1, 2. (a) Neno la Kiebrania linalotafsiriwa “utukufu” linamaanisha nini? (b) Habari hii itajibu maulizo gani?

 UNAPOSIKIA neno “utukufu” unafikiria nini? Je, unafikiria uzuri wenye kungaa wa vitu ambavyo Yehova aliumba? (Zab. 19:1) Je, unafikiria wanadamu wanaopewa sifa na utukufu kwa sababu wana mali nyingi, hekima, ao wamefanya mambo ya ajabu? Katika Biblia, neno la Kiebrania linalotafsiriwa “utukufu” linamaanisha uzito. Kwa kuwa zamani feza zilitengenezwa kwa vitu kama chuma na zahabu, samani yazo ilitegemea uzito wazo. Watu walianza kutumia neno “utukufu” ili kuonyesha kwamba kitu fulani kina uzito mukubwa zaidi, kinasaminiwa, na kinavutia sana.

² Hata ikiwa tunaweza kuvutiwa na watu walio na nguvu, mamlaka ao sifa fulani, lakini Mungu yeye anatazama nini? Biblia inaonyesha pia kama Mungu anawapatia wanadamu fulani utukufu. Kwa mufano, andiko la Methali 22:4 linasema hivi: ‘Matokeo ya unyenyekevu na kumuogopa Yehova ni utajiri na utukufu na uzima.’ Na mwanafunzi Yakobo aliandika hivi: “Jinyenyekezeni machoni pa Yehova, naye atawainua ninyi.” (Yak. 4:10) Ni utukufu gani ambao Yehova anawapatia wanadamu? Ni nini inayoweza kutuzuia kupata utukufu huo? Na namna gani tunaweza kuwasaidia wengine wapate utukufu huo?

3-5. Yehova anaweza kutuongoza kwenye utukufu gani?

³ Mutunga-zaburi alikuwa hakika kama Yehova angeshika mukono wake wa kuume na kumuongoza kwenye utukufu wa kweli. (Soma Zaburi 73:23, 24.) Namna gani Yehova anawaongoza watumishi wake wanyenyekevu kwenye utukufu? Yehova anafanya hivyo kwa kuwaonyesha heshima kwa njia mbalimbali. Kwa mufano, anawaheshimu kwa kuwasaidia waelewe mapenzi yake. (1 Kor. 2:7) Wale wanaosikiliza neno lake na kumutii anawaheshimu kwa kuwakubali wawe marafiki wake wa sana.​—Yak. 4:8.

 ⁴ Pia, Yehova anawaheshimu watumishi wake kwa kuwapatia kazi yenye utukufu ya kuhubiri. (2 Kor. 4:1, 7) Na kazi hiyo inaongoza kwenye utukufu. Kwa wale wanaotumia pendeleo hilo la utumishi ili kumusifu na kuwasaidia wengine, Yehova anatoa ahadi hii: “Wale wanaoniheshimu, nitawaheshimu.” (1 Sam. 2:30) Yehova anafanya wawe na jina nzuri, na bila shaka wanaheshimiwa na Wakristo wenzao.​—Met. 11:16; 22:1.

⁵ Wale ‘wanaomutumaini Yehova na kushika njia yake’ wanangojea nini wakati ujao? Wanatolewa ahadi hii: “[Yehova] atakuinua uimiliki dunia. Watu waovu watakapokatiliwa mbali, wewe utaona hilo.” (Zab. 37:34) Yehova atawaheshimu sana kwa kuwatolea pendeleo kubwa la kuishi milele.​—Zab. 37:29.

6, 7. Sababu gani watu wengi hawakutaka kumuamini Yesu?

⁶ Ni nini inayoweza kutuzuia tusipokee utukufu ambao Yehova anataka kutupatia? Jambo moja ni kuheshimu sana mawazo ya watu wasiokuwa marafiki wa Mungu. Fikiria yale ambayo mutume Yohana aliandika kuhusu watawala wa siku za Yesu: ‘Wengi hata kati ya watawala kwa kweli walimuamini [Yesu], lakini kwa sababu ya Mafarisayo wakawa hawamukiri, ili wasifukuzwe katika sinagogi; kwa maana waliupenda utukufu wa wanadamu kuliko hata utukufu wa Mungu.’ (Yoh. 12:42, 43) Ingekuwa vizuri zaidi ikiwa watawala hao hawangeheshimu sana mawazo ya Mafarisayo.

