1. Sababu gani kumuiga Yesu kutatusaidia kumukaribia Yehova?

KWA kawaida, tunaiga watu wenye kuwa na sifa zenye kutupendeza, na ambao tunafurahia namna yao ya kutenda. Hata hivyo, ni Yesu Kristo ndiye tunapaswa kuiga kuliko watu wote wenye wameishi hapa duniani. Sababu gani? Yesu mwenyewe alisema hivi: ‘Yule ambaye ameniona mimi amemuona Baba pia.’ (Yoh. 14:9) Yesu anaonyesha kwa ukamilifu sifa za Baba yake. Ndio sababu, wakati tunajifunza juu ya Yesu, tunajifunza pia juu ya Baba yake. Kwa hiyo, wakati tunamuiga Yesu, tunamukaribia Yehova ambaye ni Mutu mukubwa zaidi katika ulimwengu wote muzima. Tutapata faida nyingi sana kwa kumuiga Yesu.

2, 3. (a) Sababu gani habari juu ya maisha ya Yesu ziliandikwa katika Biblia, na Yehova anatuomba tufanye nini? (b) Tutajifunza nini katika habari hii na ile yenye kufuata?

² Lakini, namna gani tunaweza kumujua Yesu? Biblia ina habari nyingi juu ya maisha ya Yesu. Yehova alifanya habari hizo ziandikwe katika Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo kwa sababu anapenda tumujue vizuri Mwana wake ili tuweze kumuiga. (Soma 1 Petro 2:21.) Katika Biblia, mufano wenye Yesu alituachia unalinganishwa na “hatua,” ao alama za miguu kwenye udongo.  Ni kama vile Yehova anatuambia tumufuate Yesu na tutie miguu yetu katika alama za miguu yake. Ni kweli kwamba, Yesu alituachia mufano mukamilifu, lakini sisi hatuko wakamilifu. Yehova hatuombe tufuate hatua za Yesu kwa ukamilifu. Lakini, anatuomba tumuige Mwana wake kulingana na uwezo wetu wote.

³ Tuchunguze sasa sifa fulani za Yesu zenye kupendeza. Katika habari hii tutajifunza juu ya unyenyekevu wake na namna alitendea wengine kwa huruma, na katika habari yenye kufuata tutajifunza juu ya uhodari na utambuzi wake. Wakati tutachunguza kila sifa, tutajibu maulizo tatu: Sifa hii inamaanisha nini? Namna gani Yesu aliionyesha? Na namna gani tunaweza kumuiga?

4. Unyenyekevu ni nini?

⁴ Unyenyekevu ni nini? Katika ulimwengu huu, watu ni wenye kiburi. Kwa hiyo, watu fulani wanafikiri kwamba unyenyekevu ni alama ya uzaifu ao ya kukosa kujiaminia. Lakini, mara nyingi ile haiko kweli. Ili kuonyesha unyenyekevu, mutu anapaswa kuwa na nguvu na uhodari. Unyenyekevu ni “kutokuwa na kiburi na majivuno.” Katika Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo, neno lenye kutafsiriwa “unyenyekevu,” linaweza tena kutafsiriwa “unyenyekevu wa akili.” (Flp. 2:3) Ili tukuwe wanyenyekevu tunapaswa kwanza kuwa na maoni yenye kufaa juu yetu. Kitabu kimoja chenye kufasiria maneno ya Biblia kinasema kwamba “unyenyekevu ni kutambua kwamba sisi ni wa chini sana mbele ya Mungu.” Ikiwa tuko wanyenyekevu kabisa mbele ya Mungu, tutaepuka pia kujiona kuwa wa maana sana kuliko wanadamu wenzetu. (Rom. 12:3) Kwa sababu hatuko wakamilifu, ni vigumu kwetu kuonyesha sifa ya unyenyekevu. Lakini tunaweza kufikia kuwa wanyenyekevu ikiwa tunafikiria namna Mungu anatuona na ikiwa tunafuata mufano wa Yesu.

5, 6. (a) Mikaeli, malaika mukubwa ni nani? (b) Namna gani Mikaeli alionyesha unyenyekevu?

