MAONI hayo yasiyo na msingi, yameenea sana katika miaka ya karibuni. Kwa kadiri fulani, vitabu na sinema zinazopendwa na wengi zimechangia kuenea kwa maoni hayo. Zaidi ya hayo, kumekuwa pia na vitabu vingine na makala zinazotegemea maandishi ya karne ya pili na ya tatu W.K. ya Apokrifa (yaani, vitabu visivyo halali ambavyo vimeongezwa katika Biblia fulani). Inadaiwa kuwa maandishi hayo yanafunua habari zaidi kumhusu Yesu ambazo hazimo katika vitabu vya Injili. Je, madai hayo ni ya kweli? Je, tunaweza kuwa na hakika kwamba Biblia inatueleza ukweli wote kumhusu Yesu?

 Ili kujibu maswali hayo, ni muhimu kufikiria mambo matatu ya msingi. Kwanza, tunahitaji kujua habari muhimu kuhusu watu walioandika vitabu vya Injili na wakati ambapo waliviandika; pili, tunahitaji kujua ni nani walioamua ni vitabu gani vya Biblia ambavyo ni halali na walifanya hivyo jinsi gani; na tatu, tunahitaji kujua chanzo cha maandishi ya Apokrifa na jinsi yanavyotofautiana na vitabu halali vya Biblia. *

Vyanzo fulani vya habari vinasema kuwa Injili ya Mathayo iliandikwa mapema, yapata mwaka wa 41 W.K., yaani miaka minane hivi baada ya kifo cha Kristo. Ingawa wasomi wengine wanasema kuwa yaelekea Injili hii iliandikwa baadaye kidogo, kwa ujumla ni jambo linalokubalika kwamba Maandiko yote ya Kigiriki ya Kikristo yaliandikwa katika karne ya kwanza W.K.

Walioshuhudia maisha, kifo, na ufufuo wa Yesu walikuwa bado hai; kwa hiyo, wangeweza kuthibitisha kama masimulizi ya vitabu vya Injili ni ya kweli. Wangeweza pia kufunua kwa urahisi mambo yoyote yasiyo sahihi. Profesa F. F. Bruce anasema: “Mojawapo mambo yenye nguvu katika kuhubiri kwa awali kwa kimitume ni uvutio wenye uhakika kwa maarifa ya wasikiaji; si kwamba walisema tu, ‘Sisi ni mashahidi wa mambo haya,’ bali pia, ‘Kama mjuavyo nyinyi wenyewe’ (Matendo 2:22).”

Ni nani walioandika Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo? Walitia ndani baadhi ya wale mitume 12 wa Yesu. Mitume hao na waandikaji wengine wa Biblia kama vile Yakobo, Yuda, na labda Marko, walikuwapo siku ya Pentekoste 33 W.K. wakati kutaniko la Kikristo lilipoanzishwa. Waandikaji wote, na hata Paulo, walifanya kazi kwa ukaribu pamoja na baraza linaloongoza la kutaniko la Kikristo la karne ya kwanza. Baraza hilo la awali lilitia ndani mitume na wanaume wazee huko Yerusalemu.—Matendo 15:2, 6, 12-14, 22; Wagalatia 2:7-10.

Yesu aliwaagiza wafuasi wake waendelee na kazi ya kuhubiri na kufundisha aliyokuwa ameianza. (Mathayo 28:19, 20) Hata alisema: “Yeye anayewasikiliza ninyi ananisikiliza mimi pia.” (Luka 10:16) Isitoshe, aliwaahidi kwamba roho takatifu, au nguvu ya utendaji ya Mungu, ingewapa uwezo waliohitaji ili kufanya kazi hiyo. Kwa hiyo, maandishi ya mitume au waandikaji wengine walioshirikiana nao na kwa ukaribu—wanaume ambao ilionekana wazi kwamba wana roho takatifu ya Mungu—yalionwa na Wakristo wa karne ya kwanza kuwa yenye kukubalika na yenye kutegemeka.

Baadhi ya waandikaji wa Biblia wanathibitisha kwamba waandikaji wenzao waliongozwa na roho ya Mungu na maandishi yao yanategemeka. Kwa mfano, mtume Petro alirejelea barua za Paulo na kuzitaja kuwa sehemu ya “maandiko mengine” ya Biblia. (2 Petro 3:15, 16) Paulo pia, alitambua kwamba mitume na manabii wengine Wakristo waliongozwa na roho ya Mungu.—Waefeso 3:5.

