Jinsi Tunavyoweza Kukuza Upendo wa Kweli

“Upendo ni dawa ya uhai; upendo ni uhai.”—Kitabu Living to Purpose, kilichoandikwa na Joseph Johnson, 1871.

MTU hujifunza kupenda jinsi gani? Je, ni kwa kujifunza saikolojia (elimu ya nafsi ya binadamu)? Je, ni kwa kusoma vitabu vya kujisaidia mwenyewe? Je, ni kwa kutazama sinema za mapenzi? Hakika sivyo. Wanadamu hujifunza kupenda kwa mara ya kwanza kupitia kielelezo na mazoezi ya wazazi wao. Watoto watajifunza maana ya upendo ikiwa, katika mazingira ya upendo wenye shauku, wanawaona wazazi wao wakiwalisha na kuwalinda, wakizungumza pamoja nao, na kupendezwa sana nao kibinafsi. Wanajifunza pia kupenda wakati wazazi wao wanapowafundisha kuchunguza kanuni za haki na zisizo za haki.

Upendo wa kweli ni zaidi ya hisia za juujuu tu. Kila mara, unatenda kwa kuwanufaisha wengine, hata ikiwa hawathamini jambo hilo kikamilifu kwa wakati huo. Kwa kawaida inakuwa hivyo kwa watoto wakati nidhamu yenye upendo inapotolewa. Muumba mwenyewe ndiye anayeonyesha kielelezo kikamilifu cha upendo usio na uchoyo. Mtume Paulo aliandika hivi: “Mwana wangu, usipuuze nidhamu kutoka kwa Yehova, wala usizimie wakati usahihishwapo naye; kwa maana ambaye Yehova ampenda humtia nidhamu.”—Waebrania 12:5, 6.

Wazazi, mnawezaje kumwiga Yehova katika kuonyesha familia zenu upendo? Nacho kielelezo mnachotoa ni muhimu kadiri gani katika uhusiano wenu mkiwa mume na mke?

Fundisha Upendo kwa Kielelezo

Ikiwa wewe ni mume, je, wewe unamheshimu, au unamthamini sana mke wako na kumtendea kwa adabu na heshima? Ikiwa wewe ni mke, je, wewe unampenda na kumwunga mkono mume wako? Biblia inasema kwamba mume na mke wanapaswa kupendana na kuheshimiana. (Waefeso 5:28; Tito 2:4) Wanapofanya hivyo, watoto wao wanaona upendo wa Kikristo ukitenda kazi. Hilo linaweza kuwa somo lenye nguvu na thamani kama nini!

Pia wazazi wanategemeza upendo nyumbani wanaposhikamana na viwango vya juu kwa ajili ya familia vinavyohusiana na mambo kama viburudisho, maadili, na miradi na mambo yanayopaswa kutangulizwa maishani. Ulimwenguni pote, watu wameona kwamba Biblia ni msaada mkubwa katika kuweka viwango hivyo vya familia, wao wenyewe wakiwa uthibitisho wa kwamba Biblia kwa kweli ‘imepuliziwa na Mungu na ni yenye manufaa kwa kufundisha, kwa kukaripia, kwa kunyoosha mambo, kwa kutia nidhamu katika uadilifu.’ (2 Timotheo 3:16) Kwa kweli, kanuni za maadili na uongozi maishani zinazopatikana katika Mahubiri ya Mlimani  yanaonwa kwa ujumla kuwa ya hali ya juu sana.—Mathayo, sura ya 5 hadi 7.

Wakati familia yote inapotafuta uongozi wa Mungu na inapotegemea viwango vyake, kila mtu anajisikia akiwa salama zaidi na watoto watawapenda na kuwaheshimu wazazi wao zaidi. Kwa upande mwingine, katika nyumba ambamo mna aina mbili ya viwango, viwango visivyofaa, au hali ya kuvipuuza, watoto wanaweza kuudhika, kukasirika, au kuasi.—Waroma 2:21; Wakolosai 3:21.