⁷ Yesu alipoanza kazi yake ya kuhubiri alionyesha waziwazi sababu gani watu wengi hawangemupokea na kumuamini. (Soma Yohana 5:39-44.) Waisraeli walikuwa wakimungojea Masiya kwa miaka mingi. Yesu alipoanza kufundisha, labda Waisraeli fulani walitambua kupitia unabii wa Danieli kwamba wakati wa kutokea kwa Masiya ulikuwa umefika. Yohana Mubatizaji alipoanza kuhubiri, miezi mingi mbele ya hapo, wengi walikuwa wakijiuliza hivi: “Je, labda yeye ndiye Kristo?” (Lu. 3:15) Masiya waliyengojea kwa miaka mingi alikuwa sasa katikati yao akifundisha. Lakini wale waliojua sana Sheria hawakumuamini. Yesu alionyesha sababu gani walitenda hivyo kwa kuwauliza hivi: ‘Mutawezaje kuamini, wakati ninyi munakubali utukufu kutoka kwa mutu na mwenzake na hamutafuti utukufu unaotoka kwa Mungu wa pekee?’

8, 9. Namna gani utukufu wa wanadamu unaweza kutuzuia kupokea utukufu wa Mungu? Toa mufano.

⁸ Tunaweza kuelewa namna utukufu wa wanadamu unavyoweza kutuzuia tusipokee utukufu wa Mungu kwa kulinganisha utukufu na mwangaza. Ulimwengu wetu wenye kungaa unajaa utukufu. Je, unakumbuka wakati ulitazama mbingu usiku na kushangaa kwa sababu ya maelfu ya nyota? “Utukufu wa nyota” unaogopesha sana. (1 Kor. 15:40, 41) Lakini, unapotazama juu ukiwa katika muji wenye kujaa taa zenye kuwaka, anga linaonekana namna gani? Sababu gani mwangaza wa taa za muji unatuzuia kuona mwangaza wa nyota zinazopatikana katika anga? Je, ni kwa sababu taa za muji huo zinaangaza sana kuliko nyota? Hapana. Ni kwa sababu taa za muji ziko karibu sana nasi, kwa hiyo zinatuzuia kuona mwangaza wa nyota. Tunaweza kufurahia mwangaza wa nyota, ikiwa taa hizo za muji zinazimwa.

⁹ Vilevile, ikiwa katika mioyo yetu tunafikiria sana utukufu usiofaa kitu wa wanadamu, jambo hilo linaweza kutuzuia tusione na tusifurahie utukufu unaodumu ambao Yehova anatutolea. Watu wengi wanakataa ujumbe wa Ufalme kwa sababu wanaogopa yale ambayo ndugu na marafiki watasema. Lakini, je, watu waliojitoa kwa Mungu wanaweza pia kutamani utukufu wa wanadamu?  Wazia kijana anayepewa mugao wa kuhubiri katika eneo ambamo anajulikana na karibu kila mutu lakini watu wengi katika eneo hilo hawajue kama yeye ni Shahidi wa Yehova. Je, atakataa mugao huo kwa sababu ya woga? Na ikiwa Mukristo fulani anachekwa kwa sababu ya kufuatia miradi ya kiroho, je, ataacha kufuatia miradi yake kwa sababu ya yale wanayosema wale wasiokuwa na miradi ya kiroho? Ao labda Mukristo fulani amefanya zambi nzito, je, ataficha zambi yake kwa sababu anaogopa kupoteza madaraka yake katika kutaniko ao kwa sababu hataki kuwahuzunisha wapendwa wake? Ikiwa jambo la kwanza ambalo Mukristo huyo anafikiria ni kutaka kutengeneza urafiki wake pamoja na Yehova, ‘ataita wanaume wazee wa kutaniko’ ili wamusaidie.​—Soma Yakobo 5:14-16.

10. (a) Tunapaswa kuepuka nini ili tufaidike na mashauri ya wengine? (b) Tutapata faida gani ikiwa sisi ni wanyenyekevu?

¹⁰ Labda tunajikaza kufanya maendeleo ya kiroho, lakini Mukristo mwenzetu anatutolea mashauri kuhusu jambo fulani. Mashauri yake yenye upendo yanaweza kutusaidia ikiwa hatuna kiburi wala hatutafute kujitetea-tetea kwa sababu tunafikiri kwamba tumekomaa kiroho. Wazia unafanya kazi fulani pamoja na waamini wenzako, je, utasikitika ikiwa wengine ndio wanasifiwa kwa sababu ya mawazo mazuri uliyotoa ili kazi hiyo iendeke ao kwa sababu ya kazi ya bidii uliyofanya? Ikiwa unajikuta katika hali hiyo, kumbuka kwamba “yeye aliye na roho ya unyenyekevu atapata utukufu.”​—Met. 29:23.

