1, 2. Ubongo wetu ni wa pekee kwa njia gani?

LUGHA inawawezesha wanadamu kusoma, kuandika, kuongea, kuelewa mambo yanayosemwa, kusali, na kumsifu Yehova kwa nyimbo. Mambo hayo yanastaajabisha sana na yanahusisha sehemu za ubongo na neva ambazo bado wanasayansi hawazielewi kikamili. Ubongo wetu ni wa pekee na hutuwezesha kujifunza lugha. “Uwezo wa mtoto wa kujifunza lugha,” akasema profesa mmoja wa lugha, “ni moja kati ya mambo ya pekee yanayowatambulisha [wanadamu].”

² Uwezo wetu wa kutumia lugha ni muujiza na ni zawadi kutoka kwa Mungu. (Zab. 139:14; Ufu. 4:11) Ubongo wetu ni wa pekee katika njia nyingine muhimu. Tofauti na wanyama, wanadamu wameumbwa “kwa mfano wa Mungu.” Wana uhuru wa kuchagua na wanaweza kuamua kutumia lugha kumtukuza Mungu.—Mwa. 1:27.

3. Yehova ametupatia zawadi gani ya pekee?

³ Mwanzilishi wa lugha ametupatia Biblia, ambayo ni zawadi bora sana kwa wote wanaotaka kumheshimu.  Inapatikana ikiwa nzima au kwa sehemu katika lugha zaidi ya 2,800. Unaposoma Maandiko Matakatifu, unajifunza mawazo ya Mungu. (Zab. 40:5; 92:5; 139:17) Hilo linakuwezesha kutafakari mambo ambayo “yanaweza kukufanya uwe mwenye hekima kwa ajili ya wokovu.”—Soma 2 Timotheo 3:14-17.

4. Kutafakari kunamaanisha nini? Na tutachunguza maswali gani?

⁴ Kutafakari ni kukazia fikira na kufikiria kwa makini jambo fulani, iwe ni jema au baya. (Zab. 77:12; Met. 24:1, 2) Ni muhimu zaidi kutafakari kumhusu Yehova Mungu na Yesu Kristo. (Yoh. 17:3) Hata hivyo, kuna uhusiano gani kati ya kusoma na kutafakari? Tunaweza kutafakari nini? Na tunaweza kufanya nini ili tufurahie kutafakari?

5, 6. Nini kinachoweza kuboresha uwezo wako wa kuelewa na kukumbuka mambo unayosoma?

⁵ Ubongo wako unaweza kufanya mambo ya ajabu hata bila wewe kujua au kufanya jitihada zozote. Kwa mfano, kupumua, kutembea, kuendesha baiskeli, au kuchapa maandishi kwenye kompyuta bila kutazama kibodi ni mambo unayoweza kufanya bila hata kufikiria. Inaweza kuwa hivyo pia unaposoma. Kwa hiyo, ni muhimu sana kufikiria maana ya mambo unayosoma. Unapomaliza kusoma fungu au kabla ya kuanza kusoma kichwa kidogo kinachofuata, unaweza kutua na kutafakari mambo uliyosoma ili kuhakikisha umeyaelewa vizuri. Bila shaka, mambo yanayokengeusha  na kukosa umakini kunaweza kufanya akili yako itangetange na kukukosesha faida za kujifunza. Unawezaje kuepuka jambo hilo?

⁶ Kulingana na utafiti wa kisayansi, kutamka maneno kwa sauti unapojifunza kunafanya iwe rahisi kukumbuka mambo unayosoma. Muumba wa ubongo anajua jambo hilo. Hiyo ndiyo sababu alimwagiza Yoshua asome Kitabu cha Sheria “kwa sauti ya chini.” (Soma Yoshua 1:8.) Kusoma Biblia taratibu, au kwa sauti ya chini, kunaweza kukusaidia uwe makini zaidi na ukumbuke kwa urahisi mambo unayosoma.

