1. Yesaya něněbal᷊ẹ̌ apa soal i Yesus, kụ kawe nụe ene makatoghasẹ̌ si kitẹ?

YESAYA něněbal᷊ẹ̌ soal i Yesus, kụ ene nakatoghasẹ̌ dingangu něgělị pělaharapẹ̌ si kitẹ. Yesaya něněbal᷊ẹ̌ i Yesus ”tawe menghakimi tumuhụ apa kẹ̌kasilongu matane, arau měněgorẹ̌ tumuhụ apa seng nikaringihu tul᷊ine” kụ i sie lai ”menghakimi taumata apang sẹ̌sigěsạkeng dingangu kal᷊aadilẹ̌”. (Yes. 11:3, 4) Kawe těbal᷊ẹ̌ ene makatoghasẹ̌? Ual᷊ingu lawọ taumata su dunia berprasangka dingangu menghakimi, arau menilai taumata wal᷊inẹ tumuhụ apa ikẹ̌kasilong i sire. Hakị u ene, i kitẹ kahěngang-hěngang membutuhkan Hakim masukụ, i Yesus, ual᷊ingu i sie tawe menghakimi kětạeng bọu apa ikẹ̌kasilone!

2. Parenta apa nighělị i Yesus si kitẹ, kụ apa sarung ěndungang i kitẹ?

² Ěllo-ěllo, i kitẹ menilai taumata wal᷊inẹ. Katewe i kitẹ tawe nasukụ kere i Yesus, hakị u ene penilaian i kitẹ aramanung nẹ̌sal᷊a. I kitẹ masahawụ matol᷊e su apa ikẹ̌kasilong i kitẹ. Katewe i Yesus nẹ̌parenta, ”Pěngědọe menghakimi tumuhụ apa ikẹ̌kasilong bọu likude, katewe hakimi dingangu  kal᷊aadilẹ̌.” (Yoh. 7:24) Hakị u ene i Yesus mapulu i kitẹ mẹ̌těno si sie kụ tawe menilai taumata tuhụ apa ikẹ̌kasilong i kitẹ. Su pěngangěndungang ini, i kitẹ sarung měngěndung tatělu hal᷊ẹ̌ makapěngaruh si kitẹ menilai taumata wal᷊inẹ: suku arau bangsane, kal᷊awọe roite, dingangu pira umure. I kitẹ lai měngěndung kerea tumuhụ si Yesus kụ tawe menilai taumata tuhụ apa ikẹ̌kasilong i kitẹ.

3, 4. (a) Kawe nụe i Petrus němal᷊ui tiněnane soal u tau bal᷊inẹ Yahudi? (Pěmanda gambarẹ̌ humotong su pěngangěndungang ini.) (b) Pemahaman buhu apa nitěntirong Yehuwa si Petrus?

³ Kěnang pẹ̌tiněna kerea pěndang i rasul Petrus su tempong nioro sarang Kaisarea, sarang bal᷊eng i Kornelius, tau bal᷊inẹ Yahudi! (Kis. 10:17-29) Dongkeng kadodọ i Petrus nitěntiro taumata bal᷊inẹ Yahudi ene kai najis. Katewe piạ piram baụ hal᷊ẹ̌ nakawal᷊ui tiněnane. Contone, i sie nakatarimạ penglihatan bọu Mawu. (Kis. 10:9-16) Su penglihatan ene, piạ barang kakělaěng kere hekạ nal᷊intụ bọu sorga, kụ su ral᷊unge piạ haghing binatang najis. Bọu ene piạ tingihẹ̌ naul᷊ị si sie, ”Darisịe, Petrus, potọe kụ kaěngke!” I Petrus madiri měkoạ ene. Bọu ene, tingihẹ̌ ene naul᷊ị, ”Pěngědọe mẹ̌sěbạ najis apa seng niwurěsing Mawu.” I Petrus bědang tawe nakaěna sěběnarẹ̌e tingihẹ̌ ene maul᷊ị apa. Bọu ene manga taumatang i Kornelius nahumpạ. Kụ kere laahạ bọu rohkẹ̌ masusi, i Petrus natamai dingangi sire sarang bal᷊eng i Kornelius.

