“Historia Haisemi Uwongo”
Mnamo Juni 14, 2007, Ofisi ya Posta ya Kitaifa nchini Estonia ilitoa stempu ya kumbukumbu, ambayo imeonyeshwa upande wa kulia. Wakati wa kutolewa kwa stempu hiyo kulikuwa na tangazo hili: “Karatasi hii ya kumbukumbu imetolewa ili kuadhimisha Waestonia walioathiriwa na mauaji ya jamii nzima wakati wa utawala wa Stalin.” Kati ya mwaka wa 1941 na 1951, maelfu ya Waestonia walihamishwa kwa nguvu.
“HISTORIA haisemi uwongo.” Huo ni msemo unaojulikana sana nchini Estonia, na kuna misemo kama hiyo katika nchi nyinginezo. Ndiyo, hatuwezi kubadili mambo yaliyotendeka zamani, lakini kwa hakika tunaweza kujifunza kutokana nayo. Mfalme Sulemani mwenye hekima wa Israeli la kale alisema: “Haya yote nimeyaona katika uchunguzi wangu juu ya yote yanayotendwa hapa duniani, binadamu anapokuwa na uwezo wa kumkandamiza na kumdhuru binadamu mwenzake.”—Mhubiri 8:9, Biblia Habari Njema.
Uthibitisho mkubwa wa ukweli wa maneno hayo ya Biblia ulionekana miaka kadhaa iliyopita nchini Estonia, na pia katika sehemu nyingine za Ulaya Mashariki. Utawala wa mwanadamu uliwasababishia mateso watu wengi wasio na hatia ambao walihamishwa kwa nguvu na kwenda kuishi maeneo ya mbali au kufungwa katika kambi za kazi ngumu.
Kulingana na wanahistoria nchini Estonia, zaidi ya raia 46,000 walihamishwa kutoka katika nchi hiyo ndogo kati ya mwaka wa 1941 na 1951. Wengi wao walihamishwa kwa sababu ya msimamo wa kisiasa, wengine kwa sababu ya asili yao ya kitaifa au jamii. Hata hivyo, Mashahidi wa Yehova walihamishwa kwa sababu ya imani yao ya kidini.
Watu Wanaomwogopa Mungu Washambuliwa
Katika utafiti uliochapishwa na Chuo Kikuu cha Tartu mwaka wa 2004, mwanahistoria Aigi Rahi-Tamm alisema: “Kuanzia mwaka wa 1948 hadi 1951, Mashahidi wa Yehova 72 walikamatwa, kutia ndani watu walioshirikiana nao. Hata hivyo, uhamishaji mkubwa zaidi ulipangwa na kufanywa usiku wa Aprili 1, 1951, si katika Nchi za Baltiki tu lakini pia Moldova, Ukrainia magharibi, na Belorussia.”
Kabla ya mwaka wa 1951, Mashahidi wa Yehova nchini Estonia walikuwa wakikamatwa, wakiteswa kiakili, kuhojiwa, na kufungwa. Inaonekana kampeni hiyo mpya ya uhamishaji ilikuwa jitihada za kuwaondoa kabisa Mashahidi wa Yehova nchini Estonia.
Stempu iliyotajwa mapema imeandikwa tarehe ya Aprili 1, 1951. Namba 382 iliyo kwenye stempu hiyo inamaanisha idadi ya Mashahidi na watoto wao ambao walihamishwa siku hiyo. Idadi hiyo inatia ndani watu wao wa ukoo
na majirani ambao hawakuwa Mashahidi. Siku hiyo, watu walikamatwa kotekote nchini. Usiku huo, wale waliokamatwa, wazee kwa vijana, waliingizwa katika mabehewa ya kubebea wanyama ya magari-moshi ya kwenda Siberia.Ella Toom, * ambaye wakati huo alikuwa na umri wa miaka 25, alikuwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova. Akikumbuka jinsi mahojiano yalivyofanywa anasema: “Ofisa mmoja alijaribu kunitisha na akaniamuru niache kuhubiri. Pindi moja aliniuliza: ‘Unataka kuendelea kuishi? Au unataka kufa pamoja na Mungu wako katika mashamba ya Siberia?’” Hata hivyo, Ella aliendelea kuhubiri habari njema bila kuogopa. Alipelekwa Siberia na akahamishwa-hamishwa katika kambi za kazi ngumu kwa muda wa karibu miaka sita.
Kati ya mamia ya watu waliohamishwa bila kesi zao kusikilizwa kortini ni mwanamke mwingine kijana aliyekuwa Shahidi, Hiisi Lember. Akikumbuka matukio ya Aprili 1, 1951, alisema: “Walikuja bila kutazamiwa usiku, na kutuamuru hivi: ‘Tunawapa nusu saa. Mfunge mizigo yenu!’” Huku kukiwa na giza, Hiisi na binti yake mwenye umri wa miaka sita walipelekwa kwenye kituo cha garimoshi. Garimoshi hilo lilienda kutoka kituo kimoja hadi kingine likichukua Mashahidi zaidi. “Tulitupwa ndani ya behewa la kubebea wanyama. Ni afadhali kwamba kinyesi cha wanyama kilikuwa kimeganda kwa sababu ya baridi; la sivyo, haingekuwa rahisi kusimama. Tulikuwa kama wanyama waliojazwa ndani ya behewa.”