⁵ Namna gani Yesu alionyesha unyenyekevu? Biblia inaonyesha kwamba, tangu zamani Mwana wa Mungu anatenda kwa unyenyekevu. Alionyesha unyenyekevu wakati alikuwa malaika mwenye nguvu mbinguni, na wakati alikuwa mwanadamu mukamilifu hapa duniani. Tuchunguze mifano fulani.

⁶ Mutazamo wake. Kitabu cha Biblia cha Yuda kinazungumuzia jambo fulani lenye lilifanyika mbele Yesu akuje hapa duniani. (Soma Yuda 9.) Yesu ambaye pia anaitwa Mikaeli, malaika mukubwa, ‘alikuwa na tofauti’ na yule muovu Ibilisi na alikuwa ‘anabishana’ naye. Walikuwa wanabishana juu ya “mwili wa Musa.” Kumbuka kwamba, wakati Musa alikufa Yehova alizika mwili wake mahali ambako hakuna mwanadamu angejua. (Kum. 34:5, 6) Pengine Shetani alipenda kutumia mwili wa Musa kwa ajili ya ibada ya uongo. Hata kama Ibilisi alipenda kutumia mwili wa Musa kwa kusudi gani, Mikaeli hakuogopa kumuzuia. Kitabu kimoja kinasema kwamba maneno ya Kigiriki yenye ilitafsiriwa “kuwa na tofauti” na “kubishana” yanaweza “kutumiwa pia wakati kunakuwa mabishano kwenye tribinali,” na yanaweza kuonyesha “kwamba Mikaeli alimukatalia Shetani haki ya kuchukua mwili wa Musa.” Hata hivyo, Malaika Mukubwa alitambua kwamba hakuwa na mamlaka ya kumuhukumu Shetani. Lakini alimuacha Yehova ambaye ni Muamuzi Mukubwa ashugulikie jambo hilo. Kwa kufanya hivyo, Mikaeli alijizuia kufanya jambo lenye halikuwa chini ya mamlaka yake, hata wakati Shetani alimuchokoza. Kwa kweli, huo ni unyenyekevu kabisa!

7. Namna gani Yesu alionyesha unyenyekevu kupitia maneno na matendo yake?

⁷ Wakati Yesu alikuwa hapa duniani, alionyesha unyenyekevu wa kweli kupitia maneno na matendo yake. Maneno yake. Hakuna siku Yesu alitafuta kupata sifa kwa njia isiyofaa. Lakini, alipenda utukufu wote umuendee Baba yake. (Mk. 10:17, 18; Yoh. 7:16) Hakuna siku  alisema na wanafunzi wake kwa zarau ao kwa njia yenye kuwafanya wajisikie kuwa wa hali ya chini. Lakini, aliwaonyesha heshima, aliwapongeza kwa sababu ya sifa zao nzuri, na alionyesha kwamba anawatumainia. (Lu. 22:31, 32; Yoh. 1:47) Matendo yake. Yesu alichagua kuishi maisha ya hali ya chini bila kuwa na vitu vingi vya kimwili. (Mt. 8:20) Alikuwa tayari kufanya kazi za hali ya chini. (Yoh. 13:3-15) Kupitia utiifu wake, alionyesha unyenyekevu kwa njia ya pekee sana. (Soma Wafilipi 2:5-8.) Yesu hakuwa kama wanadamu wenye kiburi ambao wanazarau utiifu; lakini alitii na kufanya mambo yenye Mungu alipenda afanye. Alikuwa ‘mutiifu mupaka kifo.’ Ni wazi kwamba Yesu, Mwana wa binadamu, alikuwa ‘munyenyekevu moyoni.’​—Mt. 11:29.

8, 9. Namna gani tunaweza kuonyesha kwamba tuko wanyenyekevu?

