1, 2. Kwa nini nyakati nyingine Yehova alitumia picha alipowasilisha kweli kwa watumishi wake duniani?

WAZIA familia yenye watoto wadogo wakiwa wameketi mezani wakijifunza Biblia. Ili kuwasaidia watoto waelewe kweli fulani ya Maandiko, baba anatumia picha kuwafundisha. Watoto wanatabasamu na kujibu kwa furaha, na jambo hilo linaonyesha kwamba wanamwelewa baba yao. Baba anapowafundisha kwa kutumia picha anawasaidia watoto wake waelewe mambo anayowafundisha kumhusu Yehova ambayo huenda hawangeelewa kwa sababu ya umri wao.

² Vivyo hivyo, Yehova ametumia picha kuwasaidia watoto wake wa kibinadamu kuelewa mambo halisi yasiyoonekana, ambayo hawangeweza kuelewa. Kwa mfano, ili kufafanua kweli zenye kina zilizomhusu Yehova mwenyewe, alimwonyesha Ezekieli maono yaliyojaa picha za pekee. Katika sura iliyotangulia ya kitabu hiki tulizungumzia mojawapo ya picha hizo. Sasa acheni tuzungumzie sehemu moja hususa ya maono hayo yenye kustaajabisha ili tuone jinsi ambavyo kuelewa maana yake kunaweza kutusaidia kumkaribia Yehova zaidi.

3. (a) Kulingana na Ezekieli 1:4, 5, Ezekieli aliona nini katika maono? (Tazama picha mwanzoni mwa sura hii.) (b) Unatambua jambo gani kutokana na jinsi Ezekieli alivyoandika mambo aliyoona?

³ Soma Ezekieli 1:4, 5. Ezekieli anafafanua “mfano wa viumbe hai wanne” ambao wanafanana na malaika, wanadamu, na wanyama. Ona jinsi Ezekieli alivyoandika kihususa mambo aliyoona, anasema aliona “mfano wa” viumbe hai. Unaposoma maono katika Ezekieli sura ya 1, utaona kwamba nabii huyo alitumia sana maneno “kama,” “kitu kilichofanana na,” na “kilichoonekana kama.” (Eze. 1:13, 24, 26) Ni wazi kwamba Ezekieli alitambua aliona mifano tu, au picha ya vitu halisi visivyoonekana vilivyo huko mbinguni.

4. (a) Maono hayo yalimchocheaje Ezekieli? (b) Ezekieli alijua nini kuhusu makerubi?

⁴ Bila shaka, Ezekieli alistaajabishwa na mambo aliyoona na sauti alizosikia katika maono. Wale viumbe hai wanne walionekana kama “makaa ya moto yanayowaka.” Mwendo wao wa kasi ulikuwa kama “radi.” Mabawa yao yalitoa sauti “kama sauti ya maji yenye kishindo” na mwendo wao ulikuwa “kama sauti ya jeshi.”(Eze. 1:13, 14, 24-28; tazama sanduku “Niliendelea Kuwatazama Wale Viumbe Hai.”) Katika maono aliyoona baadaye, Ezekieli aliwatambulisha hao viumbe hai wanne kuwa “makerubi,” yaani, malaika wenye nguvu. (Eze. 10:2) Kwa kuwa alilelewa katika familia ya kikuhani, bila shaka Ezekieli alijua kwamba makerubi walihusianishwa na kuwapo kwa Mungu na wanatumikia wakiwa watumishi wake.​—1 Nya. 28:18; Zab. 18:10.

5. (a) Makerubi na nyuso zao walionyeshaje ukuu wa nguvu na utukufu wa Yehova? (b) Kwa nini sehemu hii ya maono inatukumbusha maana ya jina la Mungu? (Tazama maelezo ya chini.)