Safari ngumu ya majuma mawili ilikuwa yenye kufadhaisha. Mabehewa yalikuwa yamejaa kupita kiasi na yalikuwa machafu. Vijana na wazee waliteswa na kudharauliwa kabisa. Baadhi yao walilia na kukataa kula. Hata hivyo, Mashahidi walitiana moyo na kusaidiana kwa kuimba nyimbo za ibada, na waligawana chakula walichokuwa nacho. Walipelekwa katika “makao ya kudumu” na wakaambiwa hawangerudi kamwe.
Hiisi alikumbuka msaada aliopokea kutoka kwa waamini wenzake wakati huo, alisema: “Kwenye kituo kimoja, garimoshi letu lilisimama kando ya garimoshi kutoka Moldova. Kupitia kuta za behewa letu, tulisikia mwanamume fulani akiuliza sisi ni akina nani na tulikuwa tunaenda wapi. Tulimwambia hatukujua tulikuwa tunaenda wapi na kwamba sisi ni Mashahidi wa Yehova kutoka Estonia. Mashahidi kutoka Moldova waliokuwa katika garimoshi hilo walisikia mazungumzo yetu. Kupitia mwanya uliokuwa kwenye behewa, waliturushia mkate mkubwa na pia matunda yaliyokaushwa.” Aliongezea hivi: “Kisha tukaanza kuelewa idadi ya Mashahidi wa Yehova waliokamatwa, yaani, kutoka katika jamhuri zote za Muungano wa Sovieti!”
Mashahidi wawili wasichana ambao wakati huo walikuwa matineja, Corinna na dada yake Ene, walitenganishwa na mama yao kwa zaidi ya miaka sita. Mama yao ambaye pia alikuwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova alikuwa amekamatwa mapema na kupelekwa kwenye kambi ya kazi ngumu. Kisha, ule usiku wa Aprili, wasichana hao wadogo walitolewa nyumbani kwao na kupelekwa kwenye behewa. Corinna anakumbuka hivi: “Kwenye garimoshi, mwanamke Shahidi aliyekuwa na watoto wawili alijitolea kututunza na akatuhakikishia kwamba tungeishi kama familia pamoja naye na watoto wake.”
Ni nini kilichotokea kwenye kituo cha mwisho? Siku tuliyofika kwenye eneo lenye baridi
la Siberia, “biashara ya watumwa” ilianza. Wanaume kutoka mashamba yaliyokuwa karibu walikuja kuchagua wafanyakazi kwa ajili ya mashamba yao. Corinna anakumbuka: “Tuliwasikia wakibishana kati yao, wakisema: ‘Tayari una dereva wa kuendesha trekta yako. Huyu ni wangu,’ au, ‘Tayari nimechukua wawili waliozeeka.’ ‘Hata wewe chukua waliozeeka pia.’”Corinna na Ene walikuwa wasichana wenye ujasiri. Baadaye walisema: “Tulimkosa sana mama yetu, na kwa kweli, tulitamani sana kumbatio lake changamfu!” Hata hivyo, walidumisha nguvu zao za kiroho na mtazamo wao wa kupenda ucheshi. Corinna aliongezea hivi: “Kwa njia fulani, ni afadhali kwamba mama hakutuona kwa sababu nyakati nyingine tulifanya kazi nje kwenye baridi kali bila mavazi yanayofaa.”
Bila shaka, watu wasio na hatia nchini Estonia na kwingineko wameteseka isivyo haki, na Mashahidi wa Yehova wakiwa kikundi ni kati ya watu hao. (Ona sanduku lenye kichwa “‘Ujeuri Mkubwa’ Ajabu.”) Licha ya kutendewa isivyo haki na kuteseka wakati uliopita, Mashahidi wa Yehova nchini Estonia bado ni kikundi cha watu wenye bidii na furaha.
Tumaini Zuri la Wakati Ujao
Biblia inatuhakikishia kwamba Yehova Mungu anachukia ukosefu wa haki. Inasema hivi: “Kila mtu anayefanya mambo haya, kila anayefanya ukosefu wa haki, ni chukizo kwa Yehova Mungu wako.” (Kumbukumbu la Torati 25:16) Ingawa Mungu aliruhusu uovu wakati uliopita, hivi karibuni wakati utafika ambapo ataondoa uovu na ukosefu wa haki. Mtunga-zaburi anasema: “Bado muda kidogo tu, na mtu mwovu hatakuwako tena; nawe hakika utapaangalia mahali pake, naye hatakuwapo. Bali wapole wataimiliki dunia, Nao watapata furaha yao tele katika wingi wa amani.”—Zaburi 37:10, 11.
Ndiyo, tuna tumaini zuri ajabu la wakati ujao! Ingawa hatuwezi kubadili wakati uliopita, tunaweza kuchukua hatua ili kuwa na wakati ujao mzuri. Mkaribie Mungu na uone jinsi unavyoweza kuwa sehemu ya wakati ujao wenye kupendeza ambapo kutakuwa na uadilifu wa kweli.—Isaya 11:9.
^ fu. 10 Simulizi la maisha la Ella Toom liko katika gazeti Amkeni! la Aprili 2006, ukurasa wa 20-24.