⁴ Manga i Petrus menilai taumata ”tumuhụ apa ikẹ̌kasilong bọu likude”, i sie seng tawe makoạ sarang bal᷊eng i Kornelius. Tau Yahudi tawe dụdangeng su wal᷊eng tau bal᷊inẹ Yahudi. Hakị u ene kawe nụe i Petrus natamai? Maning i sie berprasangka su tau bal᷊inẹ Yahudi, katewe penglihatan nikasilone dingangu laahạ bọu rohkẹ̌ masusi nakawal᷊ui tiněnane. Su apang i Petrus bọu rimaringihẹ̌ běkeng i Kornelius, i sie naul᷊ị, ”Orasẹ̌ ini iạ kahěngang-hěngang nakaěna Mawu tawe mawěhạ sěmběka, katewe taumata bọu haghing bangsa kụ matakụ si Sie dingangu měkoạ apang nihino sarung tarimạkeng’E.” (Kis. 10:34, 35) I Petrus mal᷊uasẹ̌ nakaěnạ pemahaman buhu ene, kụ ene lai makapěngaruh kěbị tau Sahani. Kerea carane?

5. (a) Yehuwa mapulu kěbị tau Sahani makaěna apa? (b) Maning i kitẹ seng masingkạ těntiro nihino ene, pěndang apa bědang piạ si kitẹ?

⁵ Yehuwa něpakẹ si Petrus gunang mẹ̌tul᷊ung tau Sahani makaěna i Sie tawe mawěhạ sěmběka. Su těngong Yehuwa, suku, bangsa, ras, arau bawerang i kitẹ ene tawe makoạ soalẹ̌. Mạeng i kitẹ měngadatẹ̌ Mawu dingangu měkoạ barang nihino, i Sie měnarimạ si kitẹ. (Gal. 3:26-28; Why. 7:9, 10) Aramanung i kau seng masingkạ ene. Katewe kerea mạeng i kau naguwạ su negeri arau keluarga nawiasa berprasangka su taumata  wal᷊inẹ? Maning su pěndangu i kau tawe mawěhạ sěmběka, ěndịu bědang piạ prasangka su naungu. Maning i Petrus bọu něněntiro Mawu tawe mawěhạ sěmběka, i sie bědang něnodẹ si sie piạ prasangka. (Gal. 2:11-14) Hakị u ene kerea i kitẹ botonge tumuhụ si Yesus kụ tawe menilai taumata wal᷊inẹ tumuhụ apa ikẹ̌kasilong i kitẹ?

6. (a) Apa makatul᷊ung si kitẹ měnděmẹ prasangka? (b) Bọu laporan nikoạ u sěngkatau penatua, apa nikasingkạ i kitẹ soal i sie?

⁶ Tadeạu makasingkạ apa i kitẹ berprasangka, i kitẹ harusẹ̌ měmarikěsa watangeng i kitẹ. I kitẹ botonge mapẹ̌sul᷊ungu kakanoạ i kitẹ dingangu apa seng niěndungang i kitẹ su Hengetang u Mawu. (Mz. 119:105) I kitẹ lai botonge mẹ̌kiwal᷊o su sěngkatau hapị apa si kitẹ bědang piạ prasangka kụ tawe nikasilong i kitẹ hala. (Gal. 2:11, 14) Aramanung i kitẹ seng nawiasa dingangu pěndang kerene, sarang i kitẹ tawe sadarẹ̌ i kitẹ kai berprasangka! Ene nariadi su sěngkatau penatua. I sie němohẹ laporan sarang kantor cabang soal u sěngkawingang kụ melayani su dinas sepenuh waktu. Kawing esẹ asal᷊e bọu suku tawe lẹ̌arěgangu lawọ taumata. Penatua ene němohẹ lawọ barang mapia soal u kawing esẹ ene, kụ i sie lai němohẹ, ”Maning i sie bọu [suku ini], kakanoạe dingangu ral᷊engu wiahe nakatul᷊ung taumata nakaěna taumata bọu [suku ini] tawe sěntiniạ mal᷊amuhụ dingangu kakanoạ i sire ral᷊akị, kere kal᷊awokange taumata bọu [suku ini].” Apa kaěndungang i kitẹ bọu hal᷊ẹ̌ ini? Tawẹ soale apa tanggung jawab i kitẹ su organisasing Yehuwa, i kitẹ harusẹ̌ měmarikěsa watangeng i kitẹ kụ měnarimạ tul᷊umang tadeạu makasilo haghing prasangka su naung i kitẹ. Apa lai botonge koateng i kitẹ?

