1-3. Yesu anaachana na mitume wake namna gani, na ile inatokeza maulizo gani?

 MITUME hawapendi hali ibadilike. Mu majuma fulani yenye imepita wamekuwa na furaha sana. Walikuwa wamepoteza kabisa tumaini, lakini ufufuo wa Yesu uliwaletea furaha sana. Kwa siku 40 sasa, Yesu ametokea wanafunzi wake mara kwa mara ili kuwafundisha na kuwatia moyo. Lakini, leo njo anawatokea kwa mara ya mwisho.

² Wakiwa wenye kusimama pamoya naye ku Mulima wa Mizeituni, mitume wanasikiliza kwa uangalifu sana kila neno yenye anasema. Wakati anamaliza kuzungumuza nao wanaona kama wakati inapita mbio sana. Kisha kuwabariki, Yesu anaanza kupanda mbinguni! Wakati wanafunzi wake wanaendelea kumutazama, anaingia mu mawingu. Kisha mawingu inamufunika na wanafunzi wake hawawezi kumuona tena. Hawamuone tena, lakini wangali tu wanaangalia mbinguni.​—Lu. 24:50; Mdo. 1:9, 10.

 ³ Ile ilikuwa mwanzo wa badiliko kubwa mu maisha ya mitume wa Yesu. Juu sasa Bwana wao, Yesu Kristo, amerudia mbinguni watafanya nini? Tunaweza kuwa hakika kama, Bwana wao amewatayarisha muzuri ili waendeleze kazi yenye alianzisha. Yesu aliwapatia maagizo gani? Je, waliifuata? Na ile habari, inaweza kusaidia namna gani Wakristo leo? Majibu ya ile maulizo inapatikana mu sura ya kwanza ya kitabu ya Matendo.

4. Ku mwanzo wa kitabu ya Matendo, Luka anaanza habari yake namna gani?

⁴ Luka anaanza habari yake kwa kuzungumuza na Teofilo. Ni uleule Teofilo njo Luka aliandikia Injili yake. a Ili kuonyesha kama kitabu ya Matendo inaendeleza mawazo yenye kuwa mu Injili yake, Luka anaanza kwa kuzungumuzia kwa kifupi mambo yenye kutajwa ku mwisho wa Injili yake, anatumia maneno tofauti kidogo na kuongezea habari zingine.

5, 6. (a) Nini njo ilitia nguvu imani ya wanafunzi wa Yesu? (b) Ni kwa njia gani imani ya Wakristo leo inategemea “uhakikisho mwingi wenye kusadikisha”?

⁵ Nini njo ilifanya imani ya wanafunzi wa Yesu ikuwe nguvu? Matendo 1:3 inasema: “[Yesu] alijionyesha . . . akiwa muzima kupitia uhakikisho mwingi wenye kusadikisha.” Mu Biblia, Luka, “munganga mupendwa,” njo tu anatumia maneno ‘uhakikisho wenye kusadikisha.’ (Kol. 4:14) Ile maneno ilitumiwa mu mambo ya kinganga, na inamaanisha uhakikisho wenye kuonekana wazi, wa kweli, na wenye kutegemeka. Yesu alitoa uhakikisho wa vile. Alitokea wanafunzi wake mara mingi. Wakati fulani alitokea mwanafunzi mumoja ao wawili, wakati ingine alitokea mitume wote, na wakati ingine tena alitokea waamini zaidi ya 500. (1 Ko. 15:3-6) Bila shaka, ule ulikuwa uhakikisho wa kweli kabisa!

⁶ Imani ya Wakristo wa kweli leo pia inategemea “uhakikisho mwingi wenye kusadikisha.” Kuko uhakikisho wowote wenye kuonyesha kama Yesu aliishi ku dunia, alikufa kwa ajili ya zambi zetu, na kisha akafufuliwa? Ndiyo kabisa! Habari zenye kutegemeka za watu wenye walijionea ile matukio yenye kuwa mu Neno ya Mungu, zinahakikisha kabisa ile. Kusoma zile habari na kumuomba Yehova atusaidie kutumikisha mambo yenye tuko tunajifunza, itafanya imani yetu ikuwe nguvu. Imani ya kweli inategemea uhakikisho wenye kusadikisha, na ni ya maana sana ili kupata uzima wa milele.​—Yoh. 3:16.