7. Ni vizuri kutafakari Neno la Mungu wakati gani? (Tazama picha mwanzoni mwa makala hii.)

⁷ Kusoma hakuhitaji jitihada nyingi, ila kutafakari kunahitaji umakini. Hiyo ndiyo sababu ubongo wa mwanadamu asiye mkamilifu una mwelekeo wa kupenda kufanya mambo rahisi, yasiyohitaji jitihada nyingi. Kwa hiyo, wakati mzuri wa kutafakari ni pale ambapo hauna mkazo na upo kwenye mazingira tulivu. Mtunga zaburi aliona kwamba wakati mzuri wa kutafakari ni usiku, anapokuwa macho kitandani mwake. (Zab. 63:6) Yesu, ambaye alikuwa na akili kamilifu, alijua faida ya kuwa katika mazingira tulivu ili kutafakari na kusali.—Luka 6:12.

8. (a) Ni jambo gani lingine tunaloweza kutafakari? (b) Yehova anahisije tunapozungumzia wema wake?

⁸ Ni muhimu kutafakari mambo tunayosoma katika Biblia. Hata hivyo, kuna mambo mengine tunayoweza kutafakari. Kwa mfano, unaweza kutafakari uumbaji wenye kustaajabisha. Hilo litakuchochea umsifu Yehova kwa wema wake na hata kuzungumzia mambo hayo pamoja na wengine. (Zab. 104:24; Mdo. 14:17) Yehova anahisije tunapofanya hivyo? Neno lake linaahidi hivi kuhusu siku hizi za mwisho:  “Wakati huo wale wenye kumwogopa Yehova wakasemezana, kila mmoja na mwenzake, na Yehova akaendelea kutoa uangalifu na kusikiliza. Na kitabu cha kumbukumbu kikaanza kuandikwa mbele zake kwa ajili ya wale wenye kumwogopa Yehova na kwa ajili ya wale wanaolifikiria jina lake.”—Mal. 3:16.

9. (a) Paulo alimwambia Timotheo atafakari nini? (b) Tunaweza kutumiaje ushauri wa Paulo tunapojitayarisha kwa ajili ya huduma?

⁹ Mtume Paulo alimwambia Timotheo ‘atafakari’ au afikirie sana matokeo ya maneno, mwenendo, na mafundisho yake. (Soma 1 Timotheo 4:12-16.) Sisi pia tuna mambo mengi ya kiroho tunayoweza kutafakari. Kwa mfano, tunahitaji kutafakari tunapojitayarisha kuwafundisha wengine Biblia. Tunafikiria mahitaji ya kila mwanafunzi na kutafuta mifano au maswali ya maoni yatakayomsaidia afanye maendeleo. Kutafakari mambo hayo kunaimarisha imani yetu na kutusaidia kuwafundisha wengine Biblia kwa ustadi na uchangamfu. Pia, tunafaidika tunapoutayarisha moyo wetu kwa ajili ya huduma. (Soma Ezra 7:10.) Kusoma kitabu cha Matendo kunaweza ‘kuichochea kama moto’ tamaa yetu ya kuhubiri. Kutafakari Maandiko na machapisho tunayotarajia kutumia katika utumishi wa shambani kutatusaidia tutimize vizuri huduma yetu. (2 Tim. 1:6) Wafikirie watu katika eneo lenu na mambo yanayoweza kuwavutia. Matayarisho yote hayo yatatusaidia tutoe ushahidi kamili “kwa wonyesho wa roho na nguvu” za Neno la Mungu.—1 Kor. 2:4.