7. Kerea měnodẹ ”i kitẹ seng němuka naung i kitẹ nipakal᷊oahẹ̌”?

⁷ Mạeng ”i kitẹ seng němuka naung i kitẹ nipakal᷊oahẹ̌”, i kitẹ sarung měngganti prasangka dingangu kakěndagẹ̌. (2 Kor. 6:11-13) Apa i kau kětạeng mědẹ̌dal᷊ahapị dingangi sire bọu suku, bangsa, ras, arau bawerane mẹ̌sul᷊ung dingangu? Mạeng kerene, pẹ̌dal᷊ahapịe lai dingangu wal᷊inẹ. I kau botonge měnginjilẹ̌ dingangi sire apang latar belakange nẹ̌tatěntang dingangu. I kau botonge měmaringang si sire kumaěng sěngkasio. (Kis. 16:14, 15) Kakạrěngụe, naungu sarung mapenẹu kakěndagẹ̌ kụ tawẹ apa tampạ gunang prasangka. Bọu ene, mahịe i kitẹ měngěndung cara wal᷊inẹ tadeạu tawe menilai taumata ”tumuhụ apa ikẹ̌kasilong” i kitẹ.

8. Apa kaěndungang i kitẹ bọu Imamat 19:15 soal u cara i kitẹ menilai taumata wal᷊inẹ?

⁸ Kal᷊awọe arětạ u pẹ̌sěngkatau ene makaahạ cara i kitẹ menilai si sie. Imamat 19:15 naul᷊ị, ”Abe měnumběka su sěngkatau ual᷊ingu i sie masusah arau makalạ. I kau harusẹ̌ maadilẹ̌ su tempong menghakimi sěndinganengu.”

9. Kenyataan makạsusah naung apa niwohẹ i Salomo, kụ apa těntirone si kitẹ?

⁹ Kerea arětạ u pẹ̌sěngkatau makaahạ  cara i kitẹ menilai si sire? I Salomo němohẹ kenyataan makạsusah naung ini, ”Taumata masusah ikẹ̌kawěnsingu sěndinganenge, katewe hapị u taumata kalạ kai mal᷊awọ.” (Amsal 14:20) Apa těntirone si kitẹ? Mạeng tawe maingatẹ̌, i kitẹ kětạeng mapulu mědal᷊ahapị dingangu anạu sěmbaụ makalạ, kụ madiri mědal᷊ahapị dingangu anạu sěmbaụ masusah. Kawe nụe menilai taumata bọu arětạ i sire ene sěbạe makawahaya?

10. I Yakobus něgělị laingatẹ̌ su tau Sahani soal u apa?

¹⁰ Mạeng i kitẹ menilai anạu sěmbaụ bọu arětạ i sire, ene sarung makarusa kasasěmbaụ su sidang. Ini bọu nariadi su sidang su abad humotong, kụ i Yakobus něgělị laingatẹ̌ su tau Sahani soal u ene. (Basa Yakobus 2:1-4.) I kitẹ tantu madiri kasasěmbaụ su sidang marusa. Mạeng kerene, kerea tadeạu i kitẹ tawe menilai taumata tumuhụ arětạ i sire?

11. Apa hal᷊ẹ̌ materi makapěngaruh pẹ̌dal᷊ahapịu pẹ̌sěngkatau dingangi Yehuwa? Lahẹko.

¹¹ I kitẹ harusẹ̌ měmanda anạu sěmbaụ i kitẹ kere cara Yehuwa. Taumata maarěga su Mawu bal᷊inẹ ual᷊ingu i sie makalạ arau masusah. I kitẹ botonge mědal᷊ahapị dingangi Yehuwa tawẹ soale i kitẹ makalạ arau masusah. Memang i Yesus bọu nẹ̌bera, ”Taumata kalạ masigěsạ makasuẹ̌ su Kararatuangu sorga,” katewe i sie tawe naul᷊ị i sire tawe makasuẹ̌. (Mat. 19:23) Yesus lai naul᷊ị, ”Kariangkamang  apang masusah ual᷊ingu Kararatuangu Mawu kai tataghuaneng i kamene.” (Luk. 6:20) Katewe ene bal᷊inẹ mangal᷊ene kěbị taumata masusah sarung dumaringihẹ̌ si Yesus dingangu makatarimạ al᷊amatẹ̌. Mal᷊awọ taumata masusah tawe timol᷊e si Yesus. Nal᷊ahẹ, i kitẹ tawe makapenilai pẹ̌dal᷊ahapịu taumata dingangi Yehuwa bọu arětạ i sire.

