1-2. Bazazi banapaswa kutenda namna gani wakati mutoto wao anauliza maulizo kuhusu mambo yenye tunaamini?

 BATU mingi banakubali kama kuwa muzazi haiko kazi ya mwepesi. Kama uko muzazi na mutoto wako angali mudogo, tunakupongeza sana juu uko najikaza sana kumusaidia akuwe na imani ya nguvu. (Kum. 6:6, 7) Wakati mutoto wako anaendelea kukomala, anaweza kuanza kuuliza maulizo ya maana kuhusu mambo yenye tunaamini na kuhusu kanuni za Biblia za mwenendo.

² Ku mwanzo, maulizo ya mutoto wako inaweza kukufanya ukuwe na wasiwasi. Unaweza hata kuwaza kama mutoto wako iko nauliza ile maulizo juu hana imani. Lakini, wakati mutoto iko nakomala, iko na lazima ya kuuliza maulizo juu akuwe hakika na mambo yenye anaamini. (1 Ko. 13:11) Kwa hiyo usiogope. Wakati mutoto wako anauliza maulizo kuhusu mambo yenye tunaamini, uone ile kuwa nafasi ya kumusaidia akomalishe uwezo wake wa kufikiri.

3. Tutazungumuzia nini mu hii habari?

³ Mu hii habari, tutaona namna bazazi banaweza kusaidia mutoto wao (1) ajihakikishie kama mambo yenye anaamini ni ya kweli, (2) aone kama kanuni za mwenendo zenye kuwa mu Biblia ziko na faida, na (3) atetee imani yake. Wakati tutakuwa nazungumuzia ile mambo, tutaona pia faida ya maulizo fulani yenye batoto banaulizaka na mambo fulani yenye bazazi banaweza kufanya pamoya na batoto mu familia juu bapate nafasi ya kuzungumuza juu ya mambo yenye tunaamini.

SAIDIA MUTOTO WAKO AJIHAKIKISHIE KAMA MAMBO YENYE ANAAMINI NI YA KWELI

4. Mutoto anaweza kuanza kujiuliza maulizo gani na juu ya nini?

⁴ Wazazi Wakristo wanajua kama mutoto hazaliwake na imani kwa Mungu. Hata nyie wazazi hamukuzaliwaka na imani  kwa Yehova. Mutoto wako naye ni vile. Kisha wakati, anaweza kuanza kujiuliza maulizo sawa vile: ‘Tunajua namna gani kama kuko Mungu? Naweza kuaminia mambo yenye Biblia inasema?’ Biblia yenyewe inatutia moyo tutumie ‘nguvu zetu za kufikiri’ na ‘tuchunguze mambo yote.’ (Ro. 12:1; 1 Te. 5:21) Sasa, namna gani unaweza kusaidia mutoto wako atie nguvu imani yake?

5. Bazazi banaweza kufanya nini juu ya kusaidia mutoto yao akuwe hakika kama Biblia inasema kweli? (Waroma 12:2)

⁵ Tia mutoto wako moyo ajihakikishie yeye mwenyewe kama mambo yenye anaamini ni ya kweli. (Soma Waroma 12:2.) Wakati mutoto wako anauliza maulizo, tumia ile nafasi juu ya kumuonyesha namna ya kutafuta majibu kwa kutumia vyombo vyetu vya kutafuta habari. Unaweza kutumia Index des publications de la Société Watch Tower na Musaada wa Kutafuta Habari kwa Ajili ya Mashahidi wa Yehova. Mu sehemu “Biblia,” chini ya kichwa “Iliongozwa na Roho ya Mungu” anaweza kutafuta mambo yenye itamuhakikishia kama Biblia haiko tu kitabu ya muzuri yenye batu baliandika, lakini ni “neno la Mungu.” (1 Te. 2:13) Kwa mufano, anaweza kutafuta habari kuhusu Ninawi muji wa zamani wa Waashuru. Zamani, batu fulani benye elimu ya Biblia balisema kama muji wa Ninawi haukukuwaka. Lakini mu miaka ya 1850, mabomoko ya ule muji ilivumbuliwa; ile ilionyesha kama mambo yenye Biblia inasema ni ya kweli. (Sef. 2:13-15) Juu ya kupata habari mingi juu ya namna kuharibiwa kwa muji wa Ninawi kulitimiza unabii wa Biblia, mutoto wako anaweza kusoma habari “Ulijua?” mu Munara wa Mulinzi wa Mwezi wa 11, 2021. Wakati mutoto wako analinganisha mambo yenye anajifunza mu vichapo vyetu na mambo yenye anasoma mu encyclopedia na mu vitabu vyenye kutumainika, atakuwa na imani ya nguvu na atakuwa hakika kama mambo yenye Biblia inasema ni ya kweli.

