1, 2. Juu ya nini mateso yenye Paulo anapambana nayo Yerusalemu haimushangaze?

 KISHA kuokolewa kutoka katika kikundi ya watu wenye kasirani mu Yerusalemu, Paulo anafungwa tena. Ule mutume mwenye bidii hashangale kuona mateso yenye iko namufikia katika Yerusalemu. Aliambiwa kama “gereza na taabu” vinamungoya mu ule muji. (Mdo. 20:22, 23) Na hata kama hajue mambo yenye itamufikia, anajua kama ataendelea kuteseka kwa ajili ya jina ya Yesu.​— Mdo. 9:16.

² Hata manabii Wakristo walimuonya Paulo kama atafungwa na kutiwa “katika mikono ya watu wa mataifa.” (Mdo. 21:4, 10, 11) Wakati mufupi wenye umepita, kikundi ya Wayahudi ilijaribu kumuua Paulo, na muda mufupi wenye umepita ilionekana kama watu wenye kufanyiza Sanhedrini “watamupasua Paulo vipande-vipande” wakati walikuwa wanabishana juu yake. Sasa maaskari wa Roma wanamufunga Paulo. Anashitakiwa mambo ingine ya mingi na anapaswa kusamba tena. (Mdo. 21:31; 23:10) Bila shaka, mutume Paulo iko na lazima ya kutiwa moyo!

3. Wapi njo tunapata vitia moyo vya kutusaidia tuendelee na kazi yetu ya kuhubiri?

³ Mu hizi siku za mwisho tunajua kama “wale wote wenye wanapenda kuishi maisha ya ushikamanifu kwa Mungu katika umoja na Kristo Yesu watateswa pia.” (2 Ti. 3:12) Mara mingi siye wote tunakuwaka na lazima ya kutiwa moyo juu tuendelee na kazi yetu ya kuhubiri. Tuko wenye shukrani sana juu, kwa wakati wenye kufaa, tunatiwa moyo kupitia mikutano na vichapo vyenye vinatayarishwa na “mutumwa muaminifu na mwenye busara”! (Mt. 24:45) Yehova anatuhakikishia kama maadui wa habari njema hawataweza kuzuia kazi yetu ya kuhubiri ao kutumaliza siye wote. (Isa. 54:17; Yer. 1:19) Tuseme nini juu ya Paulo? Alitiwa moyo ili aendelee kutoa ushahidi hata kama kulikuwa upinzani? Kama ni vile, alitiwa moyo namna gani na alitenda namna gani?

4, 5. Paulo alitiwa moyo namna gani, na juu ya nini ilikuwa kwa wakati wenye kufaa?

⁴ Usiku wa siku yenye Paulo aliokolewa kutoka mu mikono ya Sanhedrini, alitiwa moyo kabisa. Biblia inasema hivi: “Bwana akasimama pembeni yake na kumuambia: ‘Usiogope! Kwa maana kama vile umekuwa ukitoa ushahidi kamili juu yangu katika Yerusalemu, ni vile unapaswa  kutoa ushahidi katika Roma pia.’” (Mdo. 23:11) Ile maneno ya Yesu yenye kutia moyo ilimuhakikishia Paulo kama hatauawa. Alijua kama ataendelea kuwa muzima na kufika Roma na kule atakuwa na pendeleo ya kutoa ushahidi kuhusu Yesu.

⁵ Paulo alitiwa moyo kwa wakati wenye kufaa. Siku yenye ilifuata, Wayahudi karibu 40 ‘walifanya shauri na wakajifunga kwa kiapo, wakisema kwamba hawatakula ao kunywa mupaka wakuwe wamemuua Paulo.’ “Mupango huo mubaya kwa njia ya kiapo” ulionyesha kama Wayahudi walikuwa wameazimia kabisa kumuua Paulo. Waliamini kuwa ikiwa wanashindwa kutimiza mupango wao, jambo fulani ya mubaya ingewafikia. (Mdo. 23:12-15) Mupango wao wenye ulikubaliwa na wakubwa kati ya makuhani na wazee ulikuwa kwamba, Paulo aletwe tena mbele ya Sanhedrini juu wamuulize tena maulizo na kuelewa muzuri kesi yake. Lakini wakati Paulo angekuwa anapelekwa mbele ya Sanhedrini, walipanga kumuchunga mu njia ili kumuua.

