1. Mufalme Sulemani aliandika nini mu andiko ya Muhubiri 7:20?

 MUFALME Sulemani aliandika hivi: “Hakuna mwenye haki katika dunia mwenye anafanya mema sikuzote na hafanyake zambi.” (Muh. 7:20) Ile ni kweli kabisa! Siye wote tunafanyaka zambi. (1 Yo. 1:8) Njo maana, siye wote tuko na lazima ya musamaha wa Mungu na wa wanadamu wenzetu.

2. Mutu anajisikiaka namna gani wakati rafiki yake wa karibu anamusamehe?

² Pengine unakumbuka wakati ulikoseaka rafiki yako wa karibu sana. Juu ulipenda kutengeneza mambo na ulipenda mukuwe tena marafiki, ulimuomba musamaha kwa moyo wote. Ulijisikia namna gani wakati rafiki yako alikusamehe? Ulijisikia mwenye kutulia na ukafurahi sana!

3. Tutazungumuzia maulizo gani mu hii habari?

³ Tunapenda Yehova akuwe rafiki yetu wa karibu sana. Lakini, wakati fulani tunaweza kusema ao kufanya mambo yenye inaweza kumuumiza. Sasa, nini njo inaweza kutuhakikishia kama Yehova iko tayari kutusamehe? Nini inaonyesha kama Yehova anasemehe kwa njia ya pekee? Na nani njo Mungu anaweza kusamehe?

4. Juu ya nini tuko hakika kama Yehova iko tayari kusamehe?

⁴ Neno ya Mungu inatuhakikishia kama Yehova iko tayari kutusamehe. Wakati Yehova alifunua sifa zake kwa Musa ku Mulima Sinai, alimuambia hivi kupitia malaika: “Yehova, Yehova, Mungu mwenye rehema na huruma, hakasirike haraka  na ni mwenye upendo mwingi mushikamanifu na kweli, mwenye kuonyesha upendo mushikamanifu kwa maelfu, mwenye kusamehe kosa na uovu na zambi.” (Kut. 34:6, 7) Yehova ni mwema na mwenye rehema na sikuzote iko tayari kusamehe watenda-zambi.​—Ne. 9:17; Zb. 86:15.

5. Kulingana na Zaburi 103:13, 14, juu Yehova anajua wanadamu muzuri, ile inamuchocheaka afanye nini?

⁵ Juu Yehova ni Muumbaji wetu, anatujua muzuri. Yehova anajua mambo yote kuhusu kila mutu mwenye kuwa hapa ku dunia. Ile ni ajabu sana! (Zb. 139:15-17) Njo maana, anaweza kuona uzaifu wote wenye tuliriti kutoka kwa wazazi wetu. Anajua hata mambo yenye ilitupata mu maisha yetu, yenye imefanya tukuwe vile tuko leo. Yehova anafanyaka nini juu anatujua muzuri sana? Ile inamuchocheaka atutendee kwa rehema.​—Zb. 78:39; soma Zaburi 103:13, 14.

6. Yehova alifanya nini juu ya kuonyesha kama iko tayari kusamehe?

⁶ Yehova ameonyesha kama iko tayari kusamehe. Anaelewa kama juu ya matendo ya Adamu, mwanaume wa kwanza, siye wote tunafanyaka zambi na njo maana tunakufaka. (Ro. 5:12) Hakuna jambo yenye tungeweza kufanya juu ya kujitosha ao kutosha mutu mwingine mu ile laana ya zambi na kifo. (Zb. 49:7-9) Lakini, Mungu wetu mwenye upendo alituonyesha huruma na alifanya jambo fulani juu ya kutuweka huru. Alifanya nini? Sawa vile Yohana 3:16 inaonyesha, Yehova alituma Mwana wake muzaliwa pekee juu akufe kwa ajili yetu. (Mt. 20:28; Ro. 5:19) Yesu alikufa pa nafasi yetu ili kuweka huru kila mutu mwenye anamuamini. (Ebr. 2:9) Bila shaka, Yehova alihuzunika sana kuona kifo ya Mwana wake mupendwa, kifo ya haya, na ya maumivu sana. Kusema kweli, kama Yehova hangependa kutusamehe, hangeachaka Mwana wake akufe.

