Kushinda Vizuizi vya Mawasiliano Huko Panama

“PANAMA, ni kama daraja linalounganisha ulimwengu.” Maneno hayo yalisemwa miaka 50 iliyopita katika programu ya redio inayojulikana sana katika nchi hiyo ya Amerika ya Kati. Leo, maneno hayo yanaonyesha jinsi watu wengi wanavyohisi kuhusu nchi hiyo.

Panama ni kama daraja linalounganisha Amerika Kaskazini na Kusini. Hata hivyo, Daraja halisi la Amerika linapita kwenye Mfereji wa Panama unaojulikana sana. Mfereji huo uliojengwa kwa ustadi unatoka upande mmoja wa nchi hadi upande mwingine, ukiunganisha bahari za Atlantiki na Pasifiki. Mfereji huo huwezesha meli zinazotoka sehemu mbalimbali za ulimwengu kuvuka kwa muda mfupi. Lakini ikiwa mfereji huo haungekuwapo, meli hizo zingetumia siku nyingi au majuma. Naam, nchi ya Panama huunganisha sehemu nyingi za ulimwengu.

 Kushinda Vizuizi Katika Eneo Lenye Watu wa Jamii Mbalimbali

Pia, nchi ya Panama ina watu kutoka mataifa, utamaduni, na malezi mbalimbali. Wahamiaji hao pamoja na watu wa makabila mbalimbali ya nchi hiyo, wametawanyika kotekote katika nchi hiyo maridadi. Hata hivyo, je, inawezekana kushinda vizuizi vinavyosababishwa na tofauti za kijamii, kitamaduni, kidini, na lugha mbalimbali, na badala yake kuwafanya watu wawe na umoja katika mawazo na kusudi kwa kutegemea kweli zenye thamani za Neno la Mungu?

Ndiyo, inawezekana. Maneno ya mtume Paulo kwenye Waefeso 2:17, 18, yanaonyesha kwamba Wakristo wa karne ya kwanza, Wayahudi na wasio Wayahudi, walifanikiwa kuungana kwa msingi wa dhabihu yenye kuunganisha ya Kristo. Paulo aliandika hivi: “Naye [Yesu] aliku ja na kuwatangazia ninyi habari njema ya amani, wale waliokuwa mbali sana, na amani kwa wale waliokuwa karibu, kwa sababu kupitia yeye, sisi, vikundi vyote viwili vya watu, tunaweza kumkaribia Baba kwa roho moja.”

Vivyo hivyo leo, Mashahidi wa Yehova nchini Panama wanatangaza “habari njema ya amani” kwa watu waliotoka mbali sana, na walio na imani tofauti kabisa. Kunakuwa na umoja miongoni mwa wale ‘wanaomkaribia’ Yehova. Hivyo, makutaniko yameanzishwa huko Panama katika lugha sita tofauti, yaani, Kihispania, Kikantoni, Lugha ya Ishara ya Panama, Kiingereza, na lugha nyingine mbili za kienyeji, yaani, Kikuna na Kingobere (Kiguaymi). Inatia moyo kuona jinsi watu hao wameungana katika ibada ya Yehova.

Kushinda Vizuizi Huko Comarca

Kabila la Wangobe ndilo kubwa zaidi kati ya makabila manane nchini Panama. Kabila hilo lina watu 170,000, wengi wao wakiishi katika eneo ambalo hivi karibuni lilipewa jina la comarca, au eneo lililotengwa. Sehemu kubwa ya  eneo hilo ni msitu wenye milima-milima ambayo hufikiwa tu kwa miguu, na pia una pwani maridadi zinazoweza kufikiwa kwa meli. Mara nyingi jamii za watu huishi karibu na pwani, na pia karibu na mito ambayo hutumiwa kwa usafiri. Wakaaji wengi wa comarca hupata mapato kidogo kwa kufanya kazi katika mashamba ya kahawa huko milimani, kuvua samaki, au kupitia ukulima. Wengi wanashirikiana na dini zinazodai kuwa za Kikristo. Hata hivyo, kuna wafuasi wa dini ya eneo hilo inayoitwa Mama Tata. Baadhi yao huwaendea sukias (makasisi ambao hutumia mizungu) kwa ajili ya uponyaji au wanapohisi kwamba wanasumbuliwa na roho waovu. Ingawa watu wengi huzungumza Kihispania, Kingobere ndiyo lugha inayoeleweka zaidi.

Kusafiri kwa Mitumbwi ili Kuhubiri

Mashahidi wa Yehova wanajua kwamba ni muhimu kuwasaidia watu kujifunza kweli kwa njia ambayo itawasaidia kuielewa na wakati huohuo kufikia mioyo yao. Kweli inapofikia mioyo yao inaweza kuwachochea kufanya mabadiliko ili kupatanisha maisha yao na kanuni za Biblia. Hivyo, mapainia wa pekee waliotumwa katika sehemu nane za eneo hilo lililotengwa, wamesaidiwa na Mashahidi wenye ujuzi wa eneo hilo kujifunza Kingobere.

