1. Sababu gani tunaweza kusema kwamba wakati huu ambao Petro anapitisha ndio mubaya zaidi katika maisha yake?

MACHO ya Petro na ya Yesu yanakutana. Petro hatasahau hata kidogo wakati huo wenye kuhuzunisha. Je, anaona katika macho ya Yesu alama ya kwamba hafurahi ao ya kumulaumu? Hatuna uhakika; Lakini Biblia inasema tu kwamba ‘Bwana akageuka, na kumutazama Petro.’ (Lu. 22:61) Kwa kumutazama hivyo tu, Petro anaona uzito wa kosa lake. Anatambua kwamba amefanya jambo lilelile ambalo Yesu alikuwa ametabiri, jambo ambalo Petro aliapa kwamba hawezi kufanya, ni kusema, kumukana Bwana wake mupendwa. Petro anavunjika moyo sana, na labda wakati huu anaopitisha ndio mubaya zaidi katika maisha yake yote.

2. Petro anahitaji kujifunza nini, na namna gani tunaweza kufaidika na habari hii?

² Lakini, kungali bado tumaini. Kwa sababu Petro ni mwanaume mwenye imani sana, angali na nafasi ya kutengeneza mambo na kujifunza jambo la lazima sana kati ya mambo ambayo Yesu alifundisha. Fundisho hilo linahusu kusamehe. Kila mumoja wetu anapaswa kujifunza jambo hilo, kwa hiyo acheni tuone namna Petro alivyojifunza jambo hilo.

3, 4. (a) Petro anamuuliza Yesu ulizo gani, na inaonekana Petro anafikiri nini? (b) Namna gani Yesu anaonyesha kwamba Petro anaambukizwa na tabia ya watu iliyoenea sana wakati huo?

³ Karibu miezi sita iliyopita katika Kapernaumu, muji alimokomalia, Petro alimukaribia Yesu na kumuuliza: ‘Bwana, ndugu yangu atanitendea zambi mara ngapi nami nimusamehe? Mupaka mara 7?’ Kwa kuwa viongozi wa dini wa siku hizo walifundisha kama mutu anapaswa kusamehe mara tatu tu, inaonekana kuwa Petro anafikiri kusamehe mupaka mara 7 ni kuwa mwema sana. Lakini, Yesu anamujibu: ‘Si, Mupaka mara 7, bali, Mupaka mara 77.’—Mt. 18:21, 22.

⁴ Je, Yesu anamushauri Petro awe anahesabu anapomusamehe mutu? Hapana; kwa kumuambia Petro mupaka mara 77, anapenda kumuonyesha kwamba upendo hauturuhusu tuweke mipaka fulani  tunaposamehe wengine. (1 Kor. 13:4, 5) Yesu anaonyesha kama Petro ameambukizwa na tabia ya watu iliyoenea sana wakati huo: kukosa upendo na kutokuwa tayari kusamehe. Lakini Mungu iko tayari kusamehe kabisa, na musamaha wake hauna mipaka.—Soma  1 Yohana 1:7-9.

5. Ni wakati gani tunaweza kutambua kama musamaha ni wa lazima sana?

⁵ Petro habishane na Yesu. Lakini, je, anaguswa moyo kabisa na fundisho hilo? Tunaweza kutambua kwamba musamaha ni wa lazima sana wakati sisi wenyewe tunafanya makosa. Acheni turudilie matukio yanayoongoza kwenye kifo cha Yesu. Katika kipindi hicho kigumu, Petro anafanya makosa mengi ambayo Bwana wake anasamehe.

6. Petro anatenda namna gani wakati Yesu anataka kufundisha mitume somo la unyenyekevu, lakini Yesu anamutendea namna gani?