7. Leta mifano ya watu wenye Yehova alisamehe kabisa.

⁷ Mu Biblia, muko mifano mingi ya watu wenye Yehova alisamehe kabisa. (Efe. 4:32) Unafikiria nani? Pengine unafikiria Mufalme Manase. Ule mwanaume muovu alimutendea Yehova zambi nzito. Aliabudu miungu ya uongo na alichochea wengine wafanye vile. Aliua watoto wake, na akawatoa kama  zabihu kwa miungu ya uongo. Alifikia hata kuweka sanamu ya mungu wa uongo mu hekalu takatifu ya Yehova. Biblia inasema hivi: “Alifanya kwa kiasi kikubwa mambo ya mubaya mbele ya macho ya Yehova, ili kumukasirisha.” (2 Ny. 33:2-7) Lakini, wakati Manase alitubu kikweli, Yehova alimusamehe kwa kupenda. Yehova alimuruhusu tena akuwe mufalme. (2 Ny. 33:12, 13) Pengine unafikiria pia Mufalme Daudi, mwenye alifanya zambi nzito. Kwa mufano, alifanya uzinifu na kuuwisha mutu. Lakini, wakati Daudi alitubu kikweli na kukubali kosa yake, naye pia Yehova alimusamehe. (2 Sa. 12:9, 10, 13, 14) Tunaweza kuwa hakika kama Yehova iko tayari kusamehe. Na sawa vile tutaona, wakati Yehova anasamehe, hasamehe sawa vile wanadamu.

8. Juu ya nini Yehova ni Muamuzi muzuri zaidi?

⁸ Yehova ni “Muamuzi wa dunia yote.” (Mwa. 18:25) Muamuzi muzuri anapaswa kuelewa sheria muzuri sana. Ni vile kabisa njo Yehova iko. Zaidi ya kuwa Muamuzi wetu, iko pia Mupaji-sheria wetu. (Isa. 33:22) Hakuna mutu mwenye anajua muzuri zaidi kutofautisha mema na mabaya sawa vile Yehova. Muamuzi muzuri iko na lazima ya nini ingine? Anapaswa kujua habari zote juu ya jambo fulani, mbele ya kutoa uamuzi wake. Njo maana, Yehova ni Muamuzi muzuri zaidi, juu sikuzote anajuaka habari zote.

9. Ni habari gani njo zinamusaidiaka Yehova kuamua ikiwa atasamehe, ao hapana?

⁹ Tofauti na waamuzi wanadamu, sikuzote Yehova anajuaka habari zote zenye zinahusu jambo fulani. (Mwa. 18:20, 21; Zb. 90:8) Tena, Yehova haamuake tu kulingana na mambo yenye anaona, ao kusikia. Yehova anaelewa kabisa kama utu wa mutu, tabia yenye aliriti kutoka kwa wazazi wake, elimu yenye alipata, fasi kwenye alikomalia, hisia yake, na afya yake vinaweza kumufanya atende kwa njia fulani. Tena, Yehova anajuaka mambo yenye iko mu moyo. Yehova anaelewaka sababu yenye ilimusukuma kufanya jambo fulani. Hakuna kitu yenye tunaweza kumuficha Yehova. (Ebr. 4:13) Njo maana, wakati Yehova anasamehe mutu, anafanya vile juu iko na habari zote.

10. Juu ya nini tunaweza kusema kama sikuzote Yehova anahukumu kwa haki? (Kumbukumbu la Torati 32:4)

¹⁰ Sikuzote Yehova anahukumu kwa haki. Hana ubaguzi hata kidogo. Yehova hasameheake mutu juu iko na sura ya muzuri, juu iko tajiri, anajulikana sana, iko na uwezo wa kufanya muzuri mambo mingi. (1 Sa. 16:7; Yak. 2:1-4) Hakuna mutu mwenye anaweza kumukaza Yehova kufanya jambo fulani, kumupatia Yehova rushwa ao kata-midomo. (2 Ny. 19:7) Maamuzi ya Yehova haitegemeake hisia, ao kasirani. (Kut. 34:7) Yehova ni Muamuzi muzuri zaidi juu anaelewa hali yetu na mambo yote yenye inatuhusu.​—Soma Kumbukumbu la Torati 32:4.