Kuanzishwa kwa makutaniko 14 katika eneo hilo kunaonyesha kwamba kuna uwezekano mkubwa wa ukuzi. Kwa mfano, miaka michache iliyopita, Dimas na Gisela ambao ni wenzi wa ndoa wanaotumikia wakiwa mapainia wa pekee, walipewa mgawo katika kutaniko moja dogo la wahubiri 40 hivi kwenye pwani ya Tobobe. Haikuwa rahisi kwao kuzoea kusafiri kila mara kwa mtumbwi ili kuwahubiria watu wanyenyekevu walio kwenye Pwani ya Atlantiki. Dimas na Gisela walitambua kwamba maji matulivu ya bahari yanaweza kuwa mawimbi hatari. Mara nyingi mikono na migongo yao iliuma kwa sababu ya kupiga makasia kutoka kijiji kimoja hadi kingine. Tatizo lingine lilikuwa kujifunza lugha ya wenyeji. Hata hivyo, kwa sababu ya kujidhabihu na kuvumilia, walibarikiwa wakati watu 552 hivi walipohudhuria Ukumbusho wa kifo cha Kristo mwaka wa 2001.

Upande ule mwingine wa ghuba kutoka Tobobe kuna kijiji cha Punta Escondida. Kwa kawaida kikundi kidogo cha wahubiri kilivuka ghuba hiyo kwa mtumbwi, hali ya hewa ilipowaruhusu ili kuhudhuria mikutano huko Tobobe. Ripoti zilionyesha kwamba kuna uwezekano wa kuanzisha kutaniko jipya katika eneo hilo. Kwa sababu hiyo, Dimas na Gisela waliombwa wahamie Punta Escondida. Baada ya muda usiozidi miaka miwili, kikundi cha Punta Escondida kikawa kutaniko la wahubiri 28 wenye bidii, na kwa wastani watu 114 walihudhuria hotuba ya watu wote ya kila juma. Mwaka wa 2004 kutaniko hilo jipya lilifurahi wakati jumla ya watu 458 walihudhuria Ukumbusho wa kifo cha Kristo.

Kushinda Kizuizi cha Kutojua Kusoma na Kuandika

Kujua kusoma na kuandika kumewasaidia watu wengi wenye mioyo minyoofu kusitawisha uhusiano wa karibu pamoja na Yehova. Hivyo ndivyo ilivyokuwa kwa Fermina, mwanamke kutoka sehemu yenye milima-milima ya comarca.  Wamishonari waliokuwa wakihubiri katika eneo la mbali karibu na mahali alikoishi walitambua kwamba alisikiliza ujumbe wa Ufalme kwa makini. Alipoulizwa iwapo angependa kujifunza Biblia, alisema kwamba angependa kujifunza zaidi. Hata hivyo, kulikuwa na tatizo. Alijua kuzungumza Kihispania na Kingobere lakini hakujua kusoma wala kuandika lugha hizo. Mmishonari mmoja alijitolea kumfundisha akitumia broshua Jitahidi Kusoma na Kuandika. *

Fermina alikuwa mwanafunzi mzuri, alijitayarisha kwa ajili ya funzo, alitimiza kazi ya ziada aliyopewa, na alikuwa na bidii ya kufanya mazoezi ya kuandika. Katika mwaka mmoja, alikuwa amefanya maendeleo ya kutosha kujifunza broshua Wewe Unaweza Kuwa Rafiki ya Mungu! * Mikutano ilipopangwa, Fermina alianza kuhudhuria. Hata hivyo, kwa sababu familia yao ilikuwa maskini, ilikuwa vigumu sana kupata nauli ya kwenda mikutanoni pamoja na watoto wake. Painia mmoja aliyejua hali yake, alimshauri Fermina afanye kazi ya kushona na kuuza nguo za kitamaduni za wanawake wa Kingobe. Fermina alifanya hivyo, na ingawa alikuwa na mahitaji mengine ya kimwili, alihakikisha kwamba anatumia pesa alizopata kuhudhuria mikutano ya Kikristo tu. Sasa yeye na familia yake wamehamia eneo lingine, na anaendelea kufanya maendeleo ya kiroho. Wanafurahi kwamba mbali na kushinda kizuizi cha kutojua kusoma na kuandika, wamemjua Yehova.

Kushinda Kizuizi cha Kutosikia

Huko Panama, familia nyingi zenye viziwi huaibika. Wakati mwingine viziwi hawaelimishwi. Viziwi wengi huhisi kwamba wametengwa na kukataliwa kwa kuwa si rahisi kuwasiliana nao.

Hivyo, ilikuwa wazi kwamba jambo fulani lilihitaji kufanywa ili kuwahubiria habari njema watu wenye matatizo ya kusikia. Kwa kutiwa moyo na mwangalizi anayesafiri, mapainia wenye bidii pamoja na wengine waliamua kujifunza Lugha ya Ishara ya Panama. Walipata matokeo kwa sababu ya ubunifu wao.

