SURA YA 10
“Neno la Yehova Likaendelea Kuongezeka”
Petro anakombolewa, na mateso haifanye habari njema iache kuenea
Inategemea Matendo 12:1-25
1-4. Petro anajikuta mu hali gani ya nguvu, na ungejisikia namna gani kama ungekuwa mu ile hali?
MULANGO wa chuma unalia nguvu sana wakati unafungwa nyuma ya Petro. Petro, mwenye anafungwa minyororo katikati ya walinzi wawili Waroma, iko anapelekwa mu chumba yake ya gereza. Anavumilia kwa saa mingi, ao hata kwa siku mingi; iko anangoya jambo yenye itamufikia. Hawezi kuona kitu ingine, iko tu naona kuta za gereza, fito, minyororo yenye amefungwa, na walinzi.
2 Petro anahukumiwa kwa ukali sana. Mufalme Herode Agripa wa Kwanza ameazimia kumuua. a Ameamua kumuleta mbele ya watu kisha Pasaka, na kifo yake itakuwa sawa vile zawadi ya kufurahisha watu. Ile maneno haiko tu ya kumuogopesha Petro, Agripa ameazimia kabisa kumuua. Ni uleule Agripa mwenye ametoka tu kuua Yakobo, mutume mwingine.
3 Ni mangaribi mbele ya siku yenye Petro anapaswa kuuawa. Petro iko mu chumba yake ya gereza yenye kuwa na giza. Iko nafikiria nini? Je, anakumbuka miaka yenye imepita wakati Yesu alimuambia kama siku moya atafungwa na kuongozwa kwa kulazimishwa kwenye kifo yake? (Yoh. 21:18, 19) Pengine Petro alijiuliza ikiwa ile siku imefika.
4 Ungekuwa mu hali ya Petro, ungejisikia namna gani? Watu wengi wangekosa tumaini na kuwaza kama ile njo mwisho. Lakini kwa mufuasi wa kweli wa Yesu Kristo, kuko kabisa hali yenye inaweza kuwa bila tumaini? Namna Petro na Wakristo wenzake walitenda wakati waliteswa inaweza kutufundisha nini? Acha tuone.
“Kutaniko Lilikuwa Linasali kwa Mungu kwa Bidii Sana” (Mdo. 12:1-5)
5, 6. (a) Juu ya nini Mufalme Herode Agripa wa Kwanza alishambulia kutaniko, na alifanya vile namna gani? (b) Juu ya nini kifo ya Yakobo ilikuwa jaribu kwa kutaniko?
5 Sawa vile tuliona mu sura yenye ilitangulia, Kornelio na watu wa familia yake walifikia kuwa waamini, na ile ilikuwa jambo ya kufurahisha sana mu kutaniko ya Kikristo. Lakini, bila shaka Wayahudi wenye hawakukuwa waamini walikwazika sana kusikia kama Wakristo Wayahudi walianza kuabudu kwa uhuru pamoja na watu wenye hawakukuwa Wayahudi.
6 Herode, mutu wa politike mujanja, aliona kama ile ilikuwa nafasi ya kutafuta kukubaliwa na Wayahudi, kwa hiyo alianza kutesa Wakristo. Bila shaka, alijua kama mutume Yakobo alikuwa rafiki wa karibu sana wa Yesu Kristo. Kwa hiyo, Herode “Aliua kwa upanga Yakobo ndugu ya Yohana.” (Mdo. 12:2) Ile ilikuwa jaribu kubwa kwa kutaniko! Yakobo alikuwa mumoja kati ya wanafunzi watatu wenye waliona namna Yesu aligeuzwa sura na wenye waliona miujiza ingine yenye mitume wengine hawakuona. (Mt. 17:1, 2; Mk. 5:37-42) Yesu alikuwa ameita Yakobo na Yohana ndugu yake “Wana wa Ngurumo” juu walikuwa na bidii yenye kuwaka kama moto. (Mk. 3:17) Kwa hiyo, kutaniko ilipoteza mutume mupendwa, mwenye uhodari, na shahidi muaminifu.
