1-2. (a) Serikali fulani zimefanya nini ili kupinga watumishi wa Yehova, na watumishi wa Yehova wametenda namna gani? (b) Juu ya nini watumishi wa Yehova wanaweza kuwa na furaha hata wakati wanateswa? (Zungumuzia pia picha ku jalada.)

 KWA sasa, kazi yetu imetiliwa vizuizi ao kukatazwa mu inchi zaidi ya 30. Mu inchi fulani, wenye mamlaka wamefunga ndugu na dada zetu. Walifanya kosa gani? Hakuna kosa walifanya, na hata Yehova anajua vile. Mambo yote yenye walifanya ni kusoma na kujifunza Biblia, kuambia wengine mambo yenye wanaamini, na kukusanyika pamoya na ndugu na dada zao. Wamekatala pia kujiingiza mu mambo ya politike. Hata kama wamepingwa sana, wale watumishi waaminifu wa Yehova wanaendelea kuwa waaminifu-washikamanifu kwa Yehova. * Na ile inawafanya wakuwe na furaha!

² Pengine umeona picha za Mashahidi fulani wenye uhodari, na umetambua kama wako na sura zenye furaha. Ni wenye furaha juu wanajua kama Yehova anawafurahia kwa sababu wanaendelea kuwa waaminifu-washikamanifu kwake. (1 Ny. 29:17a) Yesu alisema hivi: “Wenye furaha ni wale wenye wameteswa kwa sababu ya haki . . . Mushangilie na kufurahi sana, kwa sababu zawabu yenu ni kubwa.”​—Mt. 5:10-12.

3. Sawa vile Matendo 4:19, 20 inaonyesha, mitume walitenda namna gani wakati waliteswa mu karne ya kwanza, na juu ya nini walitenda vile?

³ Ndugu na dada zetu wako napambana na hali zenye mitume walivumilia mu karne ya kwanza wakati waliteswa juu ya kuhubiri kuhusu Yesu. Tena na tena, waamuzi wa tribinali kubwa ya Wayahudi ‘waliwaamuru wasiseme jambo lolote ao kufundisha katika jina la Yesu.’ (Mdo. 4:18; 5:27, 28, 40) Mitume walitenda namna gani? (Soma Matendo 4:19, 20.) Walijua kama mamlaka yenye kuwa juu sana ilikuwa ‘imewaamuru kuhubiria watu na kutoa ushahidi kamili’ kuhusu Kristo. (Mdo. 10:42) Njo maana, wasemaji wao, Petro na Yohana, walisema bila woga kama walipaswa kumutii Mungu kuliko kutii wale waamuzi, na walisema kama hawataacha kuhubiri juu ya Yesu. Ni sawa vile walikuwa nauliza wale waamuzi hivi: ‘Munapenda kusema kama amri zenu ni za juu sana kuliko za Mungu?’

4. Sawa vile Matendo 5:27-29 inaonyesha, mitume wameachia Wakristo wote wa kweli mufano gani, na namna gani tunaweza kuwaiga?

⁴ Tangu ile wakati, mitume wameachia Wakristo wote wa kweli mufano muzuri wa kufuata, ni kusema, “kumutii Mungu kuwa mutawala kuliko wanadamu.” (Soma Matendo 5:27-29.) Kisha mitume kupigwa juu ya kuendelea kuwa waaminifu-washikamanifu, walitoka ku tribinali kubwa ya Wayahudi “wakiwa na furaha kwa sababu walikuwa wamehesabiwa kuwa wanastahili kuvunjiwa heshima kwa ajili ya jina lake [Yesu],” na waliendelea kuhubiri!​—Mdo. 5:40-42.

5. Tuko na lazima ya kupata majibu ya maulizo gani?

⁵ Mufano wenye mitume wametuachia unatokeza maulizo fulani. Kwa mufano, iliwezekana namna gani mitume wamutii Mungu kuliko wanadamu na kuendelea kutii amri ya Biblia ya “kujitiisha kwa mamlaka zenye kuwa kubwa”? (Ro. 13:1) Sawa vile mutume Paulo alisema, inawezekana namna gani “kutii serikali na mamlaka,” na kuendelea kuwa waaminifu-washikamanifu kwa Mungu, Mutawala wetu mukubwa zaidi?​—Tit. 3:1.

6. (a) Sawa vile Waroma 13:1 inaonyesha, “mamlaka zenye kuwa kubwa” njo nini, na tunapaswa kuzitendea namna gani? (b) Tunapaswa kujua nini kuhusu mamlaka yenye serikali zote za wanadamu ziko nayo?