7. Yesu aliachia wanafunzi wake mufano gani mu kazi ya kuhubiri na kufundisha?

⁷ Pia, Yesu alikuwa “anasema juu ya Ufalme wa Mungu.” Kwa mufano, alifasiria unabii mbalimbali wenye ulionyesha kama Masiya angeteseka na  kufa. (Lu. 24:13-32, 46, 47) Wakati Yesu alisaidia watu kuelewa kama yeye njo Masiya, alikazia sana Ufalme wa Mungu, juu yeye njo alichaguliwa ili kuwa Mufalme wa ule Ufalme. Sikuzote, tungo kubwa ya mahubiri yake ilikuwa Ufalme. Mupaka leo Ufalme njo tungo kubwa ya mahubiri ya wanafunzi wake.​—Mt. 24:14; Lu. 4:43.

8, 9. (a) Ni mambo gani mbili yenye mitume wa Yesu hawakuelewa muzuri? (b) Yesu aliwasaidia namna gani, na Wakristo leo wanaweza kujifunza nini?

⁸ Yesu alifanya mukutano wake wa mwisho pamoya na mitume wake ku Mulima wa Mizeituni. Juu walitamani sana kujua, walimuuliza: “Bwana, je, unarudishia Israeli ufalme wakati huu?” (Mdo. 1:6) Ile ulizo ilionyesha kama kuko mambo mbili yenye hawakuelewa muzuri. Kwanza, waliwaza kama Ufalme wa Mungu ungerudishwa kwa Waisraeli wa kimwili. Pili, waliwaza kama ule Ufalme wenye uliahidiwa ungeanza kutawala ile wakati. Namna gani Yesu aliwasaidia wabadilishe mawazo yao?

⁹ Kuhusu ile jambo ya kwanza, inaonekana Yesu alijua kama wangeielewa muzuri sana kisha tu siku kidogo. Kwa kweli, kisha tu siku kumi, wanafunzi wake walikuwa karibu kujionea kuzaliwa kwa taifa mupya, Israeli ya kiroho! Karibuni Mungu angeacha kutendea taifa ya Israeli ya kimwili kwa njia ya pekee. Kuhusu jambo ya pili, kwa upendo Yesu aliwakumbusha hivi: “Haiko kazi yenu kujua nyakati ao vipindi vyenye Baba ameweka katika mamlaka yake mwenyewe.” (Mdo. 1:7) Yehova njo wa kuamua nyakati na vipindi. Mbele akufe, Yesu yeye mwenyewe alisema kama hata Mwana hakujua “siku ile na saa ile” yenye mwisho ungefika. Mwenye alijua ni “Baba tu.” (Mt. 24:36) Leo pia, kama Wakristo wanatafuta sana kujua siku yenye mwisho utafika, watakuwa wanajihangaisha na jambo yenye haiko kazi yao kujua.

10. Kama mitume, na siye tunapaswa kufanya nini, na juu ya nini?

¹⁰ Lakini, hatupaswe kuhukumu mitume wa Yesu. Walikuwa wanaume wenye imani sana. Kwa unyenyekevu walikubali kurekebishwa. Zaidi ya ile, hata kama ulizo yao ilionyesha kama walikuwa na mawazo yenye makosa, ilionyesha pia kama walikuwa na nia ya muzuri. Mara mingi Yesu alitia wanafunzi wake moyo ‘waendelee kukesha.’ (Mt. 24:42; 25:13; 26:41) Walikuwa macho kiroho, juu waliendelea kutafuta kwa hamu uhakikisho wowote wenye kuonyesha kama Yehova alikuwa karibu kutenda. Na siye tunapaswa kufanya vile, zaidi sana juu tunaishi mu “siku za mwisho.”​—2 Ti. 3:1-5.