7, 8. Kutaniko ilitenda namna gani wakati Petro alifungwa?
7 Wakati Yakobo aliuawa, Wayahudi walifurahi. Ni vile Agripa alipenda. Juu ile ilifurahisha watu, alipenda pia kuua Petro. Sawa vile tuliona ku mwanzo wa hii sura, aliamuru Petro akamatwe. Lakini inawezekana Agripa alikumbuka kama wakati fulani mitume walifunguliwa kwa muujiza kutoka mu gereza, sawa vile tuliona mu Sura ya 5 ya hii kitabu. Juu hakupenda ile ifike tena, aliamuru Petro afungwe kwa munyororo katikati ya walinzi wawili. Walinzi 16 walikuwa nabadilishana usiku na muchana juu ya kuhakikisha kama ule mutume hatakimbia. Angekimbia, wale walinzi njo wangepewa hukumu yake ya kifo. Mu ile hali ya nguvu sana, Wakristo wenzake wangefanya nini?
8 Kutaniko ilijua muzuri jambo ya kufanya. Andiko ya Matendo 12:5 inasema: “Kwa hiyo, Petro alikuwa katika gereza, lakini kutaniko lilikuwa linasali kwa Mungu kwa bidii sana kwa ajili yake.” Kwa kweli, walisali kwa bidii sana na kwa moyo wote, kwa ajili ya ndugu yao mupendwa. Kifo ya mutume Yakobo haikufanya wapoteze tumaini ao wawaze kama sala haiko ya maana. Yehova anaonaka sala kuwa za maana sana. Kama zinapatana na mapenzi yake, atazijibia. (Ebr. 13:18, 19; Yak. 5:16) Ile njo somo yenye Wakristo leo hawapaswe kusahau.
9. Mufano wa Wakristo wa wakati wa Petro unatufundisha nini kuhusu sala?
9 Unajua Wakristo fulani wenye wako napambana na magumu mingi? Pengine wako wanavumilia mateso, misiba ya asili, ao wanaishi mu eneo yenye serikali imekataza kazi yetu. Hauone kama ni jambo ya maana kusali kwa moyo wote kwa ajili yao? Pengine unajua wengine wenye wako napambana na magumu yenye haionekane waziwazi sawa vile matatizo katika familia, kuvunjika moyo, ao matatizo ingine yenye kujaribu imani yao. Kama unafikiri mbele ya kusali, unaweza kupata majina mingi ya watu wenye unaweza kutaja wakati uko nazungumuza na Yehova, “Musikiaji wa sala.” (Zb. 65:2) Kusema kweli, na weye uko na lazima ya sala za ndugu na dada zako wakati unapata magumu.
“Uendelee Kunifuata” (Mdo. 12:6-11)
10, 11. Fasiria namna malaika alimutosha Petro mu gereza.
10 Petro alikuwa na mahangaiko kuhusu mambo yenye ingemufikia? Kusema kweli hatujue, lakini mu ile usiku wa mwisho mu gereza, alikuwa mu usingizi muzito katikati ya wale walinzi wawili. Bila shaka, ule mwanaume muaminifu alijua kama hata kesho kutokee nini, alikuwa salama mu mikono ya Yehova. (Ro. 14:7, 8) Petro, hangeweza hata kuwazia mambo ya ajabu yenye ilikuwa karibu kutokea. Kwa kushitukia, mwangaza ukajaa mu chumba ya gereza. Malaika alikuwa nasimama pale. Bila shaka walinzi hawangeweza kumuona. Mara moya akalamusha Petro. Kisha minyororo yenye ilikuwa nafunga mikono yake, yenye ilionekana kuwa haiwezi kukatika, ikaanguka!
