Mambo Yanayoweza Kukusaidia Kuwasiliana na Mwenzi Wako

‘SIKUPASWA kusema hivyo.’ ‘Sikujieleza vizuri.’ Je, umewahi kuhisi hivyo baada ya kujaribu kuzungumza na mwenzi wako? Kuwasiliana ni ustadi ambao unahitaji kusitawishwa. Kama ilivyo na ustadi mwingine, yaelekea watu fulani husitawisha ustadi wa kuwasiliana bila matatizo, hali wengine huona kwamba ni vigumu kuusitawisha. Lakini, hata ukiwa mmoja wa wale wanaoona kwamba ni vigumu kuusitawisha, unaweza kujifunza jinsi ya kueleza maoni yako kwa njia nzuri, yaani, kuwasiliana vizuri.

Wakati mwingine, utamaduni huathiri jinsi watu wanavyowatendea wenzi wao. Huenda wanaume fulani waliambiwa kwamba, ‘Mwanamume hapaswi kuongea sana.’ Wanaume  wanaoongea sana wanaweza kudharauliwa na kuonwa kuwa waongo. Ni kweli kwamba Biblia inasema: “Kila mtu lazima awe mwepesi kuhusu kusikia, si mwepesi wa kusema.” (Yakobo 1:19) Hata hivyo, shauri hilo linawahusu wanaume na wanawake, nalo linaonyesha kwamba kuwasiliana kunahusisha mambo mengi. Watu wawili wanaweza kuongea kwa muda mrefu, lakini itakuwaje iwapo hakuna anayemsikiliza mwenzake? Basi huenda hawawasiliani. Ustadi wa kusikiliza ndiyo sehemu muhimu ya mawasiliano yenye mafanikio, kama andiko lililo hapo juu linavyoonyesha.

Kuwasiliana Bila Maneno

Katika maeneo fulani, wake hawapaswi kueleza maoni yao na waume hawapaswi kujishughulisha na mambo ya familia. Katika hali kama hizo, mume na mke hawajui mahitaji ya wenzi wao. Wake fulani husitawisha ustadi wa kutambua mahitaji ya waume zao, nao huchukua hatua haraka ili kuyatimiza. Katika visa kama hivyo, mume na mke wanawasiliana kwa njia fulani. Hata hivyo, kwa kawaida, njia hiyo ya kuwasiliana huegemea upande mmoja. Ingawa mke anaweza kujifunza kutambua yale ambayo mume wake anafikiri au kuhisi, mara nyingi mume hatazamiwi kusitawisha ustadi huo wa kutambua hisia za mke wake.

Ni kweli kwamba katika utamaduni fulani, wanaume hujaribu kuona mahitaji ya kihisia ya wanawake na kujaribu kuyatimiza. Hata katika utamaduni kama huo, ndoa nyingi zinaweza kufanikiwa ikiwa kuna mawasiliano mazuri.

Mawasiliano Ni Muhimu

Kuzungumza mambo waziwazi kunaweza kuzuia kutoelewana. Mapema katika historia ya Waisraeli, makabila ya Rubeni, Gadi, na nusu ya kabila la Manase ambayo yaliishi mashariki mwa Mto Yordani, yalijenga “madhabahu kubwa yenye kuonekana wazi” kando ya Yordani. Makabila mengine hayakuelewa ni kwa nini walifanya hivyo. Makabila yaliyokuwa magharibi yalijitayarisha kwa ajili ya vita yakifikiri kwamba ndugu zao waliokuwa ng’ambo ya Yordani walikuwa waasi. Hata hivyo, kabla ya kuanza vita, makabila hayo yalituma wajumbe ili kuzungumza na makabila ya mashariki. Walitenda kwa hekima! Walipata kujua kwamba madhabahu hiyo haikuwa kwa ajili ya matoleo ya kuteketezwa wala dhabihu zisizo halali. Badala yake, yale makabila ya mashariki yaliogopa kwamba huenda baadaye yale makabila mengine yangewaambia: “Hamna fungu lolote katika Yehova.” Madhabahu hiyo ingekuwa ushahidi wa kwamba makabila hayo ya mashariki pia yalimwabudu Yehova. (Yoshua 22:10-29) Waliita madhabahu hiyo Ushahidi, labda kwa sababu ilithibitisha kwamba walimkubali Yehova kuwa Mungu wa kweli.—Yoshua 22:34.