12. Alkitapẹ̌ něněntiro apa su taumata makalạ dingangu masusah?

¹² Su tal᷊oarang ělang i Yehuwa, piạ anạu sěmbaụ makalạ dingangu masusah. Katewe i sire kěbị makěndagẹ̌ si Yehuwa kụ dingangu kaguwạu naung mětẹ̌tahamawu si Sie. Alkitapẹ̌ něgělị sasasa su tau kalạ ”tadeạu i sire měharapẹ̌, bal᷊inẹ su kakakalạ, katewe kai su Mawu”. (Basa 1 Timotius 6:17-19.) Hengetang u Mawu lai něgělị laingatẹ̌ su kěbị ělang i Yehuwa, kalạ arau masusah, soal u bahayane kuměndagẹ̌ su roitẹ̌. (1 Tim. 6:9, 10) Mạeng i kitẹ měmanda anạu sěmbaụ kere i Yehuwa, i kitẹ tawe menilai si sire bọu kal᷊awọe arětạ i sire. Katewe kerea dingangu umuru pẹ̌sěngkatau? Apa i kitẹ botonge menilai taumata bọu umurẹ̌?

13. Tumuhụ Alkitapẹ̌, kerea i kitẹ měkoạ si sire apang seng maghurang?

¹³ Alkitapẹ̌ masau maul᷊ị i kitẹ harusẹ̌ měngadatẹ̌ maghaghurang. Imamat 19:32 naul᷊ị, ”I kamene harusẹ̌ měngarěga taumata seng owangeng, dingangu i kamene harusẹ̌ měngadatẹ̌ taumata seng maghurang. I kamene harusẹ̌ měngadatẹ̌ Mawung kamene.” Amsal 16:31 lai naul᷊ị, ”Owang kai kere mahkota mal᷊ěnggihẹ̌ mạeng ene nikaěbạ su ral᷊eng nihino.” I Paulus něgělị laingatẹ̌ si Timotius tadeạu tawe kasarẹ̌ měněgorẹ̌ su manga esẹ apang limembong maghurang, katewe i sie harusẹ̌ měkoạ si sire kere i papạ. (1 Tim. 5:1, 2) Maning i Timotius piạ wewenang su saudara-saudara limembong maghurang, i sie harusẹ̌ tatapẹ̌ mapia dingangu měngadatẹ̌ si sire.

14. Kange aramanung i kitẹ harusẹ̌ měněgorẹ̌ taumata limembong maghurang?

¹⁴ Kerea mạeng sěngkatau seng maghurang sangaja někoạ dosa arau němaringang taumata wal᷊inẹ gunang měkoạ barang ikẹ̌kawěnsing i Yehuwa? Yehuwa tawe měmala taumata apang sangaja někoạ dosa, maning i sie seng maghurang dingangu lẹ̌adateng. Pěmanda prinsip su Yesaya 65:20, ”Taumata marosa sarung makaěbạ kakutukẹ̌, maning lai umure mahasụ su taunge.” Prinsip mẹ̌sul᷊ung lai piạ su penglihatan i Yehezkiel. (Yeh. 9:5-7) Hakị u ene, limembong penting ute i kitẹ harusẹ̌ měngadatẹ̌ si Yehuwa, Pribadi Seng Maghurang. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Mạeng i kitẹ měngadatẹ̌ si Sie, i kitẹ tawe matakụ měněgorẹ̌ taumata wal᷊inẹ, tawẹ soale pira umuri sire.​—Gal. 6:1.