⁶ Soma Waroma 13:1. Mu hii andiko, “mamlaka zenye kuwa kubwa” njo serikali zenye kuwa  na mamlaka na zenye kutawala wanadamu wengine. Wakristo wanapaswa kutii zile serikali. Zinalinda usalama, zinahakikisha kama watu wanatii sheria, na wakati fulani zinatetea watu wa Yehova. (Ufu. 12:16) Njo maana, tunapaswa kupatia serikali mambo yenye inaomba, ni kusema, kodi, ushuru, woga, na heshima. (Ro. 13:7) Lakini, serikali ziko na mamlaka juu tu Yehova anaziruhusu zikuwe nayo. Yesu alionyesha waziwazi ile jambo wakati alikuwa nasamba mbele ya Gavana Muroma Pontio Pilato. Wakati Pilato alisema kama iko na mamlaka ya kumuacha Yesu huru wala kumuua, Yesu alimuambia hivi: “Wewe haungekuwa na mamlaka yoyote juu yangu kama haungepewa hiyo kutoka juu.” (Yoh. 19:11) Leo, mamlaka yenye serikali zote za wanadamu ziko nayo na yenye watu wa politike wako nayo iko na mipaka, sawa vile tu mamlaka yenye Pilato alikuwa nayo.

7. Ni wakati gani hatupaswe kutii serikali za wanadamu, na ni jambo gani yenye wakubwa wa serikali hawapaswe kusahau?

⁷ Wakristo wanapaswa kutii sheria za serikali za wanadamu wakati hazipingane na sheria ya Mungu. Lakini, hatupaswe kutii serikali za wanadamu wakati zinatuomba kufanya mambo yenye Mungu anatukataza, ao wakati zinatukataza kufanya mambo yenye Mungu anatuomba tufanye. Kwa mufano, zinaweza kuomba vijana wanaume wabebe bunduki na kuenda kupigana. * Ao zinaweza kutukataza kutumia Biblia, vichapo vyetu, kuhubiri na kukusanyika. Wakati wakubwa wa serikali wanatumia mubaya mamlaka yao, kwa mufano kwa kutesa wanafunzi wa Kristo, watatoa hesabu kwa Mungu juu iko anaona!​—Muh. 5:8.

8. Kuko tofauti gani kati ya “mamlaka zenye kuwa kubwa” na mamlaka ya Yehova?

⁸ Maneno “mamlaka zenye kuwa kubwa” inamaanisha mamlaka zenye kuwa na cheo ya juu. Lakini, haimaanishe kama ziko na cheo ya juu zaidi. Hata kama serikali za wanadamu zinaitwa kuwa “mamlaka zenye kuwa kubwa,” kuko mwenye kuwa na mamlaka makubwa zaidi, ni kusema, mamlaka yenye inapita zote. Na ule mwenye kuwa na ile mamlaka ni Yehova. Mu Biblia, Yehova Mungu anapewa jina ya cheo “Mwenye Kuwa Mukubwa Zaidi,” na ile jina inapatikana mara ine mu Biblia.​—Da. 7:18, 22, 25, 27.

9. Nabii Danieli aliona nini mu maono?

⁹ Nabii Danieli aliona maono yenye kuonyesha wazi kama Yehova iko na mamlaka makubwa zaidi kuliko mamlaka ingine yoyote. Danieli aliona kwanza wanyama ine wakubwa sana wenye kufananisha serikali kubwa za ulimwengu wa zamani, ni kusema, Babiloni, Umedi na Uajemi, Ugiriki, Roma, na pia serikali kubwa yenye kutawala leo, ni kusema, Uingereza na Amerika. (Da. 7:1-3, 17) Kisha, Danieli aliona Yehova anaikala ku kiti yake ya ufalme ku tribinali ya mbinguni. (Da. 7:9, 10) Mambo yenye ule nabii muaminifu aliona kisha pale inapaswa kuwa onyo kwa wale wenye wanatawala leo.

10. Kulingana na Danieli 7:13, 14, 27, ni wanani njo Yehova anapatia mamlaka ya kutawala dunia, na ile inaonyesha nini kumuhusu?