Jinsi gani kuhusu wazazi wanaowalea watoto bila wenzi wa ndoa? Je, wanalo tatizo kubwa la kufundisha watoto wao upendo? Sivyo hasa. Ingawa hakuna kitu kizuri zaidi kuliko kuwa na mama mzuri na baba mzuri wanaoshirikiana, mambo ya hakika ya maisha yanaonyesha kwamba uhusiano mzuri wa familia unaweza kujazia kwa kiwango fulani pengo la ukosefu wa mzazi mmoja. Ikiwa wewe ni mzazi unayewalea watoto wako peke yako, jitahidi kutumia kanuni za Biblia nyumbani kwako. Ndiyo, mithali moja inatuambia hivi: “Mtumaini BWANA kwa moyo wako wote, wala usizitegemee akili zako mwenyewe. Katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyosha mapito yako.”—kutia ndani pito la wazazi.—Mithali 3:5, 6; Yakobo 1:5.

Vijana wengi wazuri walilelewa na mzazi mmoja na sasa wao wanamtumikia Mungu kwa uaminifu katika maelfu ya makutaniko ya Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote. Huo ni uthibitisho kwamba wazazi wanaowalea watoto bila wenzi wa ndoa wanaweza pia kufanikiwa kufundisha watoto wao kuhusu upendo.

Jinsi Wote Wanavyoweza Kukuza Upendo

Biblia ilitabiri kwamba “siku za mwisho” watu wangekuwa wasio na “shauku ya kiasili,” yaani, ukosefu wa undugu wa kiasili ambao kwa kawaida washiriki wa familia wanaonyeshana. (2 Timotheo 3:1, 3) Lakini, hata wale ambao wamelelewa katika mazingira yasiyo na upendo wanaweza kujifunza kukuza upendo. Jinsi gani? Kwa kujifunza kutokana na Yehova, ambaye ndiye Chanzo cha upendo na ambaye huonyesha upendo na shauku kwa wote ambao wanamwendea kwa moyo wote. (1 Yohana 4:7, 8) Mtunga-zaburi mmoja alisema: “Baba yangu na mama yangu wameniacha, bali BWANA atanikaribisha kwake.”—Zaburi 27:10.

Yehova huonyesha upendo wake kwetu katika njia mbalimbali. Hizo zinatia ndani uongozi ulio kama wa baba kupitia Biblia, msaada wa roho takatifu, na tegemezo lenye shauku la undugu wa Kikristo. (Zaburi 119:97-105; Luka 11:13; Waebrania 10:24, 25) Ona jinsi njia hizo tatu za upendo wa Yehova kutuelekea zinavyoweza kutusaidia kuwa na upendo mwingi kwa Mungu na kwa jirani.

Uongozi wa Kimungu Ulio Kama wa Baba

Ili kukuza uhusiano wenye shauku na mtu mwingine, ni lazima tumjue vizuri. Kwa kujifunua mwenyewe kupitia kurasa za Biblia, Yehova hutualika tumkaribie. Hata hivyo, kuisoma tu Biblia hakutoshi. Tunapaswa kuishi kulingana na mafundisho yake na kupata faida kutokana nayo. (Zaburi 19:7-10) Isaya 48:17 inasema hivi: “Mimi ni BWANA, Mungu wako, nikufundishaye ili upate faida, nikuongozaye kwa njia ikupasayo kuifuata.” Ndiyo, Yehova, ambaye yeye mwenyewe ni upendo, hutufundisha ili tufaidike—si kwamba anataka kuuwekea uhuru wetu mipaka kwa sheria na kanuni zisizohitajiwa.

