1, 2. Yeftha na binti yake walipambana na magumu gani?

KIJANA mwanamuke anakimbia ili kukutana na baba yake. Anafurahi sana kuona baba yake anarudia salama kisha kupigana vita. Anaimba na kucheza sana kwa sababu baba yake amepata ushindi mukubwa. Lakini, mambo yenye baba yake anafanya na kusema kisha hapo yanamushangaza sana. Baba yake anapasua nguo yake na kusema hivi kwa sauti kubwa: “Ole, binti yangu! Kwa kweli umenifanya niiname chini [umenivunja moyo].” Kisha, anamuambia binti yake kwamba alikuwa amefanya kwa Yehova ahadi yenye ilipaswa kubadilisha maisha yake milele. Ahadi hiyo inamaanisha kwamba katika maisha yake yote hangeolewa ao kuzaa mutoto hata kidogo. Lakini bila kukawia anatoa jibu lenye kupendeza, lenye kuchochea baba yake atimize ahadi yake kwa Yehova. Jibu lake linaonyesha kwamba anatumainia Yehova kabisa kwamba kila jambo lenye atamuomba afanye litakuwa la muzuri sana. (Waamuzi 11:34-37) Wakati baba yake anaona imani yake,  anajivunia binti yake kwa kuwa Yehova atamukubali kwa sababu alijitoa kwake kwa kujipendea.

² Yeftha na binti yake walimutumainia Yehova kabisa na namna yake ya kufanya mambo. Waliendelea kuwa waaminifu hata wakati haikuwa mwepesi kufanya hivyo. Walipenda Yehova awakubali, na hilo lilikuwa jambo la maana sana kuliko zabihu yoyote.

3. Sababu gani mufano wa Yeftha na binti yake unaweza kutusaidia leo?

³ Wakati fulani inaweza kuwa vigumu kubakia waaminifu kwa Yehova. Tunapaswa ‘kufanya pigano kali kwa ajili ya imani.’ (Yuda 3) Jambo lenye litatusaidia kufanya hivyo ni kujifunza namna Yeftha na binti yake walivumilia magumu katika maisha yao. Namna gani waliendelea kuwa waaminifu kwa Yehova?

4, 5. (a) Yehova aliwapatia Waisraeli amri gani wakati walikuwa karibu kuingia katika Inchi ya Ahadi? (b) Kama vile Zaburi ya 106 inaonyesha, taifa la Israeli lilipatwa na matokeo gani kwa sababu ya kukataa kumutii Yehova?

⁴ Pengine kila siku Yeftha na binti yake walikumbuka matokeo mabaya yenye Waisraeli walipata kwa sababu ya kukosa kumutii Yehova. Kulikuwa kumepita miaka karibu 300 tangu wakati Yehova aliwapatia amri ya kuua watu wote wenye walikuwa wanaabudu miungu ya uongo katika Inchi ya Ahadi, lakini hawakutii. (Kumbukumbu la Torati 7:1-4) Waisraeli wengi walianza kuiga Wakanaani, wenye walikuwa wanaabudu miungu ya uongo na wenye mwenendo muchafu sana.—Soma Zaburi 106:34-39.

⁵ Kwa sababu Waisraeli hawakuendelea kumutii, Yehova hakuwalinda wakati maadui wao waliwashambulia. (Waamuzi 2:1-3, 11-15; Zaburi 106:40-43) Katika siku hizo, ilikuwa vigumu sana kwa watu wa familia zenye kumupenda Yehova waendelee kuwa waaminifu kwake. Lakini, Biblia inasema kama kulikuwa watu waaminifu, kama vile Yeftha na binti yake, Elkana, Hana, na Samweli. Waliazimia kumufurahisha Yehova.—1 Samweli 1:20-28; 2:26.

