Je, Kweli Inazaa Matunda Katika Wale Unaofundisha?

WAKATI kijana Eric aliposema kwamba hakutaka tena kuitwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova, wazazi wake walivunjika moyo. Hawakuwa wameona dalili yoyote. Akiwa mvulana, Eric alikuwa akishiriki katika funzo la Biblia la familia, kuhudhuria mikutano ya Kikristo, na kuhubiri pamoja na kutaniko. Alionekana kana kwamba alikuwa akitembea katika ile kweli. Lakini alipoondoka nyumbani, wazazi wake walitambua kwamba kweli ya Biblia haikuwa imeingia moyoni mwake. Walipotambua hivyo, walishtuka na kuvunjika moyo.

Wengine wamehisi vivyo hivyo baada ya mwanafunzi fulani wa Biblia kuacha kujifunza kwa ghafula. Nyakati hizo, mara nyingi watu hujiuliza, ‘Kwa nini sikuona dalili ya jambo hilo?’ Je, mtu anaweza kujua kama ile kweli inazaa matunda katika wale tunaofundisha kabla msiba wa kiroho haujatokea? Kwa sababu hiyo, tunawezaje kuwa na uhakika kwamba kweli inafanya kazi ndani yetu na pia katika wale tunaofundisha? Katika mfano wake unaojulikana wa mpandaji, Yesu alitoa maelezo fulani yanayoweza kutusaidia kupata jibu la maswali hayo.

Lazima Kweli Ipenye Moyoni

“Mbegu ni neno la Mungu,” akasema Yesu. “Na zile [zilizopandwa] kwenye udongo mzuri, hawa ndio ambao, baada ya kusikia lile neno kwa moyo mzuri na mwema, hulihifadhi na kuzaa matunda kwa uvumilivu.” (Luka 8:11, 15) Kwa hiyo, kabla kweli ya Ufalme haijawa na matokeo katika wanafunzi wetu, inapaswa kupenya katika mioyo yao ya mfano. Yesu anatuhakikishia kwamba kama vile mbegu nzuri katika udongo mzuri, kweli ya Mungu inapogusa moyo mzuri, mara moja inakuwa na matokeo na kuzaa matunda. Tunapaswa kuangalia nini?

Tunapaswa kuangalia sifa za moyoni, si mambo ya nje tu. Kudumisha tu ratiba nzuri ya mambo ya kiroho sikuzote hakufunui mambo yaliyo katika moyo wa mtu. (Yeremia 17:9, 10; Mathayo 15:7-9) Tunahitaji kuchunguza kwa undani zaidi. Mtu anapaswa kuonyesha badiliko lililo wazi katika tamaa, nia, na mambo anayotanguliza. Mtu huyo anapaswa kusitawisha utu mpya, ambao unapatana na mapenzi ya Mungu. (Waefeso 4:20-24) Kwa mfano: Wathesalonike waliposikia habari njema, Paulo alisema kwamba walizikubali kwa utayari kama neno la Mungu. Lakini uvumilivu, uaminifu, na upendo walioonyesha baadaye ndio uliothibitisha kwamba kweli ilikuwa ‘pia ikifanya kazi ndani yao.’—1 Wathesalonike 2:13, 14; 3:6.

Bila shaka, muda si muda, kile kilicho katika moyo wa mwanafunzi kitaonekana kupitia mwenendo wake, kama inavyoonyeshwa na kisa cha Eric. (Marko 7:21, 22; Yakobo 1:14, 15) Kwa kusikitisha, wakati mtu anapoonyesha waziwazi tabia fulani mbaya kupitia matendo yake, huenda ikawa ni kuchelewa mno. Hivyo basi, jambo gumu ni kujaribu kutambua udhaifu mbalimbali hususa kabla haujawa vikwazo vya kiroho. Tunahitaji kuwa na njia fulani ya kuchunguza moyo wa mfano. Tunawezaje kufanya hivyo?