⁶ Ule usiku wa mwisho wa maisha ya Yesu duniani ni wakati wa maana sana. Yesu angali na mambo mengi ya kufundisha mitume wake, kwa mufano somo la unyenyekevu. Yesu anawawekea mufano wa kuiga, kwa unyenyekevu anaosha mitume wake miguu, kazi ambayo ilifanywa na watumishi wa chini sana. Kwanza, Petro anamuuliza Yesu sababu gani anataka kumuosha miguu. Kisha, anakataa kuoshwa miguu. Baadaye, anamuambia Yesu kwa mukazo kwamba asimuoshe tu miguu lakini pia mikono na kichwa! Yesu anaendelea kumuvumilia na kwa upole anamuelezea Petro lazima na sababu ya tendo hilo.—Yoh. 13:1-17.

7, 8. (a) Namna gani Petro alijaribu tena uvumilivu wa Yesu? (b) Namna gani Yesu anaendelea kuonyesha moyo muzuri wa kusamehe?

⁷ Muda mufupi kisha hapo, Petro anajaribu tena uvumilivu wa Yesu. Mitume wanaanza kubishana ili kujua ni nani kati yao aliye mukubwa zaidi. Bila shaka, inaonekana kwamba Petro alijitetea sana katika ubishi huo wa haya unaoonyesha kiburi cha mwanadamu. Mara hii tena Yesu anawarekebisha kwa upole na anawapongeza pia juu ya jambo moja nzuri ambalo walifanya, la kubaki naye kwa ushikamanifu. Hata hivyo, anatabiri kwamba wote watamuacha. Lakini, Petro anapinga na kusema kwamba atashikamana na Yesu na hata kufa ikiwa ni lazima. Lakini Yesu anatabiri kwamba Petro atamukana mara tatu usiku huo mbele ya jogoo kuwika mara mbili. Petro anapinga tena maneno hayo ya Yesu na anasema kwa majivuno kama yeye atakuwa mwaminifu zaidi kuliko wale mitume wengine!​—Mt. 26:31-35; Mk. 14:27-31; Lu. 22:24-28; Yoh. 13:36-38.

⁸ Je, Yesu anachoka kumuvumilia Petro? Kwa kweli, hata ikiwa Yesu anapitia wakati mugumu, anaendelea kuona sifa nzuri ndani ya mitume wake wasio wakamilifu. Yesu anajua kama Petro atamukana, hata hivyo anamuambia hivi: ‘Nimeomba kwa ajili  yako ili imani yako isififie; na wewe, mara tu utakapokuwa umerudi, watie nguvu ndugu zako.’ (Lu. 22:32) Kwa maneno hayo, Yesu anaonyesha kwamba ana uhakika kama Petro atatubu, ni kusema, atarudilia hali yake nzuri ya kiroho na ataendelea kumutumikia Mungu kwa uaminifu. Yesu alikuwa na moyo muzuri wa kusamehe kabisa!

9, 10. (a) Katika bustani ya Gethsemane, sababu gani Petro anashauriwa? (b) Hali ya Petro inatukumbusha nini?

⁹ Baadaye, katika bustani ya Gethsemane, Petro anahitaji kurekebishwa tena na tena. Yesu aliwaambia Petro, Yakobo na Yohana waendelee kukesha anaposali. Yesu anasumbuliwa sana kiakili na kimwili na ana lazima ya mutu wa kumutegemeza, lakini Petro na mitume wengine wanaendelea kulala mara kwa mara. Ili kuonyesha kwamba anaelewa kwa nini mitume wake wanajiendesha hivyo na kwamba anawasamehe, anawaonya kwa maneno haya: ‘Bila shaka, roho inataka, lakini mwili ni zaifu.’​—Mk. 14:32-41.

¹⁰ Kisha muda kidogo, watu wengi wanakuja wakiwa na mienge, mipanga na fimbo. Huu ni wakati wa kutenda kwa hekima na uangalifu. Lakini, Petro bila kufikiri anachukua upanga wake na kumushambulia Malko, mutumwa wa kuhani mukubwa, na kumukata sikio. Kwa upole, Yesu anamuonyesha Petro kwamba amefanya vibaya, anaponya kidonda cha Malko, na anaonyesha kanuni ambayo inapaswa kuongoza wafuasi wake mupaka leo, ni kusema, hawapaswe kupigana. (Mt. 26:47-55; Lu. 22:47-51; Yoh. 18:10, 11) Petro amekwisha kufanya makosa mengi, lakini Bwana wake anaendelea kumusamehe. Hali ya Petro inatukumbusha kwamba sisi wote tunatenda zambi mara nyingi. (Soma Yakobo 3:2.) Sisi wote tunahitaji kusamehewa na Mungu sikuzote, sivyo? Usiku huohuo Petro anafanya tena kosa nzito sana.