Kwa hiyo, hapana shaka kwamba vitabu vya Injili ni vya kweli na vinategemeka. Vitabu hivyo si hekaya wala ngano, bali ni historia iliyoandikwa kwa uangalifu, inayotegemea ushuhuda wa mashahidi waliojionea matukio hayo. Isitoshe viliandikwa na watu walioongozwa na roho takatifu ya Mungu.

Waandikaji fulani wamedai kuwa vitabu halali vya Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo vilichaguliwa karne kadhaa baadaye na kanisa lililokuwa na mamlaka, chini ya mwongozo wa Maliki Konstantino. Hata hivyo, mambo ya hakika yanaonyesha kwamba jambo hili si kweli.

Kwa mfano, Oskar Skarsaune, Profesa wa Historia ya Kanisa, anasema hivi: “Hakuna baraza lolote la kanisa wala mtu yeyote binafsi aliyeamua ni maandishi gani yaliyo halali na  yasiyo halali katika Agano Jipya . . . Njia iliyotumiwa kuchagua vitabu halali ilikuwa ya wazi na ya busara: Maandishi ya karne ya kwanza W.K. yaliyofikiriwa kuwa yaliandikwa na mitume na waandikaji wengine walioshirikiana nao, yalionwa kuwa yenye kutegemeka. ‘Vitabu vya injili,’ barua, na maandishi mengine ambayo yaliandikwa baadaye, hayakuchaguliwa kuwa sehemu ya maandiko halali . . . Kuchaguliwa kwa vitabu hivyo kulikamilika muda mrefu kabla ya utawala wa Konstantino na kabla ya kuanzishwa kwa kanisa lake lenye mamlaka. Kwa hiyo, kanisa la wafia imani ndilo lililochagua vitabu vya Agano Jipya wala si lile kanisa lenye mamlaka.”

Ken Berding, ambaye ni mtaalamu wa Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo, anasema hivi kuhusu jinsi vitabu halali vya Biblia vilivyochaguliwa: “Kanisa halikuchagua vitabu ambavyo lilipendelea viwe sehemu ya maandishi halali ya Biblia; ni afadhali kusema kwamba kanisa lilitambua vitabu ambavyo sikuzote Wakristo waliviona kuwa Neno la Mungu lenye kutegemeka.”

Hata hivyo, je, Wakristo wa karne ya kwanza walichagua vitabu hivyo bila msaada wowote? Biblia inatuambia kwamba kuna kitu fulani muhimu na chenye nguvu kilichowasaidia.

Biblia inasema kwamba mojawapo ya zawadi za kimuujiza za roho ambazo kutaniko la Kikristo la mapema lilipewa ni “utambuzi wa maneno yaliyoongozwa na roho.” (1 Wakorintho 12:4, 10) Baadhi ya Wakristo hao walipewa uwezo unaopita ule wa wanadamu wa kutofautisha kati ya maneno yaliyoongozwa na roho ya Mungu na yale yasiyoongozwa na roho hiyo. Kwa hiyo, Wakristo leo wanaweza kuwa na hakika kwamba Maandiko yaliyo katika Biblia yameongozwa na roho.

Hivyo basi, vitabu halali vya Biblia vilichaguliwa mapema kwa mwongozo wa roho takatifu. Mwishoni mwa karne ya pili W.K., waandikaji fulani walitoa maelezo fulani kuhusu uhalali wa vitabu hivyo. Hata hivyo, waandikaji hao, hawakuchagua orodha ya vitabu ambavyo ni halali; walithibitisha tu vitabu ambavyo Mungu alikuwa tayari amevikubali kupitia wawakilishi wake walioongozwa na roho yake.

Pia, hati za kale zina uthibitisho unaounga mkono orodha ya vitabu halali vya Biblia leo. Kuna hati zaidi ya 5,000 za Maandiko ya Kigiriki katika lugha ya awali, kutia ndani hati fulani za karne ya pili na ya tatu. Ni hati hizi, bali si maandishi ya Apokrifa, zilizoonwa kuwa zenye kutegemeka katika karne za kwanza-kwanza W.K. na hivyo zikanakiliwa na kusambazwa kwa wingi.

Hata hivyo, uhalali wa vitabu hivyo unathibitishwa na mambo yanayotajwa ndani. Maandishi hayo halali yanapatana na “kielelezo cha maneno yenye afya” tunachopata kotekote  katika Biblia. (2 Timotheo 1:13) Yanawahimiza wasomaji wampende, wamwabudu na kumtumikia Yehova, huku yakitoa onyo kuhusu ushirikina, mambo ya mashetani, na kuabudu viumbe. Maandishi hayo ni sahihi kihistoria na yana unabii wa kweli. Pia, yanawatia moyo wasomaji wawapende wanadamu wenzao. Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo yana mambo yanayoonyesha wazi uhalali wake. Je, tunaweza kusema hivyo kuhusu maandishi ya Apokrifa?