¹⁰ Soma Danieli 7:13, 14, 27. Mungu anaondoa uwezo na mamlaka yote ya serikali za wanadamu na kuipatia wengine wenye wanastahili na wenye uwezo zaidi. Mungu anaipatia wanani? Anaipatia “mutu fulani kama mwana wa binadamu,” ni kusema, Yesu Kristo, na pia “watu wenye kuwa watakatifu wa Mwenye Kuwa Mukubwa Zaidi,” ni kusema, wale 144 000 wenye watatawala “milele na milele.” (Da. 7:18) Ni wazi kama, Yehova njo “Mwenye Kuwa Mukubwa Zaidi” juu yeye peke tu njo iko na mamlaka ya kufanya vile.

11. Ni jambo gani ingine yenye Danieli alisemaka yenye kuonyesha kama Yehova iko na nguvu na mamlaka yote juu ya mataifa?

¹¹ Mambo yenye Danieli aliona mu maono  inapatana na jambo ingine yenye alisemaka. Alisemaka hivi: “Mungu wa mbinguni . . . , anaondoa wafalme na kuweka wafalme.” Aliandika pia kama “Mwenye Kuwa Juu Zaidi ni Mutawala katika ufalme wa wanadamu na . . . , anaupatia mutu yeyote mwenye anataka.” (Da. 2:19-21; 4:17) Kuko wakati Yehova alishakaondoa ao kutia watawala wengine? Ndiyo!

12. Toa mufano wenye kuonyesha namna Yehova aliondoa wafalme ku kiti yao ya ufalme mu wakati ya zamani. (Ona picha.)

¹² Yehova ameonyesha waziwazi kama iko na nguvu na mamlaka yote juu ya “mamlaka zenye kuwa kubwa.” Fikiria hii mifano tatu. Farao wa Misri alifanya watu wa Yehova kuwa watumwa. Na mara mingi alikatala kuwaachilia. Lakini, Mungu aliwaweka huru na alimufanya Farao azame mu Bahari Nyekundu. (Kut. 14:26-28; Zb. 136:15) Mufalme Belshaza alifanya karamu na “alijiinua juu ya Bwana wa mbinguni” na “kusifu miungu ya feza na zahabu” kuliko kumusifu Yehova. (Da. 5:22, 23) Lakini, Mungu alinyenyekeza ule mwanamume mwenye kiburi. “Usiku uleule” Belshaza aliuawa na ufalme wake ulipewa Wamedi na Waajemi. (Da. 5:28, 30, 31) Mufalme Herode Agripa wa Kwanza wa Palestina aliuisha mutume Yakobo na kufunga mutume Petro, na nia yake ilikuwa kumuua. Lakini, Yehova alimuzuia Herode asifanye vile. ‘Malaika wa Yehova alimupiga,’ na akakufa.​—Mdo. 12:1-5, 21-23.

13. Toa mufano wenye kuonyesha namna Yehova alipata ushindi juu ya watawala, hata kama waliungana.

¹³ Yehova ameonyesha pia kama iko na nguvu na mamlaka yote juu ya watawala, hata kama wanaungana. Alipigania Waisraeli, na aliwasaidia kuharibu muungano wa wafalme 31 wa Kanaani, na aliwasaidia wakamate sehemu kubwa ya Inchi ya Ahadi. (Yos. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Yehova alisaidia pia Waisraeli washinde Mufalme Ben-hadadi na wafalme wengine 32 Waasiria wenye walikuwa napigana na Waisraeli.​—1 Fa. 20:1, 26-29.

14-15. (a) Mufalme Nebukadneza na Dario walisema nini juu ya mamlaka makubwa zaidi ya Yehova? (b) Mutunga-zaburi alisema nini juu ya Yehova na watu wake?

¹⁴ Mara mingi, Yehova ameonyesha kuwa yeye njo Mwenye Kuwa Mukubwa Zaidi! Wakati Mufalme Nebukadneza wa Babiloni alijisifu kuhusu ‘nguvu na uwezo wake mwenyewe na kwa ajili ya utukufu wa ukubwa wake’ kuliko kutambua kama Yehova njo anastahili utukufu,  Mungu alimufanya apoteze akili. Kisha kupona, Nebukadneza ‘alimusifu Mwenye Kuwa Juu Zaidi’ na alitambua kama “utawala wake [Yehova] ni utawala wa milele.” Aliongezea hivi: “Hakuna mutu yeyote mwenye anaweza kumuzuia.” (Da. 4:30, 33-35) Kisha uaminifu-mushikamanifu wa Danieli kujaribiwa na kisha Yehova kumuokoa mu shimo ya simba, Mufalme Dario alitoa hii amri: “Watu wanapaswa kutetemeka kwa woga mbele ya Mungu wa Danieli. Kwa maana yeye ndiye Mungu mwenye kuishi na anaishi milele. Ufalme wake hautaharibiwa hata siku moja, na mamlaka yake makubwa zaidi ni ya milele.”​—Da. 6:7-10, 19-22, 26, 27, maelezo ya chini.

