Katika Biblia, Hamuna Hadisi za Kutunga
Katika Biblia, Hamuna Hadisi za Kutunga
“Nimefuata kwa uangalifu mambo yote tangu mwanzo kwa usahihi.”—LUKA 1:3.
SABABU GANI BIBLIA NI TOFAUTI NA VITABU VINGINE VYOTE? Hadisi za kutunga tu ni habari zenye kupendeza ambazo hazionyeshe mahali kabisa na tarehe ambapo mambo yalitendeka, na hata majina ya watu wanaozungumuziwa ni ya kuwazia tu. Lakini, Biblia inaeleza waziwazi namna mambo yote yalivyotokea, na hilo linawahakikishia wasomaji kama Biblia inasema maneno ya kweli kabisa.—Zaburi 119:160.
KWA MUFANO: Biblia inasema kama ‘Nebukadneza mufalme wa Babiloni . . . alimupeleka Yehoyakini [Mufalme wa Yuda] uhamishoni Babiloni.’ Baadaye, ‘Evil-merodaki mufalme wa Babiloni, katika mwaka wa kuwa kwake mufalme, akakiinua kichwa cha Yehoyakini mufalme wa Yuda kutoka katika nyumba ya kifungo.’ Tena Biblia inasema kama Yehoyakini ‘alipewa posho daima kutoka kwa mufalme, kila siku kama inavyostahili, siku zote za maisha yake.’—2 Wafalme 24:11, 15; 25:27-30.
YALE WACHUNGUZI WA VITU VYA ZAMANI WAMEVUMBUA: Wachunguzi wa vitu vya zamani wamevumbua maandishi fulani ya serikali ao guvernema mahali palipokuwa muji wa Babiloni zamani. Maandishi hayo yaliandikwa tangu Mufalme Nebukadneza alipokuwa akitawala. Maandishi hayo yanazungumuzia kiasi cha chakula ambacho wafanyakazi na wafungwa wa vita walipewa. Yanazungumuzia pia “Yaukini [Yehoyakini],” aliyekuwa “mufalme wa inchi ya Yahud (Yuda),” na watu wa nyumba yake. Je, kuna kitu fulani kilichovumbuliwa ambacho kinaonyesha kama Evil-merodaki aliyetawala kisha Nebukadneza aliishi kweli? Ndiyo, chombo fulani cha udongo kilivumbuliwa karibu na muji wa Susa. Kwenye chombo hicho kuliandikiwa maneno haya: “Nyumba ya kifalme ya Amil-Marduk [Evil-merodaki], Mufalme wa Babiloni, mwana wa Nebukadneza, Mufalme wa Babiloni.”
UNAWAZA NAMNA GANI? Unawaza kuna kitabu kingine kitakatifu kinachoeleza waziwazi na bila kudanganyika hata kidogo habari za historia? Hauone kama Biblia ni tofauti kabisa na vitabu vingine?
[Wazo la fungu kwenye ukurasa 5]
Katika kitabu chake (A SCIENTIFIC INVESTIGATION OF THE OLD TESTAMENT), ROBERT WILSON aliandika hivi: “Mambo ambayo Biblia inasema juu ya wakati na mahali ambapo matukio fulani yalitendeka ni ya kweli kabisa na ni yenye kutumainika zaidi kuliko yale yaliyo katika vitabu vingine vyote vya zamani.”
[Picha katika ukurasa wa 5]
Maandishi ya Babiloni yaliyomutaja mufalme Yehoyakini wa Yuda
[Maneno ili kueleza mahali picha ilitokea, ukurasa wa 5]
© bpk, Berlin/Vorderasiatisches Museum, SMB/Olaf M. Tessmer/Art Resource, NY