1, 2. (a) Mufano wa uvumilivu wa Gideoni na wanaume wake 300 unaweza kutufundisha nini? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.) (b) Kulingana na Luka 21:19, sababu gani uvumilivu ni wa maana sana?

FIKIRIA kidogo magumu na vita kali yenye askari wa Israeli wenye kuongozwa na Muamuzi Gideoni wanapigana na maadui wao. Gideoni na wanaume wake wanakimbiza usiku muzima mupaka kilometre 32 Wamidiani na watu wengine wenye waliwaunga mukono! Biblia inatuambia mambo yenye ilifanyika kisha hapo. Inasema hivi: “Mwishowe Gideoni akaja Yordani, akauvuka, yeye pamoja na wale wanaume mia tatu (300) waliokuwa pamoja naye, wakiwa wamechoka.” Lakini walikuwa hawajapata ushindi juu ya vita hiyo, na walipaswa kupigana tena na askari 15000. Maadui hao walikuwa wametesa Waisraeli kwa miaka mingi, ndiyo sababu Gideoni na wanaume wake hawakuchoka. Kwa hiyo, Gideoni na wanaume wake waliendelea kupigana na maadui wao mupaka wakati walipata ushindi!—Waamuzi 7:22; 8:4, 10, 28.

² Sisi pia tunapigana vita kali na yenye kuchokesha. Maadui  wetu ni Shetani, ulimwengu wake, na hali yetu ya kutokamilika. Wamoja kati yetu wamepigana na maadui hao kwa miaka mingi. Yehova ametusaidia kupata ushindi katika vita mbalimbali. Lakini hatujapata kabisa ushindi. Wakati fulani tunaweza kuchoka kupigana vita hiyo. Ao tunaweza kuchoka kungojea mwisho wa ulimwengu huu muovu. Yesu alisema kwamba katika siku za mwisho tutapata majaribu na mateso makali. Lakini alisema pia kwamba tunaweza kupata ushindi ikiwa tunavumilia. (Soma Luka 21:19.) Uvumilivu ni nini? Ni nini itatusaidia tuvumilie? Mufano wa wale wenye wamevumilia unaweza kutufundisha nini? Na namna gani tunaweza ‘kuacha uvumilivu ukamilishe kazi yake’?—Yakobo 1:4.

3. Uvumilivu ni nini?

³ Katika Biblia, kuvumilia kunamaanisha mengi zaidi kuliko kuachilia tu ao kuruhusu hali fulani ngumu. Kunamaanisha pia namna tunajisikia na namna tunaona magumu yetu. Uvumilivu unatusaidia tukuwe na ujasiri, waaminifu, na wenye subira. Kitabu kimoja kinasema kwamba uvumilivu ni sifa yenye kutusaidia kuwa na tumaini lenye nguvu na kuepuka kuvunjika moyo wakati tunapatwa na majaribu. Sifa hiyo inatusaidia tubakie bila kuyumbayumba hata wakati tunapatwa na majaribu makali sana. Inatusaidia pia tupambane na majaribu hayo na kukaza akili yetu juu ya muradi wetu, kuliko kuikaza juu ya magumu yetu.

4. Sababu gani tunaweza kusema kwamba upendo ndio unatuchochea tuvumilie?

⁴ Upendo unatuchochea tuvumilie. (Soma 1 Wakorintho 13:4, 7.) Namna gani? Kumupenda Yehova kunatuchochea tuvumilie mambo yenye anaruhusu. (Luka 22:41, 42) Kupenda ndugu na dada zetu kunatuchochea tuvumilie uzaifu wao. (1 Petro 4:8) Kumupenda bibi ao bwana yetu kunatuchochea tuvumilie ‘ziki [mateso]’ yenye hata bibi na bwana wenye furaha wanapambana nayo na kutusaidia kutia nguvu ndoa yetu.—1 Wakorintho 7:28.

5. Sababu gani ni Yehova tu ndiye anaweza kabisa kutusaidia tuvumilie?

⁵ Umuombe Yehova akupatie nguvu. Yehova ni “Mungu anayetoa uvumilivu na faraja.” (Waroma 15:5) Ni yeye tu ndiye anaelewa muzuri sana hali yetu, namna tunajisikia na namna tulikomaa. Kwa hiyo, anajua muzuri sana mambo yenye tuko nayo lazima ili kuvumilia. Biblia inasema hivi: ‘Atawatimizia wale wanaomuogopa tamaa yao, naye atakisikia kilio chao cha kuomba musaada, naye atawaokoa.’ (Zaburi 145:19) Lakini, namna gani Mungu atajibia sala zetu za kumuomba nguvu ya kuvumilia?