15. Apa kaěndungang i kitẹ bọu rasul Paulus soal u měngadatẹ̌ saudara-saudara apang limembong mangudạ?

¹⁵ Mạeng sěngkatau saudara bědang mangudạ, apa i sie lai harusẹ̌ adateng? Iya. I Paulus němohẹ si Timotius, ”Abe wala sarang sěngkatau mẹ̌pandang enteng si kau ual᷊ingu i kau kai bědang mangudạ, katewe kakoạko tatěnoěng si sire apang masatia bọu bawera, kakanoạ, kakěndagẹ̌, pangangimang, dingangu kasasusi.” (1 Tim. 4:12) Su tempong i Paulus němohẹ ini, aramanung umuri Timotius kai 30 su taunge. Katewe i Paulus něgělị tanggung jawab sěbạe penting  si sie. Apa těntirone si kitẹ? I kitẹ tawe wotonge menilai saudara-saudara mangudạ bọu umuri sire. Pẹ̌tiněna kěbị apa seng nikakoạ i Yesus su tempong umure buhudeng 33 su taunge!

16, 17. (a) Kerea manga penatua měmutusẹ̌ apa sěngkatau saudara memenuhi syarat gunang makoạ hamba pelayanan arau penatua? (b) Kerea tiněna arau kebiasaan su tampạ i kitẹ aramanung nẹ̌tatěntang dingangu Alkitapẹ̌?

¹⁶ Su piram baụ budaya, taumata tawe měngẹ̌ngadatẹ̌ mangangudạ. Suwụe, pirang katau penatua tawe něgělị rekomendasi su saudara mangudạ gunang makoạ hamba pelayanan arau penatua, maning i sie seng memenuhi syarat. Katewe Alkitapẹ̌ tawe naul᷊ị sěngkatau saudara harusẹ̌ matimu umurẹ̌ pira, buhudeng botonge makoạ hamba pelayanan arau penatua. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tit. 1:5-9) Mạeng penatua někoạ atorang ene ual᷊ingu alasang budayane, i sie tawe timol᷊e Hengetang u Mawu. Manga penatua tawe wotonge menilai saudara mangudạ tumuhụ tiněnang i sire hala arau tumuhụ kebiasaan su tampạ i sire, katewe tumuhụ standar su Hengetang u Mawu.​—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Mạeng manga penatua tawe tumol᷊e standar Alkitapẹ̌, i sire kai měnẹ̌nahang saudara-saudara kụ sěběnarẹ̌e memenuhi syarat gunang makoạ hamba pelayanan arau penatua. Su sěmbaụ negeri, sěngkatau hamba pelayanan mapaelẹ̌ někoạ tugase. Manga penatua setuju i sie memenuhi syarat gunang makoạ penatua. Katewe, pirang katau penatua limembong maghurang naul᷊ị Saudara ene bědang tumanịu mangudạ. Hakị u ene i sire tawe něgělị rekomendasi. Kụ Saudara ene tawe nihengkẹ, kětạeng ual᷊ingu i sie kakělaěng tumanịu mangudạ. Kụ kakělaěng cara mẹ̌tiněna kerene nariadi su lawọ tampạ. Katewe i kitẹ harusẹ̌ tumol᷊e Alkitapẹ̌ bal᷊inẹbe tiněnang i kitẹ hala arau kebiasaan su tampạ i kitẹ. Mạeng měkoạ ene, i kitẹ matuhụ si Yesus dingangu tawe menilai taumata wal᷊inẹ tumuhụ apa ikẹ̌kasilong i kitẹ.

18, 19. Apa makatul᷊ung si kitẹ měmanda anạu sěmbaụ kere cara Yehuwa měmanda?

¹⁸ I kitẹ tawe nasukụ, katewe i kitẹ botonge měngěndung tawe berprasangka su taumata wal᷊inẹ, kere i Yehuwa. (Kis. 10:34, 35) Hakị u ene, i kitẹ harusẹ̌ turusẹ̌ mẹ̌tahěndung laingatẹ̌ bọu Hengetangu Mawu. Su tempong měkoạ ene, i kitẹ timuhụ su parentang i Yesus ”pěngědọe menghakimi tumuhụ apa ikẹ̌kasilong bọu likude, katewe hakimi dingangu kal᷊aadilẹ̌”.​—Yoh. 7:24.

¹⁹ Seng mal᷊ighạ Datung i kitẹ, Yesus Kristus, sarung menghakimi kěbị taumata. I sie sarung menghakimi měpakẹ standar nẹ̌tatahino bọu Mawu, bal᷊inẹ tumuhụ apa nikaringihe arau apa nikasilone. (Yes. 11:3, 4) I kitẹ tantu měngampal᷊ẹ̌ hal᷊ẹ̌ ene mariadi!