MAMBO YENYE HISTORIA INATUFUNDISHA

Wahispania Wanafukuza Wamorisko

CHAGUA LUGA

Inasemekana kwamba kila jambo ambalo Wahispania walifanya katika historia hii yenye kuhuzunisha lilichochewa na kanisa. Ni jambo la lazima kusoma historia hiyo.

UFALME wa Hispania ulitaka serikali ya Kikristo yenye kuongozwa na sheria zilezile. Wamorisko walionwa kuwa wapagani, kwa hiyo kuendelea kuishi nao ilikuwa kosa kubwa mbele ya Mungu. Kisha miaka mingi, uamuzi fulani ulichukuliwa. Iliomba kufanya nini? Walipaswa kufukuzwa! *

KUBADILISHA DINI KWA KULAZIMISHWA

Kwa miaka mingi, Waarabu katika Hispania, ni kusema, hesabu ndogo ya Waislamu, walioitwa Wamudeja—waliishi kwa usalama wa kadiri fulani chini ya uongozi wa kanisa Katoliki. Kwa muda fulani, walikuwa na uhuru katika maeneo fulani, uhuru huo uliwawezesha kuendelea kushika sheria zao, desturi zao, na dini yao.

Lakini katika mwaka wa 1492, Watawala Wakatoliki Ferdinand II na Isabella walikamata muji wa Granada, sehemu ya mwisho ya Iberia ambayo ilikuwa ingali inaongozwa na Waislamu. Mapatano yaliyofanywa kisha kuchukua muji huo yaliwatolea Waarabu Wadogo uhuru kama ule wa Wamudeja. Kisha, viongozi Wakatoliki waliwaongezea mateso na kuwalazimisha sana Waislamu wachache walioishi katika maeneo yao wabadilisha dini yao. Wamorisko walikataa kwa sababu hilo lilivunja mapatano yao ya mbele, na katika mwaka wa 1499 walipinga uamuzi wa serikali. Majeshi ya serikali yaliwanyamazisha, lakini baadaye Waislamu katika eneo moja ao lingine walilazimishwa ao kubadilisha dini ao kuhamia mahali pengine. Wahispania waliwaita wale waliobadilisha dini na kubaki katika inchi ya Hispania Wamorisko.

“HAWAKUWA WAKRISTO WAZURI WALA WANA-INCHI WATIIFU”

Katika mwaka wa 1526, Uislamu ulikatazwa katika inchi yote ya Hispania, lakini Wamorisko wengi waliendelea kushika dini yao kwa siri. Kwa ujumla, wengi wao walilinda desturi zao.

Hapo mwanzo, Wamorisko walikubali kwa unafiki kufuata dini ya Katoliki, na hilo lilivumiliwa. Hata hivyo, walifanya mambo ya lazima, kwa mufano walikuwa wafundi, walifanya kazi za mikono na kulipa kodi. Lakini, Wamorisko kwa ujumla walikataa kuwa Wakatoliki na hilo lilionwa vibaya, kwa hiyo walibaguliwa na serikali na watu wote. Pengine ilikuwa hivyo kwa sababu kanisa halikuwa hakika kama kubadilisha dini kwao kulitoka kabisa katika moyo.

Muda mufupi baadaye, kuliko kuwavumilia, walianza kuwalazimisha. Katika mwaka wa 1567, uamuzi wa Mufalme Philip II wa kukataza luga, namna ya kuvaa, na desturi za Wamorisko ulitangazwa. Uamuzi huo ulianzisha uasi mupya na watu wengi waliuawa.

Inakadiriwa kwamba Wamorisko karibu 300000 walilazimika kutoka Hispania kwa sababu ya kuteswa sana

Kulingana na wanahistoria, watawala wa Hispania walianza kutambua kwamba “Wamorisko hawakuwa Wakristo wazuri wala wana-inchi watiifu.” Kwa sababu hiyo, walishitakiwa kuwa walipanga njama pamoja na maadui wa Hispania, ni kusema, Wabaribari waliokuwa Waprotestanti Wafaransa, na Waturuki—ili kuwasaidia waje kushambulia. Kuwachukia na kuogopa kwamba wanaweza kuwatoa kwa maadui kulifanya Mufalme Philip III aamue kuwafukuza katika mwaka wa 1609. * Katika miaka iliyofuata, watu waliowaziwa kuwa Wamorisko waliteswa. Kupitia njia mbaya kama hiyo, Ukatoliki ulienea katika Hispania yote.

^ fu. 4 Neno Wamorisko linamaanisha katika Kihispania “Waarabu Wadogo.” Wanahistoria wanatumia neno hilo kwa njia isiyokuwa yenye kuzarau ili kutaja watu wa dini ya Kiislamu waliogeuka kuwa Wakatoliki na ambao walibaki katika Rasi ya Iberia kisha kuanguka kwa ufalme wa mwisho wa Waislamu katika mwaka wa 1492.

^ fu. 12 Wanahistoria wanawaza kwamba karibu kila mutawala wa Hispania alipata faida kubwa kwa kunyanganya maeneo ya Wamorisko.

MAELEZO MAFUPI

Kuanzia kipindi cha miaka kati ya 701 mupaka 800 kisha kuzaliwa kwa Yesu, Waislamu wa Afrika ya Kaskazini na Waarabu walikamata sehemu kubwa ya Rasi ya Iberia, inchi zinazojulikana sasa kuwa Hispania na Ureno (Portugal).
▸ Maaskari Wakatoliki walianza tena kuchukua maeneo polepole, walimaliza katika mwaka wa 1492, wakati walikamata eneo la Waarabu karibu na Granada.
▸ Katika mwaka wa 1492, Mufalme Ferdinand na Malkia Isabella walifukuza katika inchi yao kila Muyahudi aliyekataa kuwa Mukatoliki. Katika miaka ya 1500, Waislamu waliobadilisha dini yao waliteswa na kuhamishwa pamoja na watoto wao. Kuanzia mwaka wa 1609 mupaka 1614, Wamorisko— “Wakristo wapya” wa asili ya Kiislamu—walifukuzwa.
▸ Inakadiriwa kwamba Wamorisko karibu 300000 walilazimika kutoka Hispania kwa sababu ya kuteswa sana. Inaonekana kwamba Wamorisko karibu 10000 walikufa kwa sababu walikataa kuondoka.