Kufikia mwisho wa mwaka wa 2001, kikundi cha lugha ya ishara kilikuwa kimeanzishwa huko Panama City. Wahudhuriaji walikuwa 20 hivi. Kadiri ndugu na dada walivyoendelea kuwa stadi katika lugha hiyo, ndivyo walivyoweza kuwahubiria watu wengi ambao kwa mara ya kwanza “walisikia” kweli ya Biblia katika lugha yao. Pia, Mashahidi wengi walio na watoto wenye matatizo ya kusikia walianza kuhudhuria mikutano na wakatambua kwamba watoto wao walielewa mafundisho ya Biblia kwa urahisi na walifurahia kweli. Mara nyingi wazazi walijifunza lugha ya ishara, na hivyo waliwasiliana na watoto wao vizuri. Wazazi hao waliweza  kuwasaidia watoto wao kiroho na familia ziliimarika. Kisa cha Elsa na binti yake Iraida kinathibitisha jambo hilo vizuri.

Shahidi mmoja katika kikundi cha lugha ya ishara alipata habari kumhusu Iraida, akamtembelea, na kumwachia broshua Furahia Milele Maisha Duniani! * Iraida alifurahia sana yale aliyojifunza kutokana na picha za ulimwengu mpya. Funzo la Biblia lilianzishwa katika broshua hiyo. Baada ya kumaliza kujifunza broshua hiyo, walijifunza broshua Mungu Anataka Tufanye Nini? * Wakati huo, Iraida alianza kumwomba mama yake amsaidie kutayarisha na kumweleza habari aliyojifunza.

Elsa alikuwa na matatizo mawili: Kwa sababu hakuwa Shahidi, hakujua kweli ya Biblia, wala hakuelewa lugha ya ishara. Alikuwa ameambiwa kwamba hapaswi kuwasiliana na binti yake kwa lugha ya ishara bali kwamba binti huyo anapaswa kujifunza kuzungumza. Hivyo, waliwasiliana mara chache sana. Akichochewa na ombi la Iraida la kutaka msaada, Elsa alimwomba Shahidi fulani kutanikoni ajifunze na Iraida. Elsa alisema hivi: “Nilifanya hivyo kwa faida ya binti yangu kwa kuwa sijawahi kumwona Iraida akifurahia sana chochote.” Elsa alijiunga na binti yake katika funzo na akajifunza lugha ya ishara. Kadiri Elsa alivyotumia muda mwingi pamoja na binti yake, ndivyo walivyowasiliana vizuri nyumbani. Iraida alianza kuwa mwangalifu kuhusu watu aliofanya urafiki nao, naye akashirikiana na kutaniko. Sasa, mama huyo na binti yake wanahudhuria mikutano ya Kikristo kwa ukawaida. Elsa alibatizwa hivi karibuni, na Iraida anafanya maendeleo kufikia hatua hiyo. Elsa anasema kwamba kwa mara ya kwanza sasa amepata kumwelewa binti yake na wanaweza kuzungumzia mambo mengi muhimu yanayowapendeza.

Kikundi cha lugha ya ishara ambacho kimekuwa kutaniko tangu Aprili 2003, sasa kina wahubiri wa Ufalme 50, na wale wanaohudhuria mikutano ni zaidi ya 50. Zaidi ya thuluthi moja ni viziwi. Vikundi vingine vya lugha ya ishara vimeanzishwa katika majiji mengine matatu nje ya jiji kuu la Panama City. Ijapokuwa bado kuna mengi ya kufanya katika eneo la lugha ya ishara, ni wazi kwamba hatua kubwa imepigwa katika kushinda kizuizi cha mawasiliano kati ya viziwi na Muumba wao mwenye upendo, Yehova Mungu.

Hivyo ndivyo mambo yalivyo huko Panama. Watu wengi wameungana katika ibada ya Mungu wa pekee wa kweli licha ya kwamba wana utamaduni, lugha, na malezi tofauti. Kweli ya Neno la Yehova imeshinda vizuizi vya mawasiliano katika nchi hiyo ambayo huonwa kuwa “daraja linalounganisha ulimwengu.”—Waefeso 4:4.

[Maelezo ya Chini]

[Ramani katika ukurasa wa 8]

(Ona mpangilio kamili katika nakala iliyochapishwa)

PANAMA

BAHARI YA KARIBEA

Tobobe

BAHARI YA PASIFIKI

Mfereji wa Panama

[Picha katika ukurasa wa 8]

Wanawake Wakuna wakiwa na vitambaa vyenye mapambo ya rangi mbalimbali

[Picha katika ukurasa wa 9]

Mmishonari amhubiria mwanamke Mngobe

[Picha katika ukurasa wa 10]

Mashahidi kutoka Ngobe wasafiri kwa mtumbwi kuhudhuria kusanyiko la pekee

[Picha katika ukurasa wa 11]

Watu wamejifunza kweli ya Biblia nchini Panama licha ya tofauti za utamaduni na lugha

[Picha katika ukurasa wa 12]

Funzo la “Mnara wa Mlinzi” katika lugha ya ishara

[Picha katika ukurasa wa 12]

Elsa na binti yake, Iraida, wanafurahia kuwasiliana

[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 8]

Ship and Kuna women: © William Floyd Holdman/Index Stock Imagery; village: © Timothy O’Keefe/Index Stock Imagery