6. Kama vile Biblia inasema, namna gani Yehova ‘anafanya njia ya kutokea’ wakati tunapatwa na majaribu?

⁶ Wakati tunamuomba Yehova atusaidie tuvumilie, anatuahidi kwamba ‘ataifanya njia ya kutokea.’ (Soma 1 Wakorintho 10:13.) Namna gani anafanya hivyo? Wakati fulani, anaweza kuondoa jaribu. Lakini mara nyingi, anatupatia nguvu ili tuweze ‘kuvumilia kikamili  na kuwa wenye ustahimilivu pamoja na shangwe.’ (Wakolosai 1:11) Yehova anatujua muzuri zaidi, ni kusema, anajua namna tuliumbwa, akili yetu, na namna tunajisikia; kwa hiyo, hataruhusu hata kidogo hali iharibike zaidi mupaka tushindwe kuendelea kuwa waaminifu kwake.

7. Sababu gani tuko na lazima ya chakula cha kiroho ili kuvumilia? Toa mufano.

⁷ Utumie chakula cha kiroho ili kutia nguvu imani yako. Sababu gani chakula cha kiroho ni cha maana? Kwa mufano: Ili kupanda Mulima Everest, mutu anapaswa kula chakula chenye angepaswa kula siku tatu ao ine. Chakula hicho ni cha mingi kuliko kile chenye mutu anapaswa kula kwa kawaida. Ili kuvumilia na kufikia muradi wake, mutu mwenye kupanda kwenye mulima huo anapaswa kula chakula mingi zaidi. Vilevile, tunapaswa kutumia chakula mingi cha kiroho ili tuvumilie majaribu na kufikia muradi wetu. Tunapaswa kujikaza sana kuwa na wakati wa kufanya funzo la pekee na kuwa kwenye mikutano yetu. Mipango hiyo itatupatia mambo yenye tuko nayo lazima ili tuendelee kuwa na imani yenye nguvu.—Yohana 6:27.

8, 9. (a) Kulingana na andiko la Ayubu 2:4, 5, ni jambo gani lenye liko katika hatari wakati tunapambana na majaribu? (b) Wakati unapambana na majaribu, unaweza kufikiria hali gani katika akili yako?

⁸ Usisahau ushikaminifu wako kwa Mungu. Kuwa katika majaribu kunamaanisha mengi zaidi ya kuteseka. Ushikamanifu wetu kwa Mungu unajaribiwa. Namna tunatenda wakati tunajaribiwa inaonyesha ikiwa tunamuona Yehova kuwa Mutawala wa Ulimwengu Wote Muzima ao hapana. Namna gani? Shetani, adui mwenye kupinga utawala wa Mungu, alimukosea Yehova heshima kwa kusema kwamba wanadamu wanamutumikia kwa sababu ya faida zao wenyewe. Shetani alisema hivi: ‘Kila kitu alicho nacho mutu atakitoa kwa ajili ya nafsi yake [uzima wake].’ Shetani alisema hivi juu ya Ayubu: ‘Ili kuwe na badiliko, tafazali nyoosha mukono wako, uguse kufikia mufupa wake na nyama yake, uone kama hatakulaani [kukataa] wewe mbele za uso wako.’ (Ayubu 2:4, 5) Shetani amekwisha kubadilisha mawazo yake? Hapana, hata kidogo! Kisha miaka mingi, wakati alitupwa kutoka huko mbinguni, alikuwa angali anashitaki watumishi waaminifu wa Mungu. (Ufunuo 12:10) Leo pia, Shetani angali anadai kwamba wanadamu wanamutumikia Yehova kwa sababu ya faida zao wenyewe. Anapenda sana tukatae haki ya Mungu ya kutawala na kuacha kumutumikia.

⁹ Wakati unapambana na jaribu fulani, ufikirie kidogo hali hii. Shetani na mashetani wako ngambo moja. Wanaangalia namna utatenda na wanasema kwamba utavunjika moyo. Ngambo ingine, kuko Yehova, Mufalme wetu Yesu Kristo, Wakristo watiwa-mafuta wenye wamekwisha kufufuliwa, na maelfu ya malaika. Wao pia wanaona namna unapambana na jaribu, lakini wanakutegemeza! Wanafurahi kuona kwamba unaweza kuvumilia na kuendelea kuwa mushikamanifu kwa Yehova. Na kisha unasikia Yehova anakuambia hivi: ‘Ukuwe na hekima, mwana wangu, na kuufanya moyo wangu ushangilie, ili nipate kumujibu anayenizihaki [anayenichokoza].’—Methali 27:11.

