1-4. Juu ya nini Paulo iko naenda Yerusalemu, na nini njo itamufikia kule?

 WAKATI Paulo na Luka waliondoka Mileto, wazee wa Efeso walihuzunika sana kuagana nao. Bila shaka, haikukuwa mwepesi kwa Paulo na Luka kuachana na wale wazee wenye walikuwa wanapenda sana! Mizigo yao yenye ilikuwa na vitu vyenye walihitaji kwa ajili ya safari, inaingizwa mu mashua. Pia wako na michango kwa ajili ya ndugu na dada wa Yudea na wako na hamu sana ya kuifikisha.

² Upepo unayala mu tanga na ile inafanya mashua ianze kuondoka na kuacha ile bandari yenye makelele. Wale wanaume wawili, na wengine saba wenye kusafiri pamoya nao, wanaangalia kwa huzuni wakati ndugu zao wanabakia ku inchi kavu. (Mdo. 20:4, 14, 15) Paulo na wenzake wanaendelea kuwapepea mupaka wakati hawawaone tena.

³ Kwa miaka karibu tatu, Paulo alitumika kwa ukaribu pamoya na wazee wa Efeso. Lakini sasa, kwa muongozo wa roho takatifu, iko mu safari ya kuenda Yerusalemu. Paulo iko na wazo juu ya mambo yenye iko namungoya kule. Alikuwa ameambia hivi wale wazee: “Nikiwa nimefungwa katika roho, ninasafiri kuenda Yerusalemu, hata kama sijue ni mambo gani yatanipata kule, isipokuwa kwamba kutoka muji mupaka muji roho takatifu inanitolea ushahidi tena na tena, ikisema kama gereza na taabu vinaningojea.” (Mdo. 20:22, 23) Hata kama kulikuwa hatari, Paulo anaona kama ‘amefungwa katika roho,’ ni kusema analazimika na iko tayari kufuata muongozo wa roho wa kuenda Yerusalemu. Anaona uzima wake kuwa wa maana, lakini kufanya mapenzi ya Mungu njo jambo ya maana zaidi kwake.

⁴ Na weye, uko na ile mawazo? Wakati tunajitoa kwa Yehova, tunamuahidi kama kufanya mapenzi yake njo itakuwa jambo ya maana zaidi mu maisha yetu. Mu hii sura tutachunguza mufano muzuri wa mutume Paulo na ile itatusaidia tumuige.

5. Paulo na wenzake walipitia wapi ili kuenda Tiro?

⁵ Mashua yenye Paulo na wenzake walikamata ‘ilienda moja kwa moja.’ Ni kusema ilienda haraka, kwa kusukumwa na upepo muzuri, mupaka  ikafika Kosi ileile siku. (Mdo. 21:1) Inaonekana kuwa ilisimama na kupitisha usiku pale mbele ya kuenda Rode na Patara. Na kule Patara, eneo yenye ilikuwa pembeni ya bahari kusini mwa Asia Ndogo, ndugu waliingia mu mashua ya mizigo yenye iliwapeleka moja kwa moja Tiro, katika Foenike. Wakati walikuwa wanaenda, walipita “kisiwa cha Kipro . . . upande wa kushoto [wa bandari].” (Mdo. 21:3) Juu ya nini Luka, mwenye aliandika kitabu ya Matendo alisema kuwa walipita Kipro?

6. (a) Juu ya nini pengine Paulo alitiwa moyo wakati aliona kisiwa ya Kipro? (b) Wakati unafikiria namna Yehova alikubariki na kukusaidia unaweza kufikia kusema nini?