11 Malaika alimuamuru Petro hivi: “Simama mbio! . . . Vaa nguo na uvae viatu vyako. . . . Vaa nguo yako ya inje.” Mara moya Petro akafanya vile. Kisha, malaika akamuambia: “Uendelee kunifuata,” na Petro akafanya vile. Kisha wakatoka mu chumba ya gereza, wakapita mbele ya wale walinzi wenye walikuwa nasimama inje, na bila kufanya fujo wakaelekea kwenye ule mulango mukubwa wa chuma. Wangepita namna gani ku ule mulango? Ikiwa Petro alijiuliza ile ulizo, hakukawia kupata jibu. Wakati walikaribia ule mulango ukafunguka “wenyewe.” Mbele hata Petro aelewe mambo yenye iko inapitikana, walipitia ku ule mulango na akajikuta mu barabara. Kisha ule malaika akapotea. Petro akabakia pale, njo sasa akaanza kuelewa kama ile mambo yote ilikuwa imetokea. Haikukuwa maono. Alikuwa huru kabisa!—Mdo. 12:7-11.
12. Juu ya nini kufikiria namna Yehova alimuokoa Petro kunaweza kututia moyo?
12 Hauone kama ni jambo yenye kutia moyo kutafakari juu ya namna Yehova anatumia nguvu yake yenye haina mipaka ili kuokoa watumishi wake? Petro alifungwa na mufalme mwenye alitegemezwa na serikali yenye ilikuwa na nguvu zaidi mu ile wakati. Lakini, Petro alitoka kwa vyepesi mu gereza! Kusema kweli, Yehova hafanyake miujiza ya vile kwa ajili ya watumishi wake wote. Hakufanyiaka vile mutume Yakobo. Na miaka fulani kisha pale hakufanyia tena vile Petro wakati maneno ya Yesu kumuhusu ilitimia. Wakristo leo hawatazamie kukombolewa kwa muujiza. Lakini, tunakumbuka kama Yehova hayabadilika. (Mal. 3:6) Hivi karibuni, atatumia Mwana wake ili kukomboa mamilioni ya watu kutoka katika gereza ya mubaya sana, ni kusema kifo. (Yoh. 5:28, 29) Leo wakati tuko napambana na magumu na majaribu, kufikiria ahadi za vile kunaweza kutupatia uhodari.
“Wakamuona na Wakashangaa” (Mdo. 12:12-17)
13-15. (a) Ndugu na dada wenye walikuwa wanakusanyika mu nyumba ya Maria walitenda namna gani wakati Petro alifika? (b) Sasa kitabu ya Matendo ilianza kuzungumuzia mambo gani, lakini Petro aliendelea kufanya nini kwa ajili ya ndugu na dada zake?
13 Petro anasimama mu barabara yenye giza; iko naamua kwenye ataenda. Kisha anapata wazo. Mwanamuke Mukristo mwenye kuitwa Maria alikuwa naishi karibu na pale. Inawezekana alikuwa mujane, lakini alikuwa tajiri. Alikuwa na nyumba kubwa kwenye kutaniko yote ingeweza kukusanyikia. Alikuwa mama ya Yohana Marko, mwenye kitabu ya Matendo inataya hapa kwa mara ya kwanza na mwenye alifikia kuwa sawa mwana wa Petro. (1 Pe. 5:13) Ile usiku, ndugu na dada wengi walikuwa mu nyumba ya Maria. Hata kama ilikuwa usiku sana, walikuwa nasali kwa bidii sana. Bila shaka walikuwa wanasali ili Petro aachiliwe. Na Yehova alijibia sala yao mu njia yenye hawakuwazia hata kidogo.