 Jifunze Kutoka kwa Yesu

Bila shaka, Yesu alikuwa na uwezo wa kusoma mioyo pasipo kukosea. (Mathayo 12:25) Hakuna yeyote kati yetu anayeweza kufanya hivyo. Hata hivyo, alionyesha kwamba sisi pia tunaweza kutambua tamaa, nia, na mambo ambayo mtu anatanguliza. Kama vile daktari mwenye ustadi hutumia mbinu mbalimbali za kupima ili kuona tatizo la moyo halisi wa mgonjwa, Yesu alitumia Neno la Mungu ‘kuteka’ na kufunua “fikira na makusudio ya moyo,” hata wakati ambapo watu wengine hawangeweza kuyaona.—Methali 20:5; Waebrania 4:12.

Kwa mfano, pindi moja Yesu alimsaidia Petro kutambua udhaifu fulani ambao baadaye ulikuwa kikwazo. Yesu alijua kwamba Petro alimpenda. Kwa kweli, muda mfupi tu kabla ya hapo, Yesu alikuwa amempa Petro “funguo za ufalme.” (Mathayo 16:13-19) Hata hivyo, Yesu alijua pia kwamba mitume wake walikuwa shabaha ya Shetani. Siku ambazo zingefuata wangekabili msongo mkali ili kubadili msimamo wao. Yaonekana Yesu alitambua kwamba baadhi ya wanafunzi wake walikuwa na udhaifu katika imani yao. Kwa hiyo, hakusita kuwaeleza sehemu walizohitaji kufanyia kazi. Fikiria jinsi alivyoanzisha mazungumzo hayo.

Andiko la Mathayo 16:21 linasema: ‘Tangu wakati huo na kuendelea Yesu Kristo akaanza kuwaonyesha wanafunzi wake kwamba ni lazima apatwe na mambo mengi na kuuawa.’ Ona kwamba Yesu aliwaonyesha, hakuwaambia tu, mambo ambayo yangempata. Yaelekea alitumia maandiko kama vile Zaburi 22:14-18 au Isaya 53:10-12, yanayoonyesha kwamba Masihi angelazimika kuteseka na kufa. Vyovyote vile, kwa kusoma au kunukuu Maandiko moja kwa moja, Yesu alimpa Petro na wengine nafasi ya kuitikia kutoka moyoni. Wangefanya nini wakipatwa na mateso?

Jambo la kushangaza ni kwamba ingawa Petro alijionyesha kuwa jasiri na mwenye bidii, kutenda haraka pindi hiyo kulifunua kasoro kubwa katika kufikiri kwake. Alisema: “Jitendee kwa fadhili, Bwana; wewe hutapatwa hata kidogo na jambo hili.” Ni wazi kwamba fikira za Petro zilikuwa zimepotoka, kwa kuwa kama Yesu alivyosema, Petro alikuwa akifikiri “si fikira za Mungu, bali za wanadamu”—kasoro kubwa ambayo ingeweza kusababisha madhara makubwa sana. Hivyo basi, Yesu alifanya nini? Baada ya kumkemea Petro, Yesu alimwambia yeye pamoja na wanafunzi wengine hivi: “Mtu yeyote akitaka kunifuata, na ajikane mwenyewe na kuuchukua mti wake wa mateso na kunifuata sikuzote.” Akitumia mawazo yaliyo katika Zaburi 49:8 na 62:12, aliwakumbusha kwa fadhili kwamba tumaini lao la milele halikutegemea wanadamu wasioweza kuleta wokovu, bali lilimtegemea Mungu.—Mathayo 16:22-28.

Ingawa baadaye Petro alishindwa na woga kwa muda mfupi na kumkana Yesu mara tatu, bila shaka mazungumzo hayo na mengine yalisaidia kumtayarisha kurudia hali yake ya kiroho haraka. (Yohana 21:15-19) Siku 50 tu baadaye, Petro alisimama kwa ujasiri mbele ya umati huko Yerusalemu ili kuthibitisha kwamba Yesu alikuwa amefufuliwa. Katika majuma, miezi, na miaka iliyofuata, alikabili kwa ujasiri kukamatwa mara kadhaa, kupigwa, na kufungwa gerezani, na hivyo kuweka kielelezo kizuri sana cha kudumisha utimilifu bila woga.—Matendo 2:14-36; 4:18-21; 5:29-32, 40-42; 12:3-5.