⁶ Pengine Paulo alielezea wenzake mambo yenye ilimufikiaka mu ile kisiwa. Miaka kenda hivi mbele ya pale, mu safari yake ya kwanza ya umisionere, Paulo pamoya na Barnaba na Yohana Marko, walikutana kule na Elima mulozi mwenye alipinga mahubiri yao. (Mdo. 13:4-12) Wakati Paulo aliona ile kisiwa na kufikiria mambo yenye ilimupataka kule, pengine alitiwa moyo na kupata nguvu ya kupambana na mambo yenye ilikuwa namungoya Yerusalemu. Siye pia tunaweza kutiwa moyo wakati tunafikiria namna Yehova alitubariki na kutusaidia kupambana na magumu fulani yenye ilitufikiaka. Kufikiria juu ya ile mambo kunaweza kutusaidia turudilie  hii maneno ya Daudi mwenye aliandika hivi: “Magumu ya mwenye haki ni mengi, lakini Yehova anamuokoa katika magumu hayo yote.”​—Zb. 34:19.

7. Paulo na wenzake walifanya nini wakati tu walifika Tiro?

⁷ Paulo aliona kama ni jambo ya maana kupitisha wakati na ndugu na dada, kwa hiyo alipenda sana kuwa nao. Wakati tu walifika Tiro, Luka anasema hivi: ‘Tulitafuta wanafunzi na tukawapata.’ (Mdo. 21:4) Juu walijua kama Tiro kulikuwa Wakristo wenzao, Paulo na wenzake waliwatafuta na inawezekana walibakia pamoya nao. Baraka moya kati ya baraka za kuwa katika kweli ni kwamba hata tuende wapi tutapata waamini wenzetu wenye watatukaribisha. Wale wenye wanapenda Mungu na wenye kuwa mu ibada ya kweli, wako na marafiki mu dunia yote.

8. Tunaweza kuelewa namna gani Matendo 21:4?

⁸ Wakati Luka alizungumuzia siku saba zenye walifanya Tiro, aliandika jambo yenye inaweza kuvuruga akili. Aliandika hivi: “Kupitia roho, wanafunzi [katika Tiro] wakamuambia Paulo tena na tena asikanyange Yerusalemu.” (Mdo. 21:4) Yehova alibadilisha uamuzi wake? Alikuwa sasa namuongoza Paulo asiende Yerusalemu? Hapana. Roho ilikuwa imeonyesha kama Paulo atatendewa mubaya Yerusalemu, haikuonyesha kama anapaswa kuepuka ule muji. Inaonekana kama kupitia roho takatifu ndugu wa Tiro walielewa kama Paulo atakuwa mu hatari Yerusalemu. Kwa hiyo, juu walimuhangaikia, walimuomba asiende kule. Inaeleweka kuona kama walipenda kumulinda juu asiingie mu hatari. Lakini, juu Paulo aliazimia kufanya mapenzi ya Yehova, aliendelea na safari yake ya kuenda Yerusalemu.​—Mdo. 21:12.

9, 10. (a) Wakati Paulo alisikia wasiwasi yenye ndugu wa Tiro walikuwa nayo, pengine alikumbuka nini? (b) Leo watu wengi wanapenda nini, na namna gani ile inapingana na mambo yenye Yesu alifundisha?

⁹ Wakati Paulo alisikia namna wale ndugu walikuwa na wasiwasi, pengine alikumbuka kama hali ya vile ilimufikiaka Yesu pia wakati aliambia wanafunzi wake kama ataenda Yerusalemu, atateswa sana, na kuuawa. Kwa sababu ya hisia, Petro alimuambia hivi Yesu: “Jitendee kwa fazili, Bwana; mambo hayo hayatakupata hata kidogo.” Yesu alijibia hivi: “Pita nyuma yangu, Shetani! Wewe ni kikwazo kwangu, kwa sababu unawaza mawazo ya wanadamu, lakini haiko mawazo ya Mungu.” (Mt. 16:21-23) Yesu aliazimia kufanya mapenzi ya Mungu na kutimiza mugao wenye Mungu alimupatia wa kutoa uzima wake kuwa zabihu. Paulo naye alikuwa na mawazo kama ya Yesu. Bila shaka, kama mutume Petro, ndugu wa Tiro hawakukuwa na nia ya mubaya, lakini hawakuelewa mapenzi ya Mungu ni nini.