⁵ Soma Ezekieli 1:6, 10. Pia, Ezekieli aliona kwamba kila kerubi alikuwa na nyuso nne​—uso wa mwanadamu, wa simba, wa ng’ombe-dume, na wa tai. Bila shaka, nyuso hizo nne zilimfanya Ezekieli athamini sana nguvu nyingi na utukufu wa Yehova. Kwa nini? Ona kwamba, kila uso wa kiumbe unawakilisha ukuu, nguvu, na uwezo. Simba ni mnyama wa mwituni mwenye ukuu, ng’ombe dume ni mnyama wa kufugwa mwenye nguvu, na tai ni ndege mwenye uwezo mkubwa, naye mwanadamu ni fahari ya uumbaji wote wa Mungu duniani, na ndiye mtawala wa viumbe wengine wote duniani. (Zab. 8:4-6) Hata hivyo, katika maono hayo, Ezekieli aliona kwamba wale viumbe wanne wenye uwezo wanaowakilisha uumbaji, kama inavyoonyeshwa na nyuso nne za kila kerubi, walikuwa chini ya kiti cha ufalme cha Yehova, ambaye ndiye Mwenye Enzi Kuu juu ya wote. Hiyo ni njia nzuri sana ya kuonyesha kwamba Yehova anaweza kuwatumia viumbe wake kutimiza kusudi lake! * Naam, kama mtunga zaburi anavyosema kumhusu Yehova, “Ukuu wake uko juu ya dunia na mbingu.”​—Zab. 148:13.

6. Huenda ni nini kilichomsaidia Ezekieli kuelewa vizuri kilichowakilishwa na zile nyuso nne?

⁶ Baadaye Ezekieli alipotafakari mambo aliyoona, huenda alikumbuka kwamba watumishi wa Mungu walioishi kabla ya  wakati wake walikuwa wametumia wanyama kulinganisha vitu fulani. Kwa mfano, mzee wa ukoo Yakobo alimlinganisha mwanawe Yuda na simba, na Benjamini na mbwamwitu. (Mwa. 49:9, 27) Kwa nini? Kwa sababu simba na mbwamwitu wana sifa ambazo wanaume hao wangeonyesha. Ezekieli alipofikiria mifano hiyo iliyokuwa katika maandishi ya Musa yaliyoongozwa na roho ya Mungu, huenda alifikia uamuzi kwamba nyuso za makerubi hao pia ziliwakilisha sifa za pekee. Lakini ni sifa gani hizo?

7, 8. Kwa kawaida ni sifa gani zinazohusianishwa na nyuso nne za wale makerubi?

⁷ Waandikaji wa Biblia walioishi kabla ya wakati wa Ezekieli walisema simba, tai, na ng’ombe dume wana sifa gani? Fikiria Maandiko haya: “Mwanamume jasiri aliye na moyo kama wa simba.” (2 Sam. 17:10; Met. 28:1) “Tai hupaa juu,” na “macho yake hutazama mbali sana.” (Ayu. 39:27, 29) “Nguvu za ng’ombe dume huleta mavuno mengi.” (Met. 14:4) Kwa msingi wa maandiko kama hayo, uso wa simba unawakilisha kutetea haki kwa ujasiri; uso wa tai unawakilisha hekima ya kuona mbali; uso wa ng’ombe dume unawakilisha nguvu nyingi, kama vile ambavyo mara nyingi imetajwa katika machapisho yetu.

⁸ Namna gani “uso wa mwanadamu”? (Eze. 10:14) Unawakilisha sifa ambayo haiwezi kuonyeshwa na mnyama yeyote, isipokuwa wanadamu, ambao wameumbwa kwa mfano wa Mungu. (Mwa. 1:27) Hapa duniani, sifa hiyo inaonyeshwa na wanadamu, nayo inapatikana kwenye amri za Mungu: “Lazima umpende Yehova Mungu wako kwa moyo wako wote” na “lazima umpende mwenzako kama unavyojipenda mwenyewe.” (Kum. 6:5; Law. 19:18) Tunapotii amri hizo kwa kuwa na upendo usio na ubinafsi, tunaonyesha upendo wa Yehova mwenyewe. Kama alivyoandika mtume Yohana, “sisi tuna upendo, kwa sababu alitupenda kwanza.” (1 Yoh. 4:8, 19) Kwa hiyo, “uso wa mwanadamu” unawakilisha upendo.