14 Petro anagonga ku mulango mukubwa wenye ulikuwa unapeleka kwenye uwanja mbele ya nyumba. Mutumishi mwanamuke mwenye kuitwa Roda, jina ya Kigiriki yenye inamaanisha “Rose,” akakuya ku mulango. Haamini jambo yenye anasikia. Anasikia sauti ya Petro! Kuliko kufungua mulango, ule mwanamuke mwenye furaha sana, anaacha Petro mu barabara, na anarudia mbio mu nyumba. Anajaribu kusadikisha kutaniko kama Petro iko pale inje. Wanasema amepoteza akili, lakini ile haikufanya anyamaze. Anaendelea kuhakikisha mambo yenye alijua kama ni ya kweli. Wamoja wanakubali kama pengine alisikia jambo fulani, lakini wanawaza kama inawezekana alisikia njo malaika mwenye aliwakilisha Petro. (Mdo. 12:12-15) Ile wakati yote, Petro aliendelea kugonga, mwishowe, wakaenda ku mulango na kumufungulia.
15 Wakati walifika ku mulango, “wakamuona na wakashangaa”! (Mdo. 12:16) Juu walikuwa na furaha sana, Petro alipaswa kuwatuliza kwanza juu aweze kuwaelezea mambo yenye ilitokea. Na akawaambia waelezee ile mambo mwanafunzi Yakobo na ndugu wengine. Kisha akaondoka mbele maaskari wa Herode wamupate. Petro alienda mu eneo yenye kuwa salama ili kuendelea na utumishi wake. Mara ingine yenye Petro anazungumuziwa mu kitabu ya Matendo ni wakati alisaidia kutatua tatizo ya kutahiriwa yenye kuzungumuziwa mu Matendo 15. Kisha pale hazungumuziwe tena. Habari yenye kuwa mu kitabu ya Matendo inaendelea kwa kuzungumuzia sana utumishi wa Paulo na safari zake. Lakini, tunaweza kuwa hakika kama Petro aliendelea kutia nguvu imani ya ndugu na dada fasi yote kwenye alienda. Bila shaka, ndugu na dada wenye walibakia mu nyumba ya Maria wakati Petro aliondoka, walikuwa wenye furaha sana.
16. Juu ya nini tunaweza kuwa hakika kama wakati wenye kuja tutakuwa na sababu mingi za kufurahi?
16 Wakati fulani Yehova anafanyiaka watumishi wake mambo yenye hawangewaziaka hata siku moya, na ile inafanya wakuwe na furaha ya mingi sana yenye hawawezi kufasiria. Ni vile ndugu na dada walijisikia ile usiku wakati Petro alifunguliwa. Ni vile tunaweza kujisikia leo wakati Yehova anatumwangia baraka zake. (Mez. 10:22) Wakati wenye kuja, tutaona namna ahadi za Yehova zitatimia mu dunia yote. Mambo yenye Yehova atafanya, itapita mambo yote yenye tunawaziaka leo. Kama tunaendelea kuwa waaminifu, tukuwe hakika kama furaha mingi iko natuchunga wakati wenye kuja.
“Malaika wa Yehova Akamupiga” (Mdo. 12:18-25)
17, 18. Nini njo ilifanya watu wamusifu-sifu Herode?
17 Herode alishangala pia kusikia kuwa Petro alitoroka mu gereza. Na ile haikumufurahisha. Bila kukawia akaamuru Petro atafutwe, walinzi wenye walikuwa namuchunga waulizwe maulizo, na “wapelekwe ili wapewe azabu;” inawezekana waliuawa. (Mdo. 12:19) Herode Agripa hakukuwa na huruma. Ule mwanaume mubaya alipataka malipizi?
18 Inawezekana Agripa alipata haya wakati alishindwa kumuua Petro, lakini bila kukawia alirudilia tena majivuno yake. Hali fulani ilitokea yenye ilifanya maadui wake wapende kufanya amani pamoya naye. Na bila shaka alikuwa na hamu sana ya kufanya hotuba mbele ya watu wengi. Luka alisema kama kwa ajili ya ile tukio, “Herode alivaa nguo ya kifalme.” Mwanahistoria Muyahudi Josèph aliandika kama nguo ya Herode ilikuwa ya feza. Kwa hiyo wakati mwangaza ilikuwa namupiga, ilionekana sawa vile alikuwa najaa utukufu. Kisha ule mufalme mwenye majivuno akatoa hotuba yake. Na watu wakajaribu kumusifu-sifu kwa kusema hivi kwa sauti: “Hii ni sauti ya mungu, haiko ya mwanadamu!”—Mdo. 12:20-22.
