1. Yehoashi, Uzia, na Yosia walikuwa mu hali gani ya nguvu?

 WAZIA unakuwa mufalme wa watu wa Mungu wakati ungali mutoto ao kijana. Utatumia namna gani mamlaka yako? Biblia inazungumuzia vijana mbalimbali wenye waliwekwa kuwa wafalme wa Yuda. Kwa mufano Yehoashi alikuwa tu na miaka 7, Uzia alikuwa na miaka 16, na Yosia alikuwa na miaka 8. Wazia namna mambo ilipaswa kuwa nguvu kwao. Hata kama hali yao ilikuwa nguvu sana, wote walipata musaada wenye walikuwa nao lazima ili kupambana na magumu yenye walikutana nayo na ili kufanya mambo ya muzuri.

2. Juu ya nini ni muzuri tujifunze kuhusu mufano wa Yehoashi, Uzia, na Yosia?

² Hata kama hatuko wafalme na malkia, mufano wa wale watu tatu wenye kuzungumuziwa mu Biblia unaweza kutufundisha mambo mingi ya maana. Walikamata maamuzi ya muzuri, lakini walikamata pia maamuzi ya mubaya. Kupitia mufano wao, tutaona juu ya nini ni jambo ya maana kuchagua marafiki wazuri, kuendelea kuwa wanyenyekevu, na kuendelea kumutafuta Yehova.

3. Mazoezi yenye Kuhani Mukubwa Yehoyada alimutolea Mufalme Yehoashi ilimuchochea atende namna gani?

³ Iga maamuzi yenye hekima ya Yehoashi. Wakati mufalme Yehoashi alikuwa kijana, alikamata uamuzi muzuri. Juu baba yake alikuwa alishakufa, alifuata muongozo wa Yehoyada, kuhani mukubwa muaminifu. Ule kuhani alimufundisha Yehoashi sawa vile mutoto wake mwenyewe. Matokeo ilikuwa nini? Kwa hekima Yehoashi aliamua kuunga mukono ibada safi na kumutumikia Yehova. Na hata alikamata mupango wa kutengeneza hekalu ya Yehova.—2 Ny. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Tunapata faida gani wakati tunafuata amri za Yehova? (Mezali 2:​1, 10-12)

 ⁴ Kama uko nafundishwa kumupenda Yehova na kutumikisha kanuni zake, uko napewa zawadi ya maana sana. (Soma Mezali 2:​1, 10-12.) Wazazi wanaweza kuzoeza watoto mu njia mbalimbali. Kwa mufano baba ya dada mwenye kuitwa Katya alimusaidia kukamata maamuzi ya muzuri. Alifanya vile namna gani? Kila siku wakati alikuwa anamupeleka ku masomo, alikuwa anazungumuza naye juu ya andiko ya siku. Katya anasema hivi: “Ile mazungumuzo ilinisaidia kupambana na hali za nguvu zenye nilikutana nazo ile siku.” Sasa utafanya nini ikiwa muongozo wenye kutegemea Biblia wenye wazazi wako wanakutolea unaonekana kuwa unakufunga sana? Nini njo inaweza kukusaidia ukubali muongozo wao? Dada mwenye kuitwa Anastasia anakumbuka kama wazazi wake walikuwa namufasiria juu ya nini walikuwa namutilia sheria fulani-fulani. Anasema hivi: “Ile ilinisaidia nielewe kama hawakunitilia zile sheria juu tu ya kunifunga-funga lakini ili kunilinda kwa sababu wananipenda.”

5. Matendo yako inaweza kufanya Yehova na wazazi wako wajisikie namna gani? (Mezali 22:6; 23:​15, 24, 25)

⁵ Kama unatumikisha mashauri ya Biblia yenye unapewa, utafurahisha wazazi wako. Na jambo ya maana zaidi, utamufurahisha Mungu na utakuwa na urafiki wenye nguvu pamoya naye. (Soma Mezali 22:6; 23:​15, 24, 25.) Hauone kama ni muzuri kabisa kuiga mufano wa Yehoashi wa wakati alikuwa kijana?

