1, 2. (a) Elifazi na Bildadi walisema nini juu ya namna Mungu anaona utumishi wetu? (b) Yehova alisema nini juu ya jambo hilo?

KUMEPITA miaka mingi, wanaume watatu walienda kuzungumuza na mutumishi mumoja muaminifu wa Mungu mwenye kuitwa Ayubu. Elifazi Mutemani, mumoja kati ya wanaume hao, aliuliza Ayubu maulizo fulani ya maana. Alimuuliza hivi: ‘Je, mwanaume anaweza kuwa na faida kwa Mungu mwenyewe, kwamba mutu mwenye ufahamu akuwe na faida kwake? Je, Mweza-Yote anapendezwa kwa vyovyote kwa kuwa wewe ni muadilifu, ao, kupata faida yoyote kwa kuwa wewe unafanya njia yako isikuwe na lawama?’ (Ayubu 22:1-3) Ni wazi kwamba Elifazi aliwaza kama jibu lilikuwa hapana. Bildadi Mushua, mwanaume mwengine kati ya wanaume hao, aliongezea kwamba Mungu hawezi kabisa kuona wanadamu kuwa waadilifu.​—Soma Ayubu 25:4.

² Elifazi na Bildadi walijaribu kufanya Ayubu aone kuwa bidii yake ya kumutumikia Yehova ilikuwa ya bure. Wanaume hao walipenda Ayubu aamini kwamba hatuko wa maana kwa Mungu; tuko tu kama vile nondo, funza, ao minyoo. (Ayubu 4:19; 25:6) Je, walikuwa wanasema hivyo kwa sababu walikuwa wanyenyekevu? (Ayubu 22:29) Ni kweli kwamba Yehova ni mukubwa zaidi na tuko wa hali ya chini sana wakati tunalinganishwa naye. Ikiwa tuko juu ya mulima ao tunaangalia inje kupitia  dirisha la ndege (avion) tunaelewa kabisa kama sisi ni wa hali ya chini sana na hatuko wa maana kabisa. Lakini, ni hivyo Yehova anaona bidii yenye tunafanya ili kumutumikia na kufanya yetu yote kwa ajili ya Ufalme? Hapana! Yehova aliambia Elifazi, Bildadi, na mwanaume wa tatu, Sofari, kuwa walikuwa wanasema uongo. Kisha, Mungu alisema kama alimufurahia Ayubu na alimuita ‘mutumishi wangu.’ (Ayubu 42:7, 8) Kwa hiyo, tunaweza kuwa hakika kama wanadamu wenye hawakamilike wanaweza “kuwa wa maana kwa Mungu.”

3. Elihu alisema nini juu ya bidii yenye tunafanya ili kumutumikia Yehova? Alimaanisha nini?

³ Mwanaume kijana mwenye kuitwa Elihu alikuwa anasikiliza mazungumuzo kati ya Ayubu na wanaume hao watatu. Wakati walimaliza kuzungumuza, Elihu aliuliza Ayubu hivi juu ya Yehova: ‘Ikiwa kweli uko upande wa haki, unamupa nini, ao, je, yeye anapokea nini kutoka mukononi mwako?’ (Ayubu 35:7) Je, Elihu alikuwa pia anajaribu kusema kama bidii yenye tunafanya ili kumutumikia Mungu ni ya bure? Hapana. Yehova hakumurekebisha Elihu kama vile alifanya juu ya wale wanaume wengine. Elihu alikuwa anazungumuzia wazo lingine. Alikuwa anasema kama Yehova hana lazima ya ibada yetu. Yehova hakosewe na kitu. Hakuna kitu chenye tunaweza kufanya chenye kinaweza kumufanya akuwe tajiri zaidi ao mwenye nguvu zaidi. Kwa kweli, kila uwezo ao sifa ya muzuri yenye tuko nayo inatoka kwa Mungu, na anaona namna tunatumikisha sifa ao uwezo huo.