11, 12. (a) Namna gani Petro anaonyesha ujasiri kwa kiasi fulani Yesu anapokamatwa? (b) Namna gani Petro anashindwa kutimiza yale aliyojivunia?

¹¹ Yesu anaambia kikundi hicho cha watu kwamba ikiwa ni yeye wanatafuta, ni vizuri waache mitume wake waende zao. Petro hana la kufanya, anatazama tu namna watu hao wanavyomukamata Yesu na kumufunga. Petro anakimbia kama mitume wengine.

¹² Kisha Petro na Yohana wanasimama mahali fulani, labda pembeni ya nyumba ya Anasi, aliyekuwa Kuhani Mukubwa, mahali ambapo Yesu anapelekwa kwanza ili kusambishwa. Wanapomupeleka Yesu mahali pengine, Petro na Yohana wanawafuata lakini ‘wakiwa mbali kiasi.’ (Mt. 26:58; Yoh. 18:12, 13) Petro hakuwa mwoga. Iliomba kuwa na ujasiri ili kumufuata Yesu katika hali hiyo. Watu hao wana silaha, na Petro amekwisha kumuumiza mumoja wao. Hata hivyo, Petro haonyeshe ushikamanifu ambao alijivunia, ni kusema, kushikamana na Bwana wake hata kufa ikiwa ni lazima.​—Mk. 14:31.

13. Ni njia gani moja tu inayofaa ya kumufuata Yesu?

 ¹³ Wengi leo kama Petro, wanapenda kumufuata Kristo ‘wakiwa mbali kiasi,’ ni kusema, kwa uficho. Lakini baadaye, Petro yeye mwenyewe aliandika kwamba ili kumufuata Kristo inavyofaa ni lazima kumukaribia sana kadiri tunavyoweza, kwa kumuiga katika kila jambo, hata kuwe nini.​—Soma 1 Petro 2:21.

14. Namna gani Petro anapitisha saa za usiku, wakati Yesu anasambishwa?

¹⁴ Petro anamufuata Yesu polepole mupaka kwenye lango la nyumba moja kubwa sana huko Yerusalemu. Ni nyumba ya Kayafa, kuhani mukubwa mupya ambaye ni mutu tajiri na mwenye nguvu. Kwa kawaida nyumba kama hizo zinajengwa zikiwa zenye kuzunguka uwanja, na zina lango kubwa upande wa mbele. Wanamukatalia Petro kuingia. Yohana anajuana na kuhani mukubwa na tayari alikuwa amekwisha kuingia, anaenda kumusemea Petro kwa muchungaji wa lango ili amuache Petro aingie. Inaonekana kwamba Petro habaki karibu na Yohana; wala hajaribu kuingia ndani ya nyumba ili awe pembeni ya Bwana wake. Anabaki katika uwanja, mahali ambapo watumwa fulani na watumishi walikuwa wanaota moto usiku huo wenye baridi, wanatazama mashahidi wa uongo wanaoingia na kutoka mahali Yesu anaendelea kusambishwa.​—Mk. 14:54-57; Yoh. 18:15, 16, 18.

15, 16. Eleza namna mambo ambayo Yesu alitabiri juu ya Petro yanatimia.