Maandishi ya Apokrifa ni tofauti sana na maandishi ya Biblia. Yaliandikwa katikati ya karne ya pili, muda mrefu baada ya vitabu halali vya Biblia. Maandishi hayo yanataja mambo fulani kumhusu Yesu na Ukristo, ambayo hayapatani na Maandiko yaliyoandikwa kwa mwongozo wa roho ya Mungu.

Kwa mfano, Injili ya Apokrifa ya Tomasi ina mambo fulani yasiyoaminika ambayo inadaiwa yalisemwa na Yesu. Kwa mfano, Injili hiyo inataja kwamba Yesu alisema angemgeuza Maria kuwa mwanamume ili aweze kuingia katika Ufalme wa mbinguni. Ikisimulia kuhusu maisha ya utotoni ya Yesu, Injili hiyo ya Tomasi inasema kwamba Yesu alikuwa mtoto mwenye roho mbaya ambaye alisababisha kifo cha mtoto mwingine kimakusudi. Kitabu cha Matendo ya Paulo na Matendo ya Petro katika maandishi ya Apokrifa vinasema kwamba watu wanapaswa kujiepusha kabisa na uhusiano wa kingono. Hata vinasema kwamba mitume waliwahimiza wanawake wajitenge na waume zao. Injili ya Yuda inasema kuwa Yesu aliwacheka wanafunzi wake kwa sababu walisali kwa Mungu kuhusiana na chakula. Maoni hayo yanapingana na masimulizi ya vitabu halali vya Biblia.—Marko 14:22; 1 Wakorintho 7:3-5; Wagalatia 3:28; Waebrania 7:26.

Sehemu kubwa ya maandishi ya Apokrifa inaunga mkono mafundisho ya Wagnostiki, walioamini kwamba Muumba, Yehova, si Mungu mzuri. Pia waliamini kwamba ufufuo si halisi, kwamba vitu vyote visivyo vya roho ni viovu, na kuwa Shetani ndiye mwanzilishi wa ndoa na uzazi.

Kuna dai la uwongo kwamba vitabu kadhaa vya Apokrifa viliandikwa na watu fulani wanaotajwa katika Biblia. Je, kulikuwa na hila fulani mbovu ya kuondoa vitabu hivyo katika Biblia? Mtaalamu mmoja wa maandishi ya Apokrifa M. R. James, alisema: “Hatuwezi kusema kwamba mtu yeyote aliondoa vitabu hivyo katika Agano Jipya: vilijiondoa vyenyewe.”

Katika maandishi halali ya Biblia, tunaonywa mara kadhaa kwamba uasi-imani ungekuja na kulipotosha kutaniko la Kikristo. Hata ulikuwa tayari umeanza katika karne ya kwanza lakini mitume wakauzuia usienee. (Matendo 20:30; 2 Wathesalonike 2:3, 6, 7; 1 Timotheo 4:1-3; 2 Petro 2:1; 1 Yohana 2:18, 19; 4:1-3) Maonyo hayo yalisaidia kutambulisha maandishi yaliyoanza kutokea baada ya kifo cha Yesu, ambayo yalipingana na mafundisho yake.

Ni kweli kwamba huenda wasomi na wanahistoria fulani wakayaona maandishi ya Apokrifa kuwa ya zamani na yenye kuheshimika. Lakini fikiria hili: Namna gani ikiwa wasomi wangekusanya maandishi ya uwongo yanayochapwa leo, labda wakiyadondoa katika magazeti ya umbeya, vitabu vya vikundi vya kidini vyenye misimamo mikali, kisha wayafungie katika chumba fulani? Je, maandishi hayo yangekuwa ya kweli na yenye kutegemeka kwa sababu tu yamekaa muda mrefu? Baada ya miaka 1,700, je, habari hizo ambazo ni za uwongo na upuuzi zingekuwa za kweli kwa sababu ni za zamani sana?

La, hasha! Ndivyo ilivyo kuhusiana na madai kwamba Yesu alimwoa Maria Magdalene na madai mengine ya ajabu katika vitabu vya Apokrifa. Hatupaswi kuamini vyanzo hivyo vya habari visivyotegemeka, hasa kwa kuwa tuna maandishi ya Biblia yanayotegemeka. Kila jambo ambalo Mungu anataka tujue kumhusu Mwana wake linapatikana katika Biblia—maandishi ambayo tunaweza kuyategemea.