Tunajifunza nini kutokana na habari hiyo? Je, unaweza kuona yale ambayo Yesu alifanya ili  kuteka na kufunua mambo yaliyokuwa katika moyo wa Petro? Kwanza, alichagua maandiko yanayofaa ili kuelekeza fikira za Petro kwenye sehemu hususa. Kisha, akampa Petro nafasi ya kuitikia kutoka moyoni. Mwishowe, alitoa shauri lingine la Kimaandiko ili kumsaidia Petro arekebishe fikira na hisia zake. Huenda ukafikiri kwamba huwezi kusitawisha uwezo huo wa kufundisha, lakini acheni tuzungumzie mambo mawili yaliyoonwa ambayo yanaonyesha jinsi kujitayarisha na kumtegemea Yehova kunavyoweza kusaidia kila mmoja wetu afuate kielelezo cha Yesu.

Kuteka Yaliyo Moyoni

Baba mmoja Mkristo alipopata habari kwamba watoto wake wawili, mmoja wa darasa la kwanza na mwingine la pili walikuwa wamechukua peremende kutoka kwenye meza ya mwalimu, aliketi pamoja nao na kuwatolea sababu. Badala ya kupuuza tu jambo hilo kuwa mchezo wa kitoto, baba huyo anasema, “nilijaribu kuteka kutoka mioyoni mwao kile kilichowachochea kufanya jambo hilo baya.”

Baba huyo aliwaambia wavulana hao wakumbuke kile kilichompata Akani, kama inavyosimuliwa katika Yoshua sura ya 7. Wavulana hao walipata maana mara moja na kukiri kosa lao. Tayari dhamiri zao zilikuwa zikiwasumbua. Kwa hiyo, baba yao aliwaambia wasome andiko la Waefeso 4:28, ambalo linasema: “Mwizi asiibe tena, bali afanye kazi ya bidii . . . ili awe na kitu cha kumgawia mtu aliye na uhitaji.” Shauri hilo la Kimaandiko lilipenya mioyoni mwao, wakati baba yao alipowaagiza kununua peremende nyingine na kumrudishia mwalimu.

Baba huyo anasema: “Tulijaribu kuondoa nia yoyote mbaya tulipoitambua mara moja, na badala yake tukawasaidia wasitawishe nia nzuri na safi kwa kuwatolea sababu.” Kwa kumwiga Yesu wanapowafundisha watoto wao, bila shaka baada ya muda, wazazi hao walipata matokeo mazuri. Mwishowe, wana wote wawili walialikwa kuwa washiriki wa makao makuu katika Betheli ya Brooklyn, ambako mmoja wao ametumika huko kwa miaka 25.

Fikiria jinsi Mkristo mwingine alivyoweza kumsaidia mwanafunzi wake wa Biblia. Mwanafunzi huyo alikuwa akihudhuria mikutano na kuhubiri na tayari alikuwa anataka kubatizwa. Hata hivyo, alionekana kuwa mwenye kujitegemea sana badala ya kumtegemea Yehova. “Kwa kuwa alikuwa mwanamke mseja, alikuwa mwenye kujitegemea sana bila kutambua,” akumbuka Shahidi huyo. “Nilikuwa na wasiwasi kwamba angechanganyikiwa kiakili au kuanguka kiroho.”

Kwa hiyo, Shahidi huyo alichukua hatua ya kwanza kumtolea sababu mwanafunzi huyo kuhusu andiko la Mathayo 6:33, huku akimtia moyo afikirie upya mambo anayotanguliza, aweke Ufalme kwanza, na kumtumaini Yehova anyooshe mambo. Alimuuliza hivi waziwazi: “Je, kwa sababu ya kuishi peke yako nyakati nyingine wewe huona ni vigumu kuwategemea wengine, kutia ndani Yehova?” Mwanafunzi huyo alikubali kwamba alikuwa karibu kuacha kusali. Kisha mhubiri huyo akamtia moyo atii shauri linalopatikana kwenye Zaburi 55:22 na kumtupia Yehova mzigo wake kwa sababu, kama vile andiko la 1 Petro 5:7 linavyotuhakikishia, “yeye anawajali ninyi.” Maneno hayo yaligusa moyo wake. Shahidi huyo anasema, “Hiyo ilikuwa pindi moja kati ya pindi chache ambazo nilimwona akilia.”