11. Nini njo inaonyesha kama Yehova anasamehe kwa njia ya pekee?

¹¹ Waandikaji wa Maandiko ya Kiebrania walijua kama Yehova anasameheaka kwa njia ya pekee. Mu maandiko fulani, walitumia neno ya Kiebrania yenye kitabu fulani inasema kama “ile neno inatumiwaka zaidi sana juu ya kuzungumuzia namna Mungu anasamehe mutenda-zambi, na haitumiwake hata kidogo juu ya kuzungumuzia musamaha wa hali ya chini wenye mwanadamu anaweza kuonyesha mwanadamu mwenzake.”  Ni Yehova tu njo iko na uwezo wa kusamehe kabisa mutenda-zambi mwenye kutubu. Musamaha wa Yehova unatuleteaka faida gani?

12-13. (a) Ni faida gani mutu anapataka wakati Yehova anamusamehe? (b) Yehova anaweza kutuhukumu juu ya zambi yenye alishatusamehe? Fasiria.

¹² Kama tunakubali kuwa Yehova ametusamehe, tutafurahia “vipindi vya kutuliza.” Kwa mufano, tutakuwa na amani ya akili na zamiri safi. Tunaweza kujisikia vile kama tu “Yehova mwenyewe” anatusamehe. (Mdo. 3:19) Wakati Yehova anatusamehe, anafanya tukuwe tena na urafiki muzuri naye, inakuwa sawa vile tu hatukufanyaka zambi.

¹³ Kisha Yehova kutusamehe, hawezi tena kutuhukumu ao kutupatia malipizi juu ya zambi yetu. (Isa. 43:25; Yer. 31:34) Yehova anatia zambi zetu mbali sana “kama vile mahali jua linatokea kuko mbali sana na mahali jua linashukia.” * (Zb. 103:12) Wakati tunafikiria namna Yehova anatusameheaka sana, ile inafanya tukuwe wenye shukrani na tumuogope sana. (Zb. 130:4) Lakini nani njo Yehova anasameheaka?

14. Vile tumejifunza, Yehova anatumiaka nini juu ya kuamua kama atasamehe mutu fulani, ao hapana?

¹⁴ Sawa vile tuliona, haiko juu zambi yetu ni kubwa ao ni ya kidogo njo yenye inafanya Yehova aamue kutusamehe, ao hapana. Tena, tumejifunza kama Yehova ni Muumbaji wetu, Mupaji-sheria, na Muamuzi wetu. Kwa hiyo, iko na ujuzi mwingi. Na anatumiaka ujuzi mwingi wenye iko nao juu ya kuamua kama atasamehe mutu fulani, ao hapana. Lakini, Yehova anafikiriaka nini kabisa wakati iko nachunguza ikiwa atasamehe mutu fulani, ao hapana?

15. Kulingana na Luka 12:47, 48, ni jambo gani ya kwanza yenye Yehova anafikiriaka?

¹⁵ Jambo ya kwanza yenye Yehova anafikiriaka ni: Mutenda-zambi alikuwa najua kama jambo yenye alifanya ni kosa? Yesu alionyesha ile waziwazi mu Luka 12:47, 48. (Soma.) Mutu mwenye anapanga kimakusudi kufanya jambo ya mubaya, na anajua kama ile jambo inamuchukiza sana Yehova,  anafanya zambi nzito kabisa. Mutu wa vile iko mu hatari, juu Yehova anaweza kukatala kumusamehe. (Mk. 3:29; Yoh. 9:41) Lakini, kusema kweli, wakati fulani tunajuaka kama jambo yenye tulifanya ni kosa. Tunaweza kutumainia kama Yehova atatusamehe? Ndiyo! Tuone jambo ingine yenye Yehova anafikiriaka.