19, 20. (a) Juu ya nini Yehova alipatia Herode malipizi? (b) Habari juu ya kifo ya Agripa, inatutia moyo namna gani?
19 Mungu njo alistahili ile utukufu, na alikuwa naona mambo yenye ilikuwa napitikana! Herode angeweza kuepuka musiba. Angerekebisha watu ao hata kukatala wakati walimusifu. Lakini, hii maneno ya Mezali ikatimia muzuri sana juu yake: “Kiburi kinatangulia kuanguka.” (Mez. 16:18) “Mara moja malaika wa Yehova akamupiga,” na kufanya ule mwanaume mwenye kiburi, mwenye kujifikiria mwenyewe akufe kifo ya mubaya sana. “Vidudu vikamukula na akakufa.” (Mdo. 12:23) Josèph pia alisema kama Agripa alipata pigo ya kushitukia na kama ule mufalme alikubali kuwa alikufa kwa sababu aliitika kusifiwa na watu. Josèph aliandika kama Agripa aliteseka kwa siku tano mbele akufe. b
20 Wakati fulani inaweza kuonekana kuwa watu wenye hawamuogope Mungu wanafanyaka mambo ya mubaya bila kupata malipizi. Ile haipaswe kutushangaza, juu “ulimwengu muzima unakaa katika nguvu za ule muovu.” (1 Yo. 5:19) Hata vile, wakati fulani watu wa Mungu wanasikiaka mubaya sana wakati wanaona watu wabaya hawapewe malipizi. Njo maana habari sawa hii inatia moyo sana. Inatuonyesha namna Yehova alitenda, na ile inakumbusha watumishi wake wote kama Yehova anapenda haki. (Zb. 33:5) Mwisho na mwisho, watu wote watatendewa kwa haki.
21. Kusudi kubwa ya sura ya 12 ya kitabu ya Matendo ni nini, na juu ya nini inatutia moyo leo?
21 Ile habari inaisha na hii maneno yenye kutia moyo: “Neno la Yehova likaendelea kuongezeka na kuenea.” (Mdo. 12:24) Ile ripoti yenye kuonyesha maendeleo mu kazi ya kuhubiri inaweza kutukumbusha namna Yehova iko nabariki ile kazi mu siku zetu. Kusema kweli, kusudi ya habari yenye kuwa mu Matendo sura ya 12 haiko tu kuzungumuzia kifo ya mutume moya na namna mwingine aliponyoka. Lakini ni kuzungumuzia Yehova na namna alivuruga mipango ya Shetani ya kujaribu kumaliza kutaniko ya Kikristo na ya kusimamisha kazi ya kuhubiri. Mipango ya Shetani haikukuwa na matokeo, na mipango yote ya vile haitakuwaka na matokeo. (Isa. 54:17) Lakini wale wenye kuwa upande wa Yehova na Yesu Kristo, wako nafanya kazi yenye itakuwaka tu na matokeo ya muzuri. Ile inatia moyo sana, hauone vile? Tuko na pendeleo kubwa sana ya kusaidia kutangaza “neno la Yehova” leo!
a Ona kisanduku “ Mufalme Herode Agripa wa Kwanza.”
b Mwanaume moya mwenye kuwa munganga na mwandikaji aliandika kama mafasirio ya Josèph na Luka inaweza kuonyesha kama minyoo fulani ilifunga butumbotumbo ya Herode. Wakati fulani, mutu mwenye iko mu ile hali anatapikaka ile minyoo na wakati anakaribia kufa, inamutokaka mu mwili. Kitabu moya inasema hivi: “Maneno ya kinganga yenye kuwa wazi yenye munganga Luka anatumia, inaonyesha kifo yenye kuchukiza sana, yenye [Herode] alikufa.”