6. Yehoashi alianza kusikiliza mashauri ya nani, na ile ilikuwa na matokeo gani? (2 Mambo ya Nyakati 24:​17, 18)

⁶ Maamuzi ya mubaya ya Yehoashi ikufundishe. Kisha Yehoyada kufa, Yehoashi alichagua marafiki wabaya. (Soma 2 Mambo ya Nyakati 24:​17, 18.) Aliamua kusikiliza wakubwa wa Yuda wenye hawakumupenda Yehova. Hauone kama Yehoashi alipaswa kuepuka marafiki wa vile? (Mez. 1:10) Kuliko kufanya vile, aliwasikiliza. Na hata, wakati binamu yake Zekaria alijaribu kumurekebisha, Yehoashi aliamuru auawe. (2 Ny. 24:​20, 21; Mt. 23:35) Ile ilikuwa tendo ya mubaya sana na ya upumbavu! Yehoashi alianza maisha yake muzuri. Lakini jambo ya kuhuzunisha ni kwamba, alifikia kuwa muuaji na muasi-imani. Ku mwisho, watumishi wake mwenyewe walimuua. (2 Ny. 24:​22-25) Bila shaka, maisha yake ingekuwa tofauti kabisa kama angeendelea kumusikiliza Yehova na wale wenye kumupenda Yehova. Mufano wake unaweza kukufundisha nini?

7. Ni watu wa namna gani njo wanapaswa kuwa marafiki wetu? (Ona pia picha.)

⁷ Jambo moya yenye uamuzi mubaya wa Yehoashi unaweza kutufundisha ni  kama tunapaswa kuchagua marafiki wenye watatuchochea kufanya mambo ya muzuri; marafiki wenye wanamupenda Yehova na wenye wanapenda kumufurahisha. Haiko lazima marafiki wetu wakuwe tu wa miaka yetu. Kumbuka kama Yehoashi alikuwa mudogo sana kuliko rafiki yake Yehoyada. Fikiria marafiki wenye uko nao kisha ujiulize hii maulizo: ‘Wananisaidia ili imani yangu kwa Yehova ikuwe nguvu zaidi? Wananitia moyo nitumikishe kanuni za Mungu mu maisha yangu? Wanazungumuzia kuhusu Yehova na kweli za Biblia? Wanaheshimia kanuni za Mungu? Wananiambia tu mambo yenye ninapenda kusikia ao wako tayari kunirekebisha kama ninafanya makosa?’ (Mez. 27:​5, 6, 17) Kusema kweli, hauna lazima ya marafiki wenye hawamupendi Yehova. Lakini kama uko na marafiki wenye wanamupenda Yehova, ushikamane nao; watakusaidia sana!—Mez. 13:20.

8. Kama tunatumia site za kupashana habari, tunapaswa kufikiria mambo gani?

⁸ Site za kupashana habari ni njia ya muzuri ya kuendelea kupata habari za watu wa familia na marafiki. Lakini watu wengi wanazitumia ili kujionyesha kwa kutia picha na video za vitu vyenye waliuza ao za mambo yenye walifanya. Kama uko natumia zile site, ujiulize hivi: ‘Nia yangu ni kujionyesha? Nia yangu ni kujenga wengine, ao ni kutafuta kusifiwa? Ninaruhusu watu wenye kutumia zile site wachochee mu njia yenye haifae mawazo yangu, maneno yangu, na matendo yangu?’ Ndugu Nathan Knorr, mwenye alikuwaka mu Baraza Yenye Kuongoza, alitoa hii shauri: “Usijaribu kufurahisha watu. Ku mwisho hautafurahisha hata mutu mumoja. Furahisha Yehova na utafurahisha watu wote wenye wanamupenda Yehova.”

9. Yehova alisaidia Uzia kufanya nini? (2 Mambo ya Nyakati 26:​1-5)

⁹ Uige maamuzi ya muzuri ya Uzia. Mufalme Uzia alikuwa munyenyekevu wakati alikuwa kijana. Alijifunza “kumuogopa Mungu wa kweli.” Aliishi miaka 68 na Yehova alimubariki mu sehemu kubwa ya maisha yake. (Soma 2 Mambo ya Nyakati 26:​1-5.) Uzia alishinda maadui wengi na alihakikisha kama muji wa Yerusalemu unalindwa muzuri zaidi. (2 Ny. 26:​6-15) Bila shaka, Uzia alifurahia mambo yote yenye Mungu alimusaidia kufanya.—Muh. 3:​12, 13.

10. Ni mambo gani ilimufikia Uzia?

¹⁰ Maamuzi ya mubaya ya Uzia ikufundishe. Mufalme Uzia alizoea kupatia wengine maagizo. Je, ile ilimufanya awaze kama anaweza kufanya jambo yoyote yenye anapenda? Siku moja Uzia aliamua kuingia mu hekalu ya Yehova, na kwa kimbelembele alijaribu kuchoma uvumba ku mazabahu, jambo yenye wafalme hawakuruhusiwa kufanya. (2 Ny. 26:​16-18) Kuhani Mukubwa Azaria alijaribu kumukataza, lakini Uzia alikasirika sana. Jambo ya kuhuzunisha ni kama Uzia hakuendelea kuwa muaminifu, na Yehova alimupatia malipizi kwa kumupiga ugonjwa wa ukoma. (2 Ny. 26:​19-21) Bila shaka, maisha yake ingekuwa tofauti kabisa kama angeendelea kuwa munyenyekevu!