9. Nyuso za wale makerubi zinawakilisha sifa za nani?

⁹ Sifa hizo ni za nani? Kwa kuwa nyuso hizo ni za makerubi, sifa hizo ni za wale wanaowakilishwa na makerubi hao walioonekana kwenye maono​—familia ya Yehova ya mbinguni ya viumbe wa roho walio washikamanifu. (Ufu. 5:11) Isitoshe, kwa kuwa Yehova ndiye Chanzo cha uhai wa makerubi, yeye pia ndiye Chanzo cha sifa walizo nazo. (Zab. 36:9) Kwa hiyo, nyuso za makerubi zinaonyesha sifa za Yehova mwenyewe. (Ayu. 37:23; Zab. 99:4; Met. 2:6; Mika 7:18) Yehova anaonyeshaje sifa hizo za kipekee?

10, 11. Tunafaidikaje na jinsi Yehova anavyoonyesha sifa zake nne kuu?

¹⁰ Haki. Yehova ni Mungu ambaye “anapenda haki,” na “asiyempendelea yeyote.” (Zab. 37:28; Kum. 10:17) Kwa hiyo, licha  ya malezi yetu au hali yetu katika jamii, sisi sote tuna fursa ya kuwa watumishi wake, kuendelea kumtumikia, na mwishowe kupata baraka za milele. Hekima. Yehova ni Mungu “mwenye hekima moyoni,” naye ametupatia kitabu kilichojaa “hekima inayotumika.” (Ayu. 9:4; Met. 2:7) Kutumia ushauri wenye hekima wa Biblia kunatusaidia kukabiliana na changamoto za kila siku na kuishi maisha yenye kusudi. Nguvu. Yehova ni Mungu mwenye “nguvu nyingi,” naye hutumia roho yake takatifu kutupatia “nguvu zinazopita zile za kawaida.” Hilo hutuwezesha kukabiliana na majaribu yoyote hata yawe makali na yenye kuumiza sana.​—Nah. 1:3; 2 Kor. 4:7; Zab. 46:1.

¹¹ Upendo. Yehova ni Mungu ambaye “ana upendo mwingi mshikamanifu,” kwa hiyo, hawaachi kamwe waabudu wake washikamanifu. (Zab. 103:8; 2 Sam. 22:26) Basi, hata tukivunjika moyo kwa sababu ugonjwa au uzee unatuzuia kufanya mengi katika utumishi wa Yehova kama tulivyofanya zamani, tunaweza kufarijika kwa kujua kwamba Yehova anakumbuka kazi zetu za upendo tulizofanya kwa ajili yake zamani. (Ebr. 6:10) Ni wazi kwamba tunafaidika sana na jinsi ambavyo Yehova ameonyesha haki, hekima, nguvu, na upendo na tutaendelea kufaidika kutokana na sifa hizo nne kuu hata wakati ujao.

12. Tunapaswa kukumbuka nini kuhusu uwezo wetu wa kuelewa sifa za Yehova?

¹² Bila shaka, tunakumbuka kwamba tukiwa wanadamu, mambo tunayojua kuhusu sifa za Yehova ni “kingo tu za njia zake.” (Ayu. 26:14) “Hatuwezi kumwelewa Mweza-Yote,” kwa sababu “ukuu wake hauchunguziki.” (Ayu. 37:23; Zab. 145:3) Basi tunatambua kwamba sifa za Yehova hazihesabiki wala haziwezi kuwekwa katika makundi hususa. (Soma Waroma 11:33, 34.) Kwa kweli, maono ya Ezekieli yanafunua kwamba sifa za Mungu ni nyingi sana na zinaonyeshwa kwa njia mbalimbali. (Zab. 139:17, 18) Ni sehemu gani ya maono hayo inayoonyesha kweli hiyo muhimu?

13, 14. Nyuso nne za wale makerubi zinawakilisha nini, na kwa nini tunasema hivyo?

