Ni Nani Hasa Anayeutawala Ulimwengu?

HUENDA hujawahi kamwe kukutana na kiongozi yeyote wa kikundi cha wahalifu. Je, hilo linamaanisha kwamba hakuna viongozi kama hao? Viongozi wa makundi ya wahalifu wana ujuzi wa kujificha ili wasijulikane au hata kuongoza makundi yao wakiwa gerezani. Hata hivyo, vichwa vikuu vya magazeti kuhusu mapambano kati ya makundi ya kuuza dawa za kulevya, makundi ya makahaba, na biashara ya kuuza watu, vinatukumbusha kuhusu uvutano na matokeo mabaya ya wahalifu kama hao. Tunajua kwamba kuna viongozi wa vikundi vya wahalifu kwa sababu tunaona mambo wanayowafanyia wanadamu.

Neno la Mungu, Biblia, linaonyesha kwamba Shetani ni kiumbe halisi wa roho ambaye kama tu kiongozi mwenye nguvu wa kikundi cha wahalifu, anajaribu kutimiza makusudi yake kupitia “ishara za uwongo” na “udanganyifu usio wa uadilifu.” Kwa kweli, kama Biblia inavyosema, Shetani “huendelea kujigeuza mwenyewe kuwa malaika wa nuru.” (2 Wathesalonike 2:9, 10; 2 Wakorintho 11:14) Vivyo hivyo, tunaweza kujua kwamba Ibilisi ni kiumbe halisi kutokana na mambo anayotenda. Hata hivyo, ni vigumu kwa watu wengi kuamini kwamba kuna kiumbe mwovu wa roho asiyeonekana. Kabla hatujachunguza kwa undani Biblia inasema nini kuhusu Ibilisi, acheni tuone baadhi ya vizuizi na itikadi zenye makosa zinazowafanya wengi wakatae wazo la kwamba Ibilisi ni kiumbe halisi.

▪ “Kwa nini Mungu mwenye upendo alimuumba Ibilisi?” Kwa kuwa Biblia inasema kwamba Mungu ni mwema na ni mkamilifu, lingekuwa jambo lisilopatana na akili kufikiri kwamba angemuumba kiumbe mwovu, na mwenye chuki kama huyo. Ukweli ni kwamba Biblia haisemi Mungu aliumba kiumbe kama huyo. Kinyume cha hilo, inasema hivi kumhusu Mungu: “Yeye Mwamba, kazi zake ni kamilifu, kwa maana njia zake zote ni haki. Mungu wa uaminifu, ambaye hana ukosefu wowote wa haki; yeye ni mwadilifu na mnyoofu.”—Kumbukumbu la Torati 32:4; Zaburi 5:4.

Jambo tunalopaswa kufikiria ni ikiwa kiumbe mkamilifu aliyeumbwa na Mungu angeweza kufanya mambo yasiyo sawa. Badala ya kuwaumba viumbe wake kama mashine, Mungu aliwapa uhuru wa kuchagua, yaani, uwezo wa kufanya maamuzi yao wenyewe. Hivyo, kiumbe mkamilifu mwenye akili anaweza kuchagua kutenda mema au mabaya. Kwa kweli, mambo yanayofanywa tu na kiumbe mwenye akili, awe mwanadamu au kiumbe wa roho aliyepewa uhuru wa kuchagua, ndiyo yanayoweza kuwa makosa au sawa kimaadili.

Kwa hiyo, Mungu hangewapa viumbe wake uhuru wa kuchagua na wakati huohuo awazuie kufanya mabaya ikiwa wangeamua kufanya hivyo. Yesu alizungumzia kuhusu matumizi mabaya ya uhuru wa kuchagua aliposema hivi kumhusu Ibilisi: “Hakusimama imara katika kweli.” (Yohana 8:44) Maneno hayo yanaonyesha waziwazi kwamba kiumbe wa roho ambaye mwanzoni alikuwa mkamilifu, alikuja kuwa Ibilisi, ingawa wakati fulani ‘alisimama imara katika kweli.’ * Yehova Mungu aliwaumba viumbe  wake wakiwa na uhuru wa kuchagua kwa sababu anawapenda na kuwaamini.—Ona sanduku  “Je, Kiumbe Mkamilifu Angeweza Kupoteza Ukamilifu?” kwenye ukurasa wa 6.

▪ “Je, Ibilisi ni mtumishi wa Mungu?” Watu fulani wanaona ni kama Biblia inadokeza wazo hilo katika kitabu cha Ayubu. Kulingana na kitabu kimoja kinachofafanua Biblia, maneno Ibilisi alikuwa ‘akizurura huku na huku duniani’ yanarejelea jukumu la wapelelezi wa zamani wa Uajemi, ambao walienda huku na huku na kuleta ripoti kwa mfalme wao. (Ayubu 1:7) Hata hivyo, ikiwa kwa kweli Ibilisi alikuwa mpelelezi wa Mungu, kwa nini alipaswa kumweleza kwamba alikuwa ametoka ‘kuzurura huku na huku duniani’? Badala ya kumwita mtumishi wa Mungu, simulizi la kitabu cha Ayubu linamwita Ibilisi kwa jina Shetani, linalomaanisha “Mpinzani.” Jambo hilo linaonyesha kwamba yeye ndiye Adui mkuu wa Mungu. (Ayubu 1:6) Hivyo basi, wazo la kwamba Ibilisi anamtumikia Mungu linatoka wapi?