6. Watu wa ulimwengu wanafuatilia sana mambo gani leo, na tunapaswa kufanya nini?

⁶ Leo, watu wanawaza na kutenda kama Wakanaani. Katika maisha yao, wanafuatilia tu mambo ya ngono, jeuri, na feza. Lakini Yehova anatuonya waziwazi. Anapenda kutulinda kama vile tu alipenda kulinda Waisraeli ili wasiambukizwe na tabia hizo za mubaya. Makosa yao yanatufundisha nini? (1 Wakorintho 10:6-11) Tunapaswa kujikaza sana ili kuepuka kuwa na mawazo kama watu wa ulimwengu. (Waroma 12:2) Tutajikaza kabisa kufanya hivyo?

7. (a) Ndugu za Yeftha na viongozi wa Israeli walimutendea namna gani? (b) Naye aliwatendea namna gani?

⁷ Katika siku za Yeftha, Waisraeli walishambuliwa na Wafilisti na Waamoni kwa sababu walikuwa wamekosa kumutii Yehova. (Waamuzi 10:7, 8) Zaidi ya kushambuliwa na mataifa hayo, ndugu za Yeftha na viongozi wa Israeli walimutesa. Kwa sababu ndugu zake walimusikilia wivu na kumuchukia, walimufukuza kutoka katika inchi yake. (Waamuzi 11:1-3) Yeftha hakuacha tabia yao mubaya sana imuchochee. Sababu  gani tunasema hivyo? Kwa sababu wakati wazee wa taifa la Israeli walimulilia awasaidie, alifanya hivyo bila kukawia. (Waamuzi 11:4-11) Inawezekana ni nini ilimuchochea Yeftha afanye hivyo?

8, 9. (a) Inawezekana ni kanuni gani za Sheria ya Musa zenye zilimusaidia Yeftha? (b) Ni jambo gani lenye lilikuwa la maana zaidi katika maisha ya Yeftha?

⁸ Yeftha alikuwa mupiganaji wa vita mwenye nguvu, na alijua vizuri historia ya Waisraeli na alielewa muzuri sana Sheria ya Musa. Namna Yehova aliwatendea watu Wake ilimufundisha kanuni za Mungu juu ya mema na mabaya. (Waamuzi 11:12-27) Yeftha alitumia ujuzi huo ili kufanya maamuzi katika maisha yake. Alijua kabisa maoni ya Yehova juu ya kuwekea wengine kinyongo, kurudisha ubaya kwa ubaya, na kwamba anapenda watu wapendane. Zaidi ya hilo, Sheria ilimufundisha namna ya kuwatendea wengine, hata wale wenye kumuchukia.—Soma Kutoka 23:5; Mambo ya Walawi 19:17, 18.

⁹ Inawezekana mufano wa Yosefu ulimusaidia Yeftha. Pengine alijifunza namna Yosefu alisamehe ndugu zake hata kama walimuchukia. (Mwanzo 37:4; 45:4, 5) Pengine kufikiria sana mufano huo kulimusaidia Yeftha atende katika njia yenye kumupendeza Yehova. Yeftha aliumia kabisa kwa sababu ya jambo lenye ndugu zake walimutendea. Lakini kupigana kwa ajili ya jina la Yehova na watu wake ndilo lilikuwa jambo la maana zaidi kuliko namna Yeftha mwenyewe alikuwa anajisikia. (Waamuzi 11:9) Aliazimia kuendelea kuwa muaminifu kwa Yehova. Hilo lilifanya yeye na Waisraeli wengine wabarikiwe na Yehova.—Waebrania 11:32, 33.

10. Namna gani kanuni za Mungu zinaweza kutusaidia sisi Wakristo leo?

¹⁰ Mufano wa Yeftha unatufundisha nini? Tutatenda namna gani ikiwa ndugu na dada zetu wanatuvunja moyo ao ikiwa tunaona kwamba hawatutendee muzuri? Hatupaswe kuruhusu mambo hayo yatuzuie kuendelea kumutumikia Yehova. Usiache kuenda kwenye mikutano ya Kikristo ao kuwa pamoja na ndugu na dada. Tuige mufano wa Yeftha na tumutii Yehova. Kufanya hivyo kutatusaidia tupambane na magumu ili sisi pia tukuwe mufano muzuri kwa wengine.—Waroma 12:20, 21; Wakolosai 3:13.

11, 12. Yeftha alimuahidi Yehova nini, na ahadi hiyo ilimaanisha nini?