¹³ Katika maono Ezekieli aliona kwamba kila kerubi alikuwa na nyuso nne. Jambo hilo linaonyesha nini? Kumbuka kwamba katika Neno la Mungu mara nyingi namba nne hutumiwa kuwakilisha kitu kizima, kilichotimia au kilichokamilika. (Isa. 11:12; Mt. 24:31; Ufu. 7:1) Ona kwamba katika maono hayo, Ezekieli anataja namba nne mara 11 hivi! (Eze. 1:5-18) Basi, tuseme nini? Kama vile ambavyo makerubi wanne wanawakilisha viumbe wengine wote wa roho walio washikamanifu, ndivyo nyuso nne za makerubi zinapoonekana pamoja zinavyowakilisha au kuhusisha sifa zote za Yehova. *

 ¹⁴ Ili kufafanua jinsi nyuso nne za makerubi zinavyoweza kuwakilisha zaidi ya sifa nne, fikiria jambo linalohusu yale magurudumu manne katika maono hayo. Kila gurudumu linastaajabisha, lakini magurudumu hayo yanapoonekana pamoja, yanafanyiza mengi zaidi ya yale magurudumu manne yanayostaajabisha​—magurudumu hayo ni msingi wa gari. Vivyo hivyo, zile nyuso nne zinapoonekana pamoja, zinafanyiza zaidi ya zile sifa nne zenye kutokeza​—zinakuwa msingi wa utu wa Yehova wenye kustaajabisha.

15. Ezekieli alijifunza ukweli gani wenye kutia moyo katika maono ya kwanza aliyopata?

¹⁵ Kupitia maono yake ya kwanza, Ezekieli alijifunza ukweli muhimu sana na wenye kutia moyo kuhusu uhusiano wake na Yehova. Ukweli gani huo? Ukweli huo umeonyeshwa katika maneno ya mwanzo ya kitabu alichoandika nabii huyo. Baada ya kusema kwamba alikuwa “katika nchi ya Wakaldayo,” Ezekieli alizungumzia jambo aliloona aliposema: “Huko, mkono wa Yehova ukaja juu [yangu].” (Eze. 1:3) Ona kwamba, Ezekieli anasema kwamba alipata maono, si akiwa Yerusalemu, bali huko —yaani, Babiloni. * Basi, jambo hilo lilimfunulia nini Ezekieli? Kwamba: Ingawa alikuwa mateka wa hali ya chini ambaye alikuwa amepelekwa mbali na Yerusalemu na hekalu lake, hakuwa mbali na Yehova na ibada Yake. Yehova alipomtokea Ezekieli huko Babiloni, jambo hilo lilionyesha kwamba kumwabudu Mungu kwa njia safi hakukutegemea hali au mahali Ezekieli alipokuwa. Badala yake, kulitegemea hali ya moyoni ya Ezekieli na tamaa yake ya kumtumikia Yehova.

16. (a) Tunapata uhakikisho gani unaotufariji kutokana na maono ya Ezekieli? (b) Ni nini kinachokuchochea umtumikie Yehova kwa moyo wako wote?

¹⁶ Kwa nini ukweli ambao Ezekieli alijifunza unatufariji sana leo? Unatuhakikishia kwamba tunapomtumikia Yehova kwa moyo wote, ataendelea kuwa karibu nasi hata iwe tunaishi wapi, iwe tumevunjika moyo sana, au tunakabili hali gani maishani. (Zab. 25:14; Mdo. 17:27) Yehova ana upendo mwingi mshikamanifu kwa kila mtumishi wake, hakati tamaa haraka anaposhughulika nasi. (Kut. 34:6) Kwa hiyo, Yehova anaweza kutuonyesha upendo mshikamanifu popote tulipo. (Zab. 100:5; Rom. 8:35-39) Isitoshe, maono hayo yenye kustaajabisha ya utakatifu wa Yehova na nguvu zake nyingi, yanatukumbusha kwamba Yehova anastahili kupokea ibada yetu. (Ufu. 4:9-11) Kwa kweli, tunamshukuru sana Yehova kwa kutumia maono kama hayo kutusaidia kuelewa kweli muhimu kumhusu yeye na sifa zake! Tukielewa vizuri zaidi sifa za Yehova zinazovutia tutamkaribia zaidi na tutachochewa kumsifu na kumtumikia kwa moyo wetu wote na kwa nguvu zetu zote.​—Luka 10:27.

17. Tutazungumzia maswali gani katika sura zifuatazo?

¹⁷ Inasikitisha kwamba, katika siku za Ezekieli, ibada safi ilikuwa imechafuliwa. Jinsi gani? Yehova alitendaje kuhusiana na jambo hilo? Matukio hayo ya zamani yana umuhimu gani kwetu leo? Maswali hayo yatazungumziwa katika sura zifuatazo.