alizidharau kweli kutoka kwa Mungu. Kwa upande mwingine, Yesu alinukuu Maandiko kwa njia iliyoonyesha kwamba aliyapenda, na alitumia Neno la Mungu kwa uangalifu katika kila jibu. Yesu alikuwako muda mrefu kabla ya kuandikwa kwa maneno hayo yaliyoongozwa kwa roho ya Mungu, hata hivyo, aliyaheshimu sana. Aliyaona kuwa kweli zenye thamani kutoka kwa Baba yake wa mbinguni! Alimwambia Shetani kwamba maneno hayo ya Yehova ni muhimu kuliko chakula. (Mathayo 4:1-11) Naam, Yesu alipenda kweli zote alizofundishwa na Yehova. Hata hivyo, alionyeshaje upendo huo akiwa mwalimu?

Alipenda Kweli Alizofundisha

7. Kwa nini Yesu aliepuka kubuni mafundisho yake mwenyewe?

⁷ Ni wazi kwamba Yesu alipenda kweli alizofundisha. La sivyo, angeweza kubuni kwa urahisi mafundisho yake mwenyewe. Alikuwa na ujuzi na hekima nyingi. (Wakolosai 2:3) Hata hivyo, mara nyingi aliwakumbusha wasikilizaji wake kwamba mambo yote aliyofundisha yalitoka kwa Baba yake wa mbinguni, wala hayakutoka kwake. (Yohana 7:16; 8:28; 12:49; 14:10) Alipenda sana kweli kutoka kwa Mungu hivi kwamba hangeweza kufundisha mawazo yake mwenyewe.

8. Yesu aliwekaje kiolezo cha kutegemea Neno la Mungu alipoanza kuhubiri?

⁸ Yesu aliweka kiolezo mara alipoanza kuhubiri hadharani. Ona jinsi alivyowajulisha watu wa Mungu kwamba yeye ndiye Mesiya aliyeahidiwa. Je, alijitokeza tu mbele ya umati, akajitangaza kuwa Kristo, kisha akafanya miujiza fulani yenye kustaajabisha ili kuthibitisha jambo hilo? La. Alienda kwenye sinagogi, ambako kwa kawaida watu wa Mungu walisoma Maandiko. Huko alisoma kwa sauti kubwa unabii wa Isaya 61:1, 2 na kueleza kwamba kweli hizo za kiunabii zilimhusu yeye. (Luka 4:16-22) Miujiza yake mingi ilisaidia kuthibitisha kwamba Yehova alimwunga mkono. Hata hivyo, sikuzote alitegemea Neno la Mungu katika mafundisho yake.

9. Yesu alionyeshaje upendo mwaminifu-mshikamanifu kwa Neno la Mungu aliposhughulika na Mafarisayo?

⁹ Yesu alipopingwa na maadui wa kidini, hakujaribu kushindana nao kiakili, ingawa angeweza kufanya hivyo na kuwashinda kwa urahisi. Badala yake, aliacha Neno la Mungu liwathibitishe kuwa waongo. Kwa mfano, je, unakumbuka wakati Mafarisayo walipowashutumu wafuasi wa Yesu kuwa wamevunja sheria ya Sabato kwa sababu walikwanyua masuke machache ya nafaka na kuyala  walipokuwa wakipita katika shamba fulani? Yesu aliwajibu: “Je, hamjasoma alilofanya Daudi wakati yeye na wale watu waliokuwa pamoja naye walipoona njaa?” (Mathayo 12:1-5) Yawezekana kwamba watu hao waliojiona kuwa waadilifu walisoma masimulizi hayo yaliyoongozwa kwa roho ya Mungu yanayopatikana katika andiko la 1 Samweli 21:1-6. Ikiwa waliyasoma, basi hawakuelewa somo muhimu linalofundishwa na masimulizi hayo. Lakini Yesu hakuyasoma tu masimulizi hayo, bali aliyatafakari na kufuata kanuni alizojifunza kutokana nayo. Alipenda kanuni ambazo Yehova alifundisha kupitia masimulizi hayo. Kwa hiyo aliyatumia na vilevile akatumia kielelezo fulani katika Sheria ya Musa kuonyesha kwamba Sheria ilikuwa na usawaziko. Vivyo hivyo, upendo mwaminifu-mshikamanifu wa Yesu ulimchochea kulitetea Neno la Mungu dhidi ya viongozi wa kidini ambao walijaribu kulipotosha kwa faida yao wenyewe au kufanya lisieleweke kwa sababu ya mapokeo ya wanadamu.