10. Kuna mambo gani mengine tunayoweza kutafakari?

 ¹⁰ Je, huwa unaandika mambo makuu mikutanoni na makusanyikoni? Kusoma yale uliyoandika hukupatia nafasi nzuri sana ya kutafakari mambo uliyojifunza kutoka kwa Yehova na tengenezo lake. Isitoshe, kila mwezi tunapokea magazeti ya Mnara wa Mlinzi na Amkeni! na mara nyingi tunapata machapisho mapya katika makusanyiko yetu. Vifaa vyote hivyo hutupatia mambo mapya ya kutafakari siku baada ya siku. Unaposoma Kitabu cha Mwaka, bila shaka utafaidika ukitua na kutafakari jambo ulilosoma kabla ya kuhamia jambo lingine. Ukifanya hivyo, mambo unayosoma yatagusa moyo wako. Unaweza kupigia mstari mambo muhimu au kuandika maelezo pembezoni. Mambo hayo yanaweza kukusaidia unapojitayarisha kwa ajili ya ziara ya kurudia, ziara ya uchungaji, ua hotuba. Zaidi ya hayo, kutua mara kwa mara na kutafakari mambo unayosoma kutagusa moyo wako na kukuchochea umshukuru Yehova kwa mambo mazuri unayojifunza.

11. Ni jambo gani kuu tunalopaswa kutafakari, na kwa nini? (Tazama maelezo ya chini.)

¹¹ Jambo kuu tunalopaswa kutafakari maishani ni Neno la Mungu. Namna gani ukijikuta katika hali ambayo huruhusiwi kuwa na Biblia? * Hakuna anayeweza kukuzuia kutafakari mambo uliyohifadhi akilini, kama vile maandiko unayoyapenda na maneno ya nyimbo za Ufalme. (Mdo. 16:25) Roho ya Mungu inaweza kukukumbusha mambo mazuri ambayo umejifunza. —Yoh. 14:26.

12. Unaweza kupanga jinsi gani usomaji wako wa Biblia?

¹² Unaweza kutenga siku fulani katika juma kusoma na kutafakari usomaji wa Biblia utakaozungumziwa katika Shule ya Huduma ya Kitheokrasi. Pia, unaweza kutenga siku nyingine kwa ajili ya kutafakari maneno na matendo ya Yesu. Bila shaka utakubali kwamba vitabu vya Injili vinavyozungumzia maisha na huduma ya Yesu ni kati ya vitabu vya Biblia vinavyojulikana sana. (Rom. 10:17; Ebr. 12:2; 1 Pet. 2:21) Watu wa Mungu wana machapisho yanayozungumzia maisha ya Yesu kulingana na mfuatano wa matukio. Machapisho hayo yanatusaidia sana, hasa tunaposoma na kutafakari Maandiko ya Injili yaliyotajwa.—Yoh. 14:6.

13, 14. Kwa nini ni muhimu tutafakari mambo ya kiroho? Na hilo litatuchochea tufanye nini?

¹³ Kutafakari mambo ya kiroho kutakusaidia uwe Mkristo mkomavu. (Ebr. 5:14; 6:1) Mtu ambaye hatafakari sana kumhusu Yehova na Yesu hawezi kuwa na imani thabiti. Atakuwa hatarini kupeperushwa au kujiondoa katika kweli. (Ebr. 2:1; 3:12) Yesu alionya kwamba ikiwa hatusikii au hatukubali Neno la Mungu “kwa moyo mzuri na mwema,” basi hatutaweza ‘kulihifadhi.’ Kinyume chake, itakuwa rahisi kwetu ‘kuchukuliwa na mahangaiko na utajiri na raha za maisha haya, . . . na kutotimiza chochote.’—Luka 8:14, 15.

¹⁴ Kwa hiyo, acheni tuendelee kutafakari Neno la Mungu. Hilo litatuchochea kuiga sifa na utu wa Yehova kama unavyofunuliwa  katika Biblia. (2 Kor. 3:18) Hakuna jambo bora kuliko hilo! Ni heshima kubwa sana kumjua Mungu na kuiga utu wake. Nasi tutaendelea daima kujifunza jinsi ya kumwiga Baba yetu wa mbinguni mwenye upendo.—Mhu. 3:11.

15, 16. (a) Wewe binafsi unafaidikaje unapotafakari mambo ya kiroho? (b) Kwa nini wakati mwingine si rahisi kutafakari, lakini kwa nini tunapaswa kujitahidi kufanya hivyo?