¹⁵ Katika mwangaza wa moto, binti aliyemuruhusu Petro aingie anamuona sasa vizuri na anamutambua. Kisha anamuambia hivi kwa kumushitaki: ‘Wewe, pia, ulikuwa pamoja na Yesu Mugalilaya!’ Petro anajifanya kuwa mwenye kushangaa, anakana kwamba hamujue Yesu, na hata anasema kwamba haelewe mambo ambayo binti huyo anasema. Anaenda kusimama pembeni ya lango na kujifanya asionekane na watu, lakini binti mwengine anamuona naye pia anasema: ‘Mutu huyu alikuwa pamoja na Yesu Munazareti.’ Petro anaapa: ‘Simujue mutu huyo!’ (Mt. 26:69-72; Mk. 14:66-68) Labda ni kisha kukana mara hii ya pili ndipo Petro anasikia jogoo anawika, lakini anavurugika akili hivi kwamba hakumbuke mambo ambayo Yesu alitabiri juu yake muda kidogo mbele.

¹⁶ Kisha wakati kidogo, Petro angali bado anajaribu kujificha. Watu fulani waliokuwa wanasimama katika uwanja wanamukaribia. Mumoja wao ni ndugu ya Malko, mutumwa yule ambaye Petro alikata sikio. Anamuambia Petro: “Mimi nilikuona katika bustani pamoja naye, sivyo?” Petro anakana kabisa mambo yote wanayosema. Kwa hiyo anaapa kuhusu jambo hilo, inaonekana kwamba anasema kuwa ikiwa anasema uongo alaaniwe. Petro anamukana Bwana wake kwa mara ya tatu sasa. Kisha tu kufanya hivyo, jogoo anawika, ni mara ya pili sasa Petro anasikia jogoo anawika usiku huo.​—Yoh. 18:26, 27; Mk. 14:71, 72.

17, 18. (a) Petro anatenda namna gani anapotambua kama alimukosea sana Bwana wake? (b) Labda Petro anafikiri nini?

 ¹⁷ Yesu analetwa inje kwenye baraza ao veranda. Wakati huo, kama ilivyozungumuziwa mwanzoni mwa sura hii, macho ya Yesu na ya Petro yanakutana. Ndipo Petro anatambua kwamba alimukosea sana Bwana wake. Petro anaondoka katika uwanja, anajisikia kuwa amefanya kosa nzito. Anaenda katika barabara ya muji inayoangaziwa na mwezi. Petro haone vizuri, macho yake yanajaa machozi, kisha anaanza kulia kwa uchungu sana.​—Mk. 14:72; Lu. 22:61, 62.

¹⁸ Mutu akisha kutambua kama amefanya kosa nzito kama hilo, ni vyepesi sana afikiri kwamba zambi yake ni kubwa sana na kwamba hawezi kusamehewa. Labda Petro anafikiri hivyo. Je, Petro angeweza kusamehewa?

19. Petro anajisikia namna gani kuhusu kosa lake, lakini tunajua namna gani kwamba hakujiacha avunjike moyo?

¹⁹ Tunaweza kufikiria uchungu mwingi sana ambao Petro anasikia asubuhi anapoona yale yanayomupata Bwana wake. Bila shaka, anajilaumu sana wakati Yesu anapouawa baadaye kisha kuteseka sana kwa saa nyingi! Petro anasikia uchungu sana kila mara anapokumbuka mateso ya Bwana wake na mambo yaliyotokea siku hiyo ya mwisho ya maisha yake ya kibinadamu. Ijapokuwa Petro anaumia sana, hajiache avunjike moyo sana. Tunajua hilo kwa sababu muda mufupi kisha hapo Petro anaanza tena kukusanyika na wanafunzi wengine. (Lu. 24:33) Bila shaka, mitume wote wanahuzunika sana kuhusiana na namna walivyomuacha Bwana wao usiku huo, na wanatiana moyo kwa kiasi fulani.

20. Uamuzi muzuri sana ambao Petro anafanya unatufundisha nini?

²⁰ Hapo sasa tunaona namna Petro anavyochukua uamuzi muzuri. Mutumishi wa Mungu anapofanya kosa nzito, jambo la maana si uzito wa kosa, lakini bidii anayofanya ili kusimama tena na kutengeneza mambo. (Soma Methali 24:16.) Petro anaonyesha imani ya kweli kwa kukusanyika na ndugu zake ijapokuwa yeye ni mwenye huzuni sana. Wakati mutu ana huzuni sana ao sikitiko, anaweza kufikiri kwamba kujitenga na wengine ndilo jambo nzuri, lakini kwa kweli kufanya hivyo ni hatari hata zaidi. (Met. 18:1) Njia ya hekima ni kubaki karibu na ndugu na dada wengine ili kupata tena nguvu ya kuendelea kumutumikia Mungu.​—Ebr. 10:24, 25.