¹⁰ Leo watu wengi wanapenda kujitendea kwa fazili, ao kuepuka kufanya mambo ya maana juu tu ni ya nguvu. Watu wengi leo wanatafuta dini yenye haiwaombe mambo mingi. Lakini ile iko tofauti kabisa na mambo yenye Yesu alifundisha. Aliambia wanafunzi wake hivi: “Kama mutu yeyote  anataka kunifuata, lazima ajikane mwenyewe, achukue muti wake wa mateso na aendelee kunifuata.” (Mt. 16:24) Kwa kweli, kumufuata Yesu ni jambo ya hekima, njo njia ya muzuri zaidi, lakini haiko ya mwepesi.

11. Namna gani ndugu katika Tiro walionyesha kama wanamupenda Paulo na wanapenda aendelee na utumishi wake?

¹¹ Sasa Paulo, Luka, na wengine walipaswa kuendelea na safari yao. Maneno ya Luka kuhusu namna waliondoka ni yenye kugusa moyo sana na inaonyesha kama ndugu wa Tiro walimupenda sana mutume Paulo na walipenda aendelee na utumishi wake. Wanaume, wanamuke, na watoto walisindikiza Paulo na wenzake mupaka fasi ya kukamatia mashua. Wote walipiga magoti na kusali pamoya, na kisha wakalagana. Kisha Paulo, Luka, na wengine wenye walikuwa nasafiri pamoya nao wakakamata mashua yenye iliwapeleka Tolemai; kule walikutana na ndugu na wakabakia nao kwa siku moya.​—Mdo. 21:5-7.

12, 13. (a) Filipo alitumia maisha yake namna gani mu utumishi wa Yehova? (b) Namna gani Filipo anaachia baba Wakristo mufano muzuri leo?

¹² Kisha Luka anasema kama Paulo na wenye kusafiri pamoya naye wakaenda Kaisaria. Wakati walifika kule, ‘waliingia katika nyumba ya Filipo mweneza-injili.’ a (Mdo. 21:8) Bila shaka walifurahi sana kumuona Filipo. Miaka 20 hivi mbele ya pale, Filipo aliwekwa na mitume ili kusaidia kugawanya chakula mu kutaniko ya Kikristo yenye ilikuwa imetoka kuanzishwa katika Yerusalemu. Kwa miaka mingi Filipo alikuwa muhubiri mwenye bidii. Kumbuka kama wakati wanafunzi walitawanyika kwa sababu ya mateso, Filipo alienda Samaria na akaanza kuhubiri. Kisha, alihubiria towashi Mwetiopia na akamubatiza. (Mdo. 6:2-6; 8:4-13, 26-38) Kwa kweli Filipo alimutumikia Yehova kwa uuaminifu kwa miaka mingi!

¹³ Filipo alikuwa angali na bidii mu kazi ya kuhubiri. Sasa alikuwa Kaisaria, na alikuwa angali na mambo mingi ya kufanya mu kazi ya kuhubiri, sawa vile Luka alionyesha kwa kumuita “mweneza-injili.” Na tunajua pia kama sasa alikuwa na watoto wanamuke ine wenye walikuwa natoa unabii. Ile inaonyesha kama walifuata mufano wa baba yao. b (Mdo. 21:9) Bila  shaka Filipo alifanya yake yote ili kujenga hali ya kiroho ya familia yake. Ni muzuri baba Wakristo leo waige mufano wake, wanapaswa kuwa na bidii mu kazi ya kuhubiri na kusaidia watoto wao wapende kazi ya kuhubiri.