10. Yesu alitimizaje unabii kuhusu ubora wa ufundishaji wake?

¹⁰ Kwa kuwa Yesu alipenda kweli aliyofundisha, yeye hangeweza kamwe kufunza watu waikariri tu, wala kuwafunza kwa njia yenye kuchosha, au bila kufikiri. Unabii ulioongozwa kwa roho ya Mungu ulidokeza kwamba Mesiya angezungumza akiwa na ‘neema midomoni mwake’ na kutumia “maneno mazuri.” (Zaburi 45:2; Mwanzo 49:21) Yesu alitimiza unabii huo kwa kufanya ujumbe wake uwe wenye kuvutia na wenye kueleweka, naye alitumia “maneno yenye uvutio mwingi” alipofundisha kweli alizozipenda sana. (Luka 4:22) Yaelekea Yesu alikuwa mwenye shauku, nayo macho yake yaling’aa kwa shauku kwa kuwa alipendezwa na kweli alizofundisha. Ilipendeza kama nini kumsikiliza, naye alituwekea kiolezo bora kama nini cha kufuata tunapozungumza na wengine kuhusu yale ambayo tumejifunza!

11. Kwa nini uwezo wa Yesu akiwa mwalimu haukumfanya ajitutumue kwa kiburi?

¹¹ Je, Yesu alijitutumua kwa kiburi kwa sababu alikuwa na ujuzi mwingi wa kweli inayotoka kwa Mungu na kwamba angeweza kutumia maneno yenye kuvutia? Mara nyingi walimu wa kibinadamu hufanya hivyo. Hata hivyo, kumbuka kwamba Yesu alikuwa na hekima ya kimungu. Mtu akiwa na hekima hiyo hawezi kujigamba, kwa kuwa “hekima hukaa na wanyenyekevu.” (Mithali 11:2) Kuna jambo jingine lililomfanya Yesu asiwe mwenye kiburi au mwenye kujigamba.

Yesu Aliwapenda Watu Aliofundisha

12. Yesu alionyeshaje kwamba hakutaka kuwaogopesha wafuasi wake?

¹² Kupitia mafundisho yake, sikuzote Yesu alidhihirisha kwamba aliwapenda watu sana. Tofauti na wanadamu wenye kiburi, Yesu hakufundisha kwa njia yenye kuogopesha watu. (Mhubiri 8:9) Baada ya kuona muujiza mmoja wa Yesu, Petro alishtuka sana, akaanguka kwenye magoti ya Yesu. Lakini Yesu hakutaka wafuasi wake wawe na woga usiofaa kumwelekea hivyo akasema hivi kwa fadhili, “Koma kuogopa,” kisha akamweleza Petro kuhusu kazi yenye kufurahisha ya kufanya wanafunzi ambayo Petro mwenyewe angeshiriki. (Luka 5:8-10) Yesu hakutaka wanafunzi wake wachochewe kwa sababu walimwogopa mwalimu wao, bali alitaka wachochewe na kweli zenye thamani kumhusu Mungu.

13, 14. Yesu aliwaonyesha watu hisia-mwenzi katika njia zipi?

¹³ Yesu pia alidhihirisha upendo wake kwa watu  aliofundisha kwa kuwaonyesha hisia-mwenzi. “Alipouona umati alihisi sikitiko kwa ajili yao, kwa sababu ulikuwa umechunwa ngozi na kutupwa huku na huku kama kondoo wasio na mchungaji.” (Mathayo 9:36) Aliwahurumia kwa sababu ya hali yao yenye kusikitisha naye alichochewa kuwasaidia.

¹⁴ Ona jinsi alivyoonyesha hisia-mwenzi pindi nyingine. Mwanamke fulani mwenye mtiririko wa damu alipona kimuujiza alipomkaribia Yesu akiwa katikati ya umati na kugusa upindo wa vazi lake. Yesu alihisi kwamba nguvu fulani zimemtoka, lakini hakuona yule aliyeponywa na hivyo akasisitiza kumwona mwanamke huyo. Kwa nini? Yesu hakutaka kumwona ili amshutumu kwa kuvunja Sheria au amri za waandishi na Mafarisayo, jambo ambalo huenda lilimtia wasiwasi mwanamke huyo. Badala yake, alimwambia hivi: “Binti, imani yako imekufanya upone. Nenda kwa amani, na uwe katika afya njema kutokana na ugonjwa wako wa kutia kihoro.” (Marko 5:25-34) Ona jinsi maneno hayo yalivyojaa hisia-mwenzi. Hakusema tu, “Pona,” bali alisema: “Uwe katika afya njema kutokana na ugonjwa wako wa kutia kihoro.” Hapa Marko anatumia neno ambalo kihalisi linaweza kumaanisha “kupiga mjeledi,” namna ya kuchapa kwa kiboko ambayo mara nyingi hutumiwa kumtesa mtu. Hivyo, Yesu alikiri kwamba ugonjwa wa mwanamke huyo ulimletea mateso, labda maumivu ya kimwili na ya kihisia-moyo. Alimhurumia sana.