¹⁵ Mutunga-zaburi alisema hivi: “Yehova amevuruga mipango mibaya ya mataifa; amevunja mipango ya vikundi vya watu.” Kisha, aliongeza hivi: “Lenye furaha ni taifa lenye Mungu wake ni Yehova, watu wenye amechagua kuwa mali yake mwenyewe.” (Zb. 33:10, 12) Ile inapaswa kutuchochea kabisa kuendelea kuwa waaminifu-washikamanifu kwa Yehova!

16. Tunaweza kuwa hakika kama Yehova atafanya nini wakati ya “taabu kubwa,” na juu ya nini tuko hakika na ile jambo? (Ona picha.)

¹⁶ Tumesoma mambo yenye Yehova alifanyaka zamani. Tunaweza kutazamia nini wakati yenye kuya? Tunaweza kuwa hakika kama Yehova ataokoa watumishi wake washikamanifu wakati ya “taabu kubwa” yenye inakaribia. (Mt. 24:21; Da. 12:1) Atafanya vile wakati muungano wa mataifa, wenye kuitwa Gogu wa Magogu, utashambulia kwa ukali watumishi waaminifu wa Yehova mu dunia yote. Hata kama ule muungano unafanyizwa na inchi 193 za Umoja wa Mataifa, hautaweza kupigana na Mwenye Kuwa Mukubwa Zaidi na jeshi yake ya mbinguni! Yehova ameahidi hivi: “Hakika nitajitukuza na kujitakasa na kujijulisha mwenyewe mbele ya macho ya mataifa mengi; nao watalazimika kujua kwamba mimi ni Yehova.”​—Eze. 38:14-16, 23; Zb. 46:10.

17. Kulingana na Biblia, nini njo itafikia wafalme wa dunia, na nini njo itafikia wale wenye wanaendelea kuwa waaminifu-washikamanifu kwa Yehova?

¹⁷ Wakati Gogu wa Magogu atatushambulia,  ile itaanzisha vita ya Armagedoni. Ile wakati, Yehova ataharibu “wafalme wa dunia yote yenye kuikaliwa na watu.” (Ufu. 16:14, 16; 19:19-21) Lakini, “ni watu wenye kufanya mambo yenye kunyooka tu ndio watakaa katika dunia, na wenye kushika uaminifu-mushikamanifu ndio watabakia ndani yake.”​—Mez. 2:21, maelezo ya chini.

18. Wakristo wengi wa kweli wamefanya nini, na juu ya nini? (Danieli 3:28)

¹⁸ Kwa miaka mingi, Wakristo wengi wa kweli wametia uzima wao mu hatari juu wanamupenda Yehova Mutawala wao Mwenye Mamlaka Makubwa Zaidi. Wameendelea kuwa waaminifu-washikamanifu kwa Yehova, na wako tu sawa vile Waebrania watatu wenye waliokolewa mu tanuru ya moto juu waliendelea kuwa waaminifu kwa Mwenye Kuwa Mukubwa Zaidi.​—Soma Danieli 3:28.

19. Yehova atahukumu watu wake kulingana na nini, na tunapaswa kufanya nini sasa?

¹⁹ Mutunga-zaburi Daudi aliandika hivi kuhusu ulazima wa kuendelea kuwa muaminifu-mushikamanifu kwa Mungu: “Yehova atahukumu vikundi vya watu. Unihukumu, Ee Yehova, kulingana na haki yangu na kulingana na uaminifu-mushikamanifu wangu.” (Zb. 7:8) Tena, Daudi aliandika hivi: “Uaminifu-mushikamanifu na unyoofu vinilinde.” (Zb. 25:21) Jambo ya maana sana mu maisha ni kuendelea kuwa waaminifu kwa Yehova, hata kutokee nini! Tukifanya vile, tutajisikia sawa vile mutunga-zaburi mwenye aliandika hivi: “Wenye furaha ni wale wenye wanashika uaminifu-mushikamanifu . . . , wenye wanatembea katika sheria ya Yehova.”​—Zb. 119:1, maelezo ya chini.