⁸ Namna gani tunaweza kuonyesha unyenyekevu kama Yesu? Mutazamo wetu. Unyenyekevu unatusaidia tuepuke kufanya mambo yenye hatukupewa mamlaka ya kufanya. Ikiwa tunatambua kwamba hatuna haki ya kuhukumu wengine, hatutakuwa haraka kuwachambua kwa sababu ya makosa yao, ao kuwa na mashaka juu ya nia yao. (Lu. 6:37; Yak. 4:12) Unyenyekevu unatusaidia tusikuwe ‘waadilifu kupita kiasi,’ na kuanza kuzarau wale wenye hawana uwezo ao mapendeleo kama yetu. (Mhu. 7:16) Wazee wanyenyekevu hawajione kuwa wa maana kuliko Wakristo wenzao. Lakini, wachungaji hao ‘wanawaona wengine kuwa ni bora’ kuliko wao, na wanajiendesha kama wadogo zaidi.​—Flp. 2:3; Lu. 9:48.

⁹ Tufikirie ndugu Walter Thorn ambaye, kuanzia mwaka wa 1894, alikuwa piligrimu ao mwangalizi mwenye kusafiri. Kisha kufanya kazi hiyo kwa miaka mingi, alialikwa kutumikia New York kwenye Shamba la Ufalme, mahali pa kuchungia kuku. Alisema hivi: “Wakati ninaanza kujiona kuwa mutu wa maana sana, ninatulia kidogo, kisha ninasema hivi: ‘Wewe kavumbi kadogo. Uko na nini ya kujivunia?’” (Soma Isaya 40:12-15.) Ndugu huyo alikuwa munyenyekevu kabisa!

10. Namna gani tunaweza kuonyesha unyenyekevu kupitia maneno na matendo yetu?

¹⁰ Maneno yetu. Ikiwa tuko kabisa wanyenyekevu moyoni, hilo litaonekana kupitia maneno yetu. (Lu. 6:45) Wakati tunazungumuza na wengine, tutaepuka kukazia mambo yenye tumekwisha kutimiza ao mapendeleo yetu. (Met. 27:2) Lakini, tutajikaza kuona mambo mazuri yenye ndugu na dada zetu wanafanya na tutawapongeza kwa sababu ya sifa zao nzuri, uwezo wao mbalimbali, na mambo yenye wametimiza. (Met. 15:23) Matendo yetu. Wakristo wanyenyekevu hawatafute kujulikana sana katika ulimwengu huu. Lakini wanaishi maisha mepesi, na wanafanya hata kazi zenye watu wa ulimwengu wanaweza kuona kuwa za hali ya chini. Wanafanya hivyo ili waweze kumutumikia Yehova kwa uwezo wao wote. (1 Tim. 6:6, 8) Zaidi ya yote, tunaweza kuonyesha unyenyekevu kupitia utiifu wetu. Inaomba kuwa na unyenyekevu wa akili ili tuweze ‘kuwatii wale wanaoongoza’ katika kutaniko, na kukubali muongozo wenye tengenezo la Yehova linatutolea.​—Ebr. 13:17.

11. Inamaanisha nini kutenda kwa huruma?

¹¹ Inamaanisha nini kutenda kwa huruma? Mutu mwenye “kutenda kwa huruma” anaguswa moyo na hali fulani na anatenda jambo fulani ili kutoa musaada. Kutenda kwa huruma ni namna moja ya kuonyesha upendo, na sifa hiyo inafanana sana na sifa kama vile rehema. Biblia  inatumia maneno “huruma nyororo,” “rehema nyororo,” na “upendo mwororo.” (Lu. 1:78; 2 Kor. 1:3; Flp. 1:8) Kitabu kimoja kinatoa maelezo juu ya maneno hayo ya Biblia yenye kuonyesha huruma. Kinasema hivi: “Maneno hayo yanatutia moyo tufanye jambo fulani kuliko tu kuwasikilia huruma wale wenye kuwa na lazima ya musaada. Yanatutia moyo tuwahangaikie zaidi na tuchukue hatua fulani ili kuwasaidia wakuwe tena na maisha mazuri.” Mutu mwenye kutenda kwa huruma anachochewa kufanya jambo fulani ili kubadilisha maisha ya wengine.