Ujuzi sahihi wa Biblia unatusaidia pia kuwa na upendo mwingi zaidi kuwaelekea wanadamu wenzetu. Hii ni kwa sababu ukweli wa Biblia unatufundisha maoni ya Mungu kuelekea wanadamu  na unatuonyesha kanuni zinazopaswa kuongoza jinsi tunavyotendeana. Tukiwa na habari hizo, tunao msingi imara wa kukuza upendo kwa jirani. Mtume Paulo alisema hivi: “Hili ndilo mimi huendelea kusali, kwamba upendo wenu upate kuzidi bado hata zaidi na zaidi pamoja na ujuzi sahihi na ufahamu kamili.”—Wafilipi 1:9.

Ili kuonyesha jinsi upendo unavyoweza kuelekezwa vizuri na “ujuzi sahihi,” ona ukweli wa msingi unaoonyeshwa kwenye Matendo 10:34, 35: “Mungu si mwenye ubaguzi, bali katika kila taifa mtu ambaye humhofu na kutenda uadilifu akubalika kwake.” Ikiwa Mungu anahukumu watu kulingana na matendo yao ya uadilifu na woga wao wa kimungu, na si kutokana na taifa lao au jamii yao, je, hatupaswi kuwaona binadamu wenzetu na mtazamo uleule wa kutokuwa na ubaguzi?— Matendo 17:26, 27; 1 Yohana 4:7-11, 20, 21.

Upendo—Tunda la Roho ya Mungu

Kama vile mvua inayokuja kwa wakati unaofaa juu ya shamba la matunda inavyochangia katika kutoa mavuno mazuri, roho ya Mungu inaweza kutokeza ndani ya watu wasikivu sifa ambazo Biblia inaeleza kuwa “matunda ya roho.” (Wagalatia 5:22, 23) Tunda la kwanza kati ya matunda hayo ni upendo. (1 Wakorintho 13:13) Lakini tunapataje roho ya Mungu? Njia moja muhimu ni kupitia sala. Ikiwa tunasali tupate roho ya Mungu, atatupatia. (Luka 11:9-13) Je, wewe ‘unaendelea’ kusali uipate roho takatifu? Ikiwa unafanya hivyo, matunda yake yenye thamani, kutia ndani upendo, yanapaswa kuonekana wazi zaidi katika maisha yako.

Hata hivyo, kuna aina nyingine ya roho ambayo inatenda kazi kwa kupingana na roho ya Mungu. Biblia inaiita “roho ya ulimwengu.” (1 Wakorintho 2:12; Waefeso 2:2) Ni roho yenye uvutano mwovu, na ambayo chanzo chake si mwingine ila Shetani Ibilisi, “mtawala wa ulimwengu huu” wa wanadamu waliotengwa mbali na Mungu. (Yohana 12:31) Kama vile ambavyo upepo hurusha vumbi na takataka, ndivyo ambavyo “roho ya ulimwengu” huchochea tamaa zenye madhara zinazoweza kuharibu upendo na kutufanya tuwe dhaifu kimwili.—Wagalatia 5:19-21.

Watu wanapumua roho hiyo mbaya wakati wanapokuwa na mwelekeo wa kupenda vitu vya kimwili, wenye mawazo ya uchoyo, mitazamo yenye jeuri, na maoni maovu na yenye kupotoka kuhusu upendo ambayo yameenea sana ulimwenguni. Ikiwa unataka kukua katika upendo wa kweli, unapaswa kuwa imara katika kupinga roho ya ulimwengu. (Yakobo 4:7) Hata hivyo, usitumainie nguvu zako mwenyewe; omba msaada kwa Yehova. Roho yake—nguvu iliyo kuu zaidi katika ulimwengu wote—inaweza kukuimarisha na kukufanikisha.—Zaburi 121:2.

Jifunze Upendo Kutoka Undugu wa Kikristo

Kama vile watoto wanavyojifunza kuonyesha upendo kwa kuuona ukitenda kazi nyumbani, sisi sote—vijana kwa wazee—tunaweza kukua katika upendo kwa kushirikiana na Wakristo wengine. (Yohana 13:34, 35) Bila shaka, moja kati ya makusudi ya kutaniko la Kikristo ni kutoa mazingira ambamo watu wanaweza ‘kushirikia na ili kuchocheana kwenye upendo na kazi zilizo bora.’—Waebrania 10:24.