6. Mupango wa kumuua Paulo ulijulikana namna gani, na hii habari inaweza kufundisha vijana nini?

⁶ Lakini mutoto wa dada yake na Paulo alisikia ile mupango na alienda kumuambia Paulo. Kisha Paulo alimuomba aambie ile habari Klaudio Lisia, kiongozi Muroma wa jeshi. (Mdo. 23:16-22) Bila shaka, Yehova anapenda vijana wenye, kama ule mutoto wa dada yake na Paulo, kwa uhodari wanatia usalama wa watu wa Mungu pa nafasi ya kwanza, na wanafanya yao yote ili kusaidia kuendeleza kazi ya Ufalme.

7, 8. Klaudio Lisia alifanya mipango gani ili kulinda usalama wa Paulo?

⁷ Klaudio Lisia alikuwa anaongoza wanaume 1000. Kwa hiyo, kisha tu kupata ile habari aliamuru wanaume 470, ni kusema, maaskari, wanaume wenye mikuki, na wapanda-farasi, waondoke Yerusalemu usiku na kumufikisha Paulo Kaisaria kwa usalama. Wakati walifika Kaisaria walipaswa kupeleka Paulo kwa Gavana Feliksi. a Hata kama Kaisaria, kwenye gavana wa jimbo ya Yudea alikuwa anaishi, kulikuwa hesabu fulani ya Wayahudi, watu wengi wenye walikuwa wanaishi mu ule muji walikuwa Watu wa Mataifa. Tofauti na Yerusalemu, kwenye watu walibagua dini zingine na kwenye kulikuwa fujo kila wakati, Kaisaria kulikuwa utaratibu. Pia Kaisaria njo ilikuwa makao makubwa ya jeshi ya Roma katika Yudea.

⁸ Lisia alifuata sheria ya Roma kwa kutumia Feliksi barua yenye ilifasiria kesi ya Paulo. Lisia alisema kama wakati alijua kuwa Paulo alikuwa raia wa Roma alimuokoa wakati Wayahudi “walikuwa karibu kumuua.” Lisia alisema pia kama hakupata kosa yoyote yenye ingefanya Paulo ‘astahili kifo ao kufungwa katika gereza.’ Lakini juu ya mupango wa Wayahudi aliamua kumutuma kwa Feliksi ili Gavana Feliksi asikilize watu wenye walikuwa namushitaki Paulo na akamate uamuzi juu ya ile kesi.​—Mdo. 23:25-30.

9. (a) Namna gani haki ya Paulo ya uraia wa Roma ilivunjwa? (b) Juu ya nini tunaweza kutumia haki yetu ya kuwa raia mu inchi zetu?

 ⁹ Mambo yote yenye Lisia aliandika ilikuwa ya kweli? Hapana. Inaonekana kuwa alipenda gavana amuone kuwa mutu muzuri. Kusema kweli hakumusaidia Paulo kwa sababu alijua kama ni raia wa Roma. Zaidi ya ile, Lisia hakuandika kama alikuwa ameamuru Paulo “afungwe kwa minyororo mbili” na kisha aliamuru ‘aulizwe maulizo akiwa anapigwa mijeledi.’ (Mdo. 21:30-34; 22:24-29) Kwa hiyo, Lisia alivunja haki ya Paulo ya uraia wa Roma. Leo Shetani anatumia watu wenye wanapenda sana dini zao ili kupinga watu wa Mungu, na wanaweza kujaribu kuvunja haki yetu ya kumuabudu Mungu kwa uhuru. Lakini, kama Paulo, watu wa Mungu leo wanaweza kutumia sheria za inchi zao ili kujilinda.