6. Namna gani muzazi anaweza kusaidia mutoto wake atumie uwezo wake wa kufikiri? Leta mufano. (Ona pia picha.)

⁶ Saidia mutoto wako atumie uwezo wake wa kufikiri. Muzazi iko na nafasi za mingi za kuzungumuza pamoya na watoto wao juu ya Biblia na juu ya Mungu. Unaweza kupata zile nafasi wakati munatembelea musée (fasi kwenye banachungiaka vitu vya zamani juu ya kuvionyesha batu), bustani ao maonyesho ku biro ya tawi ya Mashahidi wa Yehova. Kwa mufano wakati munatembelea musée, ikuwe moja kwa moja ao ikuwe munaangalia vitu vyenye kuwa ndani kupitia Enternete, unaweza kuonyesha mutoto wako habari fulani za zamani ao vitu fulani vya zamani vyenye vitamusaidia akuwe hakika kama mambo yenye Biblia inasema ni  ya kweli. Mutoto wako anajua kama jina ya Mungu inapatikana ku jiwe yenye iko na miaka 3000 yenye inajulikana kuwa jiwe ya Moabu? Ile jiwe iko mu musée ya Louvre mu Paris, inchi ya Ufaransa. Pia, kopi ya ile jiwe inaonyeshwa mu maonyesho ya “Biblia na Jina la Mungu” yenye kuwa ku Makao Makubwa ya Mashahidi wa Yehova katika Warwick, New York. Jiwe ya Moabu inaonyesha kama Mufalme Mesha wa Moabu aliasi Israeli. Ile inapatana na mambo yenye Biblia inasema. (2 Fa. 3:4, 5) Wakati mutoto wako anajionea na macho yake mwenyewe mambo yenye inaonyesha kama Biblia inasema kweli, imani yake itakuwa nguvu.—Linganisha na 2 Mambo ya Nyakati 9:6.

7-8. (a) Umbo na mupangilio wa vitu mbalimbali vyenye kuwa mu ulimwengu inatufundisha nini? Toa mufano. (Ona pia picha.) (b) Ni maulizo gani inaweza kusaidia mutoto wako aamini kabisa kama kuko Muumbaji?

⁷ Tia moyo mutoto wako afikirie uumbaji. Wakati munatembelea mu eneo ya mashamba ao munatengeneza bustani yenu, saidia mutoto wako aone kama vitu mingi vyenye Yehova aliumba vinakuwaka na umbo za kufanana. Juu ya nini ufanye vile? Juu zile umbo zinaonyesha kama kuko Muumbaji mwenye kuwa na akili na hekima. Vitu mingi vyenye kuonekana mu ulimwengu, vinakuwaka na umbo ya muzunguko (miviringo ya kuingiana-ingiana). Wanasayansi wamejifunza sana juu ya ile umbo. Mwana sayansi Nicola Fameli anasema kama wakati unahesabia miviringo yenye kuwa mu vitu mbalimbali vya umbo ya muzunguko vyenye kuwa mu ulimwengu, utaona kama kuko hesabu fulani yenye inarudia tena na tena. Ile umbo ya muzunguko inaonekana mu vitu mingi sawa vile mu galaksi, konokono, mayani ya mimea fulani, na kichwa ya maua ya tournesol. a

