WATALII fulani walikuwa na njaa. Baada ya kutembelea maeneo ya kihistoria ya jiji la kale la Bethlehemu walihisi njaa, hivyo walitamani kula chakula cha wenyeji. Mmoja wao aliona mkahawa unaouza falafel, yaani, mchanganyiko wa njegere zilizosagwa, nyanya, vitunguu na mboga nyingine zinazoandaliwa pamoja na mkate unaoitwa pita. Chakula hicho kitamu kiliwapa nguvu za kuendelea na safari yao.

Ingawa hawakujua, jambo la kihistoria zaidi walilofanya siku hiyo ni kula mkate huo. Jina Bethlehemu linamaanisha “Nyumba ya Mkate,” na mikate imekuwa ikiokwa katika eneo hilo kwa maelfu ya miaka. (Ruthu 1:22; 2:14) Leo, pita ni mojawapo ya mikate inayoliwa sana huko Bethlehemu.

Miaka elfu nne hivi iliyopita, karibu na upande wa kusini wa Bethlehemu, Sara mke wa Abrahamu, alioka “keki za mviringo” kwa ajili ya wageni watatu waliofika bila kutarajiwa. (Mwanzo 18:6) Huenda Sara alitumia “unga laini” wa ngano au shayiri. Sara alihitaji kutayarisha mkate huo haraka na inaelekea alioka kwa kutumia mawe yenye moto.—1 Wafalme 19:6.

Kama simulizi hilo linavyoonyesha, familia ya Abrahamu ilitayarisha na kuoka mikate yao wenyewe. Kwa sababu waliishi maisha ya kuhamahama inaelekea Sara na watumishi wake hawangetumia majiko ya kuokea yaliyotumiwa huko Uru, jiji la kwao. Alisaga nafaka ili kupata unga laini. Kazi hiyo ilikuwa ngumu na ilifanywa kwa kutumia jiwe la kusagia au labda kwa kutumia kinu na mchi.

Karne nne baadaye, Sheria ya Musa ilisema kwamba jiwe la kusagia halikupaswa kuchukuliwa kama rehani kwa ajili ya mkopo, kwa vile ingekuwa sawa na kutwaa ‘nafsi kuwa rehani.’ (Kumbukumbu la Torati 24:6) Mungu alitambua umuhimu wa jiwe la kusagia kwani bila jiwe hilo familia haingeweza kutayarisha mkate wa kila siku.—Ona sanduku “ Kusaga na Kuoka Nyakati za Biblia.”

Maandiko yanataja mkate mara 350 na waandishi wa Biblia walitumia neno mkate kumaanisha chakula. Yesu alisema watumishi wa Mungu wanaweza kusali hivi kwa uhakika: “Utupe leo mkate wetu kwa ajili ya siku hii.” (Mathayo 6:11) “Mkate” huo unamaanisha chakula, hivyo Yesu alionyesha kwamba tunaweza kumtegemea Mungu atuandalie chakula chetu cha kila siku.—Zaburi 37:25.

Hata hivyo, kuna kitu cha maana zaidi kuliko mkate au chakula. “Mwanadamu ataishi, si kwa mkate tu, bali kwa kila neno linalotoka katika kinywa cha Yehova,” akasema Yesu. (Mathayo 4:4) Maneno yake yanarejezea pindi ambapo Waisraeli walitegemea kabisa maandalizi ya Mungu. Hilo lilianza punde tu baada ya wao kutoka Misri. Mwezi mmoja hivi ulikuwa umepita tangu waingie katika Jangwa la Sinai, na chakula chao kilikuwa kikipungua. Wakihofia kufa njaa nyikani walilalamika hivi kwa uchungu: “[Tulikuwa] tukila mkate na kushiba” huko Misri.—Kutoka 16:1-3.

Bila shaka, mkate wa Misri ulikuwa mtamu. Katika siku za Musa, waokaji hodari walioka aina mbalimbali za mikate na keki kwa ajili ya  Wamisri. Lakini Yehova hakukusudia kuwanyima watu wake mikate. Aliwaahidi hivi: “Tazama, nitawanyeshea mkate kutoka mbinguni.” Kwa kweli, mkate huo kutoka mbinguni ulitokea asubuhi, “kitu laini chenye chembechembe,” kilichofanana na umande. Walipokiona, Waisraeli waliuliza hivi: “Ni nini hiki?” Musa alieleza: “Ni mkate ambao Yehova amewapa ninyi uwe chakula.” Waliuita “mana,” * na mkate huo uliwategemeza kwa miaka 40 iliyofuata.—Kutoka 16:4, 13-15, 31.

Bila shaka, mwanzoni Waisraeli walifurahia mana hiyo ya kimuujiza. Ilikuwa na ladha kama ya “keki bapa zenye asali,” na watu wote wangepata ya kuwatosha. (Kutoka 16:18) Hata hivyo, baada ya muda wakaanza kutamani vyakula mbalimbali walivyokula Misri. Walilalamika hivi: “Macho yetu hayaoni chochote isipokuwa mana.” (Hesabu 11:6) Baadaye, walifoka hivi: “Nafsi yetu imeuchukia huu mkate wa kudharaulika.” (Hesabu 21:5) Hatimaye wakachoshwa na “mkate kutoka mbinguni.”—Zaburi 105:40.

Ni wazi kwamba mkate unaweza kupuuzwa sawa tu na vitu vingine. Lakini Biblia inataja mkate wa pekee ambao haupaswi kudharauliwa. Mkate huo, ambao Yesu alilinganisha na mana ambayo Waisraeli walikataa, unaleta manufaa ya milele.

Yesu aliwaambia wasikilizaji wake hivi: “Mimi ndio mkate wa uzima. Mababu zenu walikula mana nyikani na bado wakafa. Huu ndio mkate ambao hushuka kutoka mbinguni, ili yeyote apate kuula na asife. Mimi ndio mkate ulio hai ulioshuka kutoka mbinguni; yeyote akila mkate huu ataishi milele; na, kwa kweli, mkate ambao  nitatoa ni mwili wangu kwa ajili ya uzima wa ulimwengu.”—Yohana 6:48-51.

Wengi kati ya wasikilizaji wa Yesu hawakuelewa alichomaanisha alipotaja maneno “mkate” na “mwili.” Hata hivyo, mfano huo ulifaa sana. Mkate halisi uliwategemeza Wayahudi, kama vile mana ilivyowategemeza Waisraeli kwa miaka 40 nyikani. Ingawa mana ilikuwa zawadi kutoka kwa Mungu, haikuwapa watu uzima wa milele. Kwa upande mwingine, dhabihu ya Yesu inatoa zawadi hiyo kwa wale wanaomwamini. Yeye kwa kweli ndiye “mkate wa uzima.”

Unapohisi njaa, labda wewe hula mkate. Na inawezekana pia ukamshukuru Mungu kwa sababu ya mkate wako wa “siku hii.” (Mathayo 6: 11) Tunapoendelea kufurahia chakula kitamu, tusisahau pia thamani ya “mkate wa uzima,” Yesu Kristo.

Tunawezaje kuonyesha kwamba tofauti na Waisraeli wasio na shukrani wa siku za Musa, hatupuuzi mkate huo wenye thamani sana? Yesu alisema: “Ikiwa mnanipenda, mtazishika amri zangu.” (Yohana 14:15) Tukishika amri za Yesu, tutakuwa na tumaini la kufurahia kula mkate milele na milele.—Kumbukumbu la Torati 12:7.