Acha Kweli Iendelee Kutenda Ndani Yako

Sisi hupata shangwe kubwa tunapoona wale tunaojifunza nao wakikubali kweli ya Biblia.  Hata hivyo, ili jitihada zetu za kuwasaidia wengine zifanikiwe, lazima sisi wenyewe tuweke kielelezo kizuri. (Yuda 22, 23) Sote tunahitaji ‘kuendelea kuufanyia kazi wokovu wetu wenyewe kwa kuogopa na kutetemeka.’ (Wafilipi 2:12) Hiyo inatia ndani kuruhusu kweli ya Biblia iangaze katika mioyo yetu kwa ukawaida, huku tukichunguza mitazamo, tamaa, na mapendezi ambayo huenda tukahitaji kurekebisha.—2 Petro 1:19.

Kwa mfano, je, hivi karibuni bidii yako katika utendaji wa Kikristo imepungua? Ikiwa ndivyo, kwa nini? Huenda sababu moja ikawa kwamba unajitegemea sana. Unawezaje kujua kama ndivyo ilivyo? Soma Hagai 1:2-11 na ufikirie kwa unyoofu jinsi Yehova alivyowatolea sababu Wayahudi waliorudishwa. Kisha jiulize: ‘Je, ninahangaika sana kupata kazi yenye kutegemeka na kuishi maisha ya anasa? Je, kweli ninatumaini kwamba Yehova ataitunza familia yangu iwapo nitatanguliza mambo ya kiroho? Au je, ninahisi kwamba ni lazima nijitunze kwanza?’ Ikiwa unahitaji kurekebisha fikira au hisia zako, usisite kufanya hivyo. Shauri la Kimaandiko kama lile linalopatikana kwenye Mathayo 6:25-33, Luka 12:13-21, na 1 Timotheo 6:6-12, hutusaidia tuwe na maoni yaliyosawazika kuhusu mahitaji na vitu vya kimwili, na hivyo kuendelea kupata baraka za Yehova.—Malaki 3:10.

Kujichunguza hivyo kwa unyoofu kunaweza kuamsha fikira. Ni jambo linaloweza kuumiza hisia kukubali udhaifu fulani hususa ambao tumetajiwa. Hata hivyo, unapochukua hatua ya kwanza kwa upendo ili kumsaidia mtoto wako, mwanafunzi wako wa Biblia, au hata wewe mwenyewe—hata jambo hilo liwe la binafsi au nyeti namna gani—huenda ikawa unachukua hatua ya kwanza kuokoa uhai wake au wako mwenyewe.—Wagalatia 6:1.

Namna gani ikiwa unaona kwamba jitihada zako hazifanikiwi? Usikate tamaa upesi. Si jambo rahisi kurekebisha moyo usio mkamilifu na nyakati nyingine kufanya hivyo hutaka tuwe waangalifu, kunaweza kuchukua muda na kuchosha. Lakini pia linaweza kuwa jambo lenye kuthawabisha.

Mwishowe, kijana Eric aliyetajwa mwanzoni mwa makala hii alirudiwa na fahamu zake na akaanza tena ‘kutembea katika kweli.’ (2 Yohana 4) “Nilimrudia Yehova baada ya kutambua nilichopoteza,” asema. Kupitia msaada wa wazazi wake, sasa Eric anamtumikia Mungu kwa uaminifu. Ingawa pindi fulani alichukizwa na jitihada za wazazi wake za mara kwa mara za kumtaka achunguze moyo wake, sasa anathamini sana mambo waliyofanya. Anasema, “wazazi wangu ni wazuri sana, waliendelea kunipenda.”

Kuangaza nuru ya Neno la Mungu katika mioyo ya wale tunaowafundisha ni wonyesho wa fadhili zenye upendo. (Zaburi 141:5) Endelea kuchunguza mioyo ya watoto wako na ya wanafunzi wako wa Biblia ili kuhakikisha kwamba kwa kweli wanaendelea kuvaa utu mpya wa Kikristo. Acha kweli iendelee kufanya kazi ndani yako na ndani ya wengine kwa ‘kulitumia sawasawa neno la kweli.’—2 Timotheo 2:15.

[Picha katika ukurasa wa 29]

Maneno ya Yesu yalifunua udhaifu fulani wa Petro

[Picha katika ukurasa wa 31]

Tumia Biblia kuteka yaliyo moyoni