15, 16. Ni mambo gani yaliyotokea wakati wa huduma ya Yesu yanayoonyesha kwamba alizingatia sifa nzuri za watu?

¹⁵ Yesu pia aliwaonyesha watu upendo kwa kuzingatia sifa zao nzuri. Ona yaliyotukia alipokutana na Nathanaeli, ambaye baadaye alipata kuwa mtume wake. “Yesu akamwona Nathanaeli akija kumwelekea na kusema kumhusu yeye: ‘Ona, Mwisraeli kwa uhakika, ambaye katika yeye hamna udanganyi.’” Yesu alikuwa amechunguza moyo wa Nathanaeli kimuujiza, na hivyo kujua mambo mengi kumhusu. Bila shaka, Nathanaeli hakuwa mkamilifu. Yeye alikuwa na udhaifu kama sisi sote. Hata aliposikia juu ya Yesu, alisema hivi waziwazi: “Je, kitu chochote kilicho chema chaweza kuja kutoka Nazareti?” (Yohana 1:45-51) Hata hivyo, ingawa kuna mambo mengi ambayo Yesu angeweza kusema kumhusu Nathanaeli, yeye aliamua kuzingatia sifa moja nzuri, unyofu wake.

¹⁶ Vivyo hivyo, wakati afisa mmoja wa jeshi—labda Mroma au mtu asiye Myahudi—alipomkaribia Yesu na kumwomba amponye mtumwa wake mgonjwa, Yesu alijua kwamba askari huyo alikuwa na udhaifu mbalimbali. Nyakati hizo, yaelekea afisa wa jeshi kama huyo angekuwa ametenda vitendo vikatili sana, ameua watu, na kushiriki ibada isiyo ya kweli. Hata hivyo, Yesu alikazia jambo jingine zuri—imani yake yenye kutokeza. (Mathayo 8:5-13) Baadaye, Yesu alipozungumza na mtenda-maovu aliyekuwa akining’inia kwenye mti wa mateso kando yake, yeye hakumshutumu mtu huyo kwa matendo yake ya uhalifu, bali alimtia moyo kwa kumpa tumaini la wakati ujao. (Luka 23:43) Yesu alijua kwamba maoni yasiyofaa na kuwashutumu wengine kungewavunja moyo tu. Yaelekea juhudi zake za kuzingatia sifa nzuri za wengine ziliwachochea wengi wafanye maendeleo.

Utayari wa Kutumikia Watu

17, 18. Yesu alionyeshaje utayari wa kuwatumikia wengine alipokubali mgawo wa kuja duniani?

¹⁷ Utayari wa Yesu wa kuwatumikia watu aliofundisha ni uthibitisho mwingine mkubwa kwamba aliwapenda. Hata kabla ya kuja duniani, Mwana wa Mungu aliwapenda wanadamu.  (Mithali 8:30, 31) Akiwa “Neno” au msemaji wa Yehova, huenda aliwasiliana mara nyingi sana na wanadamu. (Yohana 1:1) Hata hivyo, ili aweze kuwafundisha wanadamu kwa njia ya moja kwa moja, Yesu “alijifanya mwenyewe kuwa mtupu na kuchukua umbo la mtumwa” na kuacha cheo chake cha juu huko mbinguni. (Wafilipi 2:7; 2 Wakorintho 8:9) Alipokuwa duniani, Yesu hakungoja ahudumiwe. Badala yake alisema: ‘Mwana wa binadamu alikuja, si kuhudumiwa, bali kuhudumu na kutoa nafsi yake kuwa fidia katika kubadilishana kwa ajili ya wengi.’ (Mathayo 20:28) Yesu alitimiza maneno hayo kikamili.