4. Yehova anajisikia namna gani wakati tunafanyia wengine mambo ya muzuri?

⁴ Wakati tunaonyesha upendo mushikamanifu kwa wale wenye kumuabudu Yehova, anaona kuwa ni yeye ndiye tunaonyesha upendo huo. Methali 19:17 inasema hivi: ‘Anayemuonyesha kibali mutu wa hali ya chini anamukopesha Yehova, na Yeye atamulipa matendo yake.’ Kwa kweli, Yehova anaona kila wakati tunaonyesha wengine rehema. Na hata kama Yehova ni Muumbaji wa ulimwengu wote, anaamua kuona matendo hayo kuwa ni deni kwake, na anatulipa kwa kutupatia zawadi nyingi za muzuri. Yesu, Mwana wa Mungu, alionyesha wazi-wazi jambo hilo.​—Soma Luka 14:13, 14.

5. Tutazungumuzia sasa maulizo gani?

⁵ Wakati wa zamani, Yehova alimuomba nabii Isaya akuwe mujumbe wake na amutumikie katika njia fulani ya pekee. (Isaya 6:8-10) Isaya alikubali kwa kupenda mualiko huo na kusema hivi: “Mimi hapa! Nitume mimi!” Leo pia, Yehova anapatia wanadamu waaminifu nafasi ya kufanya kazi yake. Maelfu ya Mashahidi wa Yehova wanaonyesha kama wako na roho ya kujitolea kama Isaya. Wako tayari kukubali migawo ya kumutumikia Yehova katika njia na mahali mbalimbali na kupambana na magumu mbalimbali. Lakini mutu anaweza kujiambia hivi: ‘Ninafurahia nafasi yenye niko nayo ya kujitolea katika utumishi wa Yehova, lakini kazi yenye ninafanya ni ya lazima kabisa? Iwe ninamutumikia ao hapana, Yehova hatahakikisha kama kazi yake inafanywa?’ Umekwisha kuwaza hivyo? Tuone basi namna mambo fulani yenye yalitokea katika maisha ya watumishi wawili wa Yehova wa wakati wa zamani, Debora na Baraka, yanaweza kutusaidia kujibia maulizo hayo.

6. Sababu gani ilionekana kuwa vyepesi kwa jeshi la Yabini kupata ushindi juu ya Waisraeli?

⁶ Baraka alikuwa mupiganaji Mwisraeli, na Debora alikuwa nabii. Kwa miaka 20, Yabini, mufalme Mukanaani alikuwa ‘amewakandamiza [amewatesa] wana wa Israeli kwa ukali.’ Jeshi la Yabini lilikuwa linatendea watu kwa ukali sana na bila huruma; kwa hiyo, Waisraeli wenye kuishi katika vijiji waliogopa hata kutoka katika nyumba zao. Jeshi la Yabini lilikuwa na magari ya vita 900 yenye yalikuwa na miundu ya chuma, lakini Waisraeli hawakukuwa na silaha zenye kufaa ili kupigana vita ao ngao za kuwalinda.​—Waamuzi 4:1-3, 13; 5:6-8. *

7, 8. (a) Yehova alipatia Baraka maagizo gani kwanza? (b) Namna gani Waisraeli walipata ushindi juu ya jeshi la Yabini? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

 ⁷ Kwa kulinganisha Waisraeli na jeshi la Yabini, Waisraeli walionekana kuwa zaifu na wenye wangeweza kushindwa kwa urahisi. Lakini kupitia nabii Debora, Yehova alimuamuru Baraka hivi: ‘Enda, usambae katika Mulima Tabori, nawe uchukue wanaume elfu kumi kutoka kwa wana wa Naftali na kutoka kwa wana wa Zabuloni. Nami hakika nitamuvuta kwako Sisera mukuu wa jeshi la Yabini na magari yake ya vita na umati wake, kwenye bonde la muto la Kishoni, nami hakika nitamutia yeye mukononi mwako.’—Waamuzi 4:4-7.