10. Namna gani unaweza kumuiga Yesu kwa kukaza akili juu ya baraka zenye utapata ikiwa unavumilia?

 ¹⁰ Kaza akili yako juu ya baraka. Fikiria kwamba unafanya safari ndefu na kwamba utafika kwenye uko unaenda kisha siku moja. Ili ufike kule unapaswa kutembea usiku muzima. Unaona giza nafasi yote. Lakini unajua kwamba ikiwa unaendelea kutembea karibuni utaona mwangaza wa jua na utafika kwenye uko unaenda. Tunaweza kulinganisha maisha na safari hiyo. Pengine umepambana na magumu makali sana, na unaweza kujisikia kuwa magumu hayo yamekuchokesha sana. Pengine Yesu pia alijisikia hivyo. Wakati alitundikwa kwenye muti wa mateso, watu walimuzarau na alikuwa na maumivu mengi. Inawezekana hiyo ndiyo ilikuwa majaribu makali zaidi katika maisha yake! Ni nini ilimusaidia avumilie? Biblia inasema kwamba aliangalia “shangwe [furaha] iliyowekwa mbele yake.” (Waebrania 12:2, 3) Yesu alikaza akili yake juu ya baraka zenye angepata kwa sababu ya kuvumilia, na jambo la maana sana ni kwamba angesaidia kutakasa jina la Mungu na kutegemeza haki ya Mungu ya kutawala. Alijua kwamba majaribu ni ya muda lakini baraka yenye angepata huko mbinguni ni ya milele. Majaribu yenye unapambana nayo leo inaweza kukuchokesha na kuumiza sana, lakini usisahau kwamba ni ya muda tu.

11. Sababu gani tunapaswa kuchunguza mifano ya “wale ambao wamevumilia”?

¹¹ Hatuwezi kuvumilia kwa nguvu zetu wenyewe. Ili kutia moyo Wakristo wavumilie majaribu mengi yenye Shetani analeta, mutume Petro aliandika hivi: ‘Muchukue musimamo mukamupinge yeye, mukiwa imara katika imani, mukijua kwamba mambo yaleyale kwa njia ya mateso yanatimizwa katika ushirika muzima wa ndugu zenu ulimwenguni.’ (1 Petro 5:9) Mifano ya “wale ambao wamevumilia” inatufundisha namna ya kubakia waaminifu, inatuhakikishia kwamba tunaweza kupata ushindi, na kutukumbusha kwamba tutabarikiwa kwa sababu ya ushikamanifu wetu. (Yakobo 5:11) Tuchunguze basi mifano fulani. ^[1]—Soma maelezo kwenye mwisho wa habari hii.

12. Mufano wa Makerubi wenye waliwekwa katika shamba la Edeni unatufundisha nini?

¹² Makerubi ni malaika wa cheo cha juu. Kisha Adamu na Eva kufanya zambi, Yehova alipatia makerubi fulani mugawo mupya katika dunia. Mugawo huo ulikuwa tofauti kabisa na mugawo wenye walikuwa nao huko mbinguni. Mufano wao unaweza kutufundisha namna ya kuvumilia wakati tunapewa mugawo wenye kuwa nguvu. Biblia inasema kwamba Yehova ‘akaweka upande wa mashariki wa bustani [shamba] ya Edeni makerubi na upanga unaowaka ambao ulikuwa  unajizungusha-zungusha ili kuilinda njia ya kwenda kwenye ule muti wa uzima.’ ^[2] (Soma maelezo kwenye mwisho wa habari hii.) (Mwanzo 3:24) Biblia haiseme kwamba makerubi hao walinungunika ao waliona kwamba mugawo wao mupya ulikuwa wa hali ya chini sana. Hawakuchoka ao kuvunjika moyo. Lakini, walibakia katika mugawo wao kwa miaka zaidi ya 1600 mupaka wakati kazi yao ilitimizwa, pengine wakati wa Garika.

13. Ni nini ilimusaidia Ayubu avumilie majaribu yake?

¹³ Mwanaume muaminifu Ayubu. Wakati fulani maneno ya rafiki ao mutu fulani wa familia yanaweza kukuvunja moyo. Ao pengine unagonjwa sana ao unajisikia mubaya kwa sababu mutu fulani mwenye unapenda amekufa. Lakini, hata kama unapatwa na hali gani, mufano wa Ayubu unaweza kukufariji. (Ayubu 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3) Ayubu hakujua sababu gani alipatwa na mateso hayo mengi yenye kushitukia, lakini hakuvunjika moyo. Ni nini ilimusaidia avumilie? Kwanza, alimupenda Yehova na aliogopa kumukosea. (Ayubu 1:1) Ayubu alipenda kumupendeza Mungu wakati wa magumu na wakati wa furaha. Pili, Yehova alimusaidia Ayubu aone nguvu Zake kwa kumujulisha vitu fulani vyenye kushangaza vyenye Aliumba. Jambo hilo lilimuhakikishia zaidi Ayubu kwamba Yehova angemaliza mateso yake kwa wakati wenye kufaa. (Ayubu 42:1, 2) Na Yehova alifanya hivyo. Biblia inasema hivi: ‘Yehova akaigeuza hali ya mateka [akaondoa mateso] ya Ayubu. Yehova akaanza kumupa na kumuongezea Ayubu vyote vilivyokuwa vyake, kiasi cha mara mbili.’ Ayubu aliishi ‘akiwa muzee na mwenye kushiba siku.’—Ayubu 42:10, 17.

