1. Kulingana na Waebrania 12:1, tunapaswa kufanya nini juu tufike ku mwisho wa mbio yetu ya uzima?

 BIBLIA inalinganisha maisha ya Mukristo na mbio. Wakimbiaji wenye watafika mupaka mwisho watapata uzima wa milele. (2 Ti. 4:7, 8) Njo maana, tunapaswa kujikaza sana ili kuendelea kukimbia zaidi sana juu mwisho wa ile mbio unakuwa karibu sana. Mutume Paulo mwenye alikimbia mupaka mwisho wa mbio yake ya uzima, alitaya mambo yenye itatusaidia kupata ushindi mu ile mbio. Alituambia “tutupe . . . kila uzito na . . . tukimbie kwa uvumilivu shindano la mbio lenye limewekwa mbele yetu.”​—Soma Waebrania 12:1.

2. ‘Kutupa kila uzito’ njo kusema nini?

² Wakati Paulo alisema kama tunapaswa ‘kutupa kila uzito,’ alipenda kusema kama hakuna muzigo wenye Mukristo anapaswa kubeba? Hapana hakupenda kusema vile. Lakini, alipenda kusema kama tunapaswa kutupa muzigo wowote wenye hauko wa lazima. Muzigo wa vile unaweza kutuchokesha na kufanya tusikimbie mbio sana. Ili kuvumilia, tunapaswa kutambua haraka muzigo wowote wenye hauko wa lazima wenye unaweza kutufanya tukimbie polepole na tunapaswa kuutupa. Lakini, wakati uleule hatupaswe kutupa mizigo yenye kwa kawaida tunapaswa kubeba. Juu kama tunaitupa, hatutastahili tena kuendelea mu ile mbio. (2 Ti. 2:5) Sasa, ni mizigo gani yenye tunapaswa kubeba?

3. (a) Kulingana na Wagalatia 6:5, tunapaswa kubeba nini? (b) Tutazungumuzia nini mu hii habari, na juu ya nini?

³ Soma Wagalatia 6:5. Paulo alionyesha jambo fulani yenye  tunapaswa kubeba. Alisema kama “kila mutu atabeba muzigo wake mwenyewe.” Hapa, Paulo anazungumuzia muzigo wa kila mutu, ni kusema, daraka yenye kila mutu iko nayo mbele ya Mungu. Hakuna mutu mwenye anaweza kubebea mwingine ule muzigo. Mu hii habari, tutazungumuzia mambo yenye muzigo wetu unatia ndani na tutajifunza namna tunaweza kuubeba. Tena, tutazungumuzia mizigo yenye haiko ya lazima yenye pengine tuko tunabeba, na namna tunaweza kuitupa. Kujibebea muzigo wetu na kutupa wenye hauko wa lazima njo kutatusaidia kukimbia mupaka mwisho wa mbio yetu ya uzima.

4. Juu ya nini ahadi yenye tulifanya ya kumutumikia Yehova haiko muzigo muzito sana? (Ona pia picha.)

⁴ Ahadi yenye tulifanya ya kumutumikia Yehova milele. Wakati tulijitoa kwa Yehova, tulimuahidi kama tutamuabudu na kufanya mapenzi yake. Tunapaswa kutimiza ile ahadi. Kutimiza ahadi yetu ni daraka kubwa, lakini haiko muzigo muzito sana wenye tunaweza kushindwa kubeba. Vile tunajua, Yehova alituumba ili tufanye mapenzi yake. (Ufu. 4:11) Alituumba na tamaa ya kumujua na kumuabudu na pia alituumba kwa mufano wake. Njo maana tunaweza kumukaribia na kufurahia  kufanya mapenzi yake. (Zb. 40:8) Zaidi ya ile, wakati tunafanya mapenzi ya Mungu na kufuata Mwana wake, ‘tutapata pumuziko’ kwa ajili yetu.​—Mt. 11:28-30.

5. Nini njo inaweza kukusaidia kutimiza ahadi yako? (1 Yohana 5:3)

⁵ Namna gani unaweza kubeba ule muzigo? Kuko mambo mbili yenye inaweza kukusaidia. Kwanza, uendelee kumupenda sana Yehova. Unaweza kufanya vile kwa kutafakari juu ya mambo yote ya muzuri yenye alishakufanyia na yenye atakufanyia. Kadiri unamupenda Yehova zaidi, ni vile itakuwa mwepesi kwako kumutii. (Soma 1 Yohana 5:3.) Pili, umuige Yesu. Aliweza kufanya mapenzi ya Mungu juu alimuomba Yehova amusaidie na juu aliendelea kukaza akili juu ya zawabu yake. (Ebr. 5:7; 12:2) Sawa vile Yesu, umuombe Yehova akupatie nguvu na uendelee kutia mu akili tumaini ya uzima wa milele. Kama unamupenda Mungu sana na unamuiga Mwana wake, utaweza kutimiza ahadi yako.