⁸ Ombi la kutafuta watu wa kujitolea lilifanywa, na wanaume 10000 walikusanyika kwenye Mulima Tabori. Kisha, Baraka na wanaume wake wakaenda kupigana vita na jeshi la maadui wao mahali penye kuitwa Taanaki. (Soma Waamuzi 4:14-16.) Je, Yehova alisaidia Waisraeli? Ndiyo. Mvua kubwa ya kushitukia ilinyesha, na kufanya uwanja wa vita wenye kukauka ujae matope. Hilo lilikuwa kwa faida ya Waisraeli. Baraka alikimbiza jeshi la Sisera kilometre 24, mupaka mahali penye kuitwa Haroshethi. Wakati Sisera alikuwa anakimbia, gari lake la vita lilizama mahali fulani katika matope. Alitoka katika gari hilo na kukimbilia Saananimu, inawezekana karibu na Kedeshi. Hapo Sisera alienda kujificha katika hema la mwanamuke mumoja mwenye kuitwa Yaeli. Sisera alikuwa amechoka na akalala usingizi muzito. Wakati alikuwa amelala, bila kuogopa, Yaeli alimuua. (Waamuzi 4:17-21) Yehova alipatia Waisraeli ushindi juu ya maadui wao! * (Soma maelezo ya chini.)

9. Waamuzi 5:20, 21 inatufundisha nini juu ya vita kati ya Waisraeli na Sisera?

⁹ Tunajifunza mengi juu ya matukio yenye kuzungumuziwa katika sura ya 4 ya Waamuzi kwa kusoma sura yenye kufuata. Waamuzi 5:20, 21 inatuambia hivi: ‘Nyota zilipigana zikiwa mbinguni, zikiwa kwenye mizunguko yao zilipigana na Sisera. Muto wa Kishoni ukawafagilia mbali.’ Je, hilo linamaanisha kwamba malaika walisaidia Waisraeli wakati wa vita ao linamaanisha kwamba kulikuwa majiwe mengi makubwa yenye kuanguka kutoka mbinguni? Biblia haiseme. Lakini ni jambo lenye kupatana na akili kufikiri kwamba Yehova aliokoa watu wake kwa kufanya mvua kubwa inyeshe mahali hapo na wakati huo ili ikuwe vigumu kwa magari hayo 900 ya vita kutembea. Katika Waamuzi 4:14, 15, tunaona kama Yehova anapewa sifa mara tatu kwa sababu ya ushindi huo wa Waisraeli. Hakuna hata mumoja kati ya Waisraeli hao 10000 wenye walijitolea mwenye angejisifu kwa sababu ya ushindi huo.

10, 11. Merozi ilikuwa nini? Sababu gani ililaaniwa?

¹⁰ Tuchunguze sasa jambo fulani lenye kupendeza sana. Kisha Waisraeli kupata ushindi, Debora na Baraka walimuimbia Yehova sifa. Waliimba hivi: “‘Laani Merozi,’ akasema malaika wa Yehova, ‘walaani wakaaji wake bila kukoma, kwa sababu hawakuja kumusaidia Yehova, kumusaidia Yehova pamoja na wanaume wenye nguvu.’”—Waamuzi 5:23.

¹¹ Kwa kweli, Merozi ilikuwa nini? Hatujue muzuri kabisa. Lakini laana yenye ilitolewa juu ya Merozi ilitimia kabisa; kwa hiyo, mambo yote yenye kuihusu yamepotea. Pengine Merozi ilikuwa muji wenye wakaaji wake hawakujitolea ili kujiunga na Baraka katika vita. Kwa sababu watu 10000 walikuwa wamejitolea ili kupigana vita na Wakanaani, inawezekana watu wa Merozi walikuwa wamesikia ombi la kutafuta watu wenye kujitolea. Ao pengine Merozi ilikuwa muji wenye Sisera alipita ndani wakati alikuwa anajaribu kukimbia Baraka. Pengine watu wa Merozi walikuwa na nafasi ya kukamata Sisera lakini hawakufanya hivyo. Wazia namna walikuwa wanaona mupiganaji huyo mukali anakimbia katika mabarabara yao ili kuokoa uzima wake! Wangefanya jambo fulani la maana ili kuunga mukono kusudi la Yehova. Ikiwa wangefanya hivyo, Yehova angewabariki. Lakini wakati walikuwa  na nafasi ya kumufanyia Yehova jambo fulani, hawakufanya kitu. Inaonekana kuwa watu wa Merozi walikuwa tofauti kabisa na Yaeli mwenye alitenda kwa ujasiri.​—Waamuzi 5:24-27.

