Je, Wajua?

Ni nini “kiti cha hukumu” ambapo mtume Paulo alipelekwa?

▪ Simulizi kwenye andiko la Matendo 18:12, 13 linaeleza kwamba Wayahudi huko Korintho walimshtaki Paulo kwa kuhubiri kinyume cha sheria na hivyo kumpeleka kwenye “kiti cha hukumu” au beʹma (neno la Kigiriki linalomaanisha “hatua”). Jiji la kale la Korintho lilikuwa na jukwaa lililoinuliwa ambalo lilikuwa mahali palipo wazi, au kibanda kilichokuwa karibu na katikati ya soko na inawezekana jukwaa hilo lilikuwa hatua chache kutoka katika sinagogi. Kibanda hicho kilikuwa mahali palipofaa na hivyo ilikuwa rahisi kuzungumza na watu. Kibanda hicho kilijengwa kwa marumaru ya bluu na nyeupe, na kupambwa sana kwa michongo yenye kuvutia, kinara cha msemaji kilikuwa karibu na vyumba viwili vya kungojea vilivyokuwa na viti vya marumaru na sakafu za mawe zilizotiwa nakshi.

Inaonekana kwamba kinara hicho cha msemaji ndicho kilichokuwa kiti cha hukumu ambapo mtume Paulo alisimama mbele ya liwali Galio, Gavana Mroma wa Akaya. Wenye mamlaka walikaa mahali hapo ili kusikiliza kesi na kutangaza maamuzi yao ya hukumu kwa umati uliokusanyika.

Katika majiji ya Ugiriki, lilikuwa ni jambo la kawaida kwa watu kukutana mbele ya beʹma kama hiyo, ambapo shughuli zote za kiraia zilitekelezwa. Katika masimulizi kuhusu kushtakiwa kwa Yesu, maandishi ya Kigiriki ya Mathayo 27:19 na Yohana 19:13 yanamrejelea Pontio Pilato akizungumza na umati akiwa kwenye beʹma.​—Matendo 12:21.

Kwa nini Wayahudi fulani walikwazwa na jinsi Yesu alivyokufa?

▪ Mtume Paulo alisema hivi kuhusu Wakristo wa mapema: “Tunamhubiri Kristo aliyetundikwa mtini, kwa Wayahudi ni sababu ya kujikwaa lakini kwa mataifa ni upumbavu.” (1 Wakorintho 1:23) Kwa nini watu fulani walikwazwa na jinsi Yesu alivyokufa?

Kuhusu jinsi Yesu alivyokufa na utamaduni wa watu walioishi Mashariki ya Kati katika karne ya kwanza, mchanganuzi wa Biblia Ben Witherington wa Tatu, alisema kwamba ilikuwa “aibu kubwa zaidi kufa kwa njia hiyo katika ulimwengu wa siku hizo. Haikuonwa kuwa njia yenye kuheshimika kuuawa kwa ajili ya imani yoyote ile.” Witherington anaongezea hivi: “Watu wa ulimwengu huo waliamini kwamba tabia za mtu zingejulikana kupitia jinsi ambavyo angekufa. Kwa msingi huo Yesu alionwa kuwa mtu mwovu, aliyetenda uhaini dhidi ya taifa, mtu aliyestahili adhabu ambayo kwa kawaida watumwa waasi walipewa.” Tunapofikiria utamaduni huo, inaonekana kwamba haipatani na akili kudai kuwa Wakristo wa mapema walibuni masimulizi kuhusu kifo na ufufuo wa Yesu.