Mapema katika karne ya kwanza W.K., vitabu vya apokrifa, kama vile “Kitabu cha Yubile” na “Sheria za Kawaida” vya madhehebu ya Qumran, vilimwonyesha Ibilisi akijadiliana na Mungu na bado akiwa anafanya mapenzi Yake. Katika kitabu chake Mephistopheles, mwanahistoria J. B. Russell anaeleza kwamba Mprotestanti Martin Luther, kiongozi wa Marekebisho Makubwa ya Kidini, alimwona Ibilisi kuwa kifaa cha Mungu, “kama jembe analotumia kupalilia bustani  yake.” Russell anafafanua maoni hayo kwa kusema kwamba, “jembe linafurahia kuharibu magugu,” lakini bado linabaki katika mkono wenye nguvu wa Mungu likitimiza mapenzi Yake. Fundisho hilo la Luther—ambalo baadaye lilikubaliwa na mwanatheolojia Mfaransa John Calvin—liliwaudhi watu wengi kwa kuwa waliona si haki kufanya hivyo. Mungu mwenye upendo angewezaje kuruhusu uovu na hata kuusababisha? (Yakobo 1:13) Kwa sababu ya fundisho hilo, na pia ukatili uliotokea katika karne ya 20, watu wengi hawaamini kwamba kuna Mungu wala Ibilisi.

▪ “Ibilisi ni uovu tu” Kumwona Ibilisi kuwa uovu tu kunaweza kufanya iwe vigumu kuelewa masimulizi fulani katika Biblia. Kwa mfano, kama inavyoelezwa katika Ayubu 2:3-6, Mungu alikuwa akizungumza na nani? Je, inawezekana alikuwa akizungumza na uovu tu uliokuwa ndani ya Ayubu, au labda hata alikuwa akijizungumzia mwenyewe? Zaidi ya hayo, je, Mungu alikuwa akimsifu Ayubu kwa sifa zake nzuri, kisha kuruhusu Ayubu ajaribiwe na uovu fulani? Kumwazia Mungu kwa njia hiyo kungefanya aonekana kuwa mwovu badala ya kuonekana kuwa Mungu ambaye “ndani yake hamna ukosefu wowote wa uadilifu.” (Zaburi 92:15) Kinyume cha hilo, Mungu alikataa ‘kunyoosha mkono wake’ ili kumuumiza Ayubu. Kwa kweli, Ibilisi si uovu tu wala tabia fulani mbaya ambayo Mungu anayo, bali ni kiumbe wa roho ambaye alijifanya mwenyewe kuwa Adui wa Mungu.

Ni Nani Hasa Anayeutawala Ulimwengu?

Watu wengi leo wanahisi kwamba mtu anayeamini kuna Ibilisi amepitwa na wakati. Hata hivyo, maelezo ya kwamba Ibilisi ndiye chanzo cha uovu yanaridhisha sana kuliko ufafanuzi mwingine wowote. Kwa kweli, jitihada za kuonyesha kwamba hakuna Ibilisi zimefanya watu wamkatae Mungu na pia kukataa kufuata viwango vyovyote vya maadili.

Charles-Pierre Baudelaire, mshairi wa karne ya 19, aliandika hivi: “Ujanja wa hali ya juu wa Ibilisi ni kutushawishi tuamini kwamba yeye hayuko.” Kwa kuficha utambulisho wake, Ibilisi amesababisha kuwe na shaka kuhusu kuwapo kwa Mungu. Ikiwa hakuna Ibilisi, je, hilo halingefanya Mungu alaumiwe kuwa chanzo cha uovu? Je, si ni kweli kwamba Ibilisi angependa watu waamini hivyo?

Kama vile kiongozi wa kikundi cha wahalifu anavyofanya, Ibilisi anaficha utambulisho wake ili atimize lengo lake. Lengo gani? Biblia inasema: “Mungu wa mfumo huu wa mambo amezipofusha akili za wasioamini, ili nuru ya habari njema yenye utukufu juu ya Kristo, aliye mfano wa Mungu, isipenyeze mwangaza.”—2 Wakorintho 4:4.

Swali moja muhimu linabaki. Mungu atamfanya nini Ibilisi ambaye ndiye chanzo kisichoonekana cha uovu na kuteseka kote? Hilo litazungumziwa katika makala inayofuata.

[Maelezo ya Chini]

[Blabu katika ukurasa wa 5]

Je, Ibilisi ni mtumishi wa Mungu au ni mpinzani wake?

[Sanduku/​Picha katika ukurasa wa 6]

 Je, Kiumbe Mkamilifu Angeweza Kupoteza Ukamilifu?

Ukamilifu ambao Mungu amewapa viumbe wake wenye akili ni wa kadiri tu. Ingawa Adamu aliumbwa akiwa mkamilifu, alipaswa kuheshimu mipaka aliyowekewa na Muumba wake. Kwa mfano, hangeweza kula udongo, changarawe, au mbao bila kupata matatizo. Ikiwa angepuuza sheria ya uvutano na kuruka kutoka mahali palipoinuka sana, angeweza kufa au kuumia vibaya.

Vivyo hivyo, hakuna kiumbe mkamilifu—binadamu au malaika—anayeweza kupuuza kanuni ambazo zimewekwa na Mungu kuhusu mwenendo mzuri na asipatwe na matatizo. Hivyo, wakati kiumbe mwenye akili anapotumia vibaya uhuru wake wa kuamua, anaanguka kwa urahisi katika kosa na dhambi.—Mwanzo 1:29; Mathayo 4:4.