14. Matokeo ilikuwa nini wakati Paulo alipitisha wakati pamoya na waamini wenzake, na leo pia tuko na nafasi gani?

¹⁴ Kila fasi kwenye Paulo alipita, alikuwa natafuta waamini wenzake na kupitisha wakati pamoya nao. Bila shaka wale ndugu walifurahi sana kukaribisha Paulo na wenzake. Na kwa kweli, wakati wenye walipitisha pamoya, kulikuwa “ubadilishanaji wa kitia-moyo.” (Ro. 1:11, 12) Leo siye pia tuko na nafasi za kutiana moyo. Hata kama hatuna vitu mingi wakati tunakaribisha mwangalizi na bibi yake, tunatiwa moyo sana.​—Ro. 12:13.

15, 16. Agabo alileta habari gani, na wenye waliisikia walitenda namna gani?

¹⁵ Wakati Paulo na wenzake walikuwa kwa Filipo, mugeni mwingine mwenye kuheshimiwa alifika, aliitwa Agabo. Wale wenye walikuwa wamekutana mu nyumba ya Filipo walijua kama Agabo alikuwa nabii; ni yeye alitabiri njaa kubwa yenye ilitokea wakati wa utawala wa Klaudio. (Mdo. 11:27, 28) Pengine walijiuliza: ‘Juu ya nini Agabo anakuya hapa? Analeta habari gani?’ Walimuangalia kwa uangalifu wakati alikamata mukaba wa Paulo; mukaba ilikuwa nguo ya murefu yenye mutu angeweza kutumia ili kuweka makuta na vitu vingine, na ilikuwa navaliwa mu kiuno. Agabo akajifunga mikono na miguu na ile mukaba. Kisha akaanza kusema. Mambo yenye alisema ilikuwa mazito. Alisema hivi: “Roho takatifu inasema hivi, ‘Mwanaume mwenye mukaba huu, Wayahudi watamufunga hivi kule Yerusalemu na kumutia katika mikono ya watu wa mataifa.’”​—Mdo. 21:11.

¹⁶ Ule unabii ulihakikisha kama Paulo angeenda Yerusalemu. Ulionyesha pia kama Wayahudi wangefikia kumutia “katika mikono ya watu wa mataifa.” Wakati watu wenye walikuwa pale walisikia ule unabii, wakakuwa na wasiwasi sana. Luka aliandika  hivi: “Sasa wakati tulisikia vile, sisi na wale wenye walikuwa pale tukaanza kumuomba asipande kuenda Yerusalemu. Kisha Paulo akasema: ‘Sababu gani munalia na kujaribu kuregeza azimio langu? Mukuwe hakika kwamba niko tayari hapana kufungwa tu lakini pia kufa kwa ajili ya jina la Bwana Yesu kule Yerusalemu.’”​—Mdo. 21:12, 13.

17, 18. Namna gani Paulo alionyesha kama aliazimia kabisa kufanya mapenzi ya Yehova, na ndugu walitenda namna gani?

¹⁷ Waza kidogo: Ndugu, kutia ndani Luka, wako namuomba sana Paulo asiende Yerusalemu. Wamoja wako nalia. Paulo anaona kama wanamupenda na kumuhangaikia sana. Kwa hiyo kwa upole, anasema kama ‘wanajaribu kuregeza azimio lake,’ ao sawa vile tafsiri zingine zinasema, “wanavunja moyo [wake].” Lakini, anaazimia kabisa, na sawa vile aliambia ndugu wa Tiro, hataruhusu mutu yeyote ao machozi imuzuie kuenda Yerusalemu. Kisha, anafasiria ndugu juu ya nini anapaswa kuenda Yerusalemu. Bila shaka alionyesha kama iko hodari kabisa! Kama Yesu, Paulo aliazimia kuenda Yerusalemu. (Ebr. 12:2) Paulo hakupenda kufa, lakini kama ingeomba akufe, angeona kama ni pendeleo kufa kwa ajili ya Kristo.