¹⁵ Tukiendelea kutafakari mambo ya kiroho, tutadumisha bidii yetu katika ibada ya kweli. Hivyo, tutawachochea ndugu na dada zetu na wale tunaowahubiria. Tukitafakari kwa kina zawadi kubwa ambayo Mungu ametupatia, yaani, dhabihu ya fidia ya Yesu, tutathamini sana nafasi ya kuwa na uhusiano wa karibu na Baba yetu Mtakatifu, Yehova. (Rom. 3:24; Yak. 4:8) Mark, ndugu kutoka Afrika Kusini ambaye alifungwa gerezani kwa miaka mitatu kwa sababu ya msimamo wake wa kutounga mkono upande wowote, alisema hivi: “Kutafakari ni jambo lenye kusisimua sana. Kadiri tunavyotafakari mambo ya kiroho, ndivyo tunavyogundua mambo mapya kumhusu Mungu wetu, Yehova. Ninapohisi nimevunjika moyo au kuwa na wasiwasi kuhusu wakati ujao, ninachukua Biblia yangu na kuanza kutafakari Andiko fulani. Jambo hilo hunifariji sana.”

¹⁶ Kwa kweli, kuna mambo mengi yanayokengeusha katika ulimwengu huu, hivyo wakati mwingine ni vigumu sana kutafakari mambo ya kiroho. Ndugu mwingine mwaminifu kutoka Afrika, anayeitwa Patrick, anasema hivi: “Akili yangu ni kama sanduku la barua lenye habari nyingi sana, zinazohitajika na zisizohitajika, ambazo zinahitaji kupangwa kila siku. Ninapochunguza yaliyomo akilini mwangu, mara nyingi napata ‘fikira zinazofadhaisha,’ na huwa ninasali kuhusu jambo hilo kabla sijaanza kutafakari nikiwa na akili safi. Ingawa kufanya hivyo kunaweza kuchukua wakati kabla ya kuanza kutafakari mambo ya kiroho, kunanisaidia kumkaribia zaidi Yehova. Jambo hilo hufungua akili yangu ili nielewe kweli.” (Zab. 94:19) Naam, wale ‘wanaochunguza Maandiko kila siku’ na kutafakari mambo wanayojifunza wanafaidika sana.—Mdo. 17:11.

17. Unaweza kutafakari wakati gani?

¹⁷ Wengine huamka asubuhi na mapema ili kusoma, kutafakari, na kusali. Wengine hufanya hivyo wakati wa mapumziko ya mchana. Pia, unaweza kufanya hivyo jioni au kabla ya kwenda kulala. Wengine hufurahia kusoma Biblia asubuhi na kabla ya kwenda kulala. Kwa njia hiyo ‘wanaisoma . . . mchana na usiku,’ au kwa ukawaida. (Yos. 1:8) Jambo muhimu ni kupunguza wakati tunaotumia kufanya mambo yasiyo ya lazima ili tutafakari Neno la Mungu kila siku.—Efe. 5:15, 16.

18. Biblia inawaahidi nini wale wanaotafakari Neno la Mungu kila siku na kujitahidi kutumia mambo wanayojifunza?

¹⁸ Biblia inaahidi kwamba wale wanaotafakari Neno la Mungu na kujitahidi kutumia mambo wanayojifunza, watabarikiwa. (Soma Zaburi 1:1-3.) Yesu alisema hivi, “Wenye furaha ni wale wanaolisikia neno la Mungu na kulishika!” (Luka 11:28) Jambo muhimu zaidi ni kwamba kutafakari mambo ya kiroho kutatufanya tumheshimu Muumba Mkuu wa ubongo wetu wa ajabu, naye atatubariki kwa kutuwezesha kuwa na furaha sasa na kuishi milele katika ulimwengu mpya wenye uadilifu.—Yak. 1:25; Ufu. 1:3.