12. Waamuzi 5:9, 10 inaonyesha kama watu walikuwa na mawazo tofauti; namna gani? Hilo linapaswa kutuchochea kufanya nini?

¹² Kwenye Waamuzi 5:9, 10, tunaona kuwa wale watu 10000 wenye walijitolea walikuwa tofauti kabisa na wale wenye hawakujitolea. Debora na Baraka walisifu “viongozi wa Israeli, waliojitolea kati ya watu.” Walikuwa tofauti kabisa na “wapandaji wa punda-jike wenye rangi nyekundu ya kimanjano,” wenye waliona kuwa hawawezi kufanya kazi ya kujitolea kwa sababu walijiona kuwa wa maana sana. Watu hao wanaonyeshwa kuwa ‘wanaokaa kwenye mazulia [mikeka] yenye samani,’ na wenye ‘kutembea barabarani’ na wanafurahia maisha ya muzuri. Lakini watu wenye walijitolea walikuwa tayari kuenda pamoja na Baraka ili kupigana vita katika milima yenye majiwe-majiwe ya Tabori na mabonde yenye kujaa maji ya Kishoni. Wale wenye walipenda maisha ya raha waliambiwa hivi: ‘Muangalie!’ Walipaswa kuwa waangalifu na kufikiri juu ya nafasi yenye walikuwa wamepoteza kwa kukataa kujitolea katika kazi ya Yehova. Leo, sisi pia tunapaswa kuchunguza mawazo yetu juu ya kumutumikia Yehova.

13. Namna gani mawazo ya watu wa makabila ya Rubeni, Dani, na Asheri yalikuwa tofauti na ya watu wa Zabuloni na Naftali?

¹³ Wale watu 10000 wenye walijitolea walikuwa na nafasi ya kujionea namna Yehova anatenda kama Mutawala Mwenye Mamlaka Makubwa Zaidi. Wangeelezea wengine juu ya jambo hilo wakati walizungumuzia “matendo ya uadilifu ya Yehova.” (Waamuzi 5:11) Kwa upande mwingine, watu wa makabila ya Rubeni, Dani, na Asheri walihangaikia zaidi utajiri wao, kama vile wanyama wao wa kufugwa, mashua, na nafasi zao za kuegeshea mashua, kuliko kuhangaikia kazi ya Yehova. (Waamuzi 5:15-17) Lakini, watu wa makabila yote hawakukuwa vile. Watu wa makabila ya Zabuloni na Naftali ‘walizarau nafsi [uzima] zao karibu kufa’ ili kuunga mukono Debora na Baraka. (Waamuzi 5:18) Mawazo hayo yenye kuwa tofauti juu ya kazi ya kujitolea yanaweza kutufundisha jambo la maana.

14. Namna gani tunaonyesha leo kama tunaunga mukono utawala wa Yehova?

¹⁴ Leo, hatuunge mukono utawala wa Yehova  kwa kupigana. Lakini tunaonyesha kama tunaunga mukono utawala wake kwa kuhubiri kwa ujasiri na kwa bidii. Kuliko wakati mwengine wowote, kazi ya Yehova iko na lazima ya watu wenye kujitolea. Mamilioni ya ndugu na dada na vijana wanajitolea katika aina mbalimbali ya utumishi wa wakati wote. Kwa mufano, wengi ni mapainia, wengine wanatumika kwenye Beteli, wengine wanajenga majumba ya Ufalme, na wengine wanajitolea ili kutumika kwenye mikusanyiko. Wazee fulani wanatumika kwa bidii katika Halmashauri za Uhusiano na Hospitali na kutayarisha mikusanyiko. Tunaweza kuwa hakika kama Yehova anapendezwa na roho yetu ya kuwa tayari kumutumikia katika njia yoyote, na kama hatasahau bidii yetu.​—Waebrania 6:10.