⁸ Wakati wa kujifunza sayansi ku masomo, pengine mutoto wako atajifunza kama vitu mingi mu ulimwengu vinafuataka sheria ao mupangilio fulani. Kwa mufano, miti mingi inafuataka mupangilio fulani wakati iko nakomala. Kunakuwaka shina, kisha ile shina inatokeza matawi yenye inaifanana, kisha matawi nayo inatokeza matawi ingine ya kidogo-kidogo yenye inaifanana. Kuko vitu vingine vyenye kuwa mu ulimwengu vyenye vinafuataka pia ile mupangilio. Lakini, nani njo alifanya sheria zenye zinafanya vitu mbalimbali vifuate mupangilio fulani? Nani njo aliumba ile mupangilio? Kama mutoto wako anazoea kufikiria mambo ya ajabu yenye iko mu ulimwengu, inawezekana ile itamusaidia aamini kabisa kama Mungu njo aliumba vitu vyote. (Ebr. 3:4) Wakati fulani, unaweza kuuliza mutoto wako hivi: “kama Mungu njo alituumba, hauone kama ni yeye njo anapaswa kujua muzuri zaidi kanuni zenye tunapaswa kufuata mu  maisha juu tukuwe na furaha?” Kisha unaweza kumuambia kama zile kanuni zenye zinaweza kutusaidia mu maisha zinapatikana mu Biblia.

SAIDIA MUTOTO WAKO AONE FAIDA YA KUTII KANUNI ZA MWENENDO ZA BIBLIA

9. Ni nini inaweza kufanya mutoto ajiulize ikiwa kufuata kanuni za Biblia juu ya mwenendo kuko na faida?

⁹ Kama mutoto wako iko najiuliza ikiwa kuko faida ya kufuata kanuni za Biblia kuhusu namna tunapaswa kujiendesha, tafuta kujua juu ya nini anauliza ile maulizo. Hakubaliane kabisa na zile kanuni, ao hajue tu namna ya kutetea imani yake mbele ya bengine? Ikuwe ni sababu gani inafanya aulize ile maulizo, kujifunza kitabu Furahia Maisha Milele!  bkunaweza kumusaidia aone faida ya kufuata kanuni za Biblia kuhusu mwenendo.

10. Namna gani unaweza kusaidia mutoto wako apende kuwa rafiki ya Yehova?

¹⁰ Saidia mutoto wako afurahie kuwa rafiki ya Yehova. Wakati uko najifunza Biblia na mutoto wako, tafuta kujua mawazo yake kwa kutumia maulizo na picha zenye kuwa mu kitabu Furahia Maisha Milele! (Mez. 20:5) Kwa mufano, sura ya 8 inafananisha Yehova na rafiki mwenye anatukumbusha mambo yenye inaweza kutulinda na kutuletea faida. Kisha kuzungumuzia 1 Yohana 5:3, unaweza kumuuliza hivi: “Juu Yehova ni rafiki muzuri vile, namna gani tunapaswa kuona mambo yenye anatuomba kufanya?” Ile inaweza kuonekana kuwa ulizo ya mwepesi, lakini inaweza kusaidia mutoto wako aone kama Yehova anatupatia sheria juu anatupenda.—Isa. 48:17, 18.

11. Namna gani unaweza kusaidia mutoto wako aone faida ya kutumikisha kanuni za Biblia? (Mezali 2:10, 11)

¹¹ Zungumuzia faida ya kutumikisha kanuni za Biblia. Wakati weye na mutoto wako munasoma pamoya Biblia ao andiko ya siku, zungumuzia namna kanuni za Biblia zimesaidia familia yenu. Kwa mufano, mutoto wako anaona faida ya kutumika kwa bidii na kusema kweli? (Ebr. 13:18) Onyesha pia namna kanuni za Biblia zinatusaidia tukuwe na afya ya muzuri na tukuwe na furaha. (Mez. 14:29, 30) Kuzungumuzia zile kanuni kunaweza kusaidia mutoto wako apende zaidi kufuata mashauri ya Biblia.—Soma Mezali 2:10, 11.