14. Kulingana na 2 Wakorintho 1:6, namna gani uvumilivu wa mutume Paulo unaweza kusaidia wengine?

¹⁴ Mutume Paulo. Unapingwa sana ao unateseka kwa sababu ya imani yako? Ikiwa wewe ni muzee ao mwangalizi wa muzunguko, unaona kwamba madaraka yako mengi yanakuchokesha? Ikiwa ni ndiyo, mufano wa  mutume Paulo unaweza kukusaidia. Aliteswa sana, na aliendelea kuhangaikia ndugu na dada katika makutaniko. (2 Wakorintho 11:23-29) Lakini hakuvunjika moyo, na mufano wake ulitia wengine nguvu. (Soma 2 Wakorintho 1:6.) Vilevile, uvumilivu wako unaweza kutia wengine nguvu.

15, 16. (a) Uvumilivu unapaswa kufanya kabisa “kazi” gani? (b) Toa mifano yenye kuonyesha namna tunaweza ‘kuacha uvumilivu ukamilishe kazi yake.’

¹⁵ Mwanafunzi Yakobo aliongozwa na roho ya Mungu ili kuandika hivi: ‘Muache uvumilivu ukamilishe kazi yake, ili mukuwe kamili na timamu katika mambo yote, bila kukosa kitu chochote.’ (Yakobo 1:4) Namna gani uvumilivu unaweza kufanya kabisa “kazi” ndani yetu? Wakati tunapambana na majaribu, tunaweza kuona kwamba tuko na lazima ya kuwa na uvumilivu zaidi, wenye shukrani, ao wenye upendo. Wakati tunavumilia majaribu, tutajifunza kuonyesha sifa hizo zaidi, na kwa kufanya hivyo tutakuwa Wakristo wenye kukomaa kiroho.

¹⁶ Uvumilivu unaweza kutusaidia tukuwe Wakristo wenye kukomaa; kwa hiyo, hatutavunja sheria za Yehova ili tu kumaliza majaribu yetu. Kwa mufano, ikiwa unapambana na mawazo ya mubaya, usijiachilie uanguke katika jaribu! Umuombe Yehova akusaidie uachane kabisa na mawazo hayo. Kuna mutu fulani katika familia yenu mwenye anaendelea kukupinga? Usivunjike moyo! Uazimie kuendelea kumutumikia Yehova. Hilo litakusaidia uendelee kumutumainia kabisa. Ukumbuke jambo hili: Ili tukubaliwe na Mungu, tunapaswa kuvumilia.—Waroma 5:3-5; Yakobo 1:12.

17, 18. (a) Toa mufano wenye kuonyesha kwamba ni jambo la lazima kuvumilia mupaka mwisho. (b) Kwa sababu mwisho unakaribia, tunaweza kuwa hakika na jambo gani?

¹⁷ Tunapaswa kuvumilia mupaka mwisho, haiko kwa muda fulani tu. Fikiria mashua yenye iko karibu kuzama. Ili kuokoka, watu wenye kuwa ndani wanapaswa kuogelea mupaka inchi kavu. Mutu mwenye anachoka kisha tu kuanza kuogelea, atazama. Vilevile, mutu mwenye anachoka mbele tu ya kufika inchi kavu naye atazama. Ikiwa tunapenda kuishi katika dunia mupya, tunapaswa kuendelea kuvumilia. Tunapaswa kumuiga mutume Paulo. Alisema hivi: ‘Hatukufe moyo.’—2 Wakorintho 4:1, 16.

¹⁸ Kama vile mutume Paulo, tuko hakika kabisa kwamba Yehova atatusaidia tuvumilie mupaka mwisho. Mutume Paulo aliandika hivi: “Tunatokea tukiwa tumeshinda kabisa kupitia yeye aliyetupenda. Kwa maana nimesadiki kwamba wala kifo wala uzima wala malaika wala serikali wala mambo yaliyopo sasa wala mambo yatakayokuja wala nguvu wala kimo wala kina wala uumbaji mwingine wowote havitaweza kututenga na upendo wa Mungu ulio katika Kristo Yesu Bwana wetu.” (Waroma 8:37-39) Ni kweli kwamba wakati fulani tutachoka. Lakini, tunapaswa kuiga mufano wa Gideoni na wanaume wake. Walichoka, lakini hawakuvunjika moyo. Biblia inasema kwamba ‘waliendelea kufuatilia’!—Waamuzi 8:4.