12. Ni nini inaonyesha kwamba Yesu alisikilia wengine huruma, na huruma ilimuchochea kufanya nini?

¹² Namna gani Yesu alitendea wengine kwa huruma? Aliwasikilia huruma na alionyesha huruma kupitia matendo yake. Yesu aliwasikilia wengine huruma. Wakati alimuona Maria, rafiki yake, pamoja na watu wengine wanalia kwa sababu Lazaro ndugu ya Maria alikuwa amekufa, ‘Yesu alitokwa na machozi.’ (Soma Yohana 11:32-35.) Wakati huo, Yesu alisikia huruma katika moyo wake, na huruma hiyo ilimuchochea kumufufua Lazaro. Wakati mwengine pia, huruma ilimuchochea kumufufua mwana wa mwanamuke fulani mujane. (Lu. 7:11-15; Yoh. 11:38-44) Inawezakana wakati Yesu alimufufua Lazaro, alimupatia pia tumaini la kupata uzima wa milele mbinguni. Wakati fulani mbele ya hapo, Yesu alisikilia huruma kikundi kikubwa cha watu wenye walimufuata. Kwa sababu alichochewa na huruma, ‘alianza kuwafundisha mambo mengi.’ (Mk. 6:34) Kwa kweli, jambo hilo lilibadilisha maisha ya wale wenye walikubali mafundisho ya Yesu! Umeona kwamba Yesu alisikilia wengine huruma; lakini pia huruma ilimuchochea kufanya jambo fulani ili kusaidia wengine.​—Mt. 15:32-38; 20:29-34; Mk. 1:40-42.

13. Sababu gani Yesu alitumia maneno ya huruma wakati alizungumuza na wengine? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

¹³ Maneno yake yenye huruma. Kwa sababu Yesu alikuwa na moyo wa huruma, alitumia maneno yenye huruma, zaidi sana wakati alizungumuza na watu wenye kuonewa. Mutume Mathayo alionyesha kwamba Yesu alitimiza maneno haya ya nabii Isaya: “Hataponda tete lililovunjika; wala hatazima utambi wa kitani unaofifia.” (Isa. 42:3; Mt. 12:20) Maneno ya Yesu ilitia moyo wale wenye walikuwa kama matete yenye kupondekana ao kama utambi wa tala wenye ulikuwa karibu kuzimika. Alihubiri ujumbe wenye kuleta tumaini ili “kufunga majeraha [vidonda] ya waliovunjika moyo.” (Isa. 61:1) Aliwaalika wale wote wenye ‘kutaabika na kulemewa na mizigo,’ na aliwahakikishia kwamba watapata “burudisho [pumuziko].” (Mt. 11:28-30) Aliwahakikishia wafuasi wake kwamba Mungu anahangaikia na kusikilia huruma kila muabudu wake; anafanya hivyo hata kwa wale walio “wadogo,” ni kusema, wale wenye wanaweza kuonekana katika ulimwengu huu kuwa watu wa hali ya chini.​—Mt. 18:12-14; Lu. 12:6, 7.

14. Namna gani tunaweza kujikaza kusikilia wengine huruma?

¹⁴ Namna gani tunaweza kutendea wengine kwa huruma kama vile Yesu alifanya? Tusikilie wengine huruma. Haiko mwepesi kusikilia wengine huruma. Ndiyo sababu Biblia inatutia moyo tujikaze ili tuweze kuonyesha sifa hiyo. “Upendo mwororo wenye huruma” ni sehemu ya utu mupya wenye Wakristo wote wanapaswa kujikaza kuonyesha. (Soma Wakolosai 3:9, 10, 12.) Namna gani unaweza kujikaza kusikilia wengine huruma? Biblia inatutia moyo tupanuke katika moyo wetu. (2 Kor. 6:11-13) Sikiliza vizuri wakati mutu fulani anakuelezea mawazo yake ao mambo yenye kumuhangaisha. (Yak. 1:19) Tumia uwezo wako wa kufikiri na ujiulize hivi: ‘Ningekuwa katika hali yake, ningejisikia namna gani? Ningekuwa na lazima ya nini?’​—1 Pet. 3:8.

15. Namna gani tunaweza kusaidia wale wenye kuwa kama matete yenye kupondekana ao kama utambi wa tala wenye kuwa karibu kuzimika?