6. Juu ya nini tunapaswa kushugulikia madaraka yenye tuko nayo mu familia? (Ona pia picha.)

⁶ Madaraka yenye tuko nayo mu familia. Mu mbio yetu ya uzima, tunapaswa kumupenda Yehova na Yesu zaidi kuliko vile tunapendaka watu wa familia yetu. (Mt. 10:37) Lakini, ile haimanishe kama hatutakamata kwa uzito madaraka yenye tuko nayo mu familia na kuiona sawa vile itatuzuia kumufurahisha Mungu na Kristo. Tofauti na ile, juu Mungu na Kristo watukubali, tunapaswa kutimiza madaraka yenye tuko nayo mu familia. (1 Ti. 5:4, 8) Kama tunafanya vile, tutakuwa na furaha zaidi. Kusema kweli, Yehova anajua kama familia zitakuwa na furaha wakati bwana na bibi wanatendeana kwa upendo na heshima, wakati wazazi wanapenda na kuzoeza watoto wao, na wakati watoto wanatii wazazi wao.​—Efe. 5:33; 6:1, 4.

7. Unaweza kufanya nini ili kutimiza daraka yenye uko nayo mu familia?

⁷ Namna gani unaweza kubeba ule muzigo? Ikuwe daraka yako ni gani mu familia, utumainie mashauri ya hekima yenye kuwa mu Biblia, usifanye tu mambo yenye unaonaka kuwa njo ya muzuri ao mambo yenye wengine wanafanyaka kwenye unaishi, ao tena mambo yenye washauri fulani wanasema kama njo yenye unapaswa kufanya. (Mez. 24:3, 4) Utumie muzuri vichapo vyetu vyenye kutegemea Biblia. Muko mapendekezo ya muzuri juu ya namna ya kutumikisha kanuni za Biblia. Kwa mufano, mu sehemu “Musaada kwa Familia” muko habari za muzuri sana kuhusu namna bibi na bwana, wazazi, na vijana wanaweza kupiganisha magumu fulani yenye wako nakutana nayo leo. b Uazimie kutumikisha mambo yenye Biblia inasema hata kama wengine mu familia hawafanye vile. Kama unafanya vile, familia yako itapata faida na Yehova atakubariki.​—1 Pe. 3:1, 2.

8. Maamuzi yenye tunakamataka inaweza kuwa na matokeo gani juu yetu?

⁸ Matokeo ya maamuzi yetu. Yehova alituumba na uhuru wa kuchagua na anapenda tukuwe na furaha juu tulikamata maamuzi ya muzuri. Lakini pia, hatulindake juu tusipate matokeo yenye inatokana na maamuzi yetu ya mubaya. (Gal. 6:7, 8) Njo maana tunalazimikaka kukubali matokeo ya maamuzi ya mubaya yenye tulikamata, maneno ya mubaya yenye tulisema, na mambo ya mubaya yenye tulifanya. Kusema kweli, mambo fulani ya  mubaya yenye tulifanya inaweza kusumbua zamiri yetu. Lakini, kujua kama tunapaswa kukubali matokeo ya maamuzi yetu, kunaweza kutuchochea tutubu zambi zetu, kurekebisha makosa yetu, na kuepuka kuirudilia. Kama tunafanya vile, tunaweza kuendelea mu mbio ya uzima.

9. Unaweza kufanya nini kama ulikamata uamuzi wa mubaya? (Ona pia picha.)

⁹ Namna gani unaweza kubeba ule muzigo? Kama hauwezi kubadilisha uamuzi wa mubaya wenye ulikamataka, ukubali matokeo yake. Ukumbuke kama hauwezi kubadilisha mambo yenye ulishafanya. Usipoteze wakati na nguvu yako bure kwa kutafuta kuonyesha kama haukukosea ao kwa kulaumu wengine juu ya matokeo ya maamuzi yako ya mubaya. Kuliko kufanya vile, ukubali makosa yako na ujikaze sasa kufanya mambo ya muzuri. Kama uko najihukumu juu ya jambo fulani ya mubaya yenye ulifanyaka, usali Yehova kwa unyenyekevu, ukubali kosa yako, na umuombe akusamehe. (Zb. 25:11; 51:3, 4) Uombe musamaha kwa wale wenye ulikoseaka na kama ni lazima utafute musaada kwa wazee. (Yak. 5:14, 15) Ujifunze kupitia makosa yako na ufanye yako yote juu usiirudilie tena. Kama unafanya vile, unaweza kuwa hakika kama Yehova atakuonyesha rehema yake na atakutegemeza.​—Zb. 103:8-13.