10. Ni mashitaka gani mazito yenye Paulo alishitakiwa?

¹⁰ Mu Kaisaria, Paulo ‘aliwekwa chini ya ulinzi katika nyumba ya kifalme ya Herode’ na kungoya wale wenye walikuwa wanamushitaki wafike kutoka Yerusalemu. (Mdo. 23:35) Walifika kisha siku tano. Kulikuwa Kuhani Mukubwa Anania, musemaji wa mbele ya watu wote Tertulo, na kikundi ya wazee. Tertulo alianza kwa kumushukuru Feliksi juu ya mambo yote yenye alikuwa anafanyia Wayahudi. Kusema kweli, alikuwa tu namusifu-sifu juu ya kujipendekeza. b Kisha, akaanza kuzungumuzia mambo yenye iliwaleta. Tertulo alisema hivi juu ya Paulo: Ni “muleta-muvurugo, mwenye kuchochea uasi katikati ya Wayahudi wote katika dunia yote yenye kuikaliwa na watu, na ni kiongozi mukubwa wa zehebu la Wanazareti. Pia alijaribu kuchafua hekalu, basi tukamukamata.” Halafu Wayahudi wengine “wakajiunga katika shambulio hilo, wakisema kwa mukazo kwamba mambo hayo ni ya kweli.” (Mdo. 24:5, 6, 9) Kushitaki mutu kuwa anachochea uasi, ni kiongozi wa zehebu yenye kuwa hatari, na anachafua hekalu, ilikuwa mashitaka mazito yenye ingefanya mutu ahukumiwe kifo.

11, 12. Paulo alijitetea namna gani?

¹¹ Paulo anaruhusiwa pia kusema. Anaanza kwa kusema hivi: “Ninafurahi kujitetea mimi mwenyewe.” Anapinga waziwazi mashitaka yote. Mutume Paulo hakuchafua hekalu ao kujaribu kuchochea uasi. Anaonyesha kama hakukuwa Yerusalemu kwa “miaka fulani” na alikuja na “zawadi za rehema,” ni kusema, michango kwa ajili ya Wakristo wenye walikuwa maskini, pengine kwa sababu ya njala na upinzani. Paulo alikazia kama mbele aingie mu hekalu alikuwa ‘ametakaswa kulingana na desturi’ na  kwamba alikuwa anajikaza “kuendelea kuwa na zamiri safi mbele ya Mungu na wanadamu.”​—Mdo. 24:10-13, 16-18.

¹² Paulo alikubali kama aliabudu Mungu wa mababu zake “kulingana na ile njia yenye wao wanaita zehebu.” Lakini alikazia kama aliamini “mambo yote yenye kuwa katika Sheria na yenye yameandikwa katika Manabii.” Na kama watu wenye walikuwa wanamushitaki, alikuwa na tumaini katika “ufufuo wa wenye haki na wenye hawako wenye haki.” Sasa, Paulo anaomba wale wenye walikuwa wanamushitaki washuhudie mashitaka yao kwa kusema: “Watu hawa wenye wako hapa, waseme wao wenyewe ni kosa gani waliona wakati nilikuwa ninasimama mbele ya Sanhedrini, isipokuwa jambo hili moja lenye nilisema kwa sauti kubwa wakati nilikuwa nimesimama katikati yao: ‘Ninahukumiwa leo mbele yenu kwa sababu ya ufufuo wa wafu!’”​—Mdo. 24:14, 15, 20, 21.

13-15. Paulo alituachia mufano gani muzuri wakati alizungumuza na wakubwa wa serikali?