15. Namna gani tunaweza kuhakikisha kuwa hatujaanza kupoteza bidii yetu kwa ajili ya kazi ya Yehova?

¹⁵ Tunapaswa kuchunguza mawazo yetu juu ya kazi ya kujitolea. Kwa hiyo, tunaweza kujiuliza hivi: ‘Ninaacha wengine wafanye kazi nyingi zaidi? Ninahangaikia sana kupata vitu vya kimwili kuliko kumutumikia Yehova? Ao ninaiga imani na ujasiri wa Baraka, Debora, Yaeli, na wale watu 10000 wenye walijitolea, kwa kutumia uwezo wote wenye niko nao ili kumutumikia Yehova? Ninafikiria kuhamia katika muji ao inchi ingine ili kutafuta feza nyingi zaidi na kuwa na maisha ya muzuri zaidi? Ikiwa ni hivyo, ninasali kwa Yehova juu ya matokeo yenye hilo linaweza kuleta juu ya familia na kutaniko langu?’ * (Soma maelezo ya chini.)

16. Hata kama Yehova iko na kila kitu, tunaweza kumupatia nini?

¹⁶ Yehova anatupatia pendeleo kubwa sana la kuunga mukono utawala wake. Kuanzia wakati wa Adamu na Eva, Shetani anapenda wanadamu wamuunge mukono na wamupinge Yehova. Lakini wakati tunaunga mukono utawala wa Yehova, tunaonyesha waziwazi Shetani kama tuko upande wa nani. Imani na ushikamanifu wetu vinatuchochea kujitolea katika utumishi wa Yehova, na hilo linamufurahisha sana. (Methali 23:15, 16) Wakati tunaunga mukono kwa ushikamanifu utawala wake na kumutii, Mungu anaweza kutumia mambo hayo ili kujibia mashitaka ya Shetani. (Methali 27:11) Utii wetu ni jambo la maana sana lenye tunaweza kumupatia Yehova na lenye kumuletea furaha kubwa.

17. Waamuzi 5:31 inatufundisha nini juu ya mambo yenye yatatokea wakati unaokuja?

¹⁷ Hivi karibuni kila mutu duniani ataunga mukono utawala wa Yehova tu. Tunangojea kwa hamu sana wakati huo! Tuko na mawazo kama ya Debora na Baraka, wenye waliimba hivi: ‘Na waangamie hivyo adui zako wote, Ee Yehova, na wanaokupenda wakuwe kama wakati jua linaposonga katika nguvu zake.’ (Waamuzi 5:31) Hilo litatokea wakati Yehova ataharibu ulimwengu muovu wa Shetani. Wakati vita ya Har-Magedoni itaanza, Yehova hatakuwa na lazima ya wanadamu wa kujitolea ili kuharibu maadui wake. Lakini, ‘tutasimama tuli [kimya]’ na ‘kuona wokovu wa Yehova.’ (2 Mambo ya Nyakati 20:17) Mbele wakati huo ufike, tuko na nafasi za muzuri sana za kuunga mukono utawala wa Yehova kwa ujasiri na bidii.

18. Namna gani utumishi wako wa kujitolea unaweza kuletea wengine faida?

¹⁸ Debora na Baraka walianza wimbo wao wa ushindi kwa kumusifu Yehova, hapana wanadamu. Waliimba hivi: ‘Kwa ajili ya watu kujitolea, mumubariki [mumusifu] Yehova!’ (Waamuzi 5:1 2) Vilevile, wakati tunamutumikia Yehova katika njia yoyote, Hilo linaweza kuchochea wengine pia ‘wamusifu Yehova!’