11. Nini njo inaweza kuonyesha kama tuko wanyenyekevu? (Ona pia picha.)

¹¹ Wakati Uzia aliona kama amekuwa na nguvu sana, alisahau kama ni Yehova njo alimupatia ile nguvu na vitu vyote vyenye alikuwa navyo. Tunajifunza nini? Ni muzuri tukuwe nakumbuka kama baraka na mapendeleo yenye tuko nayo inatoka kwa Yehova. Kuliko kujisifu juu ya mambo yenye tumefanya, Yehova njo anapaswa kupewa sifa kwa sababu ya mambo yote yenye tumeweza kufanya. b (1 Ko. 4:7) Kwa unyenyekevu, tunapaswa kukumbuka kama hatukamilike na tuko na lazima ya nizamu. Ndugu fulani mwenye kuwa na miaka 60 hivi aliandika  hivi: “Nimeona kama haiko muzuri kujikamata sawa mutu mwenye hawezi kufanya makosa. Wakati ninapewa nizamu kwa sababu ya makosa ya kitoto yenye ninafanyaka wakati fulani, ninajikaza kufanya mabadiliko na kuendelea kumutumikia Yehova.” Kwa kweli, kama tunaendelea kumuogopa Yehova na kuendelea kuwa wanyenyekevu, tutakuwa na maisha ya muzuri.—Mez. 22:4.

12. Wakati Yosia alikuwa kijana, namna gani alimutafuta Yehova? (2 Mambo ya Nyakati 34:​1-3)

¹² Uige maamuzi ya muzuri ya Yosia. Yosia alikuwa kijana wakati alianza kumutafuta Yehova. Alipenda kujifunza juu ya Yehova na kufanya mapenzi yake. Lakini maisha ya ule mufalme kijana haikukuwa mwepesi. Alipaswa kuunga mukono ibada safi mu kipindi yenye ibada ya uongo ilikuwa imeenea sana. Na ni vile alifanya. Mbele Yosia aeneze miaka 20, alianza kuondoa ibada ya uongo mu taifa yote.—Soma 2 Mambo ya Nyakati 34:​1-3.

13. Kujitoa kwa Yehova kutakuwa na matoakeo gani juu ya maisha yako?

¹³ Hata kama ungali mudogo, unaweza kuamua kuiga Yosia kwa kumutafuta Yehova na kujifunza juu ya sifa zake. Kufanya vile kutakuchochea ujitoe kwake. Kujitoa kwa Yehova kutakuwa na matokeo gani juu ya maisha yako ya kila siku? Luke mwenye alibatizwa na miaka 14, anasema hivi: “Kuanzia sasa kumutumikia Yehova njo nitatia pa nafasi ya kwanza mu maisha yangu na nitajikaza kumufurahisha.” (Mk. 12:30) Kama na weye unapenda kufanya vile, utapata baraka mingi!

14. Zungumuzia mifano ya vijana fulani wenye wako namuiga Yosia.

¹⁴ Vijana wenye kumutumikia Yehova wanaweza kupata majaribu gani? Johan mwenye alibatizwa na miaka 12, anazungumuzia namna wanafunzi wenzake wanajaribu kumukaza kuvuta tumbako ya kielektroniki. Ili kupata nguvu ya kushinda ile jaribu, Johan anakumbukaka kama kuvuta ile tumbako kunaweza kuharibisha afya yake na urafiki wake pamoya na Yehova. Rachel, mwenye alibatizwa na miaka 14, anaeleza mambo yenye inamusaidiaka kupambana na majaribu yenye anapataka ku masomo. Anasema hivi: “Ninajikaza kuona namna kila hali yenye  niko ndani inapatana na habari fulani ya Biblia. Kwa mufano, habari fulani ya historia inaweza kunikumbusha habari fulani ya Biblia ao unabii fulani. Ao mazungumuzo fulani inaweza kunikumbusha andiko fulani ya maana yenye ninaweza kuambia mutu.” Pengine magumu yenye uko unapata iko tofauti na magumu yenye Mufalme Yosia alipambana nayo. Lakini unaweza kuwa na hekima na kuwa mushikamanifu kama yeye. Kupambana na ile magumu wakati ungali kijana, kutakutayarisha kupambana na magumu yenye utapata mu miaka yenye iko nakuya.