21. Kwa sababu ya kuwa pamoja na wanafunzi wengine, Petro anapata habari gani?

 ²¹ Kwa kuwa Petro iko pamoja na wanafunzi wengine wa Yesu, anasikia habari yenye kushitua kwamba mwili wa Yesu hauko katika kaburi. Petro na Yohana wanakimbia kuenda kwenye kaburi mahali Yesu alikuwa amezikwa na muingilio wa kaburi ulikuwa wenye kufungwa vizuri. Yohana, ambaye inawezekana ana umri mudogo kuliko Petro, anafika wa kwanza. Anakuta kaburi linafunguliwa, anasita kuingia. Petro hasite hata kidogo, hata ikiwa anapumua-pumua kwa sababu ya kukimbia, mara moja anaingia ndani ya kaburi. Anashangaa kuona kaburi liko wazi.​—Yoh. 20:3-9.

22. Ni nini inafanya Petro asiwe tena na huzuni yoyote wala shaka lolote?

²² Je, Petro anaamini kwamba Yesu amefufuliwa? Hapana, hakuamini mara moja, hata wakati wanawake waaminifu waliwaelezea kwamba malaika waliwatokea na kuwajulisha kwamba Yesu alifufuliwa. (Lu. 23:55–24:11) Lakini mwishoni mwa siku hiyo, Petro hana tena huzuni na shaka yoyote. Yesu ni muzima, sasa ni mutu wa kiroho mwenye nguvu! Anatokea mitume wake wote. Lakini mbele ya kutokea mitume wote, anamutokea kwanza Petro yeye mwenyewe. Siku hiyo, mitume wanasema hivi: ‘Kwa kweli Bwana alifufuliwa naye alimutokea Simoni!’ (Lu. 24:34) Pia, mutume Paulo baadaye aliandika kuhusu siku hiyo ya pekee wakati Yesu ‘alimutokea Kefa, kisha wale kumi na wawili.’ (1 Kor. 15:5) Kefa na Simoni ni majina mengine ya Petro. Yesu anamutokea Petro siku hiyo, inawezekana ni wakati Petro iko peke yake.

23. Sababu gani Wakristo wanaoangukia katika zambi nzito leo ni vizuri wamukumbuke Petro?

²³ Biblia haiseme ikiwa mambo yalikuwa namna gani wakati Petro na Yesu walikutana. Hiyo ni siri ya Yesu na Petro. Lakini tunaweza kuwazia tu namna Petro anavyofurahi sana kumuona tena Bwana wake mupendwa na kupata nafasi ya kumuonyesha uchungu wake na kumuomba musamaha. Jambo moja tu ambalo Petro anahitaji ni kusamehewa na Bwana wake. Bila shaka, Yesu anamusamehe kabisa Petro. Leo, Wakristo wanaoangukia katika zambi ni vizuri wamukumbuke Petro. Tusiwaze hata kidogo kama Mungu hawezi kutusamehe. Yesu anaonyesha sifa za Baba yake kwa ukamilifu, baba yake ‘anasamehe kwa njia kubwa.’​—Isa. 55:7.

24, 25. (a) Eleza mambo yanayopita usiku huo wakati Petro anaenda kuvua kwenye Bahari ya Galilaya. (b) Petro anafanya nini kisha kuona muujiza wa Yesu?

²⁴ Yesu anaomba mitume wake waende Galilaya, mahali ambapo watakutana naye tena. Wanapofika huko, Petro anaamua kuenda kuvua samaki katika Bahari ya Galilaya. Mitume wengine wanamusindikiza. Mara ingine tena Petro anajikuta mahali hapo  kwenye bahari ambapo alipitisha wakati mwingi maishani mwake. Petro anaposikia mulio wa mbao za mashua, sauti za mawimbi yanayopiga​-piga mashua, anapogusa nyavu kwa mikono yake, anakumbuka mambo hayo ambayo alizoea na kufurahia katika maisha yake hapo zamani. Usiku wote huo, wanaume hao hawapate samaki.​—Mt. 26:32; Yoh. 21:1-3.