10. Juu ya nini kutazamia mambo yenye haiwezi kutimia ni muzigo muzito? (Wagalatia 6:4)

¹⁰ Kutazamia mambo yenye haiwezi kutimia. Kama tunajilinganisha na wengine kwa kutazamia mambo yenye haiwezi kutimia ile inaweza kutulemea. (Soma Wagalatia 6:4.) Na kama tunazoea kujilinganisha na wengine tunaweza kuwasikilia wivu na kuanza kushindana nao. (Gal. 5:26) Kama mutu iko najikaza kufanya jambo fulani sawasawa tu na vile mutu mwingine aliifanya na wakati hana uwezo wa kuifanya, anaweza tu kuumia bure. Na kama “tazamio lenye kucheleweshwa linafanya moyo ugonjwe,” tuseme nini kuhusu kutazamia jambo fulani yenye hatuwezi kupata! (Mez. 13:12) Kufanya vile, kunaweza tu kutuchokesha na kutufanya tukimbie polepole mu mbio yetu ya uzima.​—Mez. 24:10.

11. Nini njo inaweza kukusaidia kuepuka kutazamia mambo yenye haiwezi kutimia?

¹¹ Namna gani unaweza kutupa ule muzigo? Usitazamie kufanya zaidi ya ile yenye Yehova anakuomba ufanye. Hatazamie hata kidogo umupatie mambo yenye hauna. (2 Ko. 8:12) Ukuwe hakika kama Yehova halinganishake mambo yenye unafanyaka na ya wengine. (Mt. 25:20-23) Anasamini utumishi wenye uko namutolea kwa nafsi yako yote, uaminifu wako, na anasamini uvumilivu wako. Ukuwe na kiasi na ujue kama pengine hautaweza kufanya mambo yote yenye unapenda kufanya kwa sasa juu ya miaka yako, hali yako ya afya, ao mambo ingine. Sawa vile Barzilai, ukuwe tayari kukatala madaraka fulani kama miaka ao hali yako ya afya haikuruhusu. (2 Sa. 19:35, 36) Sawa vile Musa, ukubali musaada wa wengine na upatie wengine madaraka kama ni lazima. (Kut. 18:21, 22) Kiasi ya vile itatusaidia kuepuka kutazamia mambo yenye haiwezi kutimia yenye inaweza kutuchokesha tu bure mu mbio yetu ya uzima.

12. Tunapaswa kujilaumu juu ya maamuzi ya mubaya yenye wengine wanakamata? Fasiria.

¹² Kujilaumu juu ya maamuzi ya mubaya yenye wengine wanakamata. Hatuwezi kukamatia wengine maamuzi wala kuwalinda kila mara juu wasipatwe na matokeo ya maamuzi yao ya mubaya. Kwa mufano, mutoto anaweza kuamua kuacha kumutumikia Yehova. Ule uamuzi unaweza kuhuzunisha sana wazazi  wake. Lakini, wazazi wenye wanajilaumu juu ya uamuzi wa mubaya wa mutoto wao, wanabeba tu muzigo muzito sana bure. Yehova hatazamie wabebe ule muzigo.​—Ro. 14:12.

13. Wazazi hawapaswe kusahau nini kama mutoto wao anakamata uamuzi wa mubaya?

¹³ Namna gani unaweza kutupa ule muzigo? Usisahau kama Yehova alitupatia siye wote uhuru wa kuchagua. Anaacha kila mutu ajiamulie mambo ya kufanya. Ile inatia ndani ikiwa mutu atamutumikia ao hapana. Yehova anajua kama uko muzazi mwenye hakamilike. Kwa hiyo, anapenda tu ujikaze kulingana na uwezo wako. Mutoto wako njo iko na daraka ya maamuzi yenye anakamataka, haiko weye. (Mez. 20:11) Lakini, juu uko muzazi pengine unaweza kuendelea kuhangaika juu ya makosa fulani yenye ulifanyaka. Kama ni vile, umuambie Yehova namna uko najisikia na umuombe akusamehe. Anajua kama hauwezi kurudia nyuma na kubadilisha mambo yenye ulifanyaka. Lakini pia, hatazamie ulinde mutoto wako juu asivune mambo yenye alipandaka. Ukumbuke kama, ikiwa mutoto wako anajikaza kumurudilia Yehova, atakuwa tayari kumukaribisha.​—Lu. 15:18-20.