¹³ Paulo alituachia mufano muzuri ikiwa wanatupeleka mbele ya wakubwa wa serikali kwa sababu ya ibada yetu, ao ikiwa wanatushitaki mambo ya uongo kama tunachochea watu waasi serikali ao tuko watu wa “zehebu hatari.” Paulo hakumusifu-sifu gavana juu ya kujipendekeza, sawa vile Tertulo alifanya. Lakini Paulo alibakia mwenye kutulia na alionyesha heshima. Kwa busara, Paulo alisema mambo ya kweli waziwazi. Paulo alisema kama “Wayahudi kutoka jimbo la Asia” wenye walimushitaki kuwa alichafua hekalu hawakukuwa pale na kama kulingana na sheria walipaswa kuwa pale ili watetee mashitaka yao.​—Mdo. 24:18, 19.

 ¹⁴ Lakini jambo ya maana kabisa ni kwamba Paulo hakuogopa kuzungumuzia mambo yenye anaamini. Kwa uhodari, Paulo anaonyesha tena kama anaamini ufufuo, hata kama ile njo ililetaka muvurugo mu Sanhedrini. (Mdo. 23:6-10) Wakati alikuwa anajitetea, Paulo alikazia tumaini ya ufufuo. Juu ya nini alifanya vile? Juu alikuwa anatoa ushahidi juu ya Yesu na ufufuo wake, jambo yenye wapinzani wake hawangeamini. (Mdo. 26:6-8, 22, 23) Kusema kweli, jambo yenye ilifanya Paulo ajikute mu ile hali ni juu aliamini ufufuo. Zaidi sana ufufuo wa Yesu.

¹⁵ Kama Paulo, siye pia tunaweza kutoa ushahidi bila woga, na maneno ya Yesu inaweza kututia nguvu. Yesu aliambia hivi wanafunzi wake: “Mutachukiwa na watu wote kwa sababu ya jina langu. Lakini ule mwenye atavumilia mupaka mwisho ataokolewa.” Tunapaswa kuhangaika juu ya mambo yenye tutasema? Hapana. Yesu alituhakikishia hivi: “Wakati watawakamata ninyi ili kuwapeleka, musianze kuhangaika juu ya mambo yenye mutasema; lakini mambo yenye mutapewa saa ile, muyaseme, kwa sababu haiko ninyi munasema, lakini ni roho takatifu.”​—Mk. 13:9-13.

16, 17. (a) Feliksi alishugulikia namna gani kesi ya Paulo? (b) Pengine juu ya nini Feliksi aliogopa, lakini sababu gani aliendelea kuonana na Paulo?

¹⁶ Hii haiko mara ya kwanza kwa Gavana Feliksi kusikia juu ya mambo yenye Wakristo wanaamini. Biblia inasema hivi: “Feliksi, kwa kuwa alijua muzuri ukweli juu ya Njia hii [neno yenye ilitumiwa juu ya kuzungumuzia Ukristo wa mwanzo-mwanzo], akaanza kuchelewesha kesi yao ya hukumu na kusema: ‘Wakati Lisia kiongozi wa jeshi atakuja, nitaamua haya mambo yenu.’ Na akamuamuru ofisa wa jeshi kwamba mutu huyo aendelee kuwa chini ya ulinzi lakini apewe uhuru fulani, na kwamba watu wake waruhusiwe kumutumikia.”​—Mdo. 24:22, 23.

¹⁷ Kisha siku fulani, Feliksi pamoya na bibi yake Drusila, mwenye alikuwa Muyahudi, waliomba Paulo aletwe na ‘wakamusikiliza akisema juu ya imani katika Kristo Yesu.’ (Mdo. 24:24) Lakini, wakati Paulo alizungumuzia juu ya “haki, kujizuia, na hukumu yenye itakuja, Feliksi akaogopa.” Inawezekana zamiri yake ilimusumbua juu ya mambo ya mubaya yenye alikuwa anafanya. Kwa hiyo alimuambia Paulo: “Kwa sasa unaweza kuenda, lakini wakati nitapata nafasi nitatuma watu wakuite tena.” Kisha pale, Feliksi alionana na Paulo mara mingi, hapana kwa sababu alipenda kujifunza kweli, lakini alitumaini kama Paulo atamupatia feza.​—Mdo. 24:25, 26.

