Langsung ke konten

Langsung ke daftar isi

KAKIWAO 8

Iạ Harusẹ̌ Masingkạ Apa Soal u Pelecehan Seksual?

Iạ Harusẹ̌ Masingkạ Apa Soal u Pelecehan Seksual?

KAWE ENE PENTING

Sabang taung jutane taumata niperkosa arau piạ kẹ̌kurangajareng secara seksual, kụ mangangudạ kal᷊awokange nakoạ korban.

APA SARUNG KOATENGU?

I Anna nihěgo, kụ niwanting karạ u taumata mẹ̌kurangajarẹ̌ si sie. ”Iạ někoạ kěbị haghi gunang mělawang si sie,” ěngkuěng i Anna. ”Iạ němansagẹ̌, katewe tawẹ apa tingihẹ̌ siměbang. Iạ něnuhudẹ̌, něnakelẹ̌, něngoka, dingangu něngahụ. Su tempo ene iạ nakapěndang iạ nitěkạ. Iạ nělome tawe nakakoạ apa-apa.”

Mạeng i kau nakoạ i Anna, apa sarung koatengu?

PĚHĚDO, KỤ PẸ̌PIKIRẸ̌!

Maning i kau seng maingatẹ̌—mědẹ̌dariagạ su tempong suměbang hěbi—barang dal᷊aị botonge mariadi. ’Pẹ̌tatandung, wal᷊inewe hanesẹ̌ kauntungangu tumatal᷊ang mahawesẹ̌,’ bawerang Alkitapẹ̌, ’kerene lai manga masasingkạ tawe měngkai sěntiniạ timeleng. Batụu waẹbe i sai tawe maliwirẹ̌ bọu kahombangengu silakạ.’Měnanasẹ̌ 9:11.

Pirang katau mangangudạ, mẹ̌sul᷊ung i Anna, běga i sai nẹ̌kurangajarẹ̌ si sire. Sěnggạ lai kẹ̌kurangajareng karạ u lampung arau anggota keluarga wal᷊inẹ. Ene nariadi si Natalia, su tempong umure 10 taung, i sie nikurangajareng secara seksual karạ u anạ esẹ su lampunge. ”Iạ natakụ-takụ, kụ lai namea. Hakị u ene, iạ mạdiri maul᷊ị si sai-sai” ěngkuěng i sie.

BAINẸ I KAU NẸ̌SAA

I Anna turusẹ̌ mẹ̌pěndang i sie nẹ̌sal᷊a. ”Iạ turusẹ̌ mětẹ̌tahěndung apa nariadi su hěbi ene,” ěngkuěng i sie. ”Ěngkedung iạ harusẹ̌ pakatoghasẹ̌ mělawang si sie. Katewe, su tempong iạ nitěkạ, iạ seng tawe nakakoạ apa-apa. Katewe, iạ nẹ̌pěndang sebenarẹ̌e iạ botonge mělawang si sie.”

I Natalia lai mẹ̌pěndang mẹ̌sul᷊ung i Anna. ”Ěngkedung iạ tawe masahawụ mangimang su taumata wal᷊inẹ,” ěngkuěng i sie. ”Papạ mamạku naul᷊ị iạ tạ’botonge marau bọu kakạku su tempong měnalang su rělahẹ̌, katewe iạ tawe dimaringihẹ̌. Iạ nẹ̌pěndang ual᷊ingu ene lampungku nẹ̌kurangajarẹ̌ si siạ. Apa nariadi ene nakasusah naung u keluargaku, hakị u ene iạ nẹ̌pěndang ene sal᷊aku. Ene nakasusah si siạ.”

Mạeng i kau piạ pěndang kere i Anna arau i Natalia, pakatahěndung, mạeng i kau niperkosa ene bal᷊inẹ kapulunu. Lawọ taumata maul᷊ị ”kerene oh esẹ”, arau lai maul᷊ị wawine ene nẹ̌sal᷊a. Katewe, tawẹ apa taumata botonge kurangajareng. Mạeng i kau nakoạ korban kakanoạ makadarěnting kerene, ene bal᷊inẹ sal᷊anu!

Mẹ̌basa bawera ”ene bal᷊inẹ sal᷊anu” kai gampang; katewe mangimang bawera ene tawe gampang. Piạ u mạdiri mẹ̌běke apa nariadi si sire, kụ ene nakasigěsạ si sire, ual᷊ingu i sire turusẹ̌ mẹ̌pěndang i sire nẹ̌sal᷊a. Katewe mạeng i kau marěmasẹ̌ i sai nakauntung—i kau arau taumata nẹ̌kurangajarẹ̌? Hakị u ene, pẹ̌dorong tul᷊ung tadeạu i kau tawe turusẹ̌ masigěsạ.

MAUỊ APA NARIADI

Alkitapẹ̌ naul᷊ị su tempong i Ayub nakapěndang kasasusah su pěbawiahe, i sie naul᷊ị, ’Tangu takụ bosoěng, arau maul᷊ị kal᷊awọu paị u pěbawiahẹ̌ku.’ (Ayub 10:1) I kau lai makaěbạ gunane mạeng měkoạ hal᷊ẹ̌ mẹ̌sul᷊ung. Mạeng i kau mẹ̌bisara dingangi sire apang kapěngimangeng, i kau botonge matenang, kụ naungu seng tawe tumanịu masusah.