14. Juu ya nini kujihukumu kupita kiasi ni muzigo wenye tunapaswa kutupa?

¹⁴ Kujihukumu kupita kiasi. Kama tunafanya zambi, haiko mubaya kujihukumu. Lakini, kujihukumu kupita kiasi ni muzigo wenye hatupaswe kubeba hata kidogo. Tunapaswa kuutupa. Nini njo itatusaidia kujua kama tuko najihukumu kupita kiasi? Kama tunaungama zambi yetu, tunatubu kikweli, na tunakamata hatua za kuepuka kurudilia zambi yenye tulifanyaka, tunaweza kutumainia kama Yehova alishatusamehe. (Mdo. 3:19) Kisha kufanya vile, Yehova hapendi tuendelee kujihukumu. Anajua matokeo ya mubaya yenye mutu anapataka kama anaendelea kujihukumu. (Zb. 31:10) Kama tunaendelea kuhuzunika, tunaweza kuacha kukimbia mbio yetu ya uzima.​—2 Ko. 2:7.

15. Kama uko najihukumu kupita kiasi, nini njo inaweza kukusaidia? (1 Yohana 3:19, 20) (Ona pia picha.)

 ¹⁵ Namna gani unaweza kutupa ule muzigo? Kama unaendelea kujihumu kupita kiasi, ukaze akili juu ya “musamaha wa kweli” wenye Mungu anatutolea. (Zb. 130:4) Wakati anasamehe wale wenye wanatubu kikweli anaahidi hivi: “Sitakumbuka tena zambi yao.” (Yer. 31:34) Ile inamaanisha kama Yehova hatawaza tena juu ya zambi zenye alishakusamehe. Kwa hiyo, usiwaze kama matokeo ya mubaya yenye uko napata juu ya zambi yenye ulifanyaka inamaanisha kama Yehova hakukusameheaka. Na kama makosa fulani yenye ulifanyaka zamani inafanya usitumikie madaraka fulani mu kutaniko, usijihukumu juu ya ile. Yehova haendelee kuwaza juu ya zambi zako, na weye haupaswe kufanya vile.​—Soma 1 Yohana 3:19, 20.

16. Tukiwa wakimbiaji, tunapaswa kujua nini?

¹⁶ Wakati tuko nakimbia mu mbio yetu ya uzima, tunapaswa ‘kukimbia kwa namna ya kwamba [tuweze] kuipata.’ (1 Ko. 9:24) Tunaweza kufanya vile kama tunajua mizigo yenye tunapaswa kubeba na yenye tunapaswa kutupa. Mu hii habari, tumezungumuzia mifano kidogo tu ya mizigo yenye tunapaswa kubeba na yenye tunapaswa kutupa. Lakini kuko mizigo ingine. Yesu alisema kama tunaweza ‘kulemewa na kula kupita kiasi na kunywa sana na mahangaiko ya maisha.’ (Lu. 21:34) Maandiko yenye kuwa mu hii fungu na maandiko ingine inaweza kukusaidia kujua mabadiliko yenye unaweza kufanya wakati uko nakimbia mu mbio yako ya uzima.

17. Juu ya nini tuko hakika kama tutapata ushindi mu mbio ya uzima?

¹⁷ Tuko hakika kama tutapata ushindi mu mbio ya uzima juu Yehova atatupatia nguvu yenye tuko nayo lazima. (Isa. 40:29-31) Kwa hiyo, tusikimbie polepole! Tumuige mutume Paulo mwenye alikimbia sana ili kupata zawadi yenye ilikuwa mbele yake. (Flp. 3:13, 14) Hakuna mutu mwenye anaweza kukimbia pa nafasi yako, lakini kwa musaada wa Yehova utaweza. Yehova atakusaidia juu uweze kubeba mizigo yako na juu utupe mizigo yenye haiko ya lazima. (Zb. 68:19) Na juu atakuwa na weye, utaweza kukimbia kwa uvumilivu na kupata ushindi!