11, 12. (a) Yesu alipatia wanafunzi wake kazi gani? (b) Juu ya nini Yesu alitaya roho takatifu wakati alipatia wanafunzi wake kazi ya kuhubiri?

¹¹ Yesu alikumbusha mitume wake jambo kubwa yenye wangepaswa kuhangaikia. Alisema: “Mutapokea nguvu wakati roho takatifu itakuja juu yenu, na mutakuwa mashahidi wangu katika Yerusalemu, katika Yudea yote na Samaria, na mupaka kwenye sehemu ya mbali zaidi ya dunia.” (Mdo. 1:8) Habari kuhusu kufufuliwa kwa Yesu ingetangazwa kwanza mu muji wa  Yerusalemu, kwenye aliuawa. Kisha, ile habari ingeenea mu maeneo yote ya Yudea, Samaria, na hata mbali zaidi.

¹² Yesu aliwakumbusha kwanza ahadi yake ya kuwatumia roho takatifu ili iwasaidie kisha njo akazungumuzia kazi ya kuhubiri. Maneno “roho takatifu” inatajwa mu kitabu ya Matendo zaidi ya mara 40. Hii kitabu ya Biblia inaonyesha wazi kama hatuwezi kutimiza mapenzi ya Yehova bila musaada wa roho takatifu. Kwa hiyo, ni jambo ya maana kusali kwa ukawaida juu tupate ile roho. (Lu. 11:13) Leo tuko na lazima kabisa ya ile roho kuliko wakati mwingine wowote.

13. Kazi ya kuhubiri yenye watu wa Mungu wamepewa leo ni kubwa kwa kadiri gani, na juu ya nini tunapaswa kuikubali kwa moyo wote?

¹³ Leo, “sehemu ya mbali zaidi ya dunia” inatia ndani maeneo ya mingi sana kuliko wakati wa mitume. Lakini, vile tuliona mu sura ya kwanza, Mashahidi wa Yehova wamekubali ile kazi kwa moyo wote. Wanajua kama Mungu anapenda watu wa namna zote wasikie habari njema ya Ufalme. (1 Ti. 2:3, 4) Uko nafanya ile kazi ya kuokoa uzima kwa bidii? Hakuna kazi ingine yenye kuleta furaha na kufanya mutu atosheke sawa hii! Yehova atakupatia nguvu yenye uko nayo lazima juu ya kuifanya. Kitabu ya Matendo itakusaidia kujua njia mbalimbali za kutoa ushahidi na mwelekeo wenye unapaswa kuwa nao juu upate matokeo ya muzuri.

14, 15. (a) Malaika walisema Kristo atarudia namna gani, na walimaanisha nini? (Ona pia maelezo ya chini.) (b) Ni mu maana gani Kristo alirudia “kwa namna ileile” yenye alienda?

¹⁴ Vile tuliona ku mwanzo ya hii sura, wakati Yesu alipanda na kuingia mu mawingu, mitume wake 11 walibakia wenye kusimama na wako wanaangalia mbinguni. Kisha malaika wawili wakawatokea na kuwashauria hivi kwa upendo: “Wanaume wa Galilaya, sababu gani munasimama na kuangalia katika anga? Huyu Yesu mwenye alipandishwa juu kutoka kwenu ili kuenda katika anga, atakuja kwa namna ileile mumemuona anaenda katika anga.” (Mdo. 1:11) Walipenda kumaanisha kama Yesu angerudia mu uleule mwili sawa vile viongozi fulani wa dini wanafundisha? Hapana. Tunajua vile namna gani?