15. Nini njo ilimusaidia Yosia amutumikie Yehova kwa uaminifu? (2  Mambo ya Nyakati 34:​14, 18-21)

¹⁵ Wakati Mufalme Yosia alikuwa na miaka 26 alianza kutengeneza hekalu. Wakati ile kazi ilikuwa inafanywa, “kitabu cha Sheria ya Yehova yenye ilipewa kupitia Musa” kilipatikana. Kisha kusikia maneno yenye ilikuwa imeandikwa mu ile kitabu, mufalme alichochewa kutenda kupatana na ile maneno. (Soma 2 Mambo ya Nyakati 34:​14, 18-21.) Na weye ungependa kuwa nasoma Biblia kila siku? Kama uko najikaza kufanya vile, usomaji wako uko naendelea muzuri? Unaandikaka maandiko yenye inaweza kukusaidia? Luke, mwenye tulishazungumuzia anaandikaka mu buku mawazo ya kumufurahisha yenye anapata. Kufanya vile kunaweza kukusaidia na weye ukuwe nakumbuka maandiko ao mawazo yenye ilikufurahisha. Kadiri unaendelea kujua na kupenda Biblia, ni vile utapenda zaidi kumutumikia Yehova. Na sawa vile Yosia, Neno ya Mungu itakuchochea kufanya mambo ya muzuri.

16. Juu ya nini Yosia alifanya kosa kubwa, na ile inatufundisha nini?

¹⁶ Maamuzi ya mubaya ya Yosia ikufundishe. Wakati Yosia alikuwa na miaka karibu 39 alifanya kosa yenye ilifanya apoteze uzima wake. Alijitumainia kuliko kutafuta muongozo wa Yehova. (2 Ny. 35:​20-25) Tunajifunza nini? Ikuwe tuko na miaka ngapi, ao tumejifunza Biblia kwa muda gani, tunapaswa kuendelea kumutafuta Yehova, ni kusema, tunapaswa kusali  kwa ukawaida, kutafuta muongozo wake, kujifunza Neno yake, na kutafuta mashauri ya Wakristo wenye kukomaa kiroho. Kama tunafanya vile, inawezekana tusifanye makosa makubwa-makubwa na tukuwe na furaha zaidi.—Yak. 1:25.

17. Mufano wa wale wafalme watatu wa Yuda unakufundisha mambo gani ya maana?

¹⁷ Wakati mutu iko kijana, kuko mambo mingi sana yenye anaweza kufanya. Habari kuhusu Yehoashi, Uzia, na Yosia inaonyesha kama vijana wanaweza kukamata maamuzi ya muzuri na kuishi maisha yenye kumufurahisha Yehova. Ni kweli kwamba sawa vile tumeona, wale wafalme walifanya makosa yenye ililetaka matokeo ya mubaya. Lakini tunaweza kuiga mufano muzuri wa wale wafalme na kuepuka kufanya makosa yenye walifanya. Kama tunafanya vile, tunaweza kuwa hakika kama tutapata matokeo ya muzuri.

18. Ni mifano gani yenye kuzungumuziwa mu Biblia yenye inaonyesha kama unaweza kuwa na maisha ya muzuri? (Ona pia picha.)

¹⁸ Mu Biblia muko habari za vijana wengine wenye walimukaribia Yehova, walimufurahisha, na wakakuwa na maisha ya muzuri. Mumoja wao ni Daudi. Wakati alikuwa angali kijana aliamua kumutumikia Yehova na kisha akafikia kuwa mufalme mushikamanifu. Ni kweli kwamba wakati fulani alifanya makosa. Lakini kwa ujumla Mungu alimuona kuwa muaminifu. (1 Fa. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Kujifunza kuhusu maisha ya Daudi na namna alimutumikia Yehova kwa uaminifu, kunaweza kukutia moyo na kukuchochea. Ao unaweza kujifunza kuhusu mufano wa Marko ao wa Timoteo. Utaona kama walimutumikia Yehova tangu wakati walikuwa vijana. Na waliendelea kufanya vile kwa uaminifu maisha yao yote. Bila shaka, walikuwa na maisha ya muzuri.

19. Unaweza kuwa na maisha ya namna gani?

¹⁹ Maisha yako ya kesho inategemea mambo yenye uko nafanya leo. Kama unamutumainia Yehova kuliko kujitegemea mwenyewe, ataongoza maisha yako. (Mez. 20:24) Utakuwa na maisha ya muzuri na yenye furaha. Ukumbuke kama Yehova anafurahia sana mambo yenye uko nafanya ili kumutumikia. Kwa kweli, kumutumikia Baba yako wa mbinguni mwenye upendo, njo jambo ya maana zaidi yenye unaweza kufanya mu maisha yako.