Mạeng i kau tumanịu masusah naung ual᷊ingu apa seng nariadi, pẹ̌dorong tul᷊ung, kụ pẹ̌běke ene su taumata wal᷊inẹ

I Anna nakapěndang bawera ene kahěngang. Ěngkuěng i sie, ”Iạ nẹ̌bisara su hapịku, kụ i sie něngoro si siạ pẹ̌bisara dingangu darua penatua su sidang. Untung iạ dimaringihẹ̌ si sie. I sire pirang sul᷊ẹ nẹ̌bawěke dingangku, kụ něhiborẹ̌ si siạ, i sire naul᷊ị—apa nariadi ene bal᷊inẹ sal᷊aku. Ene kahěngang-hěngang bal᷊inẹ sal᷊aku.”

Natalia naul᷊ị si papạ dingangi mamạ e apa seng nariadi. ”I sire nẹ̌tul᷊ung si siạ,” ěngkuěng i sie. ”I sire naul᷊ị, iạ harusẹ̌ pẹ̌běke apa seng nariadi, ene nakatul᷊ung si siạ tawe turusẹ̌ mẹ̌pědu arau masusah naung.”

Doa lai nakatul᷊ung si Natalia. ”Mědoa su Mawu nakatul᷊ung si siạ,” ěngkuěng i sie, ”su tempong iạ tạ’makawěke su taumata wal᷊inẹ apa nikapěndangengku. Su tempong iạ mědoa, iạ botonge mẹ̌běke kěbị haghi, bọu ene iạ matenang.”

I kau lai makapěndang piạ ”tempo waugu mapakaul᷊e”. (Měnanasẹ̌ 3:3) Diagạ kasasehatẹ̌u. Mẹ̌tikị lai mapaelẹ̌ tadeạu tawe masakị. Bọu ene lai, pẹ̌dorong tul᷊ungke su Mawu Yehuwa, simbul᷊u pělahiborẹ̌.2 Korintus 1:3, 4.

MẠENG I KAU SENG BOTONGE MẸ̌SASINTỊ

Mạeng i kau anạ wawine, kụ nioro pěkoạ barang dal᷊akị, paul᷊ị pakawahani, ”Abe pẹ̌dal᷊ahaghi!” arau, ”Abe pěnenggehẹ̌ si siạ!” Abe katakụ kailangengu cowo u. Mạeng i sie měměsụ si kau ual᷊ingu hal᷊ẹ̌ ene, i sie bal᷊inẹ esẹ mapael᷊ẹ̌ si kau! I kau botonge makaěbạ cowo lebe mapiạ bọu i sie, měngarěga badangu dingangu prinsip u.

KUIS PELECEHAN SEKSUAL

”Su tempong bědang SMP, piạ anạ esẹ měmẹ̌mol᷊eng tal᷊ing bh-ku, kụ maul᷊ị barang tawe sopan—contone kerea kapaele mạeng berhubungan seks dingangi sire.”—Coretta.

Tumuhụ si kau, apa anạ esẹ ene:

  1. Mẹ̌tatal᷊ewa?

  2. Merayu?

  3. Mẹ̌kurangajarẹ̌ secara seksual?

”Su oto piạ anạ esẹ měbẹ̌bisara barang kotorẹ̌ si siạ, kụ měngẹ̌ngumbelẹ si siạ, iạ něměbahẹ̌ limane, kụ naul᷊ị pẹ̌těngkarau bọu iạ. I sie němanda si siạ mẹ̌sul᷊ung němanda tau pulu.”—Candice.

Tumuhụ si kau, apa nikoạ u anạ esẹ ini si Candice?

  1. Mẹ̌tatal᷊ewa?

  2. Merayu?

  3. Mẹ̌kurangajarẹ̌ secara seksual?

”Taung tamai piạ anạ esẹ mapulu si siạ, kụ mapulu mẹ̌sasintị dingangku. Pẹ̌sěnsul᷊ẹ i sie měngẹ̌ngapu limaku. Iạ seng nẹ̌sěding si sie, katewe i sie tawe něngědo. Bọu ene, su tempong iạ něngikị tal᷊ing sapatuku, i sie něměpelẹ̌ kimbụku.”—Bethany.

Tumuhụ si kau, apa anạ esẹ ene:

  1. Mẹ̌tatal᷊ewa?

  2. Merayu?

  3. Mẹ̌kurangajarẹ̌ secara seksual?

Sasimbahẹ̌ sebenarẹ̌e kai C.

Apa nakakoạ pelecehan seksual ene kai nẹ̌tatěntang bọu mẹ̌tatal᷊ewa arau merayu?

Pelecehan seksual ene kětạeng nikapěndangeng u sěngkatau. Ene botonge turusẹ̌ mariadi maning korban e seng nẹ̌sěding.

Pelecehan ene kai serius. Mạeng balaěng ene sarung makoạ kekerasan seksual.