¹⁵ Wale malaika hawakusema kama Yesu angerudia na umbo ao mwili ileile, lakini angerudia “kwa namna ileile.” b Aliendaka namna gani? Wakati wale malaika walikuwa nazungumuza na mitume, mawingu ilikuwa ilishamufunika. Ni watu kidogo tu, ni kusema wale mitume tu, njo walijua kama Yesu amepanda mbinguni na kurudia kwa Baba yake. Kristo angerudia kwa namna ileile. Na vile njo ilikuwa. Leo, ni wale tu wenye kuwa na utambuzi wa kiroho njo wanatambua kama Yesu iko sasa natawala mbinguni. (Lu. 17:20) Tunapaswa kuwa macho ili kuona mambo mbalimbali yenye kuhakikisha kama iko natawala na kuielezea watu wengine juu nao watambue kama mwisho unakaribia sana.

16-18. (a) Tunajifunza nini mu Matendo 1:13, 14 juu ya mikutano ya Kikristo? (b) Mufano wa Maria mama ya Yesu unatufundisha nini? (c) Juu ya nini mikutano ya Kikristo ni ya maana sana leo?

¹⁶ Tunaelewa juu ya nini mitume “walirudia Yerusalemu wakiwa na furaha kubwa.” (Lu. 24:52) Lakini, namna gani walitumia muongozo na maagizo ya Kristo? Matendo 1:13, 14, inasema kama walikuwa wamekusanyika mu “chumba cha juu.” Ile maneno inatusaidia kujua mambo mingi kuhusu mikutano ya vile. Nyumba za Palestina zilikuwa na vyumba vya juu. Mutu angeweza kuingia mu chumba cha juu kwa kutumia mungazi (échelle) yenye ilikuwa inje ya nyumba. Je, inawezekana ile “chumba cha juu” yenye kutajwa mu ile mistari ilikuwa juu ya nyumba ya mama ya Marko yenye kuzungumuziwa mu Matendo 12:12? Ikuwe vile ao hapana, ilikuwa fasi yenye kufaa kwa ajili ya mikutano ya wanafunzi wa Kristo. Nani njo walikusanyikia pale, na walikuwa nafanya nini?

¹⁷ Ku ile mukutano hakukuwa mitume, ao wanaume tu. Kulikuwa pia “wanamuke fulani,” kutia ndani Maria mama ya Yesu. Ile njo mara ya mwisho Maria anatajwa moja kwa moja mu Biblia. Inatia moyo kuona kama Maria alikuwa pale, haiko juu alipenda kuonekana, lakini kwa unyenyekevu alikuya kuabudu pamoya na ndugu na dada zake wa kiroho. Bila shaka alifarijiwa sana juu wana wake wengine ine, wenye hawakuamini Yesu wakati alikuwa ku dunia, walikuwa pale pamoya naye. (Mt. 13:55; Yoh 7: 5) Kisha Yesu ndugu yao kufa na kufufuliwa, walibadilika kabisa.​—1 Ko. 15:7.

¹⁸ Ona pia sababu yenye ilifanya wale wanafunzi wakusanyike. Biblia inasema hivi: “Kwa kusudi moja, hawa wote waliendelea kusali bila kuacha.” (Mdo. 1:14) Wakristo wanaonaka mikutano kuwa sehemu ya maana sana ya ibada yao. Tunakusanyikaka juu ya kutiana moyo, kufundishwa, kupata mashauri, na zaidi ya yote, juu ya kumuabudu pamoya Yehova, Baba yetu wa mbinguni. Anafurahiaka sana nyimbo na sala zenye tunamutolea wakati wa mikutano, na tunazionaka pia kuwa za maana. Tusikose hata kidogo kuhuzuria mikutano yetu takatifu na yenye kujenga!​—Ebr. 10:24, 25.

19-21. (a) Petro alifanya maendeleo ya kiroho; ile inatufundisha nini? (b) Juu ya nini mutu mwingine alipaswa kukamata fasi ya Yuda, na namna ile jambo ilishugulikiwa, inatufundisha nini?