Upendo kama huo unathaminiwa hasa na wale ambao wanaweza kuwa ‘wamechunwa ngozi na kutupwa huku na huku’ katika ulimwengu usio na upendo unaotuzunguka. (Mathayo 9:36) Mambo ya hakika maishani yameonyesha kwamba uhusiano wenye upendo wakati wa utu uzima unaweza kusaidia kushinda matokeo mengi mabaya ya utotoni ambayo hayakuwa yenye upendo. Jinsi lilivyo jambo la maana, hata hivyo, kwamba Wakristo wote waliojiweka wakfu wawakaribishe kwa moyo mkunjufu wapya wanaoanza kushirikiana nao!

“Upendo Haushindwi Kamwe”

Biblia inasema kwamba “upendo haushindwi kamwe.” (1 Wakorintho 13:8) Hilo linawezekanaje? Mtume Paulo anatuambia hivi: “Upendo ni wenye ustahimilivu na wenye fadhili. Upendo hauna wivu, haujigambi, haujitutumui, haujiendeshi bila adabu, hautafuti masilahi yao wenyewe, haupati kuwa wenye kuchokozeka. Hauweki hesabu ya ubaya.” (1 Wakorintho 13:4, 5) Hakika, upendo huu silo jambo tu la kuwazia au hisia za juujuu tu. Badala yake—wale ambao wanauonyesha wanajua na wanatambua hali za kuvunjika moyo na taabu za maisha, lakini hawaruhusu mambo hayo kuharibu upendo wao kwa wanadamu wenzao. Kwa kweli upendo kama huo ni “kifungo kikamilifu cha muungano.”—Wakolosai 3:12-14.

Ona mfano wa msichana mmoja Mkristo mwenye umri wa miaka 17 huko Korea. Alipoanza kumtumikia Yehova Mungu, familia yake ilimpinga na akalazimika kuondoka nyumbani. Hata hivyo, badala ya kuwa mwenye uchungu, alisali kuhusu tatizo hilo na kuacha Neno na roho ya Mungu vifinyange mafikira yake. Baadaye, aliandikia familia yake mara nyingi, huku akijaza barua zake shauku ya kweli yenye upendo aliyokuwa nayo kuwaelekea. Matokeo yakawa kwamba ndugu zake wawili walianza kujifunza Biblia na sasa ni Wakristo waliojiweka wakfu. Mama yake na ndugu yake mdogo pia walikubali ukweli wa Biblia. Mwishowe, baba yake, ambaye alikuwa mpinzani mkali, alifanya badiliko kubwa la mtazamo. Msichana huyo Shahidi anaandika: “Sote tulifunga ndoa na Wakristo wenzetu, na sasa kuna waabudu wenye umoja 23 katika familia yetu.” Ushindi wa upendo kama nini!

Je, unataka kukuza upendo wa kweli na kuwasaidia wengine kufanya hivyo? Basi, mwendee Yehova, Chanzo cha sifa hiyo yenye thamani. Ndiyo, tia Neno lake moyoni, sali kwa ajili ya roho takatifu, na shirikiana kwa ukawaida na undugu wa Kikristo. (Isaya 11:9; Mathayo 5:5) Ni jambo lenye kuburudisha kama nini kujua kwamba hivi karibuni waovu watatoweka, na kwamba wale tu wanaojizoeza upendo wa kweli wa Kikristo ndio watakaoishi! Hakika, upendo ndio ufunguo wa furaha na uhai.—Zaburi 37:10, 11; 1 Yohana 3:14.

[Picha katika ukurasa wa 6]

Kusali na kujifunza Neno la Mungu kutatusaidia kukuza upendo wa kweli