¹⁸ Ndugu walitenda namna gani? Waliheshimia uamuzi wa Paulo. Biblia inasema hivi: “Wakati tulishindwa kumushawishi, tukaacha kumupinga na tukasema: ‘Mapenzi ya Yehova yatendeke.’” (Mdo. 21:14) Wale wenye walijaribu kumusadikisha Paulo asiende Yerusalemu hawakukazia mawazo yao. Walimusikiliza Paulo na kuheshimia uamuzi wake. Walitambua mapenzi ya Yehova na kuikubali, hata kama haikukuwa mwepesi kwao kufanya vile. Paulo alikuwa ameanza safari yenye ingemufikisha ku kifo. Ingekuwa mwepesi zaidi kwa Paulo kuvumilia ile hali ikiwa wale wenye walimupenda hawakujaribu kumuzuia kuenda Yerusalemu.

19. Mambo yenye ilimufikia Paulo inatufundisha nini?

¹⁹ Mambo yenye ilimufikia Paulo inatufundisha somo ya maana: Hatupendi hata siku moya kuzuia mutu mwenye anapenda kujiima na kujitoa sana mu kazi ya Yehova. Tunaweza kutumikisha ile shauri mu hali mbalimbali, haiko tu mu hali zenye zinahusu uzima na kifo. Kwa mufano, haikuwake mwepesi kwa wazazi Wakristo kuona watoto wao wanatoka ku nyumba na kuenda kutumikia Yehova mu maeneo ya mbali. Lakini wanafanya yao yote ili wasiwavunje moyo. Phyllis, mwenye kuishi Uingereza, anakumbuka namna alijisikia wakati mutoto wake mwanamuke mumoya tu mwenye alikuwa naye alienda kuwa misionere mu Afrika. Alisema hivi: “Haikukuwa mwepesi. Ilikuwa nguvu kwangu juu angekuwa mbali sana. Nilihuzunika lakini nilifurahi pia. Nilisali sana juu ya ile jambo. Lakini ile njo ilikuwa uamuzi wake, na sikujaribu kumuchochea abadilishe uamuzi wake. Ni miye nilikuwa namufundisha kila wakati kama anapaswa kutia Yehova pa nafasi ya kwanza! Ametumikia mu inchi zingine kwa miaka 30 yenye imepita, na kila siku ninamushukuru Yehova kwa sababu ya uaminifu wake.” Kwa kweli, tunafanya muzuri sana wakati tunatia moyo ndugu na dada wenye wanajitoa na kujiima ili kumutumikia Yehova!

20, 21. Ni nini inaonyesha kama Paulo alipenda kupitisha wakati pamoya na ndugu na dada zake, na juu ya nini alipenda kufanya vile?

²⁰ Paulo na wenzake walijitayarisha na wakaendelea na safari yao. Ndugu wa Kaisaria waliwasindikiza na kwa kufanya vile walionyesha kama walikuwa marafiki wa kweli na waliwaunga mukono. Mu ile safari yote ya kuenda Yerusalemu, Paulo na wenzake walitafuta nafasi za kuwa pamoya na ndugu na dada. Katika Tiro, walitafuta wanafunzi na wakabakia nao kwa siku saba. Katika Tolemai, walisalimia ndugu na dada na wakabakia nao kwa siku moya. Katika Kaisaria, walibakia kwa siku fulani mu nyumba ya Filipo. Kisha, wanafunzi fulani wa Kaisaria wakasindikiza Paulo na wenzake Yerusalemu, kwenye walikaribishwa mu nyumba ya Munasoni, mwenye alikuwa mwanafunzi wa zamani. Luka anasema kama wakati walifika Yerusalemu, ‘ndugu waliwakaribisha kwa furaha.’​—Mdo. 21:17.

²¹ Ni wazi kama, Paulo alipenda kabisa kuwa pamoya na wale ndugu na dada. Kupitisha wakati pamoya nao kulimutia moyo, na ni vile inakuwaka leo. Bila shaka, vile vitia moyo vilimupatia Paulo nguvu ya kupambana na wapinzani wenye wangetafuta kumuua.