GIA (vitu vyenye kuwa na meno-meno) zimewaziwa kwa muda murefu kuwa zilianzishwa na mwanadamu. Lakini mawazo hayo yameonekana kuwa ya uongo! Gia zenye kuingiana zimevumbuliwa katika viumbe vyenye uzima; kwa mufano, katika kidudu wa kitoto mwenye kuwa kama panzi, mwenye alipatikana katika bustani mbalimbali za Ulaya. *

Kidudu huyo wakati angali muchanga, anaweza kuruka meta 3,9 kwa segonde moja, na hivyo mwili wake unakuwa mwepesi karibu mara 400 ili nguvu za uvutano zisimukokote chini. Wakati mutu anafunga na kufungua macho haraka, kidudu huyo atakuwa haonekane tena. Ili kuruka hivyo, miguu ya nyuma ya kidudu huyo yote miwili inapaswa kutumia nguvu ileile kwa wakati uleule. Ni nini inamusaidia kidudu huyo kufanya hivyo?

Fikiria jambo hili: Wanasayansi wamevumbua gia mbili zenye kuingiana nafasi miguu ya nyuma ya kidudu huyo inaanzia. Wakati kidudu huyo anaruka, gia hizo zinafanya miguu yote ya nyuma iruke kwa wakati uleule. Kama haingekuwa hivyo, kidudu huyo angeweza kuanguka wakati anataka kuruka!

Wakati viumbe wakubwa wanaruka, wanategemea mufumo wao wa neva ili kufanya miguu yao iruke kwa wakati uleule. Lakini, kuhusu kidudu huyo wa kitoto, kutegemea mufumo wa neva kunaweza kufanya asiruke haraka. Ndiyo sababu gia zake zenye kuingiana ni za maana. Gregory Sutton, muandikaji pia muchunguzi, anasema hivi: “Mara nyingi tunawaza kama gia zinapatikana tu katika mashini zenye kutengenezwa na wanadamu.” Anasema tena kama sababu ni kwamba “hatukuchunguza sana [nafasi ingine].”

Unawaza namna gani? Namna gia za kidudu huyo mwenye kuwa kama panzi zinatumika ilijitokeza yenyewe? Ao iliumbwa?