16. Kutubu maana yake nini, na juu ya nini tunapaswa kutubu kama tunapenda Yehova atusamehe?

¹⁶ Jambo ingine yenye Yehova anafikiriaka ni: Mutenda-zambi ametubu kikweli? Kutubu maana yake nini? Kutubu maana yake “kubadilisha mawazo, mutazamo, ao nia.” Tena, kutubu maana yake kusikitika na kuhuzunika sana juu ya mambo ya mubaya yenye mutu amefanya ao juu ya mambo ya muzuri yenye alikosa kufanya. Zaidi ya kuhuzunikia mambo ya mubaya yenye amefanya, mutu mwenye kutubu anahuzunikaka pia juu aliacha uhusiano wake na Yehova ukuwe zaifu, na ile ikamuongoza afanye zambi. Tukumbuke mufano wa Mufalme Manase na Mufalme Daudi. Wote wawili walifanyaka zambi nzito, lakini Yehova aliwasamehe juu walitubu kikweli. (1 Fa. 14:8) Yehova anasameheaka kama tu anaona tumetubu kikweli. Haitoshe tu kuhuzunikia zambi yenye tulifanya. Lakini, tunapaswa pia kufanya jambo fulani. * Tuone jambo ingine yenye Yehova anafikiriaka.

17. Kugeuka maana yake nini, na juu ya nini tunapaswa kugeuka? (Isaya 55:7)

¹⁷ Jambo ingine ya maana yenye Yehova anafikiriaka ni: Mutenda-zambi amegeuka? Kugeuka maana yake “kubadilika,” ni kusema, kuacha kufanya mambo ya mubaya na kuanza kuishi vile Yehova anapenda watu waishi. (Soma Isaya 55:7.) Mutu anapaswa kubadilisha mawazo yake juu aongozwe na mawazo ya Yehova. (Ro. 12:2; Efe. 4:23) Anapaswa kuhakikisha kama anaachana na matendo ya mubaya na mawazo ya mubaya. (Kol. 3:7-10) Kusema kweli, Yehova anatusamehe juu tuko na imani katika zabihu ya Kristo. Kwa musingi wa ile zabihu, Yehova atatusamehe wakati anaona kama tunafanya  yetu yote ili kubadilisha mwenendo wetu.​—1 Yo. 1:7.

18. Tumezungumuzia mambo gani kuhusu musamaha wa Yehova?

¹⁸ Muache tujikumbushe kwa kifupi mambo fulani ya maana yenye tumezungumuzia. Mu dunia yote, Yehova njo mwenye anasameheaka sana. Juu ya nini tunaweza kusema vile? Kwanza, kila mara iko tayari kusamehe. Pili, anatujua muzuri. Anajua muzuri sana namna tumeumbwa, na yeye njo iko na uwezo kabisa wa kujua kama tumetubu kikweli, ao hapana. Na tatu, wakati Yehova anatusamehe, anatusamehe kabisa, inakuwa sawa vile hatukufanyaka hata ile zambi. Ile inafanya tukuwe na zamiri safi na tukubaliwe naye.

19. Hata kama hatukamilike na tunaendelea kufanya zambi, tuko na sababu gani ya kufurahi?

¹⁹ Juu hatukamilike, tutaendelea kufanya zambi. Lakini, tunaweza kupata kitulizo mu maneno yenye kuwa mu Étude perspicace des Écritures, Buku ya 2, ukurasa wa 765, yenye kusema: “Juu Yehova iko na rehema, anafikiriaka uzaifu wenye watumishi wake wako nao juu ya kutokamilika. Kwa hiyo, hawana sababu ya kuendelea kujihukumu juu ya zambi zenye walifanya kwa sababu ya hali ya kutokamilika yenye waliriti. (Zb. 103:8-14; 130:3) Kama wako nafanya yao yote juu ya kufuata kanuni za Mungu, wako na sababu ya kufurahi. (Flp. 4:4-6; 1 Yo. 3:19-22).” Ile inatia moyo kabisa!

20. Habari yenye kufuata itajibia maulizo gani?

²⁰ Tuko wenye shukrani kuona vile Yehova iko tayari kutusamehe wakati tunahuzunika kabisa juu ya zambi zenye tulifanya. Sasa, namna gani tunaweza kuiga musamaha wa Yehova? Ni mu njia gani namna yetu ya kusamehe inafanana na namna ya Yehova ya kusamehe? Kuko tofauti gani kati ya namna yetu ya kusamehe na namna ya Yehova ya kusamehe? Juu ya nini ni jambo ya maana kuelewa ile tofauti? Habari yenye kufuata itajibia ile maulizo.