¹¹ Yeftha alijua kwamba alikuwa na lazima ya musaada wa Mungu ili kuokoa Waisraeli kutoka kwa Waamoni. Alimuahidi Yehova kwamba ikiwa anamupatia ushindi, wakati atarudia kutoka kwenye vita, mutu wa kwanza mwenye atatoka katika nyumba yake ili kumupokea, atamutoa kwa Yehova kuwa “toleo la kuteketezwa [kuunguzwa].” (Waamuzi 11:30, 31) Hilo lilimaanisha nini?

¹² Yehova anachukia wanadamu watolewe  kuwa zabihu ya kuunguzwa; kwa hiyo, tunajua kwamba Yeftha hangemutoa binti yake moja kwa moja kuwa zabihu ya kuunguzwa. (Kumbukumbu la Torati 18:9, 10) Sheria ya Musa ilionyesha kwamba zabihu ya kuteketezwa ilikuwa zawadi ya pekee yenye ilipaswa kutolewa yote muzima kwa Yehova. Kwa hiyo, Yeftha alimaanisha kwamba mutu mwenye angetolea Yehova alipaswa kutumikia kwenye tabenakulo maisha yake yote. Yehova alimusikiliza Yeftha na alimusaidia kupata ushindi mukubwa. (Waamuzi 11:32, 33) Lakini, Yeftha angetoa nani kwa Yehova?

13, 14. Maneno ya Yeftha katika Waamuzi 11:35 yanaonyesha nini juu ya imani yake?

¹³ Fikiria hali yenye kuzungumuziwa kwenye mwanzo wa habari hii. Wakati Yeftha alirudia kutoka kwenye vita, binti yake mupendwa, mutoto yake moja tu ndiye alikuja kumupokea! Yeftha angetimiza kabisa ahadi yake? Angemutolea Yehova binti yake ili amutumikie kwenye tabenakulo maisha yake yote?

¹⁴ Inawezekana kanuni za Sheria ya Mungu zilimusaidia tena Yeftha achukue uamuzi muzuri. Pengine alikumbuka maneno ya Kutoka 23:19, yenye kuomba watu wa Mungu wakuwe tayari kumutolea mambo ya muzuri kabisa. Sheria ilisema pia kwamba wakati mutu anafanya naziri ao kiapo kwa Yehova, ‘hapaswe kulivunja neno lake. Anapaswa kufanya kulingana na yote ambayo yametoka kinywani mwake.’ (Hesabu 30:2) Kama vile Hana, mwanamuke muaminifu, mwenye pengine aliishi wakati huo, Yeftha alipaswa kutimiza ahadi yake, hata kama alijua jambo hilo lingemaanisha nini kwake na kwa binti yake. Kwa sababu binti yake alipaswa kutumikia kwenye tabenakulo, katika maisha yake hangeolewa ao kuzaa mutoto. Kwa hiyo, Yeftha hangekuwa na mutu wa kuriti jina na shamba lake. (Waamuzi 11:34) Hata hivyo, Yeftha  alisema hivi kwa uaminifu: ‘Nimemufungulia Yehova kinywa changu, nami siwezi kurudia nyuma.’ (Waamuzi 11:35) Yehova alikubali zabihu kubwa yenye Yeftha alimutolea na alimubariki. Ungekuwa muaminifu kabisa kama Yeftha?

15. Wengi kati yetu tumetoa ahadi gani, na namna gani tunaweza kuonyesha kama tuko waaminifu kwa ahadi yetu?

¹⁵ Wakati tulitoa maisha yetu kwa Yehova, tulimuahidi kwamba tutafanya mapenzi yake hata kutokee nini. Tulijua kwamba wakati fulani itakuwa vigumu kutimiza ahadi hiyo. Lakini, tunatenda namna gani wakati tunaombwa kufanya jambo fulani lenye hatupendi? Tutaonyesha kwamba tuko waaminifu kwa ahadi yetu ikiwa tunatenda bila kuogopa na kuwa tayari kumutii Mungu. Pengine inaweza kuwa vigumu kwetu kutoa zabihu fulani, lakini baraka za Yehova ni kubwa sikuzote. (Malaki 3:10) Tuseme nini juu ya binti ya Yeftha? Alitenda namna gani kulingana na ahadi ya baba yake?