12. Namna gani baba fulani anasaidia mutoto wake aone faida ya kufuata kanuni za Biblia?

¹² Steve, baba fulani wa mu Ufaransa, anaeleza namna yeye na bibi yake wanasaidiaka mutoto wao Ethan kuona namna sheria za Yehova zinaonyesha kama anatupenda. Steve anasema hivi: “Tunaulizaka mutoto wetu maulizo sawa vile, ‘Juu ya nini Yehova anatuomba tufuate hii kanuni? Namna gani inaonyesha kama anatupenda? Matokeo inaweza kuwa nini kama haufuate hii kanuni?’” Mazungumuzo ya vile imesaidia Ethan aone faida ya kanuni za Yehova. Steve anasema tena hivi: “Kusudi yetu ni kusaidia Ethan aone kama hekima yenye kuwa mu Biblia ni ya juu sana kupita ya wanadamu.”

13. Namna gani muzazi anaweza kusaidia mutoto wake atumikishe kanuni za Biblia? Toa mufano.

¹³ Fundisha mutoto wako kutumikisha kanuni za Biblia. Kwa mufano unaweza kupata nafasi ya kufanya vile wakati ku masomo wanaomba mutoto wako asome kitabu fulani. Mawazo yenye kuwa mu ile kitabu inaweza kuonyesha kama batu benye kuwa na mwenendo mubaya na benye kuwa na kasirani sana njo benye tunapaswa kuiga. Unaweza kusaidia mutoto wako afikirie namna Yehova anajisikia wakati batu banatenda mu ile njia. (Mez. 22:24, 25; 1 Ko. 15:33; Flp. 4:8) Ile inaweza kusaidia mutoto wako ajue namna ya kutetea  imani yake mbele ya mwalimu wake na wanafunzi wenzake wakati watazungumuzia ile kitabu mu masomo.

TAYARISHA MUTOTO WAKO JUU AWEZE KUTETEA IMANI YAKE

14. Ni jambo gani inaweza kuogopesha vijana Wakristo, na juu ya nini?

¹⁴ Wakati fulani vijana Wakristo wanaweza kuogopa kutetea imani yao. Wanaweza kukosa mambo ya kusema wakati wanajifunza mageuzi ku masomo. Juu ya nini? Juu mwalimu anaweza kuonyesha kama fundisho ya mageuzi ni ya kweli kabisa. Kama uko muzazi, namna gani unaweza kusaidia mutoto wako atetee imani yake bila kuogopa?

15. Nini inaweza kusaidia kijana Mukristo akuwe hakika kama mambo yenye anaamini ni ya kweli?

¹⁵ Saidia mutoto wako akuwe hakika na mambo yenye anaamini. Mutoto wako hapaswe kusikia haya juu anaamini kama kuko Muumbaji. (2 Ti. 1:8) Juu ya nini? Kusema kweli, wanasayansi wengi wanaamini pia kama uzima haukujitokeza tu wenyewe. Wametambua kama vitu vyenye uzima vilifanywa kwa njia ya ajabu sana, na wameelewa kama kuko mutu fulani mwenye akili mwenye alivifanya. Kwa hiyo, hawakubaliane na fundisho la mageuzi lenye batu banafundishwa ku masomo mu dunia yote. Juu mutoto wako akuwe hakika kabisa kama kuko Muumbaji, anaweza kufikiria mambo yenye ilisaidia ndugu na dada wengine waamini kama uzima uliumbwa. c

16. Namna gani muzazi anaweza kusaidia mutoto wake aweze kufasiria juu ya nini anaamini kama kuko Muumbaji? (1 Petro 3:15) (Ona pia picha.)

