Je, Ni Josèphe Ndiye Aliiandika?
Katika buku la 20 la kitabu kinachoitwa Jewish Antiquities, mwanahistoria wa wakati wa Yesu, Flavius Josèphe, anaandika kuhusu kifo cha “Yakobo, ndugu ya Yesu, ambaye aliitwa Kristo.” Watu wengi wenye elimu ya Biblia wanakubali kwamba maandishi hayo ni ya Flavius Josèphe. Hata hivyo, wengine wana mashaka kuhusu maelezo fulani juu ya Yesu yanayopatikana katika maandishi hayo. Maelezo hayo yanaitwa Testimonium Flavianum, yanasema hivi:
“Basi, wakati ule kulikuwa Yesu, mutu mwenye hekima, sijue kama ninaruhusiwa kumuita mutu, kwa sababu alifanya mambo mengi ya ajabu, mwalimu ambaye watu wengi walipenda sana kusikiliza. Aliwavuta Wayahudi na Watu wa Mataifa wengi. Ni yeye aliyekuwa [yule] Kristo; na wakati Pilato, kwa ombi la wakubwa kati yetu, alimuhukumu kutundikwa juu ya musalaba, wale waliokuwa wa kwanza-kwanza kumupenda hawakumuacha, kwa maana alionekana kwao muzima baada ya siku tatu, kama manabii wa Mungu walivyotabiri hayo, na mambo mengine mengi sana kumuhusu; na Wakristo, waliitwa hivyo kutokana naye, nao wanaendelea kuwa mupaka leo.”—Josephus—The Complete Works, imetafsiriwa katika kiingereza na William Whiston.
Tangu mwisho wa miaka ya 1500 hivi, kulikuwa mabishano makali kati ya wale wanaoamini kwamba Testimonium Flavianum iliandikwa na Flavius Josèphe na wale wanaopinga jambo hilo. Serge Bardet, mwanahistoria wa France na mwenye elimu ya vitabu vya zamani kuhusu desturi za watu, alifanya habari mbalimbali ili amalize mabishano hayo ambayo yamebaki bila jibu muda wa miaka zaidi ya 400 iliyopita. Alichapisha mambo aliyopata katika kitabu kinachoitwa Testimonium Flavianum—Examen historique considérations historiographiques.
Josèphe hakuwa Mukristo. Alikuwa mwanahistoria mwenye imani ya Kiyahudi na aliandika sana kuhusu Wayahudi; ndiyo sababu mabishano yalikuwa makali kuhusu maandishi yanayomutaja Yesu kuwa [yule] “Kristo.” Bardet aliendelea kusema kwamba namna hiyo ya kuandika inaheshimu kabisa kanuni ya kuandika ya Luga ya Kigiriki ya kutumia kibainishi kilicho wazi [article defini] kuhusu majina ya watu. Bardet anasema tena kwamba haishangaze ikiwa Josèphe anamutaja Yesu kuwa “yule Kristo,” lakini hilo linaonyesha kwamba Yesu alitambuliwa na wanahistoria wa wakati wake, na wachambuzi wa mambo wanapaswa kufikiria jambo hilo.
Je, inawezekana iwe mwandikaji fulani mudanganyifu ndiye aliandika Testimonium Flavianum, akiongeza maelezo yake ya uongo na kuiga namna ya kuandika ya mwanahistoria Josèphe? Akitegemea uchunguzi wa kihistoria na akichunguza mwenyewe Testimonium Flavianum, Bardet alivumbua mwishowe kwamba lilikuwa jambo lisilowezekana kwa mutu yeyote kuiga namna ya kuandika ya Josèphe ambayo haikufanana na ya mutu mwengine yeyote.
Kwa hiyo, sababu gani watu fulani wanabishana juu ya Testimonium Flavianum? Akielezea sababu, Bardet anasema kwamba watu wana mashaka kuhusu Testimonium kwa sababu tu haipatane na maandishi mengine ya wakati wake. Aliendelea kusema ikiwa wanakataa kuamini Testimonium ni kwa sababu tu hawataki kukubali kwamba Yesu ndiye Kristo.
Je, habari ambazo Bardet amevumbua zitabadilisha mawazo ya watu wenye elimu ya Biblia kuhusu mwandikaji wa Testimonium Flavianum? Habari hiyo ilimusadikisha Pierre Geoltrain, mutu mwenye elimu anayeheshimiwa sana na aliyeandika kuhusu Dini ya Kiyahudi ya Ugiriki na Ukristo wa kwanza-kwanza. Yeye alikuwa amesadiki kwa miaka mingi kwamba maneno ya uongo yameongezwa ndani ya Testimonium, na hata alicheka sana wale walioamini habari hiyo. Lakini leo, amebadilisha mawazo yake. Amesema kwamba habari ambayo Bardet amevumbua ndio imemuchochea abadilishe maoni. Geoltrain alisema karibuni kwamba “kuanzia sasa na kuendelea mutu asitumie tena maneno ‘ushahidi usioaminika’ wa Josèphe.”
Bila shaka, Mashahidi wa Yehova wana sababu zingine zinazowasadikisha kwamba Yesu ndiye yule Kristo, sababu hizo zinapatikana katika Biblia.—2 Tim. 3:16.