18. Juu ya nini Paulo alizungumuza na Feliksi na bibi yake juu ya “haki, kujizuia, na hukumu yenye itakuja”?

¹⁸ Juu ya nini Paulo alizungumuza na Feliksi na bibi yake kuhusu “haki, kujizuia, na hukumu yenye itakuja”? Kumbuka kama walipenda kujua mambo yenye mutu mwenye kuwa na “imani katika Kristo Yesu” anapaswa kufanya. Paulo alijua kama Feliksi na bibi yake walikuwa naishi maisha  machafu, walikuwa wakali, na walitendea watu bila haki. Njo maana aliwafasiria waziwazi mambo yenye kila mutu mwenye anapenda kuwa mufuasi wa Yesu anapaswa kufanya. Mambo yenye Paulo alisema ilionyesha tofauti kabisa kati ya kanuni za Mungu na maisha yenye Feliksi na bibi yake walikuwa nayo. Ile ingeweza kuwasaidia waone kama watu wote watatoa hesabu kwa Mungu juu ya mambo yenye wanawaza, wanasema, na kufanya. Na hukumu ya Mungu juu yao njo ya maana zaidi kuliko hukumu yenye Feliksi angefanya juu ya Paulo. Njo maana haishangaze kuona kama Feliksi ‘aliogopa’!

19, 20. (a) Mu mahubiri, tunapaswa kufanya nini wakati tunakutana na watu wenye wanaonekana kuwa wanapendezwa na kweli lakini wako njo natafuta faida zao? (b) Nini njo inaonyesha kama Feliksi hakukuwa rafiki ya Paulo?

¹⁹ Mu mahubiri, tunaweza kukutana na watu wenye wako sawa Feliksi. Ku mwanzo wanaweza kuonekana sawa wanapendezwa na kweli, lakini wako tu natafuta faida zao. Tunapaswa kuwa waangalifu wakati tunakutana na watu kama hao. Kama Paulo, kwa busara tunaweza kuwaambia mambo yenye wanapaswa kufanya juu wamufurahishe Mungu. Pengine kweli itagusa mioyo yao. Lakini ikiwa inaonekana wazi kama hawana nia ya kuacha mambo ya mubaya, tunawaacha na tunatafuta wale wenye wanapenda kabisa kujua kweli.

²⁰ Mu hali ya Feliksi, hii maneno inaonyesha nia yenye alikuwa nayo: “Wakati miaka mbili ilikuwa imepita, Porkio Festo alikamata nafasi ya Feliksi; na kwa sababu Feliksi alitamani kukubaliwa na Wayahudi, akamuacha Paulo katika kifungo.” (Mdo. 24:27) Feliksi hakukuwa rafiki wa kweli wa Paulo. Feliksi alijua kama wafuasi wa ”‏ Ile Njia”‏ hawakuwa wanapinga serikali, na hawakuwa nachochea watu kupinga serikali. (Mdo. 19:23) Alijua pia kama Paulo hakuvunja sheria yoyote ya Waroma. Lakini aliacha Paulo mu kifungo juu tu ‘akubaliwe na Wayahudi.’

21. Ni nini ilimufikia Paulo kisha Porkio Festo kuwa gavana, na bila shaka ni nini iliendelea kumutia nguvu?

²¹ Sawa vile mustari wa mwisho wa Matendo sura ya 24 inaonyesha, Paulo alikuwa angali mufungwa wakati Porkio Festo alikamata nafasi ya Gavana Feliksi. Kuanzia pale Paulo alisambishwa mara mingi mbele ya wakubwa mbalimbali. Kwa kweli, ule mutume mwenye bidii ‘alipelekwa mbele ya wafalme na magavana.’ (Lu. 21:12) Sawa vile tutaona, Paulo alifikia kutoa ushahidi mbele ya mutawala mwenye mamlaka zaidi mu ile wakati. Mu ile kipindi yote, imani ya Paulo haikuregea. Bila shaka hii maneno ya Yesu iliendelea kumutia nguvu: “Usiogope!”