 ¹⁵ Tutendee wengine kwa huruma. Ikiwa tuko na moyo wenye huruma, tutachochewa kusaidia wengine, zaidi sana wale wenye kuwa kama matete yenye kupondekana ao kama utambi wa tala wenye kuwa karibu kuzimika. Tunaweza kuwasaidia namna gani? Andiko la Waroma 12:15 linasema hivi: ‘Mulie pamoja na watu wanaolia.’ Mara nyingi watu wenye kuvunjika moyo, wanahitaji wengine waelewe magumu yao kuliko tu kuwapatia musaada fulani. Dada mumoja alifarijiwa sana na Wakristo wenzake wakati binti yake alikufa. Anasema hivi: “Nilifurahi sana wakati Wakristo wenzangu walinitembelea na hata wakalia pamoja na mimi.” Tunaweza pia kuonyesha wengine huruma kwa kuwatendea kwa wema. Unajua mujane fulani mwenye kuwa na lazima ya mutu wa kumusaidia kutengeneza kitu fulani katika nyumba yake? Ao kuna Mukristo fulani mwenye kuzeeka ambaye iko na lazima ya musaada ili aweze kuenda kwenye mikutano, katika mahubiri ao kuonana na munganga? Tukifanya hata jambo ndogo la wema, tunaweza kufikia kufanya maisha ya Mukristo mwenzetu mwenye kuwa na lazima ya musaada ikuwe muzuri zaidi. (1 Yoh. 3:17, 18) Zaidi ya yote, tunaonyesha wengine huruma wakati tunafanya mengi katika kazi ya kuhubiri. Hiyo ndio njia kubwa zaidi ya kubadilisha maisha ya watu wenye kuwa na mioyo mizuri.

16. Tunaweza kusema nini ili kutia moyo wale wenye kuhuzunika?

¹⁶ Tutumie maneno ya huruma. Ikiwa tunasikilia wengine huruma, tutachochewa kutumia maneno yenye “kuzifariji nafsi zilizohuzunika.” (1 Tes. 5:14) Tunaweza kusema nini ili kutia moyo wale wenye kuhuzunika? Tunaweza kuwatia moyo ikiwa tunawaonyesha kupitia maneno yetu kwamba tunawahangaikia kabisa. Tunaweza kuwapongeza kutoka moyoni ili kuwasaidia waone sifa zao nzuri na uwezo wao mbalimbali. Tunaweza kuwakumbusha kwamba, ikiwa Yehova aliwavuta kwa Mwana wake, ni kwa sababu Yehova anawaona kuwa watu wa maana sana. (Yoh. 6:44) Tunaweza kuwatia moyo kwa kuwaonyesha kwamba Yehova anawahangaikia sana watumishi wake “waliovunjika moyo” ao “waliopondwa roho.” (Zab. 34:18) Maneno yetu yenye huruma yanaweza kusaidia wale wenye kuwa na lazima ya kufarijiwa.​—Met. 16:24.

17, 18. (a) Yehova anapenda wazee watendee kondoo wake namna gani? (b) Tutazungumuzia nini katika habari yenye kufuata?

¹⁷ Yehova anapenda wazee wawatendee kondoo wake kwa huruma. (Mdo. 20:28, 29) Wanapaswa kukumbuka kwamba wako na daraka la kulisha, kutia moyo, na kufariji kondoo wa Yehova. (Isa. 32:1, 2; 1 Pet. 5:2-4) Zaidi ya hilo, muzee mwenye kuonyesha roho ya huruma hatafute kutawala kondoo na kuwatilia sheria ao kuwafanya wajisikie kwamba wako na deni ya kufanya mengi zaidi hata kama hali yao haiwaruhusu kufanya hivyo. Lakini, anajikaza ili kuwasaidia wamutumikie Yehova kwa furaha, na anaamini kwamba upendo wao kwake utawachochea wamutumikie kwa uwezo wao wote.​—Mt. 22:37.

¹⁸ Ikiwa tunafikiri juu ya unyenyekevu wa Yesu na namna aliwatendea wengine kwa huruma, tutachochewa kuendelea kufuata hatua zake. Katika habari yenye kufuata tutazungumuzia sifa mbili za Yesu zenye kuvutia, ni kusema, uhodari na utambuzi.