Maelezo yao yalitosha kuyasadikisha yale makabila mengine, nayo yakabadili nia yao ya kuyachukulia hatua yale makabila mawili na nusu. Naam, kuzungumza waziwazi kulizuia vita. Baadaye, Waisraeli walipomwasi Yehova Mungu, ambaye alikuwa mume wao wa mfano, Yehova aliwaambia kwa huruma kwamba ‘atasema kwa kufikia mioyo yao.’ (Hosea 2:14) Hicho ni kielelezo kizuri kwa watu waliofunga ndoa! Naam, jitahidi kuufikia moyo wa mwenzi wako ili aweze kuelewa hisia zako. Hilo ni muhimu hasa wakati jambo linalozungumziwa linahusisha hisia. Mwandishi wa habari nchini Marekani, Pattie Mihalik, anasema: “Maneno hayagharimu chochote, lakini yana thamani kubwa sana. Ingawa huenda ikawa vigumu kwa wengine kueleza hisia zao, matokeo yanaweza kuwa na thamani kubwa kuliko pesa zilizo katika benki.”

Kusitawisha Ustadi wa Kuwasiliana

Huenda watu fulani wakasema, ‘ndoa yetu haikufanikiwa tangu mwanzo.’ Wengine wanaweza kukata kauli hivi: ‘Ndoa hii haiwezi kuokolewa.’ Huenda wenzi fulani wakahisi kwamba ni vigumu sana kuboresha ustadi  wao wa kuwasiliana baada ya kufunga ndoa. Hata hivyo, fikiria watu wanaoishi katika maeneo ambayo ndoa hupangwa na watu wa ukoo. Mwishowe, wengi katika maeneo kama hayo husitawisha njia nzuri za kuwasiliana katika ndoa.

Wenzi fulani wa ndoa katika nchi moja ya Mashariki walifunga ndoa iliyopangwa. Mjumbe alitumwa mbali ili kumtafutia mwanamume mke. Hata hivyo, wenzi hao wa ndoa walioishi karibu miaka 4,000 iliyopita, waliwasiliana kwa njia ya pekee. Mwanamume huyo, Isaka, alikutana uwanjani na mjumbe na yule ambaye angekuwa mke wake. Mjumbe huyo ‘alimsimulia Isaka mambo yote aliyokuwa amefanya.’ Masimulizi ya Biblia kuhusu ndoa hiyo yanaendelea hivi: “Baada ya hayo Isaka akamleta Rebeka ndani ya hema la Sara mama yake [hatua hiyo ilionyesha kwamba hiyo ilikuwa arusi rasmi]. Hivyo akamchukua Rebeka, naye akawa mke wake; naye akampenda.”—Mwanzo 24:62-67.

Ona kwamba, kwanza Isaka alipata habari na “baada ya hayo” akamchukua Rebeka, kuwa mke wake. Mjumbe aliyetumwa alikuwa mtumishi mwenye kutegemeka ambaye alimtumikia Yehova, Mungu wa Isaka. Isaka alikuwa na sababu nzuri ya kumwamini mjumbe huyo. Baadaye, Isaka ‘alimpenda’ Rebeka, mke wake.

Je, Isaka na Rebeka walisitawisha ustadi wa kuwasiliana? Baada ya mwana wao Esau kuoa binti wawili wa Hethi, kulitokea tatizo kubwa la familia. Rebeka “akawa akimwambia” Isaka: “Nimekuja kuyachukia sana haya maisha yangu kwa sababu ya binti za Hethi. Yakobo [mwana wao mdogo] akichukua mke kutoka kwa binti za Hethi . . . , basi maisha yana faida gani kwangu?” (Mwanzo 26:34; 27:46) Ni wazi kwamba alieleza hangaiko lake waziwazi.

Isaka alimwambia Yakobo, ndugu pacha wa Esau, asichukue mke kutoka kwa binti za Kanaani. (Mwanzo 28:1, 2) Naam, Rebeka alikuwa amejieleza vizuri. Wenzi hao walifaulu kuzungumza jambo zito la familia, na hivyo kutuwekea mfano mzuri leo. Namna gani wenzi wa ndoa wasipokubaliana? Wanaweza kufanya nini?

Kushughulikia Hali ya Kutoelewana

Ikiwa wewe na mwenzi wako hamwelewani, usimnyamazie. Ukimnyamazia, unaonyesha waziwazi kwamba: Huna furaha, na unataka asiwe na furaha pia. Lakini, huenda mwenzi wako hata haelewi mapendezi yako na hisia zako.

Inafaa wewe na mwenzi wako mzungumzie jambo hilo. Ikiwa hilo ni jambo zito, huenda isiwe rahisi kutulia. Wakati mmoja, wazazi wa Isaka, Abrahamu na Sara, walikabili hali ngumu. Kwa sababu Sara alikuwa tasa, alifuata desturi za wakati huo na akampa Abrahamu kijakazi wake, Hagari, kuwa suria ili amzalie mwana. Hagari akamzalia Abrahamu mvulana aliyeitwa Ishmaeli. Hata hivyo, baadaye Sara alipata mimba naye akamzalia Abrahamu mwana, yaani, Isaka. Wakati Isaka alipofikia umri wa kuachishwa kunyonya, Sara aliona Ishmaeli akimdhihaki mwana wake. Hivyo, Sara alipoona mwana wake yuko hatarini, alimsihi Abrahamu amfukuze kijakazi huyo na Ishmaeli. Naam, Sara alieleza hisia zake waziwazi. Lakini ombi lake halikumpendeza Abrahamu hata kidogo.