11. Tunapaswa kujibu namna gani tunapopongezwa, na sababu gani?

¹¹ Wazee wa kutaniko na wale ‘wanaojitahidi’ kufikia madaraka katika kutaniko wanapaswa pia kuepuka kutafuta utukufu wa wanadamu. (1 Tim. 3:1; 1 Thes. 2:6) Namna gani unapaswa kujibu ikiwa unapongezwa kwa sababu ya kazi fulani uliyofanya vizuri? Ni wazi kama hautajisimamishia monima kama vile mufalme Sulemani alivyofanya. (1 Sam. 15:12) Je, unakubali kwa unyenyekevu kwamba umefikia kufanya hivyo kwa sababu ya fazili zisizostahiliwa za Yehova, na unatumaini kwamba yeye ndiye atakayeendelea kukubariki na kukuwezesha kufanya mambo mengine wakati ujao? (1 Pet. 4:11) Jibu tunalotoa tunapopongezwa linaonyesha aina ya utukufu tunaotafuta.​—Met. 27:21.

12. Ni jambo gani lililowazuia Wayahudi fulani wasimusikilize Yesu?

¹² Jambo lingine linaloweza kutuzuia kupokea utukufu wa Mungu ni tamaa zetu. Tamaa mbaya zinaweza kutuzuia kusikiliza kweli. (Soma Yohana 8:43-47.) Yesu aliwaambia Wayahudi fulani kwamba hawakumusikiliza kwa sababu ‘walitaka kufanya tamaa za baba yao Ibilisi.’

13, 14. (a) Watu wenye kujifunza mambo ya sauti wameonyesha nini kuhusu uwezo wa ubongo wetu wa kusikia sauti za watu? (b) Kuchagua yule tutakayesikiliza kunategemea nini?

¹³ Mara nyingi tunapenda watu watuambie mambo tunayotaka tu kusikia. (2 Pet. 3:5) Yehova alituumba na uwezo wa ajabu wa kukazia uangalifu sauti moja tu hata ikiwa sauti ni nyingi. Jaribu kunyamaza kidogo sasa na ukazie uangalifu ili uone ikiwa unaweza kusikia sauti ngapi mbalimbali. Labda unatambua kama kuna sauti nyingi ambazo haukuwa ukikazia uangalifu. Ulikuwa ukisikia sauti hizo, lakini ubongo wako ulikusaidia kukazia uangalifu sauti moja tu. Watu wenye kujifunza mambo ya sauti wameonyesha kwamba inakuwa vigumu zaidi kukazia uangalifu hasa sauti za watu wanaosema kwa wakati mumoja. Hilo linamaanisha kwamba, unaposikia sauti za watu wawili wakisema kwa  wakati mumoja, unapaswa kuchagua ikiwa utamusikiliza nani. Utachagua kusikiliza tu yule unayetamani kusikiliza, sivyo? Wayahudi waliotaka kufanya mapenzi ya baba yao, Ibilisi, hawakumusikiliza Yesu.

¹⁴ ‘Nyumba ya hekima’ na ‘nyumba ya ujinga’ zinaendelea kutualika kwa njia ya mufano. (Met. 9:1-5, 13-17) Hekima inaendelea kuita kwa sauti, na ujinga pia unafanya hivyohivyo, lakini uamuzi ni wetu. Tutasikiliza hekima ao ujinga? Jibu linategemea yule tunayetaka kupendeza. Ikiwa sisi ni kondoo wa Yesu, tutasikiliza sauti yake na kumufuata. (Yoh. 10:16, 27) Kondoo wa Yesu wako “upande wa ile kweli.” (Yoh. 18:37) ‘Hawaijue sauti ya wageni.’ (Yoh. 10:5) Kondoo hao wanyenyekevu wanapokea utukufu.​—Met. 3:13, 16; 8:1, 18.