²⁵ Asubuhi mapema, wanaona mutu fulani anasimama inchi kavu na anawaita na kuwaambia watupe nyavu zao upande mwengine wa mashua. Wanatii na wanakokota katika nyavu samaki 153! Petro anamutambua mutu huyo. Anaruka kutoka katika mashua na kuogelea mupaka inchi kavu. Yesu anawapa marafiki wake hao waaminifu chakula, ni kusema, samaki  aliyechomwa kwenye moto wa makala. Kisha, Yesu anamuangalia Petro.​—Yoh. 21:4-14

26, 27. (a) Mara tatu, Yesu anamutolea Petro nafasi ya kufanya nini? (b) Ni usadikisho gani ambao Yesu anatoa ili kuonyesha kama amemusamehe kabisa Petro?

²⁶ Yesu anamuuliza Petro ikiwa anamupenda “kuliko hawa.” Inaonekana Yesu anaelekezea mukono samaki hao wengi. Je, Petro anapenda kazi hiyo ya kuvua samaki kuliko anavyomupenda Yesu moyoni mwake? Kama vile Petro alivyomukana Yesu mara tatu, Yesu anamutolea sasa nafasi ya kuhakikisha upendo wake mara tatu mbele ya wenzake. Petro anapokubali mara tatu kama anamupenda, Yesu anamuelezea namna ya kuonyesha upendo huo: kutia utumishi mutakatifu mbele ya kila jambo, kwa kulisha, kutia nguvu, na kuchunga kondoo wa Kristo, ni kusema, wafuasi wake waaminifu.​—Lu. 22:32; Yoh. 21:15-17.

²⁷ Kwa kufanya hivyo, Yesu anamuhakikishia Petro kwamba angali wa maana sana kwake na kwa Baba yake. Petro atakuwa na daraka kubwa katika kutaniko linaloongozwa na Kristo. Huo ni usadikisho mukubwa kabisa unaoonyesha kwamba Yesu amemusamehe Petro! Bila shaka, Petro anaguswa sana na tendo hilo la Yesu la kumusamehe, na analichunga moyoni.

28. Namna gani Petro anaanza kuishi kulingana na jina lake?

²⁸ Petro anaendelea kutimiza mugao wake kwa uaminifu muda wa miaka mingi. Anawatia ndugu zake nguvu, kama vile Yesu alivyomuagiza kisha kufufuliwa kwake. Petro anatumika kwa upendo na kwa uvumilivu ili kuchunga na kulisha wafuasi wa Kristo. Mwanaume anayeitwa Simoni anaanza kuishi kulingana na jina ambalo Yesu alimupatia, ni kusema, Petro, ao Mwamba, kwa kuwa imara, mwenye nguvu, mwenye uvutano muzuri na mwenye kutegemeka katika kutaniko. Tunaona sifa hizo katika barua zake mbili zenye upendo ambazo anaandika: vitabu viwili vya maana sana vya Biblia. Barua hizo zinaonyesha pia kwamba Petro hakusahau hata kidogo mambo ambayo Yesu alimufundisha kuhusu musamaha.—Soma 1 Petro 3:8, 9; 4:8.

29. Namna gani tunaweza kuiga imani ya Petro na sifa ya Bwana wake ya kuwasamehe wengine?

²⁹ Nasi pia tunaweza kujifunza jambo fulani kutokana na hilo. Je, tunamuomba Mungu kila siku musamaha wa makosa yetu? Je, tunakubali musamaha huo na kuamini kwamba una nguvu ya kutusafisha? Na je, tunawasamehe wengine? Tukifanya hivyo, tutaiga imani ya Petro na sifa ya Bwana wake ya kuwasamehe wengine.