Jambo hilo lilisuluhishwaje? Simulizi la Biblia linasema: “Mungu akamwambia Abrahamu: ‘Usiruhusu jambo lolote ambalo Sara anazidi kukuambia liwe lisilokupendeza juu ya huyo mvulana na juu ya kijakazi wako. Sikiliza sauti yake, kwa sababu ule utakaoitwa uzao wako utakuwa kupitia Isaka.’” Abrahamu alisikiliza mwongozo wa Yehova Mungu na akatenda kulingana nao.—Mwanzo 16:1-4; 21:1-14.

Huenda ukasema, ‘Ikiwa Mungu atazungumza nasi kutoka mbinguni, basi tutaelewana kwa urahisi!’ Hilo linatuleta kwa jambo lingine linaloweza kutusaidia kusuluhisha matatizo katika ndoa. Wenzi wa ndoa wanaweza  kumsikiliza Mungu. Jinsi gani? Kwa kusoma Neno la Mungu pamoja na kukubali kwamba yale linalosema ni mwongozo wa Mungu.—1 Wathesalonike 2:13.

Mke mmoja Mkristo aliyekomaa alisema hivi: “Mara nyingi, wakati dada anapokuja kwangu kupata shauri kuhusu ndoa yake, mimi humuuliza iwapo yeye na mume wake husoma Biblia pamoja. Wengi walio na matatizo katika ndoa hawana zoea hilo.” (Tito 2:3-5) Sote tunaweza kufaidika kutokana na maelezo hayo. Soma Neno la Mungu kwa ukawaida pamoja na mwenzi wako. Kwa njia hiyo, ‘unasikia’ maneno ya Mungu kuhusu jinsi unavyopaswa kujiendesha siku baada ya siku. (Isaya 30:21) Lakini jihadhari: Usitumie Biblia kama fimbo ya kumchapa mwenzi wako, kila mara ukitaja maandiko ambayo unahisi mwenzi wako ameshindwa kutumia. Badala yake, jaribu kuona jinsi nyote wawili mnavyoweza kutumia mambo mnayosoma.

Ikiwa unajaribu kusuluhisha tatizo fulani, kwa nini usilichunguze katika Watch Tower Publications Index * (Index des publications de la Société Watch Tower)? Huenda unawatunza wazazi wazee, na hilo linasababisha mfadhaiko katika ndoa yako. Badala ya kubishana kuhusu kile ambacho mwenzi wako anapaswa au hapaswi kufanya, kwa nini msichunguze Index pamoja? Kwanza tafuta kichwa kikuu “Parents.” Huenda ukataka kuangalia marejezo mengine kama vile “caring for aged parents,” (“prendre soin de ses parents âgés”). Someni makala zinazozungumzia mambo hayo katika vichapo vya Mashahidi wa Yehova. Unaweza kushangaa kuona jinsi wewe na mwenzi wako mnavyoweza kufaidika kutokana na habari zinazotegemea Biblia, ambazo zimewasaidia Wakristo wengi wanyoofu.

Kuchunguza na kusoma habari hizo pamoja kutawasaidia kuwa na maoni yanayofaa kuhusu tatizo lenu. Mtapata Maandiko yaliyonukuliwa na yaliyotajwa ambayo yatawasaidia kujua maoni ya Mungu kuhusu jambo hilo. Someni maandiko hayo pamoja. Naam, mtasikia yale ambayo Mungu anasema kuhusu tatizo mnalokabili!

Dumisheni Mawasiliano Mazuri

Je, umewahi kujaribu kufungua mlango ambao haujatumiwa kwa muda mrefu? Bawaba zenye kutu za mlango huo hufunguka polepole huku zikitoa kelele fulani. Lakini namna gani ikiwa mlango huo umekuwa ukitumiwa kwa ukawaida na bawaba zake kutiwa mafuta vizuri? Ingekuwa rahisi kuufungua. Ndivyo ilivyo na mlango wa mawasiliano. Ukizoea kuwasiliana na kutia mafuta bawaba za mlango wa mawasiliano kwa kuonyesha upendo wa Kikristo, itakuwa rahisi kwako kueleza maoni yako hata wakati ambapo hamwelewani.

Lazima uanzie mahali fulani. Ingawa mwanzoni kuwasiliana kunahitaji jitihada nyingi, endelea kujitahidi. Mwishowe, unaweza kuwa na uhusiano mzuri pamoja na mwenzi wako, na hivyo kuelewana naye daima.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 7]

Je, mtatafuta mwongozo wa Mungu wakati mnapokosa kuelewana?