15. Ni katika maana gani ziki za Paulo ‘zilimaanisha utukufu’ kwa wengine?

¹⁵ Tunawasaidia wengine wapokee utukufu wa Mungu kwa kuendelea kufanya mapenzi yake. Paulo aliandikia kutaniko la Efeso hivi: ‘Kwa hiyo nawaomba ninyi musife moyo kwa sababu ya hizi ziki zangu kwa ajili yenu, kwa maana hizi zinamaanisha utukufu kwenu.’ (Efe. 3:13) Ni katika maana gani ziki ao mateso ya Paulo ‘yalimaanisha utukufu’ kwa Waefeso? Kwa kuwa Paulo alikuwa tayari kuendelea kuwatumikia ijapokuwa majaribu, hilo liliwaonyesha Waefeso kwamba pendeleo lao la kuwa Wakristo lilikuwa nzito na la samani kubwa sana. Ikiwa Paulo angeshindwa kuvumilia mateso, hilo lingeonyesha kwamba hakuona urafiki wake na Yehova, kazi yake ya kuhubiri, na tumaini lake kuwa vitu vya samani, sivyo? Uvumilivu wa Paulo ulitukuza Ukristo na ulionyesha kwamba kuwa mwanafunzi wa Kristo ni jambo ambalo mutu anastahili kutesekea.

16. Ni mateso gani ambayo Paulo alipata alipokuwa Listra?

¹⁶ Fikiria namna bidii na uvumilivu wa Paulo ulivyowachochea wengine. Andiko la Matendo 14:19, 20 linasema hivi: ‘Wayahudi wakafika kutoka Antiokia na Ikoniamu wakaushawishi umati, nao wakamupiga Paulo kwa mawe na kumukokota inje ya jiji, wakiwazia alikuwa amekufa. Hata hivyo, wanafunzi walipomuzunguka, alisimama na kuingia ndani ya jiji. Na siku iliyofuata aliondoka pamoja na Barnaba kuenda Derbe.’ Jitie pa nafasi ya Paulo ambaye alipaswa kutembea kilometre 100 kwa miguu baada ya kupigwa kwa majiwe karibu kufa.

17, 18. (a) Ni katika maana gani Timotheo alifuata kwa ukaribu mateso ya Paulo katika Listra? (b) Uvumulivu wa Paulo ulimusaidia Timotheo namna gani?

¹⁷ Je, Timotheo alikuwa mumoja wa “wanafunzi” waliomusaidia Paulo? Masimulizi  ya kitabu cha Matendo hayaonyeshe waziwazi hivyo, lakini inawezekana alikuwa kati yao. Fikiria yale ambayo mutume Paulo aliandika katika barua ya pili kwa Timotheo: ‘Wewe umefuata kwa ukaribu fundisho langu, mwendo wangu wa maisha, namna ya mambo yaliyonipata katika Antiokia [kufukuzwa katika muji], katika Ikoniamu [kupigwa kwa mawe karibu kufa], katika Listra [kupigwa kwa mawe], namna ya mateso ambayo nimevumilia; na bado Bwana alinikomboa mimi kutoka katika hayo yote.’​—2 Tim. 3:10, 11; Mdo. 13:50; 14:5, 19.

¹⁸ Timotheo ‘alifuata kwa ukaribu’ matukio hayo na alijua vizuri namna Paulo alivyovumilia majaribu. Hilo lilimutia moyo sana Timotheo. Paulo alipotembelea Listra, alimukuta Timotheo akiwa mwenye, ‘kushuhudiwa vema na akina ndugu katika Listra na Ikoniamu.’ (Mdo. 16:1, 2) Baadaye, Timotheo alistahili kupewa madaraka mazito zaidi.​—Flp. 2:19, 20; 1 Tim. 1:3.

19. Namna gani uvumilivu wetu unaweza kuwasaidia wengine?

¹⁹ Ikiwa tunavumilia, mwenendo wetu unaweza pia kuwachochea wengine, zaidi sana vijana; wengi kati yao wanaweza kufanya maendeleo na kuwa watumishi ambao Yehova anasamini sana. Vijana Wakristo wanatutazama, wanaiga sifa zetu na ufundi wetu wa kusema na kuhubiri, na wanajifunza mengi wanapoona namna tunavyovumilia hali za dunia zenye kutuvunjia heshima. Paulo ‘aliendelea kuvumilia mambo yote’ ili kuwasaidia wote wanaobaki waaminifu ‘waweze kupata wokovu ulio na utukufu wa milele.’​—2 Tim. 2:10.

20. Sababu gani tunapaswa kuendelea kutafuta utukufu wa Mungu?

²⁰ Je, hauone kama tunapaswa kuendelea ‘kutafuta utukufu unaotoka kwa Mungu wa pekee’? (Yoh. 5:44; 7:18) Bila shaka. (Soma Waroma 2:6, 7.) Yehova atawapa ‘uzima wa milele wale wote wanaotafuta utukufu.’ Kwa kuongezea, “uvumilivu katika kazi njema” unawachochea wengine wabaki waaminifu, na kupata uzima wa milele. Kwa hiyo, usiruhusu kitu chochote kikuzuie kupokea utukufu wa Mungu.