¹⁹ Sasa, wanafunzi walikuwa na lazima kabisa ya kupanga mambo muzuri, na mutume Petro alikamata hatua ya kushugulikia ile jambo. (Mustari wa 15-26) Juma tatu mbele ya pale Petro alikuwa amemukana Bwana wake mara tatu! Lakini inatia moyo kabisa kuona vile alifanya maendeleo kisha pale. (Mk. 14:72) Siye wote tunakuwaka na mwelekeo wa kufanya zambi. Njo maana tuko na lazima ya kukumbushwa kama Yehova ni ‘mwema na iko tayari kusamehe’ wale wenye wanatubu kabisa.​—Zb. 86:5.

²⁰ Petro alielewa kama iliomba mutu mwingine akamate fasi ya Yuda, mutume mwenye alimusaliti Yesu. Lakini ni nani angekamata ile fasi? Ule  mutume wa mupya alipaswa kuwa mutu mwenye alifuataka Yesu tangu mwanzo mupaka mwisho wa utumishi wake, na mwenye alijionea ufufuo wake. (Mdo. 1:21, 22) Ile ilipatana na hii ahadi ya Yesu: “Ninyi wenye mumenifuata mutakaa pia katika viti vya ufalme kumi na mbili (12), mukihukumu makabila kumi na mbili ya Israeli.” (Mt. 19:28) Inaonekana Yehova alipenda wale mitume 12 wenye walimufuata Yesu wakati wa utumishi wake hapa ku dunia wafanyize ile “majiwe ya musingi kumi na mbili (12),” ya Yerusalemu Jipya. (Ufu. 21:2, 14) Kwa hiyo Mungu alimuwezesha Petro aelewe kama unabii wenye kusema “mutu mwingine akamate cheo chake cha uangalizi,” ulimuhusu Yuda.​—Zb. 109:8.

²¹ Ule mutu alichaguliwa namna gani? Kwa kupiga kura, sawa vile watu walizoea kufanya ile wakati. (Mez. 16:33) Lakini, ile njo mara ya mwisho Biblia inazungumuzia kupiga kura mu ile njia. Inaonekana kama, kisha wanafunzi kupokea roho takatifu, njia ya kutumia kura haikuendelea tena. Lakini, juu ya nini mitume walitumia kura? Mitume walisali hivi: “Wewe, Ee Yehova, mwenye unajua mioyo ya wote, onyesha ni nani kati ya watu hawa wawili mwenye umechagua.” (Mdo. 1:23, 24) Walipenda Yehova njo achague. Matia njo alichaguliwa. Inaonekana alikuwa mumoja wa wanafunzi 70 wenye Yesu alituma kuhubiri. Vile njo Matia alifikia kuwa mumoja wa “wale Kumi na Mbili (12).” c​—Mdo. 6:2.

22, 23. Juu ya nini tunapaswa kujitiisha kwa wale wenye wanaongoza mu kutaniko leo?

²² Ile habari inatuonyesha kama ni jambo ya maana sana watumishi wa Mungu wakuwe wenye kupangwa muzuri. Na leo, wanaume wenye wanastahili wanachaguliwa juu watumike kama vile waangalizi mu makutaniko. Wazee wanachunguza kwa uangalifu sifa zenye kuwa mu Biblia, zenye wale wanaume wanapaswa kutimiza, kisha wanasali juu ya kupata muongozo wa roho takatifu. Kwa hiyo, kutaniko inawaona kuwa wamewekwa na roho takatifu. Siye wote mu kutaniko tunawaunga mukono kwa kujitiisha kwao na kufuata muongozo wao.​—Ebr. 13:17.

²³ Wale wanafunzi walitiwa nguvu juu waliona Yesu kisha kufufuliwa kwake na juu walikamata hatua ya kupanga mambo mu kutaniko. Ile ilifanya wakuwe tayari kabisa kwa ajili ya jambo yenye ingetokea. Sura yenye kufuata itazungumuzia ile jambo ya pekee.