¹⁶ Tayarisha mutoto wako aweze kufasiria juu ya nini anaamini kama kuko Muumbaji. (Soma 1 Petro 3:15.) Kati ya mambo yenye inaweza kusaidia sana ni kuchunguza pamoya na mutoto wako habari zenye kuwa ku jw.org chini ya kichwa “Vijana Huuliza— Uumbaji au Mageuzi?” Muchague mafasirio yenye mutoto wako anaona inaweza kusaidia wengine waamini kama kuko Muumbaji. Umukumbushe kama hapaswe kubishana na wanafunzi wenzake. Umutie moyo atumikishe mafasirio yenye kuwa mwepesi kuelewa na yenye kuwa wazi ikiwa kuko mutu mwenye iko tayari kumusikiliza. Kwa mufano, mwanafunzi fulani anaweza kusema hivi: “Miye ninaaminiaka tu mambo yenye ninaona, lakini siyamuonaka Mungu.” Kijana Mukristo anaweza kujibia hivi: “Wazia  uko natembea mu pori mbali sana na batu kisha unakuta kisima yenye inajengewa muzuri. Utawaza nini? Kunapaswa kuwa mutu wa akili mwenye alijenga ile kisima. Sasa, tuseme nini juu ya ulimwengu?”

17. Namna gani muzazi anaweza kutia moyo mutoto wake atafute nafasi ya kuzungumuza na bengine juu ya Biblia? Toa mufano ya mambo yenye kijana Mukristo anaweza kuuliza mwanafunzi mwenzake.

¹⁷ Tia mutoto wako moyo atafute nafasi za kuzungumuza na wengine juu ya mafundisho ya Biblia. (Ro. 10:10) Unaweza kumusaidia aone kama kufundisha batu Biblia iko sawa vile kujifunza chombo fulani ya muziki. Ku mwanzo, mutu mwenye iko najifunza anaanzaka kwanza na nyimbo za teketeke. Kisha wakati, itakuwa mwepesi zaidi kwake kutumikisha ile chombo ya kupiga muziki. Vilevile, ku mwanzo kijana Mukristo anaweza kuanza mazungumuzo mu njia ya mwepesi. Kwa mufano, anaweza kuuliza hivi mwanafunzi mwenzake: “Unajua kama batu banaiga vitu vyenye kuwa mu ulimwengu juu ya kutengeneza vitu mbalimbali vya mupya? Acha nikuonyeshe video moya ya muzuri.” Kisha kuonyesha video yenye kuwa ku sehemu Kitu Hiki Kilijifanya Chenyewe?, kijana Mukristo anaweza kusema hivi: “Kama wanasayansi wanapewa sifa juu vitu vyenye wametengeneza kwa kuiga vitu vyenye tayari viko mu ulimwengu, unawaza nani njo anastahili sifa juu ya vitu vya mu ulimwengu vyenye waliiga?” Ile namna ya mwepesi ya kuanzisha mazungumuzo inaweza kufanya kijana mwenzake apendezwe na apende kujua mambo mingi zaidi.

ENDELEA KUSAIDIA MUTOTO WAKO ATIE NGUVU IMANI YAKE

18. Namna gani muzazi anaweza kuendelea kusaidia mutoto wake atie nguvu imani yake?

¹⁸ Tunaishi mu dunia yenye batu mingi habamuamini Yehova. (2 Pe. 3:3) Kwa hiyo, muzazi, wakati uko najifunza na mutoto wako, umutie moyo ajifunze habari zenye zitamusaidia aheshimie zaidi Neno ya Mungu na kanuni zake za mwenendo. Umusaidie atumie uwezo wake wa kufikiri kwa kuzungumuzia mambo mbalimbali ya ajabu yenye Yehova aliumba. Umusaidie aelewe maunabii ya Biblia yenye ilishatimia. Na zaidi ya yote, usali pamoya na mutoto wako na usali kwa ajili yake. Wakati unafanya vile, ukuwe hakika kama Yehova atabariki mambo yenye uko unafanya juu ya kusaidia mutoto wako akuwe na imani ya nguvu.—2 Ny. 15:7.