16. Binti ya Yeftha alitenda namna gani juu ya ahadi ya baba yake? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

¹⁶ Naziri yenye Yeftha alifanya ilikuwa tofauti na ile ya Hana. Hana alifanya naziri ya kumutoa Samweli, mutoto wake, kwenye tabenakulo ili atumikie huko na kuwa Munaziri. (1 Samweli 1:11) Munaziri aliruhusiwa kuoa na kuwa na familia. Lakini binti ya Yeftha alitolewa kuwa “toleo la kuteketezwa;” kwa hiyo, hangepata pendeleo la kuolewa na kuzaa watoto. (Waamuzi 11:37-40) Fikiria jambo hili! Kwa sababu baba yake alikuwa kiongozi katika Israeli, pengine binti huyo angeolewa na mwanaume muzuri zaidi katika inchi. Lakini, sasa angeanza kufanya kazi ya hali ya chini kwenye tabenakulo. Kijana mwanamuke huyo alitenda namna gani? Alionyesha kwamba alitia kazi ya Yehova pa nafasi ya kwanza. Kwa hiyo, alimuambia baba yake hivi: ‘Unitendee kulingana na neno lililotoka katika kinywa chako.’ (Waamuzi 11:36) Ili kumutumikia Yehova, aliachana na tamaa ya kawaida, ni kusema, kuolewa na kuzaa watoto. Namna gani tunaweza kuiga roho yake ya kujitoa?

17. (a) Namna gani tunaweza kuiga imani ya Yeftha na binti yake? (b) Namna gani maneno ya Waebrania 6:10-12 yanakutia moyo ukuwe na roho ya kujitoa?

 ¹⁷ Vijana wengi Wakristo wanaume na wanawake wako tayari kubakia wakati fulani bila kuoa ao kuolewa, ao wanaoa ao kuolewa bila kuzaa watoto. Sababu gani? Kwa sababu wanapenda kumutumikia Yehova zaidi bila kukengeushwa. Pia, ndugu na dada wengi wenye kuzeeka wako tayari kutoa wakati wenye wangepitisha pamoja na watoto wao ao wajukuu (wankana) wao. Wanatumia wakati wao na nguvu zao katika kazi ya Yehova. Wamoja kati yao wanafanya kazi ya ujenzi ao wanasoma Masomo ya Waeneza-Injili wa Ufalme na kuhamia katika kutaniko lenye kuwa na lazima kubwa ya wahubiri. Wengine wanafanya mipango ili kuhubiri sana katika kipindi cha Ukumbusho. Yehova hatasahau hata kidogo zabihu zenye ndugu na dada hao waaminifu wanatoa kwa upendo. (Soma Waebrania 6:10-12.) Halafu wewe? Uko tayari kujitoa ili kumutumikia Yehova zaidi kabisa?

18, 19. Habari ya Yeftha na binti yake yenye kuwa katika Biblia imetufundisha nini, na namna gani tunaweza kuiga mufano wao?

¹⁸ Ni nini ilimusaidia Yeftha avumilie magumu mengi? Aliacha Yehova aongoze maamuzi yake katika maisha. Hakuacha watu wenye aliishi pamoja nao wamuchochee. Na alibakia muaminifu hata kama watu walimuvunja moyo. Yehova alibariki Yeftha na binti yake kwa sababu ya roho yao ya kujitoa, na aliwatumia wote wawili ili kusaidia wengine wamutumikie Yehova. Yeftha na binti yake walibakia waaminifu kwa Yehova hata wakati wengine waliacha kufanya mambo mazuri.

¹⁹ Biblia inasema hivi: ‘Mukuwe waigaji wa wale ambao kupitia imani na subira wanaziriti ahadi.’ (Waebrania 6:12) Tuige basi mufano wa Yeftha na binti yake, kwa sababu tunajua kwamba ikiwa tunabakia waaminifu, Yehova atatubariki.