¹⁸ Yesu alitimiza mahitaji ya watu aliofundisha na alikuwa tayari kuwatumikia. Alisafiri kwa miguu kotekote katika Bara Lililoahidiwa, akitembea mwendo mrefu sana ili kuwafikia na kuwahubiria watu wengi iwezekanavyo. Yeye alikuwa tofauti na Mafarisayo na waandishi wenye kiburi kwa kuwa alikuwa mnyenyekevu na watu walijihisi huru kumfikia. Watu wa aina zote—waheshimiwa, askari, wanasheria, wanawake, watoto, maskini, wagonjwa, na hata waliokuwa wamekataliwa na jamii—walimfikia bila kusitasita wala kuogopa. Ingawa alikuwa mkamilifu, Yesu alihisi njaa na uchovu. Lakini alitanguliza mahitaji ya wengine hata alipokuwa amechoka, alipohitaji kupumzika, au alipohitaji kuwa na wakati mtulivu wa kusali.—Marko 1:35-39.

19. Yesu aliwawekeaje wanafunzi wake kiolezo cha kutendeana kwa unyenyekevu, subira, na fadhili?

¹⁹ Yesu pia alikuwa tayari kuwatumikia wanafunzi wake. Alifanya hivyo kwa kuwafundisha kwa fadhili na kwa subira. Yeye hakukata tamaa, wala kukasirika, wala kuwashutumu wanafunzi wake waliposhindwa kuelewa mambo fulani muhimu. Aliendelea kutafuta njia za kuwasaidia kuelewa. Kwa mfano, hebu fikiria jinsi wanafunzi hao walivyozozana mara kwa mara kuhusu ni nani kati yao aliye mkubwa. Hadi usiku wa kuamkia kifo chake, Yesu aliendelea kutafuta njia za kuwafundisha kutendeana kwa unyenyekevu. Kuhusu unyenyekevu, sawa na mambo mengine, Yesu angeweza kusema hivi kwa kufaa: “Mimi niliweka kiolezo kwa ajili yenu.”—Yohana 13:5-15; Mathayo 20:25; Marko 9:34-37.

20. Ni njia gani ya kufundisha iliyomtofautisha Yesu na Mafarisayo, na kwa nini njia hiyo ilikuwa na matokeo?

²⁰ Ona kwamba badala ya kuwaeleza wanafunzi wake kiolezo hicho ni nini, Yesu ‘aliwawekea kiolezo.’ Aliwafundisha kwa kielelezo. Hakuzungumza nao kama watu wa hali ya chini, kana kwamba alijiona kuwa mtu bora au mtu wa maana sana asiweze kufanya mambo aliyowafundisha. Hivyo ndivyo Mafarisayo walivyofanya. Yesu alisema hivi kuwahusu: “Wao husema lakini hawafanyi.” (Mathayo 23:3) Kwa unyenyekevu, Yesu aliwaonyesha wanafunzi wake maana hasa ya mafundisho yake kwa kuishi kupatana nayo. Kwa hiyo alipowatia moyo wafuasi wake waishi maisha sahili bila kufuatia vitu vya kimwili, walielewa mara moja alichomaanisha. Wangeweza kuona kwamba maneno yake yafuatayo yalikuwa ya kweli: “Mbweha wana mapango na ndege wa mbinguni wana viota, lakini Mwana wa binadamu hana mahali popote pa kulaza kichwa chake.” (Mathayo 8:20) Yesu aliwatumikia wanafunzi wake kwa kuwawekea kiolezo kwa unyenyekevu.

21. Ni nini kitakachozungumziwa katika makala inayofuata?

²¹ Hapana shaka kwamba Yesu ndiye Mwalimu Mkuu zaidi aliyepata kuishi! Watu wote wenye mioyo minyofu waliomwona na kumsikiliza waliona wazi kwamba Yesu anapenda mambo aliyofundisha na watu aliowafundisha. Leo, sisi pia tunaweza kuona upendo huo tunapojifunza kiolezo alichoweka. Hivyo basi, tunawezaje kufuata kielelezo kikamilifu cha Kristo? Makala inayofuata itajibu swali hilo.

Ungejibuje?

• Ni nini msingi wa ufundishaji mzuri, na ni nani aliyetuwekea kielelezo kuhusu jambo hilo?

• Yesu alionyeshaje kwamba anapenda kweli alizofundisha?

• Yesu alionyeshaje upendo kwa watu aliofundisha?

• Ni vielelezo gani vinavyoonyesha utayari wa Yesu wa kuwatumikia kwa unyenyekevu wale aliofundisha?

[Maswali ya Funzo]

[Picha katika ukurasa wa 12]

Yesu alionyeshaje kwamba anapenda kanuni za Neno la Mungu?